Με τη συνολική ποσότητα νερού που έχει συγκεντρωθεί μέχρι στιγμής φέτος να ξεπερνά τα 3.3 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, το φράγμα Άχνας αποτελεί εδώ και μέρες υπερθέαμα για τους κατοίκους της ελεύθερης Αμμοχώστου. Καθώς επίσης και τον τέλειο υγροβιότοπο διαβίωσης της σημαντικής πανίδας που φιλοξενεί στα όριά του. Το μοναδικό φράγμα στην επαρχία Αμμοχώστου, εμπλουτιστικού χαρακτήρα, συμπληρώνει φέτος 32 χρόνια ζωής και αποτελεί σημείο αναφοράς και ένα σημαντικό στοιχείο στους υγροβιότοπους που έχει να επιδείξει το νησί μας.
Η συνολική χωρητικότητα του φράγματος είναι 6,8 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Ξεκίνησε να δημιουργείται το 1986 προσφέροντας πολλές εκατοντάδες θέσεις εργασίας σε κατοίκους της περιοχής, όπως επίσης και σε Κινέζους τεχνικούς που ήρθαν στην Κύπρο για την κατασκευή του, μέσω κοινοπραξίας κινεζικής και κυπριακής εταιρείας. Το 1988, ο τότε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Σπύρος Κυπριανού, εγκαινίασε το μεγάλο έργο, στο πλαίσιο του ευρύτερου μεγαλόπνοου έργου που ονομάζεται «Νότιος Αγωγός», μέσω του οποίου μεταφέρονται ετησίως μεγάλες ποσότητες νερού για σκοπούς άρδευσης στα Κοκκινοχώρια. (Νερό που μεταφέρεται από το φράγμα του Κούρρη, στην επαρχία Λεμεσού).
Στα νερά του φράγματος Άχνας, που οι βόρειες παρυφές του βρίσκονται προς τη μεριά της κατεχόμενης Άχνας, ζουν ψάρια όπως, κυπρίνοι, κοκκινόφτερα, κουνουπιέροι, λαβράκια, γατόψαρα, καραβίδες και κάποια άλλα είδη. Το 2008 αποτέλεσε έτος σταθμό για το φράγμα της Άχνας και τον σημαντικό υγροβιότοπο που το περιβάλλει, καθώς η περιοχή εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Φύση 2000». Τα τελευταία χρόνια πουλιά όπως η πελλοκατερίνα και ο καλαμοκάννας, απαντώνται σχεδόν μόνιμα ανάμεσα στα εκατοντάδες άλλα φτερωτά που διαβιούν στον υγροβιότοπο.
Τα ενετικά λαγούμια
Το φράγμα της Άχνας, που ελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες ντόπιους και ξένους επισκέπτες, δημιουργήθηκε σύμφωνα με τον κοινοτάρχη Άχνας, Νίκο Βάσιλα, σε γη των Αχνιωτών. Σε μια τοποθεσία – φυσική λαξιά, η οποία διευκόλυνε σημαντικά και τα κατασκευαστικά έργα.
Στην περιοχή αυτή υπήρχαν πριν από το φράγμα πολλές συκιές αλλά και πληθυσμός φιδιών καθώς το έδαφος χαρακτηριζόταν από μια υγρασία, (πριν ασφαλώς ενταθούν οι περίοδοι ανομβρίας στο νησί, κατά τα τελευταία χρόνια). Σε τμήμα της λαξιάς της Άχνας, όπως και στη γειτονική επίσης λαξώδη περιοχή Βρυσούθκια, υπήρχαν λαγούμια από τα οποία, σύμφωνα με μαρτυρίες γηραιότερων κατοίκων, τουλάχιστον μέχρι και τη δεκαετία του 1950, ανάβλυζε ολόχρονα νερό. Το οποίο διοχετευόταν μέσω αυλακιού, (κατεβάτες κατά την τοπική τοπολαλιά), στα πέριξ της περιοχής χωράφια για σκοπούς άρδευσης. Σύμφωνα με την παράδοση, τα λαγούμια αυτά τα έσκαψαν οι Ενετοί όταν βρίσκονταν στην Κύπρο. Μέχρι τη δεκαετία του 1950, υπάρχουν μέχρι σήμερα μαρτυρίες ότι στην περιοχή της λαξιάς και των Βρυσουθκιών της Άχνας, δηλαδή στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το φράγμα, καλλιεργούνταν είδη όπως το βαμβάκι και το σουσάμι, που είναι σχετικά νερόφιλα.
ΣΟΒΑΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ
Σύμφωνα με τον Νίκο Βάσιλα, η προστασία του φράγματος Άχνας από τα σκουπίδια που αφήνουν οι επισκέπτες και κυρίως οι ερασιτέχνες ψαράδες με το καλάμι, οι επιδρομές από επιτήδειους λαθροθήρες και γενικά η ανάγκη για καλύτερη επιτήρηση και προστασία του, αποτελούν σήμερα τα πιο σοβαρά προβλήματα, όσον αφορά τη λειτουργία του χώρου.
Για το σκοπό αυτό, αποτελεί πάγιο αίτημα της κοινότητας Δάσους Άχνας προς το Τμήμα Υδάτων και την Κυβέρνηση, να της παραχωρηθεί η διαχείριση του χώρου. Ή τουλάχιστον, να στηριχθεί οικονομικά η κοινότητα ώστε να τοποθετηθεί μόνιμος φρουρός στην περιοχή. Διαφορετικά, επισήμανε, δεν θα εκλείψουν τα κατά καιρούς προβλήματα που παρατηρούνται στον χώρο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στην περιοχή του φράγματος Άχνας, προγραμματίζεται μελλοντικά να φιλοξενηθούν και οι εγκαταστάσεις του Βιολογικού Σταθμού Κοκκινοχωριών, με την κοινότητα Δάσους Άχνας να προβάλλει ήδη ως αντισταθμιστικό αίτημα, να έχει τον πρώτο λόγο στη διαχείριση του επεξεργασμένου νερού άρδευσης που θα παράγεται.
Πηγή: philenews