Παρόλο που κανένας μονάρχης δεν έζησε σε αυτό από την Γαλλική Επανάσταση και μετά, το Παλάτι των Βερσαλλιών –Μνημείο Παγκόσμια Κληρονομιάς της UNESCO– παραμένει μια ζωντανή μαρτυρία της πλούσιας και άκρως ενδιαφέρουσας, πέντε αιώνων, γαλλικής ιστορίας.
Ήταν το 1682 όταν ο Λουδοβίκος 14ος μετέτρεψε το κυνηγετικό καταφύγιο του πατέρα του στο κέντρο της γαλλικής κυβέρνησης, ενώ σήμερα το περίφημο ανάκτορο του 17ου αιώνα, στη γαλλική ύπαιθρο σε απόσταση 40 λεπτών περίπου από το Παρίσι, λειτουργεί ως μουσείο προσελκύοντας περισσότερο από τρία εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως.
Σε μία έκταση 75.000 τετραγωνικών μέτρων –ισοδύναμη περίπου με 15 γήπεδα ποδοσφαίρου!–, η οποία διαθέτει 2.300 δωμάτια και εντυπωσιακούς, μαγευτικούς κήπους η μεγαλοπρέπεια κρύβεται στις λεπτομέρειες και τις ιστορίες που λίγοι γνωρίζουν για το παλάτι.
Μυστικές δίοδοι και άγνωστες πτυχές για την ισχυρή κληρονομιά του Λουδοβίκου, στα όσα «σκοτεινά» μυστικά χαρακτηρίζουν την ιστορία της γαλλικής μοναρχίας. Ανακαλύψτε παρακάτω, λοιπόν, κάποια από τα μυστικά του εμβληματικού παλατιού που κανένας ταξιδιωτικός οδηγός δεν θα σας αποκαλύψει.
Οι Βερσαλλίες ήταν ένα… βρωμερό μέρος
Κατά τον 17ο αιώνα η έννοια της καθαριότητας και της προσωπικής υγιεινής δεν ήταν όπως αυτή που έχουμε σήμερα στο μυαλό μας. Πιο συγκεκριμένα μάλιστα ένας ιστορικός σχολιάζει στο ντοκιμαντέρ «Versailles’ dirty secrets- Toute L’Histoire», μια ενδιαφέρουσα ιστορική και άκρως αποκαλυπτική διαδρομή στα «σκοτεινά» μυστικά των Βερσαλλιών, ότι «η καθαριότητα εκείνη την εποχή αφορούσε κυρίως στην καθαρή αναπνοή και στο να μην μυρίζουν τα πόδια σου».
Σύμφωνα με το θρύλο, λοιπόν, ο Λουδοβίκος ο 14ος έκανε μόλις μία φορά μπάνιο σε ολόκληρη την ζωή του και αυτό μετά από πίεση των συμβούλων του. Τα ιστορικά στοιχεία, πάντως, αναφέρουν ότι το σώμα του βασιλιά μάτωνε σε διάφορα σημεία του –μία αναμενόμενη αντίδραση του δέρματος ώστε να αποβάλει από πάνω του τις τοξίνες που συσσωρεύονται στο εσωτερικό του από την εφίδρωση και την χρόνια απλυσιά.
Πάντως όπως σχολιάζουν οι ομιλητές του ντοκιμαντέρ, εκείνη την εποχή δεν ήταν σύνηθες πράγμα για έναν βασιλιά να πλένεται και γι’ αυτόν το λόγο δεν υπήρχαν και αντίστοιχοι χώροι στο παλάτι ώστε οι κάτοικοί του να μπορούν να κάνουν μπάνιο. Προκειμένου να λύσουν την παραπάνω ανάγκη τους τα μέλη της βασιλικής οικογένειας επισκέπτονταν ως επί το πλείστον εξωτερικούς χώρους που λειτουργούσαν σαν τα σημερινά σπα, όπου συναντούσαν τους φίλους τους και κυρίως τις ερωμένες τους.
Το μυστικό, ωστόσο, τόσο των ευγενών που ζούσαν στο παλάτι όσο και του βασιλιά για να διατηρούν μια κάποια καθαρή εμφάνιση, ήταν το άλλαγμα των ρούχων πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Αργότερα, σε αυτό βοήθησε και η ανάπτυξη της αρωματοποιίας, που συνέβαλε με έναν καταλυτικό τρόπο στην καταπολέμηση των άσχημων οσμών.
Επίσης, ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο των Βερσαλλιών είναι το γεγονός ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος της βασιλείας του Λουδοβίκου 14ου το ανάκτορο ήταν υπό κατασκευή. Για περίπου 40 χρόνια, λοιπόν, το παλάτι ήταν ένα είδος εργοταξίου με την σκόνη να κυριαρχεί παντού στους χώρους του και «βουνά» από βρωμιές και οικοδομικά υλικά να δίνουν τη θέση τους στα καλογυαλισμένα πατώματα και τις καταπράσινες εκτάσεις που σήμερα αντικρίζει ο επισκέπτης των Βερσαλλιών.
Το πρόβλημα της πορνείας και τα μέτρα του Λουδοβίκου 14ου
Η πορνεία ήταν ένας πραγματικός βραχνάς για την εποχή του Λουδοβίκου 14ου, καθώς τα δάση πέρα από τους περίτεχνους κήπους του παλατιού λειτουργούσαν ως «χώρος εργασίας» για τις πόρνες της εποχής. Ο ίδιος δεν ήταν ιδιαίτερα φαν της όλης φιλοσοφίας της πορνείας, παρόλο που ήταν θεμιτό γι αυτόν να έχει ερωμένες. Αφορμή για να θέσει συγκεκριμένα όρια στο παλάτι αποτέλεσε το γεγονός ότι οι εργάτες του συχνά αρρώσταιναν, καθυστερώντας τις διαδικασίες για την ολοκλήρωση του παλατιού.
Έτσι, εξαίρεσε από την προστασία του νόμου τις πόρνες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτή του η πράξη έφερε και τα επιθυμητά αποτελέσματα. Τα πράγματα παραμείνανε τα ίδια, αναγκάζοντάς τον να λάβει σκληρότερα μέτρα. Όπως και έκανε. Έθεσε σε ισχύ, λοιπόν, νόμο σύμφωνα με τον οποίο οι πόρνες που θα συλλαμβάνονται στο εξής θα μαστιγώνονται δημοσίως, ενώ οι πελάτες τους θα έχαναν τη μύτη και τα αυτιά τους.
Αν και το μέτρο ήταν δύσκολο στην εφαρμογή του –οι Βερσαλλίες ήταν τεράστιες και η ελβετική φρουρά που περιπολούσε στην περιοχή δεν ήταν επαρκής– είχε αποτελέσματα, με τις πόρνες να «μετακομίζουν» σε «ειδικά ξενοδοχεία» στις Βερσαλλίες και το Παρίσι. Τα συγκεκριμένα μέρη, μάλιστα, έφεραν εξωτερικά ένα δάφνινο στεφάνι, προκειμένου να τα ξεχωρίζουν οι πελάτες.
Άγνωστα στοιχεία για κάποιες από τις αίθουσες του παλατιού
Αίθουσα Καθρεφτών
Παλαιότερα γνωστή και ως Μεγάλη Γκαλερί, η Αίθουσα Καθρεφτών ήταν ένα από τα πιο εξεζητημένα δωμάτια του παλατιού. Χρησιμοποιήθηκε από τους αυλικούς ως χώρος συνάντησης, ενώ ο βασιλιάς προκειμένου να φτάσει στο παρεκκλήσι περνούσε από αυτή σε καθημερινή βάση.
Βασιλική Όπερα
Αν και ο σχεδιασμός της Βασιλικής Όπερας χρειάστηκε 20 χρόνια για να ολοκληρωθεί, η δημιουργία της διήρκησε μόλις δύο, καθώς ασκήθηκε ιδιαίτερη πίεση προκειμένου να είναι έτοιμη πριν το γάμο του Λουδοβίκου με την Μαρία Αντουανέτα. Η συγκεκριμένη αίθουσα χρησιμοποιήθηκε περίπου 40 φορές πριν την Γαλλική Επανάσταση, καθώς το κόστος χρήσης της ήταν αρκετά υψηλό. Για να φωταγωγηθεί ολόκληρη η αίθουσα χρειαζόντουσαν τουλάχιστον 3.000 κεριά για ένα μόνο βράδυ.
Σαλόνι Ηρακλή
Το μεγαλύτερο απ’ όλα τα σαλόνια του παλατιού, καλυμμένο με εντυπωσιακά κόκκινα και πράσινα μάρμαρα, φιλοξενούσε διάφορες μεγάλες εκδηλώσεις, όπως αυτή για την κόρη του Λουδοβίκου 15ου. Λόγω του μεγάλου αριθμού των καλεσμένων και των αμέτρητων κεριών που έκαιγαν προκειμένου να «φωταγωγηθεί» η αίθουσα, το προσωπικό αναγκάστηκε να σπάσει τα παράθυρα για να αποσυμφορηθεί ο χώρος από την πολλή ζέστη.
Βασιλικό παρεκκλήσι
Η άκρως εντυπωσιακή και μεγαλοπρεπής πόρτα που οδηγεί στον πρώτο όροφο του βασιλικού παρεκκλησίου, επέτρεπε στον βασιλιά την άμεση πρόσβαση από τα ιδιαίτερα διαμερίσματά του. Αν και οι διάφοροι αξιωματούχοι και αξιωματικοί παρακολουθούσαν τη λειτουργία από τα πλαϊνά καθίσματα, από την πόρτα που «έβλεπε» απευθείας στο εκκλησιαστικό όργανο και το ιερό του ναού έμπαινε μόνο η βασιλική οικογένεια.
Σαλόνι Νταϊάνας
Του είχε δοθεί το παρατσούκλι «δωμάτιο χειροκροτήματος», καθώς επρόκειτο για την αίθουσα όπου ο Λουδοβίκος 14ος κάθε βράδυ μετά το δείπνο, εξασκούσε τις εξαιρετικές επιδόσεις του στο μπιλιάρδο, ακολουθώντας πιστά τις εντολές του γιατρού του.