Η πανδημία του λαϊκισμού

Άρθρο Γνώμης*: 

Με την εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού πριν από ένα χρόνο περίπου, αρκετές χώρες στον κόσμο αποδείκτηκε ότι δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένες για την αντιμετώπισή της. Στην Ευρώπη κάποιοι ηγέτες κρατών προσπαθούσαν να πείσουν τους πολίτες ότι οι χώρες τους θα παρέμεναν αλώβητες και ότι ο ιός δεν θα παγκοσμιοποιηθεί. Για να στηρίξουν τη θέση τους ότι η πανδημία θα παρέμενε περιορισμένη όπως πίστευαν στην Ασία, χρησιμοποίησαν την γνωστή τεχνική του ψεύδους, της παραπληροφόρησης και του λαϊκισμού.

Ο όρος λαϊκισμός έχει σήμερα παραβιαστεί αφού, όπως επεξηγεί ο Γ. Μπαμπινιώτης, λαϊκισμός είναι η ιδέα σύμφωνα με την οποία οι επιθυμίες και οι πεποιθήσεις των λαϊκών μαζών, αποτελούν βάσιμο οδηγό πολιτικής δράσης. Στην περίπτωση όμως της πανδημίας, ο όρος λαϊκισμός, χρησιμοποιήθηκε από μερίδα ηγετών με την κακόσημη πλευρά που είναι το ψεύτικο, φτιαχτό λαϊκό στοιχείο, που μιμείται τη συμπεριφορά του λαού με σκοπό την εξασφάλιση της εύνοιας του.

Αυτή η προσφιλής τακτική λαϊκιστών ηγετών στοχεύει κυρίως στη χειραγώγηση του λαού δημιουργώντας κλίμα πολιτικής πόλωσης. Σε αυτή την περίπτωση, ο λαϊκισμός ως ιδεολογία του λαού παρερμηνεύθηκε και ήρθε σε σύγκρουση με τη δημοκρατική δραστηριότητα των απλών πολιτών.

Η λαϊκιστική ιδεολογία, με την ορθή έννοια, δεν πρέπει να περιορίζει την ελευθερία, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών, αλλά αντιθέτως να αποσκοπεί στη διεκδίκηση και ικανοποίηση των λαϊκών συναισθημάτων και προσδοκιών όπως γράφει ο Γ. Μπαμπινιώτης.

Πολλές φορές λαϊκιστές ηγέτες προσφεύγουν στην αντιπαλότητα με άλλους και στους όρους «εμείς» και «εκείνοι» κάτι που παραπέμπει, όπως έγραψε και η Ιταλίδα καθηγήτρια Νάντια Ουρμπινάτι, στον διαχωρισμό μεταξύ των λίγων και των πολλών.

Στις 9 Μαΐου 1950 ο Ρομπέρ Σουμάν έθεσε τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, διακηρύσσοντας τη δημιουργία μιας πραγματικής αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών. Αυτή τη βαρυσήμαντη διακήρυξη δεν φαίνεται να τηρούν ευλαβικά σήμερα αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι μπορεί να δηλώνουν πίστη στην εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας, για να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050, όμως αρνούνται να απαλλαγούν από τον άνθρακα και τη χρήση ορυκτών καυσίμων.

Η Ε.Ε. περηφανεύεται, επίσης ότι από το 1950 δεν υπήρξε κανένας πόλεμος στην Ευρώπη μεταξύ κρατών-μελών, όμως οι πόλεμοι σε διάφορες χώρες του κόσμου γίνονται με τη χρήση ευρωπαϊκών όπλων. Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. μιλά για διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, αλλά σε πολλές χώρες της Ε.Ε. οι διακρίσεις μεταξύ γυναικών και ανδρών, κοινωνικών στρωμάτων και οι επιθέσεις εναντίον προσφύγων/μεταναστών αποτελούν καθημερινό φαινόμενο.

Σύμφωνα με το Νορβηγικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (NRC), ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, εγκαταλείπουν τις χώρες τους για να διασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον σε μια ξένη χώρα, βιώνοντας συγκρούσεις, βασανιστήρια, ψυχολογική και σωματική βία, ταπείνωση, ζώντας σε άθλιες συνθήκες και ευάλωτοι στην πανδημία του κορωνοϊού. Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Υεμένη, το Τσαντ, τον Νίγηρα, το Αφγανιστάν, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη Συρία, τη Σομαλία, τη Μιανμάρ και αλλού, άνθρωποι υποφέρουν εξευτελίζονται, εκτοπίζονται και εκτίθενται στην πανδημία.

Όλοι αυτοί οι αδύναμοι άνθρωποι αποτελούν στόχο των πανταχού λαϊκιστών, οι οποίοι χρησιμοποιούν τον ανθρώπινο πόνο και την δυσκολία τους να έχουν εύκολη πρόσβαση σε απλές ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, για να διατηρήσουν τα πολιτικά τους αξιώματα.

Η Ε.Ε. θα δαπανήσει 3,5 τρισεκατομμύρια ευρώ περίπου για αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης μαζί με το συμπληρωματικό Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης για προστασία της υγείας των πολιτών και για ενίσχυση της ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μακάρι αυτά τα κονδύλια να μείνουν μακριά από λαϊκιστικές αντιπαραθέσεις που διαχωρίζουν τους πολίτες στους «Αυτούς» και στους «Εμείς».

*Άντρος Γ. Καραγιάννης

Δήμαρχος Δερύνειας