Μια σειρά από μέτρα προς την κατεύθυνση «οικοδόμησης εμπιστοσύνης» πρότεινε η Τεχνική Επιτροπή για την Παιδεία, που διορίστηκε πριν από περίπου δέκα μήνες, και σύντομα θα μπουν σε τροχιά υλοποίησης. Δεν αφορούν μόνο την εισαγωγή κειμένων Τουρκοκυπρίων στο μάθημα της λογοτεχνίας, κάτι για το οποίο προκλήθηκε δημόσια συζήτηση τις τελευταίες μέρες.
Οι προτάσεις της Επιτροπής έγιναν ήδη αποδεκτές από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και τον Μουσταφά Ακιντζί, και τώρα είναι σειρά του υπουργείου Παιδείας ν’ αναλάβει δράση για την εφαρμογή τους. Το σημαντικότερο και ίσως το πιο καινοτόμο μέτρο αφορά στη σύσταση, για πρώτη φορά, ενός μηχανισμού μέσω του οποίου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι διδάσκοντες και διδασκόμενοι θα μπορούν να έλθουν σε επαφή.
Τα πιο πάνω προκύπτουν από δηλώσεις, τόσο από τον πολιτικό προϊστάμενο του αρμόδιου υπουργείου Κώστα Καδή όσο και από τον πρόεδρο της ε/κ πλευράς στην Τεχνική Επιτροπή για την Παιδεία, Μιχαλίνο Ζεμπύλα. Όπως εξήγησε ο υπουργός από την πλευρά του, η Τεχνική Επιτροπή επεξεργάστηκε κάποια μέτρα που προωθούν τις επαφές μαθητών και εκπαιδευτικών των δύο κοινοτήτων. Επισήμανε πως οι εισηγήσεις εγκρίθηκαν από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων και ότι στο παρόν στάδιο, το υπουργείο εξετάζει πώς να υλοποιηθούν. Ο κ. Καδής ξεκαθάρισε, επίσης, ότι οι κοινές δραστηριότητες θα είναι εκπαιδευτικού και όχι πολιτικού περιεχομένου, ενώ παράλληλα είπε ότι προνοείται η εμπλοκή μαθητών και εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων.
Ο κ. Ζεμπύλας, από τη Νέα Υόρκη όπου βρίσκεται, σημείωσε ότι «έχουμε καταλήξει πρόσφατα σε μια σειρά από μέτρα, τα οποία θα προωθηθούν μέσω των δύο εκπαιδευτικών συστημάτων, με στόχο τη διοργάνωση συγκεκριμένων δράσεων».
Ενδεικτικά αναφέρθηκε στα εξής:
– Επιμόρφωση εκπαιδευτικών σε θέματα αντιρατσιστικής εκπαίδευσης και εκπαίδευσης για την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
– Δημιουργία βάσης δεδομένων με καλές παιδαγωγικές πρακτικές και δραστηριότητες που μπορεί να χρησιμοποιούνται στα πλαίσια των επαφών.
– Εμπλουτισμός του εκπαιδευτικού υλικού με λογοτεχνικά έργα της άλλης κοινότητας κ.τ.λ.
«Το σημαντικότερο όμως μέτρο είναι η δημιουργία, για πρώτη φορά, ενός μηχανισμού βάσει του οποίου θα γίνονται οι επαφές ομάδων εκπαιδευτικών και μαθητών από τις δύο κοινότητες», αποκάλυψε ο Ε/κ πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής. Συμπλήρωσε δε πως η σχετική ενημέρωση των διαφόρων επιλογών που θα έχουν στη διάθεσή τους οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές από τις δύο κοινότητες θα γίνει σύντομα.
Είπε ακόμα ότι κάποια από αυτά τα μέτρα μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα και άλλα είναι πιο μακροπρόθεσμα και θα πάρουν περισσότερο χρόνο. «Όλα τα μέτρα εντάσσονται στους όρους εντολής της Επιτροπής μας που είναι η οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς από τις δύο κοινότητες», κατέληξε.
Στον απόηχο των δηλώσεων και αντιδηλώσεων αναφορικά με τη διδασκαλία κειμένων Τουρκοκυπρίων λογοτεχνών στα σχολεία, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Καδής θέλησε να ρίξει φως στο πώς προέκυψε η εισαγωγή τους.
Καταρχάς, εξήγησε ότι τα συγκεκριμένα κείμενα επιλέγηκαν από την επιστημονική επιτροπή του αναλυτικού προγράμματος για τη λογοτεχνία (υπό την προεδρία του Νίκου Ορφανίδη), υπενθυμίζοντας ότι για κάθε γνωστικό αντικείμενο έχει οριστεί σχετική επιτροπή.
Διευκρίνισε ότι πρόκειται για πρόσθετο υποστηρικτικό υλικό που μπορούν να αξιοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί και ότι η διδασκαλία των κειμένων αυτών είναι προαιρετική. Εναπόκειται, δηλαδή, στον κάθε φιλόλογο να αποφασίσει ή να επιλέξει κείμενα από το σχετικό υλικό. Ο κ. Καδής σημείωσε, επίσης, ότι και παλαιότερα είχαν ενταχθεί κείμενα Τουρκοκυπρίων στα σχολεία.
Πράγματι, με μια απλή διερεύνηση στο αρχείο του υπουργείου προκύπτει ότι το 2008 και το 2009, στο πλαίσιο του υπό έμφαση στόχου για καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης, είχαν δοθεί στα σχολεία αρκετά ποιήματα και κείμενα Τ/κ λογοτεχνών.
Ποια είναι τα κείμενα ανά τάξη
Οι σχετικές οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας για το μάθημα της Λογοτεχνίας προβλέπουν τα εξής: «Από τη σχολική χρονιά 2016-17 θα συμπεριλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα Λογοτεχνίας και κείμενα Τ/κ λογοτεχνών μεταφρασμένα στα ελληνικά, όπως καθορίζεται πιο κάτω:
– Συμπερίληψη διηγημάτων από την ανθολογία διηγήματα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, Λευκωσία, Πολιτιστικές Υπηρεσίες Υπουργείου Παιδείας 2013, στα αναλυτικά προγράμματα λογοτεχνίας Γυμνασίου και Λυκείου.
– Συμπερίληψη ποιημάτων Τ/κ στα αναλυτικά προγράμματα Λυκείου».
Αναλυτικότερα:
Α’ Γυμνασίου
Στη θεματική ενότητα «Παιδικά – σχολικά χρόνια», υποενότητα Η Εδέμ της παιδικής ηλικίας: Οζντέν Σελένγκε, «Το μωσαϊκό της ζωής».
Β ́ Γυμνασίου
Στη θεματική ενότητα «Λογοτεχνία και Οικολογία», υποενότητα Άνθρωποι και Ζώα: Χικμέτ Αφίφ Μάπολαρ, «Το ψάρεμα του χταποδιού».
Γ ́ Γυμνασίου
Στη θεματική ενότητα «Ο τόπος μου και οι άνθρωποι», υποενότητα Η τομή του 1974 – Από τη σκοπιά του σήμερα: Γκιουρκάν Ουλούτσκαν, «Το κουαρτέτο της Άχνας».
Στη θεματική ενότητα «Λογοτεχνία και εφηβεία», υποενότητα Η ερωτική αφύπνιση και η συγκρότηση της ταυτότητας: Μεχμέτ Κανσού, «Οι μοβ ορτάνσιες και η Λέα».
Β ́ Λυκείου (Κοινού Κορμού)
Νουμάν Αλί Λεβέντ, «Ζητείται νύφη».
Αλί Νεσίμ, «Πώς κυβερνιέται ένας λαός».
Taner Baybars, «Γράμμα στην πατρίδα».
Jenan Selçuk, «Καρπασία».
Σημείωση: Τα διηγήματα και τα ποιήματα που εντάσσονται στη Λογοτεχνία Β ́ Λυκείου μπορούν να αξιοποιηθούν τόσο στο μάθημα Λογοτεχνίας Α ́ Λυκείου όσο και στο μάθημα Λογοτεχνίας Εμβάθυνσης Β ́ και Γ ́ Λυκείου.
Διχασμένοι οι φιλόλογοι για τα κείμενα Τ/κ
Με αφορμή την τοποθέτηση δύο πεζών και δύο ποιημάτων Τ/κ συγγραφέων στα κείμενα αξιοποίησης και συνεξέτασης της Β’ Τάξης Γυμνάσιου, η Βαλεντίνα Σαλτέ, γ.γ. της ΟΕΛΜΕΚ και μέλος του Συνδέσμου Φιλολόγων (ΣΕΚΦ), έκανε λόγο για τον ρόλο που οι φιλόλογοι διαδραματίζουν. Δεν παρέλειψε, ως εκπαιδευτικός, να σχολιάσει τις σπουδαίες συνέπιες της λογοτεχνίας στον ψυχισμό και το πνεύμα των μαθητών. Καθώς η ΟΕΛΜΕΚ δεν έχει ακόμη κάποια επίσημη τοποθέτηση, η κ. Σαλτέ αναφέρθηκε αποκλείστηκα στην ένσταση του ΣΕΚΦ ως προς την ποσότητα της διδακτικής ύλης των κειμένων σε αναλογία με το διδακτικό χρόνο.
Όπως περιέγραψε η κ. Σαλτέ, «Η ύλη που έχει συγκεντρωθεί είναι πολύ μεγάλη. Αυτή αποτελείται από σχεδόν 24 κείμενα από το ελληνικό ανθολόγιο και περίπου τέσσερα από την σύγχρονη-μεταπολεμική κυπριακή λογοτεχνία. Συνδυαστικά με τα παραπάνω, υπάρχουν και τα κείμενα συνανάγνωσης, που ανήκουν στο προαιρετικό υλικό, εκεί όπου υπάγονται και τα τέσσερα των Τ/κ συγγραφέων. Έχουν ακουστεί αρκετές και διαφορετικές απόψεις σχετικά με την προέλευση αυτών των κειμένων. Επικρατούν δύο. Η πρώτη τα θεωρεί αθώα και μέρος της ξένης λογοτεχνίας. Η δεύτερη παρουσιάζει την ανησυχία ότι τα κείμενα προκαλούν ένα κοινωνικά ευαίσθητο ζήτημα».
Η κ. Σάλτε δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη στάση του ΣΕΚΦ σχετικά με τη λογοτεχνία, ακόμη και αν αυτή έχει ρίζες τ/κ: «Για εμάς, ως ΣΕΚΦ, σημασία έχει η λογοτεχνική αξία των κειμένων σε συνδυασμό ότι αυτά δεν θα αποτελούν φορείς πολιτικών σκοπιμοτήτων και δεν κατευθύνουν τα παιδιά. Και για αυτό το λόγο, το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να ξεκαθαρίσει τι επιδιώκει με την ένταξη των τ/κ λογοτεχνημάτων. Παραπέρα, ο στόχος μας είναι να εμπλουτίσουμε μέσα από τη λογοτεχνία το λεξιλόγιο των μαθητών, να τους βοηθήσουμε να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη όπως και άλλες δεξιότητες, για να δημιουργήσουμε αυριανούς πολίτες με ευαισθησίες».
Πηγή: Φιλελεύθερος
