Η ιστορία των Βρετανών που εγκλωβίστηκαν στην Κερύνεια το 1974 – Πως κατάφεραν να σωθούν

Με περιγραφή που κόβει την ανάσα, μια Βρετανίδα που το 1974 ήταν μόλις 19 ετών και αποφάσισε να περάσει ένα καλοκαίρι στην γραφική πόλη της Κερύνειας διηγείται όσα έζησε από τις 20 Ιουλίου μέχρι την ημέρα που κατάφερε να ξεφύγει από τον Αττίλα.

Τις ανέμελες διακοπές της, τις οποίες συνδύασε με δουλεία σε εστιατόριο στο λιμανάκι διέκοψε με βία η τουρκική εισβολή, ενώ οι επόμενες μέρες ήταν οι πιο έντονες που έζησε ποτέ στη ζωή της. Εγκλωβισμένη με άλλους Βρετανούς σε ένα σπίτι με λίγα τρόφιμα και καμία επαφή με τον έξω κόσμο άκουγε για μέρες τα τουρκικά αεροπλάνα να περνούν πάνω από τα κεφάλια τους.

Διαβάστε το κείμενο της σε μετάφραση

Ήταν το 1974, ήμουν μόλις 19 ετών και σκέφτηκα πως θα ήταν ωραία μια περιπέτεια. Να περάσω ένα καλοκαίρι εργαζόμενοι στην Κερύνεια, μια μικρή, όμορφη παραλιακή πόλη στα βόρεια της Κύπρου.

Βρήκα δουλειά ως σερβιτόρα σε ένα από τα εστιατόρια στο λιμανάκι, ζούσα μαζί με τον φίλο που και τον ελεύθερο μας χρόνο πηγαίναμε βαρκάδες ή εκδρομές σε διάφορα μέρη του νησιού. Η ζωή ήταν όμορφη.

Όλο αυτό ήταν πολύ πριν από το διαδίκτυο, τα κινητά τηλέφωνα ή ακόμα και τηλεόραση στο μικρό διαμέρισμα που ενοικιάζαμε και δεν βιαζόμασταν να σπαταλήσουμε χρόνο για να ελέγξουμε τις ειδήσεις. Ενώ απολάμβανα ακόμη μια μέρα στον μεσογειακό παράδεισο ο Κύπριος Πρόεδρος ανατράπηκε σε πραξικόπημα και η Τουρκία βρήκε ευκαιρία να εισβάλει στο νησί. Το πρώτο πράγμα που είδα ένα πρωί που ξύπνησα ήταν ένοπλους στρατιώτες να περνούν έξω από το παράθυρο του υπνοδωματίου μου.

Τρέξαμε προς το λιμανάκι, λίγα μέτρα από το σημείο που διαμέναμε. Ολόκληρη η περιοχή ήταν ένα χάος. Ευτυχώς είδαμε ένα άλλο ζευγάρι Βρετανών που τους γνωρίζαμε και αφού επιβιβαστήκαμε στο ενοικιαζόμενο όχημα τους ξεκινήσαμε χωρίς να ξέρουμε που πηγαίνουμε.

Καταλήξαμε σε ένα ορεινό χωριό όπου γνωρίζαμε πως εκεί βρίσκονταν κι άλλοι βρετανοί. Βλέπαμε τα τουρκικά αεροπλάνα να πετούν πάνω από τα κεφάλια μας να ρίχνουν βόμβες. Ο καπνός από τις βόμβες ήταν τρομακτικά κοντά μας.

Όλοι οι Βρετανοί της περιοχής, περίπου 10 άτομα συγκεντρωθήκαμε σε ένα σπίτι την ίδια ώρα που οι ντόπιοι έτρεχαν προς τα βουνά για να προστατευθούν. Εμείς για κάποιο λόγο αποφασίσαμε να μείνουμε εκεί.

Τοποθετήσαμε τα στρώματα και τα μαξιλάρια γύρω από τους τοίχους σε ένα μικρό δωματιάκι και μπήκαμε όλοι μέσα όταν ακούσαμε τα αεροπλάνα να βρίσκονται από πάνω μας. Τώρα που το ξανασκέφτομαι δεν νομίζω η αυτοσχέδια κάλυψη μας να μας πρόσφερε τίποτα αν μας βομβάρδιζαν εκείνα τα αεροπλάνα.

Δεν είχαμε ιδέα τι θα κάναμε μετά. Το χωριό είχε ερημώσει από τους ντόπιους και μείναμε μόνο εμείς. Δεν είχαμε και τρόφιμα. Δεν είχαμε ιδέα πόσο καιρό θα διαρκούσε όλο αυτό. Η μόνη μας επαφή με τον έξω κόσμο ήταν ένα ραδιόρωνο που είχαμε συντονισμένο με την υπηρεσία του BBC.

Δεν θυμάμαι πόσο καιρό μείναμε σε εκείνο το σπίτι. Μέναμε όλοι συγκεντρωμένοι γύρω από το ραδιόφωνο και κάναμε βάρδιες μέσα στη νύχτα για να ακούσουμε τις ειδήσεις. Εκεί ακούγαμε πως οι περισσότερες μάχες έλαβαν χώρα στη Λευκωσία και πως ο τουρκικός στρατός μάχεται για τον έλεγχο του αεροδρομίου ώστε να μην μπορούν να πετάξουν πολιτικά αεροπλάνα. Γινόντουσαν αναφορές επίσης στη διάσωση άλλων Βρετανών που βρίσκονταν στο νησί. Από ότι θυμάμαι εκκενώθηκαν πολλά δημοφιλή τουριστικά θέρετρα, αλλά δεν γινόταν καμιά αναφορά στην Κερύνεια.

Όντας νέα μόλις 19 χρόνων ήμουν ή πολύ αφελής ή πολύ γενναία από ότι είμαι τώρα στα 60 τόσα  μου… Αποφασίσαμε λοιπόν να καταστρώσουμε ένα σχέδιο και να ξεφύγουμε από την Κερύνεια.

Είχαμε περίπου τέσσερα αυτοκίνητα, έτσι ζωγραφίσαμε κόκκινα, λευκά και μπλε μοτίβα των Ηνωμένων Εθνών στις καμπίνες τους ενώ θα κρατούσαμε όλοι λευκά ενδύματα τα οποία θα ανεμίζαμε έξω από τα παράθυρα των αυτοκινήτων. Ήμασταν όλοι έτοιμοι για να φύγουμε με την αυγή. Δεν θυμάμαι αν είχαμε προσχεδιάσει που θα πάμε αλλά αν είχαμε και αρκετά καύσιμα στα αυτοκίνητα.

Ευτυχώς δεν χρειάστηκε να μάθουμε ποτέ. Εκείνη τη νύχτα η υπηρεσία του BBC έδωσε εντολές για διάσωση μας σε μια κοντινή παραλία.

Ακολουθήσαμε τις οδηγίες και φτάσαμε στην παραλία. Πριν από αυτό έχω μια από τις πιο ζωντανές αναμνήσεις μου. Γέμισα κάθε διαθέσιμο δοχείο που βρήκα με τροφή και νερό συμπεριλαμβανομένου και του μπάνιου για τα ζώα που έμειναν πίσω στο χωριό αφού πάρα πολλά γαϊδουράκια και κατσίκες αφέθηκαν ελεύθερα από τους ιδιοκτήτες τους.

Πολλοί Βρετανοί περιμέναμε σε εκείνη την παραλία με όλα μας τα υπάρχοντα που δεν ήταν άλλα παρά λίγα ρούχα. Η θέα ενός ελικοπτέρου που ερχόταν να προσγειωθεί στο οποίο αναγραφόταν στην ουρά του «Βρετανικό ναυτικό» μας έκανε να ξεχάσουμε την κατάρρευση των τελευταίων ημερών. Αισθάνθηκα αμέσως ασφαλής, αν και αργότερα έμαθα πως άλλοι Βρετανοί οι οποίοι κατευθύνονταν προς την παραλία τους γύρισαν πίσω οι Τούρκοι υπό την απειλή των όπλων.

Μας φόρτωσαν στο ελικόπτερο, πρώτα τις γυναίκες και τα παιδιά και γυρίσαμε την πλάτη μας στην Κερύνεια. Το ελικόπτερο προσγειώθηκε σε ένα καράβι και ξαναέφυγε για να φέρει και άλλους Βρετανούς από άλλες παραλίες. Το πλοίο ανέπτυξε ταχύτητα και κινήθηκε αντίθετα προς το νησί. Τότε υπήρξαν φήμες πως η είχε σπάσει η κατάπαυση του πυρός και οι Τούρκοι απείλησαν εναντίον του πλοίου.

Βρισκόμασταν στο πλοίο και ανταλλάσαμε ιστορίες με τους υπόλοιπους Βρετανούς. Σε κάποια στιγμή έπιασα τον ευατό του να αφηγείται την περιπέτεια μου στον βραβευμένο με χρυσή σφαίρα ηθοποιό Edward Woodward, ο οποίος επίσης είχε εγκλωβιστεί στην Κερύνεια.  Η πτήση με ένα αεροσκάφος από την αεροπορική βάση της RAF ήταν το τελευταίο σκέλος του ταξιδιού μου στην Κύπρο.

Η εισβολή οδήγησε στην κατάτμηση της Κύπρου κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής η οποία εξακολουθεί να διαρεί το νησί μέχρι σήμερα με de facto τουρκικό έλεγχο στο Βορρά και την Κυπριακή Δημοκρατία να περιορίζεται στον Νότο. Πριν λίγα χρόνια επισκέφθηκα ξανά την Κύπρο και διέμενα σε ένα τουριστικό θέρετρο στο Νότο. Επέλεξα όμως να κάνω ένα ημερήσιο ταξίδι στην Κερύνεια που πλέον άλλαξε όνομα και έγινε Girne. Για να περάσει κανείς στα κατεχόμενα θα πρέπει να περάσει από το πάλαι ποτέ λαμπερό Ledra Palace Hotel όπου μπορεί να δει ακόμα τις τρύπες από τους πυροβολισμούς στους εξωτερικούς του τείχους.

Και η Girne; Δεν συγκρίνεται με τίποτα, ίσως όχι τόσο εκπληκτική με αυτό που ήταν η Κερύνεια…

Διαβάστε το πρωτότυπο εδώ

Πηγή: Reporter.com.cy