Παλιά αντικείμενα, τα τόσο χρήσιμα κάποτε…
Πια έχουν ξεχαστεί και υπάρχουν μόνο στις αναμνήσεις των μεγαλύτερων, σε ελάχιστα σπίτια και σε μουσεία. Το γραμμόφωνο, το αλέτρι, το τηλέφωνο, ο αργαλειός…
Η εικόνα της κόρης που υφαίνει στον αργαλειό σίγουρα είναι σε όλους γνωστή αφού παλιά κάθε σπίτι είχε τον μικρό ή μεγάλο αργαλειό του. Ήταν το πιο απαραίτητο και το πιο πολύτιμο εργαλείο για την κάθε νοικοκυρά. Έχοντας αργαλειό στο σπίτι της, στο κατώι, στο σόσπιτο (κελάρη), κάθε αγροτική οικογένεια, ήταν σαν να είχε στη δούλεψή της ένα ατομικό υφαντουργικό εργαστήρι. Ύφαιναν όλα τα απαραίτητα για την οικογένεια: σεντόνια, μαξιλάρια, πετσέτες, κουρτίνες, τραπεζομάντηλα, κιλίμια, εσώρουχα, φορεσιές αλλά και υφαντά απαραίτητα για τις καθημερινές ασχολίες, όπως σακιά για τη μεταφορά προϊόντων κλπ.
Η άξια κόρη: …με τα ποδάρια ύφαινε και με τα χέρια γνέθει, με το μικρό της δάκτυλο περνάει τη σαΐτα…
Σήμερα έχει σχεδόν καταργηθεί…
Καθώς η διαδικασία της ύφανσης έχει μηχανοποιηθεί και στη θέση του αργαλειού χρησιμοποιείται η υφαντική μηχανή. Στο χωριό όμως Σωτήρα της επαρχίας Αμμοχώστου, υπάρχει μια κοπέλα που… υφαίνει τα πάντα στον αργαλειό διατηρώντας την παράδοση.
Η 36χρονη Ελένη Ζάρτηλα αναφέρει στο ant1iwo:
«Γεννήθηκα στη Σωτήρα Αμμοχώστου και είμαι μητέρα 4 μικρών κοριτσιών. Ασχολούμαι επαγγελματικά με την υφαντική από το 2016 και έχω το δικό μου εργαστήρι.
Όλα όσα υφαίνω με τον παλιό παραδοσιακό αργαλειό μου, είναι βασισμένα στην παράδοση, όπως κουρελλούδες, κουρτίνες, μαξιλαράκια και τραπεζομάντηλα. Όμως, φτιάχνω και κομμάτια πιο μοντέρνα και χρηστικά, όπως σουβέρ, τσάντες, πορτοφόλια και σουπλά. Τα μοτίβα είναι ποικίλα κι αυθεντικά: από τα παραδοσιακά ριγέ χρωματιστά του χωριού μου, μέχρι τα “λευκονιτζιάτικα” και τα “καρπασίτικα” με τα έντονα χρώματα.
Πώς άρχισα…
Πάντα μου άρεσαν τα παλιά αντικείμενα, ήταν για μένα πηγή έμπνευσης. Στην πραγματικότητα μου θυμίζουν το σπίτι της γιαγιάς μου. Πάντα έλεγα πως, δεν είναι όλα τα παλιά αντικείμενα και έπιπλα για πέταμα! Ίσως μερικά να αποτελούν κρυμμένους διακοσμητικούς θησαυρούς!
Στο γκαράζ της πεθεράς μου υπήρχε πεταμένος ένας παλιός αργαλειός. Πάντα μου έλεγε πως όποτε θέλω μπορώ να τον χρησιμοποιήσω. Κάποια στιγμή είπα στον άντρα μου: «Πάμε να πάρουμε τον αργαλειό;».
Η πεθερά μου ερχόταν καθημερινά και μου έδειχνε, μάλιστα έφερνε και τα παλιά υφαντά της για να αντιγράψουμε τα σχέδια.
Ένας γείτονας μας που τον ενδιαφέρουν τα παλιά αντικείμενα και του αρέσει να ψάχνει γι’ αυτά, μας έκανε δώρο τον αργαλειό του. Μου είχε πει: «Χαίρομαι που κάποιος ασχολείται με την υφαντική τέχνη. Σίγουρα ο αργαλειός μου θα σου είναι περισσότερο χρήσιμος» και σήμερα έχω δυο.
Αυτά που έφτιαξα στην αρχή άρεσαν σε όλους και έτσι, είπα να ασχοληθώ επαγγελματικά. Ο κόσμος που το μαθαίνει ενθουσιάζεται και έρχεται στο σπίτι μου να με δει. Παραγγέλνουν να τους φτιάξω συνήθως “τσιόλενη” που θα πει κουρελού (κόβουμε τα παλιά ρούχα σε στενές λωρίδες, τα κάνουμε κουβάρια και τα υφαίνουμε. Ανάλογα με τα χρώματα των ρούχων φτιάχνουμε διάφορα σχέδια στις κουρελούδες). Οι περισσότεροι στην επαρχεία μας, τη χρησιμοποιούν στους γάμους, τη βάζουν όταν αλλάζει η νύφη και ο γαμπρός.
Πλάι στον αργαλειό πάντα στέκει η δρούγα και η ανέμη, που ετοιμάζουμε τα νήματα ή τα καρούλια για να μπουν στις σαΐτες για την ύφανση.
Είναι κουραστική και πολύπλοκη εργασία όμως…
Είμαι πολύ χαρούμενη που ασχολούμαι με κάτι τόσο ξεχωριστό και που στις μέρες μας έχει σχεδόν ξεχαστεί. Εύχομαι στις νέες κοπέλες που αγαπούν την παράδοση, να ασχοληθούν έτσι ώστε να μην χαθεί η μοναδική λαϊκή τέχνη της υφαντουργίας».
Στο χωριό υπάρχει ακόμα μια κυρία που έχει αργαλειό…
Η Ελένη Αδάμου γεννήθηκε το 1937 και υφαίνει από 17 ετών.
Πηγή: ant1iwo.com