Δεν θα παραλείψουμε να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου να προστατεύσουμε την πόλη που για 45 χρόνια περιμένει όχι νέους εποίκους, αλλά τους κατοίκους, τους ιδιοκτήτες, εκείνους που την ορίζουν, δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, μιλώντας κατά την αντικατοχική εκδήλωση του Δήμου Αμμοχώστου, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο το βράδυ στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου, στη Δερύνεια.
Στην ομιλία την οποία έκανε, λίγα μέτρα μακριά από την κατεχόμενη πόλη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης καταδίκασε τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας, τονίζοντας πως η κυβέρνηση δεν θα τις αφήσει αναπάντητες.
“Αυτό που στόχο τις επόμενες των ημερών έθεσα και θέτω είναι να μην αφήσουμε αναπάντητες τις προκλήσεις της Τουρκίας. Θα αξιοποιήσω την παρουσία μου στα Ηνωμένα Έθνη, θα αξιοποιήσω την παρέμβαση μου στα ΗΕ, θα έχω συνάντηση και με τους εκπροσώπους των πέντε Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, με τον ΓΓ των ΗΕ, ενώ την ίδια ώρα έχουν ενημερωθεί οι Ευρωπαίοι ηγέτες και με αίτημα μου θα είναι στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Οκτώβριο στις Βρυξέλλες”, είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.
Σημείωσε πως η τουρκική αδιαλλαξία δεν άφησε κανένα περιθώριο και δυναμίτισε τις προσπάθειες για εξεύρεση λύσης. Η παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη, συνέχισε, “οι απειλές εποικισμού της Αμμοχώστου, αποτελούν ενέργειες που δεν μπορούν να αφήσουν ούτε εμάς, ούτε τη διεθνή κοινότητα, ούτε βεβαίως την ΕΕ αδιάφορους”.
“Αυτές οι ενέργειες είναι που απέτρεψαν και αποτρέπουν την εξεύρεση μιας λύσης που θα επανενώνει την πατρίδα μας και που θα επιτρέπει σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να ζήσουν ειρηνικά”, είπε.
Αναφέρθηκε σε κινήσεις του παρελθόντος, όπως την πρωτοβουλία Μπάιντεν τον Μάιο του 2014 για την Αμμόχωστο, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υπέβαλε στην τ/κ πλευρά με προεξάρχουσα τη σύσταση Επιτροπής για καταγραφή της κατάστασης στην περίκλειστη πόλη, με στόχο την επιστροφή της Αμμοχώστου, και τους δυο όρους που έθεσε το 2016 στον τότε Τούρκο Πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου η Κυπριακή Δημοκρατία να συναινέσει στο άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας. Οι όροι αυτή ήταν η σύσταση διεθνούς επιτροπής για την ετοιμασία μελέτης για την επικρατούσα κατάσταση στη νεκρή πόλη, με στόχο να αποδοθεί στους νομίμους κατοίκους της, έστω και υπό τη διοίκηση των ΗΕ, και το άνοιγμα τουρκικών λιμένων για κατάπλου πλοίων υπό κυπριακή σημαία.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ακόμη πως επειδή λέχθησαν πολλά για την αποτυχία των συνομιλιών, θέλει να υπενθυμίσει τις δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου που επαναλήφθησαν και χθες και που προσπαθούν με κάθε τρόπο “να ναυαγήσουν και την τελευταία προσπάθεια που καταβάλαμε και είχαμε πετύχει στις 9 Αυγούστου με τον Μουσταφά Ακκιντζί”.
Πρόσθεσε πως η επιστολή της ειδικής απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές, για να προσθέσει πως οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών καταδεικνύουν τις προθέσεις, τη βουλιμία και την αδιαλλαξία της Τουρκίας.
“Δεν είναι μόνο οι ενέργειες, δεν είναι μόνο οι δηλώσεις, είναι και οι προκλήσεις που καταγράφονται κάθε μέρα και σημειώνονται από όλους μας. Συνεπώς, δεν είναι θέμα αν εμείς έχουμε την καλή βούληση ή την καλή πρόθεση ή την αποφασιστικότητα. Είναι τι η άλλη πλευρά πράττει προκειμένου να ναυαγήσει και η νέα προσπάθεια, όπως οδήγησαν σε ναυάγιο και την προσπάθεια που κατεβλήθη στο Κραν Μοντανά”, επεσήμανε.
Είμαι αποφασισμένος, συνέχισε, “μέσα στα πλαίσια πάντα της επιδίωξης εξεύρεσης μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, μιας λύσης που, θα αποδέχεται την πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται από τα ψηφίσματα των ΗΕ, αλλά όχι εκείνη την ισότητα που εννοεί η Τουρκία, όχι εκείνη την ισότητα που δίνει το δικαίωμα στη μια κοινότητα να είναι επικυρίαρχη της άλλης, όχι εκείνη την ισότητα που θα επιτρέπει στην Τουρκία εν τη ουσία να μετατρέψει ολόκληρη την Κύπρο σε δικό της προτεκτοράτο.”
“Αλλά δεν είμαστε έτοιμοι και δεν είμαι αποφασισμένος ή διατεθειμένος να προτείνω στον κυπριακό λαό λύση, η οποία θα τον εξευτελίζει ή δεν θα επιτρέπει την αποδοχή. Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι δεν είναι αρκετό να αποδίδονται οι ευθύνες στην Τουρκία. Το θέμα είναι να επιτύχεις λύση, η οποία να γίνεται αποδεκτή και από την ελληνοκυπριακή και βεβαίως και από την τουρκοκυπριακή κοινότητα,” σημείωσε.
Και είναι καιρός, πρόσθεσε, “να ενώσουμε δυνάμεις, να παραμερίσουμε τις όποιες πολιτικές σκοπιμότητες. Η πατρίδα μας δεν χωρεί, δεν αντέχει, δεν ανέχεται πολιτικές σκοπιμότητες σε ύψιστα εθνικής σημασίας θέματα.”
Θέλω να σας βεβαιώσω, τόνισε, “ότι θα δώσω και την τελευταία ικμάδα της ζωής μου προκειμένου να επικρατήσει η δικαιοσύνη, η ειρήνη, η ασφάλεια, η ευημερία σε αυτό τον τόπο”.
Αναφερόμενος στον αείμνηστο Αλέξη Γαλανό, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως ήταν ένας αγαπημένος φίλος, ένας πολιτικός, “ο οποίος, διακρινόμενος από βαθιά και άδολη αγάπη για τον τόπο μας και κυρίως για την πόλη του την Αμμόχωστο, συνέδεσε τη μακρά πολιτική του πορεία με την εμμονή και τους αγώνες του στην προσπάθεια επιστροφής της Βασιλεύουσας στους νόμιμους κατοίκους της”.
“Η σταθερή προσήλωση του στον στόχο επιστροφής αποτελεί παρακαταθήκη που θα συνεχίσει να καθοδηγεί τόσο τα δικά μας βήματα όσο και του νέου Δημάρχου και των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης”, επεσήμανε.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Γιώργος Σαββίδης, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου, βουλευτές, εκπρόσωποι των κομμάτων, αξιωματούχοι της Αστυνομίας και δήμαρχοι της επαρχίας Αμμοχώστου.
Αυτούσια η ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας:
“Είναι πραγματικά με ιδιαίτερα αισθήματα συγκίνησης, αλλά και ευθύνης που παρευρίσκομαι στη φετινή αντικατοχική εκδήλωση του Δήμου Αμμοχώστου, προκειμένου να αποτίσω ύστατο φόρο τιμής στον αγαπημένο μας Δήμαρχο Αλέξη Γαλανό, αλλά και να μοιραστώ με όλους εσάς τα αισθήματα αγανάκτησης για τις τουρκικές απειλές για επέκταση της κατοχής και σφετερισμό των περιουσιών των νομίμων κατοίκων της χρυσοφίλιτης πόλης.
Όμως, προ της όποιας άλλης αναφοράς, επιτρέψτε μου να κάνω ειδική μνεία στον αείμνηστο Αλέξη Γαλανό. Έναν αγαπημένο φίλο, έναν πολιτικό, ο οποίος, διακρινόμενος από βαθιά και άδολη αγάπη για τον τόπο μας και κυρίως για την πόλη του την Αμμόχωστο, συνέδεσε τη μακρά πολιτική του πορεία με την εμμονή και τους αγώνες του στην προσπάθεια επιστροφής της Βασιλεύουσας στους νόμιμους κατοίκους της.
Η σταθερή προσήλωση του στον στόχο επιστροφής αποτελεί παρακαταθήκη που θα συνεχίσει να καθοδηγεί τόσο τα δικά μας βήματα όσο και του νέου Δημάρχου και των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης. Αιωνία θα κρατήσουμε τη μνήμη του.
Δυστυχώς, είμαστε όλοι μάρτυρες το τελευταίο διάστημα των απαράδεκτων ενεργειών και προκλήσεων, πάντα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, της τουρκικής ηγεσίας και κάποιων που δρουν εξ ονόματος της εντός της τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Προκλήσεις που αναφέρονται είτε στην παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της ΑΟΖ της κατά παράβαση και συγκλίσεων που έχουν επιτευχθεί, είτε των τελευταίων προκλητικών ενεργειών που αφορούν τον εποικισμό της Αμμοχώστου.
Ενέργειες που πραγματικά μας προβληματίζουν ως προς τις διαχρονικά απαράδεκτες θέσεις της Τουρκίας που απέτρεψαν και αποτρέπουν την εξεύρεση μιας λύσης που θα επανενώνει την πατρίδα μας και που θα επιτρέπει σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να ζήσουν ειρηνικά, αλλά και στη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκύπριων προσφύγων να επιστρέψουν στις πατρογονικές τους εστίες.
Μιας λύσης που ήταν και παρέμενε στόχος όλων των προκατόχων μου τα τελευταία 45 χρόνια της κατοχής, προκειμένου να δημιουργεί ένα κανονικό κράτος όπως ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ανέφερε και που ταυτόχρονα θα οδηγεί σε ένα καθεστώς που θα βασίζεται στις δημοκρατικές αρχές, το διεθνές δίκαιο και βεβαίως το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο.
Η παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη, οι απειλές εποικισμού της Αμμοχώστου, αποτελούν ενέργειες που δεν μπορούν να αφήσουν ούτε εμάς ούτε τη διεθνή κοινότητα ούτε βεβαίως την ΕΕ αδιάφορους.
Το θέμα διεκδίκησης της επιστροφής της Αμμοχώστου υπήρξε το διαχρονικό αίτημα όλων των προκατόχων μου και όλων των κατά καιρούς Δημοτικών Συμβουλίων της Αμμοχώστου.
Και επειδή η αδικία πολλές φορές προκαλεί και παράπονα, τα οποία κατανοώ απόλυτα, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι στα τελευταία εξήμισυ χρόνια έχουμε πράξει προς τον στόχο της επιστροφής της Αμμοχώστου, χωρίς να σημαίνει ότι Αμμοχωστοποιούμε το Κυπριακό. Θα ήθελα απευθυνόμενους στους πολίτες της Αμμοχώστου ενδεικτικά να υπενθυμίσω την πρωτοβουλία Μπάιντεν τον Μάιο του 2014 που ύστερα από κοινή διαβούλευση υπέβαλε σχετική πρόταση για την Αμμόχωστο στην τουρκοκυπριακή ηγεσία για να εισπράξει την απάντηση με ένα σωρό προϋποθέσεις αναγνώρισης, περίπου αναγνώρισης του παρανόμου μορφώματος.
Να προχωρήσει με τη συνάντηση με τον κ. Έρογλου τον Ιούλιο του 2014 όταν υπέβαλα μια σειρά Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, με προεξάρχουσα τη σύσταση Επιτροπής για καταγραφή της κατάστασης στην περίκλειστη πόλη, με στόχο την επιστροφή της Αμμοχώστου. Την ίδια πρόταση υπέβαλα από τις πρώτες επαφές μου με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη κ. Ακκιντζί, ευθύς μετά την ανάδειξη του στην ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας το 2015. Η απάντηση ήταν ότι δεν μπορεί να πράξει οτιδήποτε διότι η Αμμόχωστος αποτελεί στρατιωτική ζώνη.
Τον Μάρτιο του 2016, σε συνάντηση που είχα με τον τότε Τούρκο Πρωθυπουργό κ. Αχμέτ Νταβούτογλου στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έθεσα δύο όρους προκειμένου η Κυπριακή Δημοκρατία να συναινέσει στο άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας:
(α) Τη σύσταση διεθνούς επιτροπής για την ετοιμασία μελέτης για την επικρατούσα κατάσταση στη νεκρή πόλη, με στόχο να αποδοθεί στους νομίμους κατοίκους της, έστω και υπό τη διοίκηση των ΗΕ, και
(β) είχα ζητήσει το άνοιγμα τουρκικών λιμένων για κατάπλου πλοίων υπό κυπριακή σημαία.
Και αυτή η πρόταση απερρίφθη.
Τον Ιανουάριο του 2017, ίσως η πιο σημαντική από τις συγκλίσεις που είχαμε πετύχει, ήταν η κατάθεση χαρτών από τις δύο πλευρές, και με βάση τον χάρτη που η τουρκοκυπριακή πλευρά κατέθεσε η πόλη της Αμμοχώστου αλλά και ευρύτερη περιοχή στην Αμμόχωστο επιστρεφόταν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση. Ήταν μια εκ των συγκλίσεων που επετεύχθη. Και είναι κάτι που καταγράφεται μέσα από την για πρώτη φορά κατάθεση χάρτη στα ΗΕ.
Επειδή πολλά ελέχθησαν για την αποτυχία των συνομιλιών, θέλω να υπενθυμίσω τις δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών που επαναλαμβάνονται σήμερα και που προσπαθούν με κάθε τρόπο να ναυαγήσουν και την τελευταία προσπάθεια που καταβάλαμε και είχαμε πετύχει στις 9 Αυγούστου με τον Μουσταφά Ακκιντζί. Η επιστολή της κας Λουτ επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Αλλά καταδεικνύουν οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών τις προθέσεις, τη βουλιμία και την αδιαλλαξία της Τουρκίας.
Δεν είναι μόνο οι ενέργειες, δεν είναι μόνο οι δηλώσεις, είναι και οι προκλήσεις που καταγράφονται κάθε μέρα και σημειώνονται από όλους μας.
Συνεπώς, δεν είναι θέμα αν εμείς έχουμε την καλή βούληση ή την καλή πρόθεση ή την αποφασιστικότητα. Είναι τι η άλλη πλευρά πράττει προκειμένου να ναυαγήσει και η νέα προσπάθεια, όπως οδήγησαν σε ναυάγιο και την προσπάθεια που κατεβλήθη στο Κραν Μοντανά.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά κατέθεσε προτάσεις και για τα έξι σημεία των παραμέτρων του Γενικού Γραμματέα. Η Τουρκία κατέθεσε μία και μόνη πρόταση, να συνεχίσουν οι εγγυήσεις και η μόνιμη παρουσία κατοχικού στρατού. Η ευελιξία του κ. Τσαβούσογλου ήταν σε 15 χρόνια, ή αν είστε καλά παιδιά σε δέκα χρόνια να επανεξετάσουμε εάν θα συνεχίσουν ή όχι οι εγγυήσεις. Όσον αφορά τη μόνιμη παρουσία κατοχικού στρατού δεν άφησε ουδένα περιθώριο ευελιξίας, Αυτοί ήταν οι λόγοι του ναυαγίου και κανένας άλλος.
Και θέλω να πω και να επαναλάβω και σήμερα: Είμαι αποφασισμένος, μέσα στα πλαίσια πάντα της επιδίωξης εξεύρεσης μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, μιας λύσης που, ναι, θα αποδέχεται, και την αποδεχτήκαμε, την πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, αλλά όχι εκείνη την ισότητα που εννοεί η Τουρκία, όχι εκείνη την ισότητα που δίνει το δικαίωμα στη μια κοινότητα να είναι επικυρίαρχη της άλλης, όχι εκείνη την ισότητα που θα επιτρέπει στην Τουρκία εν τη ουσία να μετατρέψει ολόκληρη την Κύπρο σε δικό της προτεκτοράτο. Είμαστε έτοιμοι με λογική, με αλληλοσεβασμό να διαπραγματευτούμε με τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας για να εξευρεθεί εκείνη η λύση που θα επιτρέπει τη λειτουργικότητα του κράτους και συνεπώς τη βιωσιμότητα της λύσης. Που θα μας επιτρέπει να μοιραστούμε μαζί και τον φυσικό πλούτο κατ’ αναλογία πάντα πληθυσμού, να απολαύσουμε μαζί τους καρπούς της ειρήνης, να συνεργαστούμε όπως πράξαμε και στο παρελθόν όταν για αιώνες συμβιώναμε ειρηνικά.
Αλλά δεν είμαστε έτοιμοι και δεν είμαι αποφασισμένος ή διατεθειμένος να προτείνω στον κυπριακό λαό λύση, η οποία θα τον εξευτελίζει ή δεν θα επιτρέπει την αποδοχή. Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι δεν είναι αρκετό να αποδίδονται οι ευθύνες στην Τουρκία. Το θέμα είναι να επιτύχεις λύση, η οποία να γίνεται αποδεκτή και από την ελληνοκυπριακή και βεβαίως και από την τουρκοκυπριακή κοινότητα.
Για αυτό και κατά καιρούς έχει κατηγορηθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά ότι έχει προχωρήσει σε απαράδεκτες υποχωρήσεις. Αυτό καταδεικνύει τη βούληση, την αποφασιστικότητα και τη θέληση της ελληνοκυπριακής πλευράς να εξευρεθεί επιτέλους μια λύση που δεν θα παραγνωρίζει τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων, αλλά την ίδια ώρα θα λαμβάνει υπόψη και τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων.
Αυτό που στόχο τις επόμενες των ημερών έθεσα και θέτω είναι να μην αφήσουμε αναπάντητες τις προκλήσεις της Τουρκίας. Θα αξιοποιήσω την παρουσία μου στα Ηνωμένα Έθνη, θα αξιοποιήσω την παρέμβαση μου στα Ηνωμένα Έθνη, θα έχω συνάντηση και με τους εκπροσώπους των πέντε Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ενώ την ίδια ώρα έχουν ενημερωθεί οι Ευρωπαίοι ηγέτες και με αίτημα μου θα είναι στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Οκτώβριο στις Βρυξέλλες.
Δεν θα παραλείψουμε να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου να προστατεύσουμε την πόλη που για 45 χρόνια περιμένει όχι νέους εποίκους, αλλά τους κατοίκους, τους ιδιοκτήτες, εκείνους που την ορίζουν, προκειμένου να δημιουργηθούν οι συνθήκες έτσι ώστε να μας επιτρέψει επιτέλους να ελπίσουμε ότι υπάρχει ακτίδα φωτός, ότι υπάρχει ακτίδα ελπίδας η Τουρκία να κατανοήσει ότι το διεθνές δίκαιο δεν είναι όπως η ίδια το καταγράφει αλλά όπως ο χάρτης των Ηνωμένων Εθνών προβλέπει, όπως το ευρωπαϊκό κεκτημένο προνοεί.
Και είναι καιρός να ενώσουμε δυνάμεις, να παραμερίσουμε τις όποιες πολιτικές σκοπιμότητες. Η πατρίδα μας δεν χωρεί, δεν αντέχει, δεν ανέχεται πολιτικές σκοπιμότητες σε ύψιστα εθνικής σημασίας θέματα.
Θέλω να σας βεβαιώσω ότι θα δώσω και την τελευταία ικμάδα της ζωής μου προκειμένου να επικρατήσει η δικαιοσύνη, η ειρήνη, η ασφάλεια, η ευημερία σε αυτό τον τόπο. Προϋποθέσεις που θα δώσουν την ευκαιρία να επιστρέψουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι πρόσφυγες, αν το επιθυμούν, στις πατρογονικές τους εστίες.
Αυτό θα είναι και η υψίστη τιμή στον Αλέξη Γαλανό.”