Έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία

*Του Αντρου Καραγιάννη

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει αναδείξει την ανάγκη διασφάλισης της δημόσιας υγείας, τόσο σε εθνικό, ευρωπαϊκό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι θάνατοι από την πανδημία αλλά και τα εκατομμύρια ανθρώπων που νόσησαν θα πρέπει να μας προβληματίσουν και να μας αναγκάσουν να προετοιμαστούμε κατάλληλα για αποφυγή άλλων παρόμοιων πανδημιών.

Ο τομέας της υγείας χρειάζεται οπωσδήποτε κατάλληλα εξειδικευμένο επιστημονικό ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό, όπως και τις κατάλληλες υποδομές παροχής δημόσιας φροντίδας και υγειονομικής περίθαλψης. Η πανδημία έχει αναδείξει τις αδυναμίες του συστήματος υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού αρκετά κράτη-μέλη, αλλά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που προέκυψε από την γρήγορη εξάπλωση του ιού.

Η πρόσφατη υγειονομική κρίση έχει επιφέρει αρκετές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στην κοινωνία των πολιτών, ενώ αυξήθηκε κατακόρυφα ο φόρτος εργασίας στο ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό των νοσηλευτηρίων, όπως και των δημοσίων υπαλλήλων στον τομέα της δημόσιας υγείας.

Οι εργαζόμενοι τόσο στα δημόσια όσο και στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, πέραν από τη συνεχόμενη επιμόρφωση τους, χρειάζονται και την αδιάλειπτη στήριξη της πολιτείας, έτσι ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις νέες πανδημίες και προκλήσεις. Για να καταστεί όμως αυτό δυνατό, απαιτείται χρηματοδότηση από τα κεντρικά κράτη και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. καλούνται να συνεργαστούν αγόγγυστα και να λάβουν μέτρα για την οργάνωση, τη σωστή λειτουργία, τη στήριξη και τη διαμόρφωση του συστήματος υγείας και των κοινωνικών παροχών που προσφέρουν στους ασθενείς.

Η Ε.Ε. μέσα από το πρόγραμμα EU4Health (H E.E. για την υγεία) επενδύει στην ενίσχυση και βελτίωση των συστημάτων υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να αναδεικτούν κατάλληλα προετοιμασμένα για μελλοντικές πανδημίες. Το πρόγραμμα στοχεύει επίσης στην άμεση διαθεσιμότητα, στην προσιτή τιμή των φαρμάκων και άλλων σχετικών με την πανδημία προϊόντων.

Η Ευρώπη θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στη δημόσια υγεία και να φροντίσει να διαθέτει υπερσύγχρονα συστήματα υγείας, έτοιμα να παρέχουν άμεση περίθαλψη για την αντιμετώπιση άλλων επιδημιών και απειλών της ανθρώπινης υγείας.

Ο τομέας της δημόσιας υγείας δεν χωράει διακρίσεις στην υγειονομική κατάσταση και περίθαλψη ομάδων του πληθυσμού αλλά ούτε περαιτέρω επιβάρυνση και ταλαιπωρία σε ασθενείς με καρκίνο, ψυχικές ασθένειες, σπάνιες παθήσεις κ.ο.κ.

Οι Τοπικές Αρχές όπως και οι επαγγελματίες υγείας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της πανδημίας. Δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό λαμβάνοντας όλα τα υγειονομικά και προληπτικά μέτρα που αφορούν την ενημέρωση των πολιτών για την παροχή δωρεάν εξετάσεων – προς αποφυγή της εξάπλωσης της πανδημίας – και την προμήθεια ιατρικού εξοπλισμού.

Η διαχείριση της κρίσης θα πρέπει να γίνει σε οργανωμένη βάση, τόσο σε τοπικό, εθνικό, όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει να μεριμνήσουν για την αντιμετώπιση των κοινών, μακροπρόθεσμων προκλήσεων, αλλά και την πρόσβαση στη δημόσια περίθαλψη όλων των πολιτών. Το σύστημα υγείας των χωρών-μελών θα πρέπει να καταστεί ανθεκτικότερο, για να μπορεί να αντιμετωπίζει ανά πάσα στιγμή κάθε είδους πανδημία και να προάγει συνάμα την καινοτομία στην ιατρική περίθαλψη και φροντίδα.

Για να αντιμετωπιστούν όμως νέες πανδημίες, οι οποίες πολύ πιθανόν να εξαπλωθούν λόγω της κλιματικής αλλαγής και της μόλυνσης του περιβάλλοντος, θα πρέπει να δαπανηθούν αρκετά χρήματα στην ιατρική έρευνα. Η πανδημία του κορωνοϊού απέδειξε ότι οι πανδημίες δεν γνωρίζουν εθνικά όρια, αφού αποτελεί πλέον παγκόσμιο φαινόμενο. Άρα θα μπορούσαμε κάλλιστα να μιλήσουμε για την «παγκοσμιοποίηση» της πανδημίας.

Η συνεργασία ειδικών της επιστημονικής κοινότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο επιβάλλει την προώθηση, την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διάθεση φαρμάκων ή εμβολίων για την αντιμετώπιση της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης πανδημιών, αλλά και την ενίσχυση της δημόσιας και ιδιωτικής ιατρικής φροντίδας και έρευνας.