Υπάρχουν άνθρωποι που σκαρφίζονται πρωτοποριακές λύσεις για να γίνει το μέλλον ακόμα πιο εντυπωσιακό.
Ακόμα και μέσα στη δύσκολη χρονιά που αφήσαμε πίσω μας, οι οραματιστές δεν σταμάτησαν να ονειρεύονται την επόμενη μέρα της ανθρωπότητας.
Όσο ο πλανήτης προσπαθεί να σκεφτεί ξανά τη ζωή στη μετά τον κορονοϊό εποχή, οι εφευρέτες συνεχίζουν να πιέζουν τα όρια επιστήμης και τεχνολογίας αποδίδοντας ό,τι ο καθένας θεωρεί πως χρειάζεται ο κόσμος.
Και η αλήθεια είναι πως το 2020 είδαμε και πολλά και εξόχως ενδιαφέροντα πράγματα, παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι ήταν απασχολημένοι με την Covid-19 και όσα δεινά έφερε στην οικουμένη.
Πέντε από αυτούς θα μας απασχολήσουν σίγουρα και στο μέλλον…
«Σαν κάθε καλό Μεξικάνο, έτρωγα δυο αυγά για πρωινό κάθε μέρα. Και σαν κάθε καλό Τεξανό, έκανα μπάρμπεκιου κάθε Κυριακή». Αυτά έλεγε χωρίς να τα πολυσκεφτεί ο Arturo Elizondo, μέχρι που έμαθε για τις καταστροφικές επιπτώσεις που έχει για το περιβάλλον η κτηνοτροφία.
Κι έτσι έψαξε να βρει έναν καλύτερο, πιο βιώσιμο, τρόπο για να φτιάξει ζωική πρωτεΐνη. Και ήδη από το 2014 ίδρυσε την Clara Foods, από κοινού με τον βιολόγο David Anchel, μια επιχειρηματική πρωτοβουλία με έναν στόχο: να αφαιρέσουν τα ζώα από την εξίσωση της ζωικής πρωτεΐνης.
Με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που επιστρατεύεται στην οινοπνευματική ζύμωση, όπου τα απλά σάκχαρα μεταμορφώνονται σε αλκοόλ, η Clara Foods χρησιμοποιεί ένζυμα και ζάχαρη για να δημιουργήσει ζωικά προϊόντα.
Ο Elizondo είχε πάντα στο μυαλό του τα αυγά, ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα να βρεις εναλλακτική. Κάπου 1 τρισεκατομμύριο αυγά καταναλώνονται κάθε χρόνο στην οικουμένη, χρειάζεσαι όμως πάνω από 2.000 λίτρα νερού για μια ντουζίνα από αυτά, όπως λέει χαρακτηριστικά.
Η Clara Foods κατάφερε να φτιάξει (και εμπορεύεται πια) ζωική πρωτεΐνη χωρίς ζώα. Ο Elizondo και οι συνεργάτες του δεν έχουν ξεμυτίσει από το εργαστήριό τους εδώ και 6 χρόνια, το 2021 είναι ωστόσο έτοιμοι να βγουν από το αυγό τους.
Ο οραματιστής είναι έτοιμος, όπως λέει, να παρουσιάσει στην ανθρωπότητα το πρώτο αυγό που φτιάχτηκε χωρίς κότα. Μιλώντας για κοσμοϊστορικές αλλαγές δηλαδή…
Η πανδημία του κορονοϊού μάστισε ιδιαιτέρως την επικράτεια των μέσων μαζικής μεταφοράς. Όποιος είχε τρόπο να μετακινηθεί με δικό του όχημα, δεν το σκέφτηκε δεύτερη φορά.
Βλέποντας την αναγκαστική αλλαγή των ηθών, ο σχεδιαστής Andrea Ponti και ιδρυτής του ομώνυμου Ponti Design Studio είπε να οραματιστεί εκ νέου τον τρόπο που μετακινούμαστε μαζικά.
Οδηγός του ήταν η κοινωνική απόσταση. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα που κρύβεται στην καρδιά του Island, του ηλεκτρικού και αυτόνομου τραμ που είναι ειδικά σχεδιασμένο για το Χονγκ Κονγκ μετά την πανδημία (την πόλη όπου ζει ο Ponti).
«Όταν η πανδημία χτύπησε το Χονγκ Κονγκ, πολλοί άνθρωποι στράφηκαν σε ιδιωτικές λύσεις μετακίνησης, προκαλώντας μια δραματική αύξηση στην κίνηση, τη μόλυνση και τον θόρυβο», λέει χαρακτηριστικά. «Αυτό που κάνει ελκυστικό το Island είναι ότι βοηθά να λυθούν όλα αυτά τα προβλήματα».
Αντί λοιπόν ο κόσμος να κάθεται σε σειρές, εδώ οι θέσεις είναι διαταγμένες κυκλικά, σε «νησιά», ώστε να έχει ο ένας γυρισμένη την πλάτη στον άλλο. Το πλεονέκτημα διπλό: Όλοι έχουν οπτική πρόσβαση στα παράθυρα και ταυτοχρόνως διατηρούν την κοινωνική απόσταση.
«Για μένα αυτός είναι ένας ασφαλέστερος τρόπος να μετακινείσαι, αλλά και ένας πιο ωραίος τρόπος να δεις τα αξιοθέατα της πόλης, να δεις το Χονγκ Κονγκ από μια άλλη οπτική».
Ο Ponti άρχισε να σχεδιάζει το πλήρως αυτοκινούμενο τραμ του τον Μάρτιο του 2020 και πλέον έχει ακόμα και έτοιμα πρωτότυπα στα χέρια του.
Πλέον το όραμά του βρίσκεται σε στάδιο δοκιμών και μάλλον δεν θα αργήσει πολύ να το δούμε στους δρόμους, καθώς οι επενδυτές που ενδιαφέρθηκαν για την ιδέα του μόνο λίγοι δεν είναι.
Η αυτόνομη οδήγηση παραμένει ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της ανθρωπότητας, αφορά όμως οχήματα που πατούν δρόμο. Ή πάλι και όχι.
Γιατί τον Απρίλιο του 2021 θα βγει στο νερό το Mayflower Autonomous Ship, ένα από τα πρώτα αυτοκινούμενα πλοία του κόσμου (σε πραγματικές διαστάσεις).
Το απίθανο από κάθε πλευρά σκάφος θα ξεκινήσει από το Πλίμουθ της Αγγλίας και θα καταπλεύσει, διασχίζοντας τον Ατλαντικό Ωκεανό, στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ. Είναι πράγματι το αύριο των θαλάσσιων μετακινήσεων που έρχεται μια ώρα αρχύτερα.
Το Mayflower είναι μια συνεργασία του θαλάσσιου ερευνητικού οργανισμού ProMare και της IBM, η οποία ανέπτυξε τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που του επιτρέπουν να πλοηγείται στον ωκεανό χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.
Το πειραματικό σκάφος που αναμένεται να φέρει την επανάσταση στον τομέα του είναι ένα όραμα του Brett Phaneuf, ο οποίος είναι συνιδρυτής και διευθυντής του project. Ο στόχος του είναι να μπορούν οι επιστήμονες να μελετούν τους ωκεανούς χωρίς να πρέπει να βρίσκονται μέσα στο νερό.
Χωρίς έγνοιες για το πού θα κοιμηθεί το πλήρωμα και τι θα φάει, το σκάφος μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερο ερευνητικό εξοπλισμό και να παραμείνει για μεγαλύτερα διαστήματα στη θάλασσα.
«Αν δουλέψει όπως σχεδιάστηκε, τότε θα ρίξει σημαντικά το κόστος της συλλογής δεδομένων από τη θάλασσα», λέει ο Phaneuf, «αυτό θα οδηγήσει σε μια καλύτερη κατανόηση των ωκεανών και του κλίματος».
Στο πρώτο του κιόλας ταξίδι, θα συγκεντρώσει μετεωρολογικά και ωκεανογραφικά δεδομένα, αλλά και δείγματα νερού για τη μελέτη της καθαρότητάς του…
Όταν ήταν 12 ετών, ο σχεδιαστής Kennyjie Marcellino (γνωστός μόνο με το μικρό του) κόλλησε στην Ινδονησία δάγκειο πυρετό. «Επειδή οι γονείς μου μπορούσαν να μου προσφέρουν μακρά φροντίδα στο νοσοκομείο, ήμουν ένα από τα προνομιούχα παιδιά που έφυγαν ζωντανά», λέει ο ίδιος.
Δεν το ξεπέρασε όμως ποτέ και έβαλε στόχο ζωής από τότε να φτιάξει κάτι που να σταματά όλες αυτές τις θανάσιμες αρρώστιες που μεταφέρουν τα κουνούπια. Αυτή ήταν η έμπνευση πίσω από το περιβόητο Quito.
Κάνοντας διακοπές στο Μπαλί, ο Kennyjie παρατήρησε πόσο αναποτελεσματικές ήταν οι μέθοδοι πρόληψης και αποτροπής που είχαν οι ντόπιοι. Κι έτσι κάθισε να σχεδιάσει τη δική του.
Το Quito, που βραβεύτηκε στον διαγωνισμό James Dyson Award το 2020, επιστρατεύει μια απλή χημική αντίδραση ώστε να αποδώσει διοξείδιο του άνθρακα και μια τεχνητή ανθρώπινη οσμή, ώστε να προσελκύει τα κουνούπια. Και κατόπιν τα ρουφά μέσα στον θαλαμίσκο.
Τραβώντας τα έντομα αντί να τα απωθεί, η συσκευή μειώνει τους πληθυσμούς των κουνουπιών, άρα και την πιθανότητα εξάπλωσης μεταδοτικών νοσημάτων. Είναι σχεδιασμένη για τροπικά μέρη, ώστε να μειώνει τον κίνδυνο επιδημιών από όλο αυτό τον κόσμο που ταξιδεύει σε εξωτικούς προορισμούς και επιστρέφει κατόπιν σπίτι του.
Ο Kennyjie ταξίδεψε σε πολλές περιοχές και χωριά της Ινδονησίας ώστε να σιγουρευτεί πως ο σχεδιασμός του Quito σέβεται τις τοπικές παραδόσεις, την οικονομία και το κλίμα και εντάσσεται στο «γεωγραφικό πλαίσιο που θα το χρειαστούν», όπως σημειώνει.
Το 2021 ο Kennyjie συνεχίζει τα δοκιμαστικά τεστ της εφεύρεσής του στο σπίτι του, στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, μέχρι να ξανανοίξουν τα διεθνή σύνορα και να μπορέσει να την ελέγξει σε πραγματικές συνθήκες.
Είναι 15 χρονών και είναι ήδη αναγνωρισμένη εφευρέτρια, πιθανότατα η νεότερη όλων. Η Gitanjali Rao δεν θα μας απασχολήσει απλώς μέσα στο 2021, αλλά αναμφίβολα και στα χρόνια που θα έρθουν.
Έχει άλλωστε διαχειριστεί ήδη μερικά από τα πιο πιεστικά προβλήματα που μαστίζουν τον κόσμο αλλά και τη γενιά της: την έλλειψη πόσιμου νερού, τον εθισμό στα οπιοειδή, ακόμα και το ηλεκτρονικό bullying.
Όταν άκουσε για μια κοινότητα στο Μίσιγκαν που δεν έχει πρόσβαση σε καθαρό νερό, η μικρή σοκαρίστηκε που τόσο στις ΗΠΑ όσο και αλλού στον κόσμο πολλοί άνθρωποι δεν έχουν νερό να πιουν. Τι έκανε;
Εφηύρε το Tethys, έναν αισθητήρα που ανιχνεύει την παρουσία μολύβδου στο νερό, φορτώνοντας τα δεδομένα σε μια εφαρμογή, ώστε να μπορεί ο χρήστης να δει εύκολα και γρήγορα αν πίνεται το νερό του δείγματος.
Αφού έλυσε το πρόβλημα, έβαλε στο στόχαστρο τη μάστιγα των ναρκωτικών. Ο δημιουργικός της νους απέδωσε εδώ το Epione, μια διαγνωστική μέθοδο που μπορεί να ανιχνεύσει την εξάρτηση από τα οπιοειδή φάρμακα στην αρχή κιόλας του εθισμού.
Γιατί ασχολήθηκε με τα οπιοειδή; Γιατί ένας οικογενειακός φίλος είχε αναπτύξει εξάρτηση από τα σκευάσματα έπειτα από ένα σοβαρό τροχαίο.
Όσο για το cyberbullying, τη νέα μάστιγα της γενιάς της, το αντιμετώπισε με το Kindly. Ένα λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης που εντοπίζει τα αρνητικά και επιβλαβή σχόλια, προτρέποντας τους χρήστες που τα στέλνουν να τα αλλάξουν, διατυπώνοντάς τα με τρόπο μη προσβλητικό.
«Το κίνητρό μου για να λύνω προβλήματα της κοινωνίας ξεκίνησε με έναν πολύ απλό τρόπο: να λύσω προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σε καθημερινή βάση. Προσπαθώ να τα κατανοήσω και να βρω τρόπους να τα διαχειριστώ. Δεν τα καταφέρνω πάντα, αλλά κάποιες φορές νιώθω πως έχω συνεισφέρει με κάποιον τρόπο».
Η Rao είναι σήμερα συνδεδεμένη με 35.000 μαθητές από 4 ηπείρους και συζητούν προβλήματα και λύσεις. Για το 2021 μας λέει πως έχει πολλές ιδέες στα σκαριά. Το περιοδικό Time την ονόμασε «παιδί της χρονιάς» για το 2020.
Ενώ το 2019 το Forbes την είχε στη λίστα με τους «30 κάτω των 30». Εκείνη βέβαια δεν είχε ούτε τα μισά χρόνια των άλλων…