«Πέρασες καλά σήμερα στο σχολείο;»

Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, πολλοί γονείς νιώθουν αγωνία για την προσαρμογή του παιδιού τους στο σχολείο.

Η έναρξη της σχολικής χρονιάς σηματοδοτεί το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών και της χαλάρωσης. Όπως κάθε νέα αρχή, η επιστροφή στο σχολείο είναι αναμενόμενο να προκαλεί διαφορετικά συναισθήματα τόσο στους γονείς όσο και στα παιδιά. Εξάλλου, πρόκειται για μια μεταβατική περίοδο, συνεπάγεται με ποικίλες αλλαγές για το παιδί (π.χ. αλλαγή εκπαιδευτικής βαθμίδας, σχολείου, εκπαιδευτικού) αλλά και για τους γονείς που καλούνται να υποστηρίξουν το παιδί τους.

Απαιτείται η κατάλληλη διαχείριση για ομαλή προσαρμογή στα καινούρια δεδομένα της φετινής σχολικής χρονιάς, ιδιαίτερα σε πρωτόγνωρες συνθήκες όπως η πανδημία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αγωνία και οι ανησυχίες των γονέων για την προσαρμογή των παιδιών τους, πιθανόν να οδηγήσουν σε πρακτικές που ίσως να παρεμποδίσουν την αποτελεσματική επικοινωνία γονέα-παιδιού.

Ποιες ερωτήσεις να μην κάνουμε

Για παράδειγμα ο καταιγισμός ερωτήσεων μπορεί να μεταφράζεται από τους γονείς ως ενδιαφέρον, αλλά για τα παιδιά μπορεί να αποτελέσει μια κουραστική διαδικασία που παραπέμπει σε ανάκριση. Επομένως ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο τρόπος διατύπωσης των ερωτήσεων. Είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη ότι η ανταπόκριση του παιδιού σε κάποια ερώτηση, είναι ανάλογη με τον τρόπο διατύπωσης της από τον γονέα. Αλλάζοντας λοιπόν τον τρόπο που κάνουμε ερωτήσεις, μπορούμε να επιφέρουμε αλλαγή στην ποιότητα της επικοινωνίας.

Οι κατάλληλες ερωτήσεις

Η αξιοποίηση ανοικτού τύπου ερωτήσεων συστήνεται ως ένας καλός τρόπος που διευκολύνει την έναρξη συζήτησης, αφού αυξάνει τις πιθανότητες για ουσιαστική και ποιοτική επικοινωνία ανάμεσα σε γονείς και παιδιά. Οι ανοικτού τύπου ερωτήσεις, δε μπορούν να απαντηθούν με ένα «ναι» ή «όχι», χρειάζονται πιο ολοκληρωμένες απαντήσεις, εμπλουτίζουν την επικοινωνία και τροφοδοτούν τον διάλογο μεταξύ των γονέων με τα παιδιά τους. Από την άλλη οι κλειστού τύπου ερωτήσεις συνήθως έχουν μονολεκτικές απαντήσεις, οι οποίες τείνουν να είναι περισσότερο αυθόρμητες και δεν προϋποθέτουν τόση σκέψη.

Πώς να επικοινωνήσετε με το παιδί σας

Συνεπώς, είναι σημαντικό να επιλέξετε την κατάλληλη στιγμή ώστε να ξεκινήσετε μια συζήτηση με το παιδί σας. Κατά την επικοινωνία, είναι σημαντικό να προσαρμόζουμε τον τρόπο ομιλίας μας, λαμβάνοντας υπόψη το ηλικιακό και αναπτυξιακό επίπεδο στο οποίο βρίσκονται τα παιδιά. Με διαφορετικό τρόπο θα επικοινωνήσουμε με ένα παιδί νηπιακής ηλικίας και διαφορετικά με έναν έφηβο.

Πιο κάτω θα διαβάσετε μερικά παραδείγματα ερωτήσεων που θα σας βοηθήσουν να αναπτύξετε και να διατηρήσετε διάλογο με τα παιδιά σας, αξιοποιώντας ανοικτού τύπου ερωτήσεις.

Παραδείγματα ερωτήσεων

Για παράδειγμα, ρωτώντας «πέρασες καλά στο σχολείο;», «έπαιξες με τους φίλους σου σήμερα;», «σου άρεσε το μάθημα», ή «ζήτησες βοήθεια από τη δασκάλα σου;», το παιδί θα απαντήσει με ένα «ναι» ή «όχι». Συνεπώς, κάνοντας μια κλειστού τύπου ερώτηση πιθανότατα θα λάβει μια “κλειστή”/μονολεκτική ή σύντομη απάντηση. Εναλλακτικά, ρωτώντας «πώς πέρασες σήμερα στο σχολείο;», «μίλησε μου για τους καινούριους σου φίλους», «πώς ήταν το μάθημα σήμερα», «με ποιο τρόπο σε βοήθησε η δασκάλα σου στο μάθημα;»

Καθημερινά σας δίνονται ευκαιρίες για επικοινωνία με τα παιδιά σας και να χτίσετε καλύτερη σχέση μαζί τους. Η αποτελεσματική επικοινωνία χρειάζεται δουλειά και εξάσκηση. Με κάποιες μικρές αλλαγές μπορείτε να ενθαρύνετε την επικοινωνία ώστε να είναι πιο αποτελεσματική και ουσιαστική, ενδυναμώνοντας έτσι τη συναισθηματική σύνδεση και τη σχέση που έχετε με τα παιδιά σας.

Αναστασία Γεωργίου και Μαρία Πραστίτη, Εκπαιδευτικοί / Σχολικοί Ψυχολόγοι

Βιβλιογραφία:

• Anderson, L. W., & Bloom, B. S. (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives. Longman