Άλλη μια μέρα που λέμε καλημέρα! Τίποτα δεν είναι δεδομένο και αυτονόητο. Βεβαίως ποτέ δεν ήταν, μόνο που αυτές τις μέρες το νιώθουμε στο πετσί μας. Ο κορωνοϊός με ένα σάλτο, μας βουτάει στα βαθιά.
Οι καθημερινές συζητήσεις όλων ανεξαιρέτως περιλαμβάνουν αποκλειστικά πλέον ιατρικούς όρους. Καταιγισμός πληροφοριών και νέας γνώσης που δεν κατανοούμε επαρκώς. Όσοι κάνουν τους ειδήμονες χωρίς να είναι, απλά δεν κατανοούν ούτε το ελάχιστο. Ας μην προσθέτουμε στον υφιστάμενο πανικό την ημιμάθεια και την ασχετοσύνη μας, γιατί δεν ωφελεί. Νιώθω τυχερή που έλαβα ένα αλλιώτικο μήνυμα, από τα χιλιάδες των ημερών αυτών, που μου θύμισε τα λόγια του μεγάλου Κώστα Μόντη. “Δεν είχες τίποτα να πεις, κύριε. Γιατί ηνόχλησες τις λέξεις, γιατί τις ηνόχλησες;”
Η καθημερινή μας συμπεριφορά στις διαπροσωπικές μας σχέσεις έχει αλλάξει; Παραμένει το ίδιο εγωκεντρική και ανούσια. Η διαφορά έγκειται στο ότι έχει ενδυθεί τον τρόμο κι έτσι ως άνθρωποι ασχημύναμε ακόμα περισσότερο. Μήπως όμως η πανδημία αυτή είναι αυτό το οποίο προκαλούσαμε τρόπον τινά να συμβεί; Και εξηγούμαι προς αποφυγήν παρεξήγησης. Τι μας αναγκάζει ακριβώς να κάνουμε ο κορωνοϊός; Να μείνουμε μόνοι μας! Τόση προσπάθεια να ξεχωρίσουμε από τους άλλους, να είμαστε απρόσιτοι, να είμαστε σπουδαίοι και τρανοί… Ας το απολαύσουμε λοιπόν! Δεν θέλουμε; Τότε μήπως οφείλουμε να επαναπροσδιοριστούμε; Να ψάξουμε μέσα μας ποιοι πραγματικά είμαστε και να το αποδεχθούμε και να το βελτιώσουμε. Να προσέχουμε τι ευχόμαστε, γιατί μπορεί τελικά και να επαληθεύεται….. Είναι τραγικό να ζούμε μόνοι μας και ακόμη πιο τραγικό να πεθαίνουμε μόνοι μας. Δεν θα απευχόμαστε πια τους στίχους του Καββαδία, μα θα ικετεύουμε να μας συμβούν… “Κι εγώ που τόσο επόθησα μια μέρα να ταφώ, σε κάποια θάλασσα βαθιά στις μακρινές Ινδίες, θα ‘χω ένα θάνατο κοινό και θλιβερό πολύ και μια κηδεία σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες”.
Η καθημερινή μας συμπεριφορά όσον αφορά θέματα υγείας γενικά έχει αλλάξει; Κατακόρυφη μείωση ιατρικών παραπεμπτικών και αναλύσεων, λέτε ο κορωνοϊός να σώσει το ΓΕΣΥ; Απλά μετατοπίστηκε το βάρος και τώρα έχει γονατίσει το τηλεφωνικό κέντρο 1420. Η κινητήρια δύναμη όμως παραμένει η ίδια, ο φόβος και ο εγωκεντρισμός. Στην περίπτωση του Γεσύ, να εκμεταλλευτούμε ένα δωρεάν σύστημα για να καλύψουμε το φόβο μας, μήπως έχουμε κάτι. Στην περίπτωση του 1420 να καλύψουμε το φόβο μας, μήπως πάθουμε κάτι. Χωρίς να αντιλαμβανόμαστε πως η συμπεριφορά μας αυτή, στερεί ή καθυστερεί τη δυνατότητα όλων των ανωτέρω, είτε παραπομπής, ή ανάλυσης ή πληροφόρησης από κάποιον συνάνθρωπό μας που την έχει απόλυτη ανάγκη. Ας μην στεναχωριόμαστε, ήρθε ο κορωνοϊός να ολοκληρώσει αυτό που έκρυβε και επιδίωκε η συμπεριφορά μας. Γονατίζει όλα τα συστήματα υγείας παγκόσμια, άνευ προηγουμένου, σαρώνει υφιστάμενα αξιώματα, μαζεύει ψυχές και αναιρεί τον αγαπημένο μου Κωνσταντίνο Καβάφη. “Και τώρα τι θα γενούμε χωρίς βαρβάρους; Αυτοί οι άνθρωποι ήσαν μια κάποια λύσις”.
Η καθημερινή μας συμπεριφορά απέναντι στον συνάνθρωπο μας γενικά έχει αλλάξει; Ένα πράγμα μας ζητήθηκε και το κέρδος θα είναι δικό μας, απλά να μείνουμε σπίτι. Και δεν κάνουμε υπακοή. Δυσκολευόμαστε. Θεωρούμε δεδομένο το σπίτι και τον αναπαυτικό ύπνο και τα γεμάτα τρόφιμα ντουλάπια και δυσανασχετούμε. Όπως θεωρούσαμε δεδομένη την υγεία, την καλοπέραση και τα σούρτα φέρτα. Ας θυμηθούμε πως πολλοί άνθρωποι δεν είχαν πριν καλοπέραση και δεν έχουν τώρα σπίτι για να κλειστούν και να προστατευθούν. Τι καθορίζει τη συμπεριφορά μας τελικά, αχαριστία ή βλακεία;
Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή είχα καταγοητευθεί από μια κουβέντα τρελή και απίθανη, που την είπαν θεωρία του χάους: “Αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα”. Το μυαλό μου δεν τη χωρούσε ούτε τότε ούτε τώρα, αλλά η καρδιά μου την άρπαξε και φούσκωσε και την κουβαλάει πάντα. Εν μέσω μιας πρωτοφανούς δοκιμασίας είναι η ευκαιρία μας να αρχίσουμε επιτέλους να εκδηλώνουμε συμπεριφορές που θα κινήσουν το σύμπαν προς τη σωστή κατεύθυνση. Να συνειδητοποιήσουμε πως κάθε επιλογή και πράξη μας, μπορεί άμεσα ή έμμεσα να έχει τεράστιο αντίκτυπο σε κάποιον άλλον. Αν δεν το αντιλαμβανόμασταν πριν, ήρθε η ώρα να το κατανοήσουμε. Αν το προσπερνούσαμε πριν, ήρθε η ώρα να το τακτοποιήσουμε. Κάθε άσκοπή μας μετακίνηση τις μέρες αυτές, μπορεί και να στερήσει τελικά το δικαίωμα σε αναπνευστήρα κάποιου δικού μας ανθρώπου μετά από δύο εβδομάδες. Φαντάζει αδιανόητο, αλλά συμβαίνει μαζικά και καθημερινά σε χώρες πολύ κοντινές μας…
Χρειαζόμαστε συμπεριφορές ριζοσπαστικές και ταπεινές. Ριζοσπαστικές με την έννοια της υπερβολής και της υπέρβασης, ο καθένας από το πόστο του. Η πολιτεία να λάβει άμεσα όλα τα μέτρα για την προστασία των πολιτών χωρίς να σταθμίσει κανένα άλλο παράγοντα οικονομικό ή πολιτικό, αλλιώς με αλυσιδωτή αντίδραση θα γκρεμιστούν όλα. Οι επαγγελματίες υγείας με σθένος στην πρώτη γραμμή. Οι εργαζόμενοι σε επαγγέλματα υλικών και μη αγαθών πρώτης ανάγκης μετακινούνται αποκλειστικά προς και από το χώρο εργασίας τους. Και όλοι οι υπόλοιποι στο σπίτι. Ο καθένας να κάνει αυτό που του αναλογεί με πλήρη συναίσθηση της ευθύνης που τον βαραίνει. Είναι μια τεράστια ευκαιρία να χαλιναγωγήσουμε τον εγωισμό μας και να ταπεινωθούμε. Ας μην χρειαστεί να πάθουμε περισσότερα για να μάθουμε.
Ο κορωνοϊός τρέχει πιο γρήγορα από μας… Πολύ πιο γρήγορα… Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να σταθούμε στο ύψος μας, που είναι ούτως ή άλλως μηδαμινό και δεν μας παίρνει να το μειώσουμε κι άλλο. Να τιμήσουμε την ετυμηγορία της ελληνικής λέξης του είδους μας, της λέξης άνθρωπος και να σηκώσουμε επιτέλους το βλέμμα μας ψηλά. Να αποδεχθούμε πως αδυνατούμε να συλλάβουμε στην ολότητά της, την απειλή που απλώθηκε πάνω από όλη την ανθρωπότητα. Αυτό που συμβαίνει μας ξεπερνά, δεν μπορούμε ούτε να το καταλάβουμε, ούτε να το ελέγξουμε. Μοιραία έρχονται στο μυαλό μου οι στίχοι από τον υπέροχο ύμνο της αγάπης του Αποστόλου Παύλου. “Βλέπομεν γαρ άρτι δι’ εσόπτρου εν αινίγματι, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον. Άρτι γινώσκω εκ μέρους, τότε δε επιγνώσομαι καθώς και επεγνώσθην”.
Το αύριο ήρθε. Δεν υπάρχουν περιθώρια λάθους. Ας αναμετρηθεί ο καθένας με τον εαυτό του.
Ειρήνη Καούλλα Γκάσα, Παθολόγος, Προσωπικός Ιατρός ΓΕΣΥ