Μαρίνα Αγ. Νάπας: Ο Sawiris στους πλουσιότερους της Αφρικής

Το μόνο που χρειάστηκε ήταν ένα νέο νόμισμα στη Ζιμπάμπουε για να αφανίσει τη μισή περιουσία του Strive Masiyiwa. Ο μοναδικός δισεκατομμυριούχος της χώρας, έχτισε την περιουσία του από τις τηλεπικοινωνίες. Διαθέτει σημαντικά μερίδια σε δύο εταιρείες που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο της Ζιμπάμπουε.

Αλλά η απόφαση της χώρας του τον Ιούνιο να απαγορεύσει όλα τα ξένα νομίσματα και να επιτρέψει μόνο το δολάριο της Ζιμπάμπουε επιτάχυνε τον πληθωρισμό και βύθισε την αξία του νέου δολαρίου. Αυτό, με τη σειρά του, επέφερε ραγδαίες απώλειες σε όρους δολαρίου στα μερίδια του Masiyiwa στις επιχειρήσεις: την εταιρεία τηλεπικοινωνιών Econet Wireless Zimbabwe και την εταιρεία παροχής τραπεζικών υπηρεσιών μέσω κινητών Cassava Smartech. Το αποτέλεσμα: Η περιουσία του Masiyiwa συρρικνώθηκε στα 1,1 δισ. δολάρια, από 2,3 δισ. δολάρια πριν από ένα χρόνο, καθιστώντας τον τον μεγαλύτερο χαμένο σε ποσοστιαίους όρους μεταξύ των 20 δισεκατομμυριούχων της Αφρικής. “Η εμπιστοσύνη εξατμίστηκε από την αγορά”, σχολιάζει ο Hardy Pemhiwa, CEO της Econet Global Limited.

Τέτοιες είναι οι προκλήσεις του να διοικείς μια επιχείρηση σε μια χώρα με ασταθή οικονομία –και μακρά ιστορία συρράξεων. “Εάν αναλογιστούμε τι συνέβη με το δολάριο της Ζιμπάμπουε, το οποίο έχασε το 95% της αξίας του, ο Masiyiwa τα έχει καταφέρει καλύτερα από τους περισσότερους”, λέει ο John Robertson, ανεξάρτητος οικονομικός σύμβουλος στη Χαράρε.

Ενώ τα προβλήματα στη Ζιμπάμπουε είναι ακραία, η επιχειρηματική δραστηριότητα στην Αφρική είναι μερικές φορές απρόβλεπτη και συχνά ασταθής. Πάρτε, για παράδειγμα, τη συγχώνευση και την επακόλουθη χρηματιστηριακή ένταξη που “ενορχήστρωσε” ο δεύτερος μεγαλύτερος κερδισμένος φέτος, ο Abdulsamad Rabiu, η περιουσία του οποίου ανέρχεται πλέον στα 3,1 δισ. δολάρια από 1,6 δισ. δολάρια πέρυσι. Τον Ιανουάριο, ο Rabiu πραγματοποίησε μια δημόσια προσφορά που φαινόταν να αψηφά τη λογική. Είχε ήδη μια εισηγμένη τσιμεντοβιομηχανία, την Cement Company της Βόρειας Νιγηρίας (CCNN), η οποία στα τέλη Δεκεμβρίου του 2019 είχε κεφαλαιοποίηση περίπου 600 εκατ. δολαρίων. Στη συνέχεια, την συγχώνευσε με την Obu Cement, μια επίσης δική του εταιρεία, η αξία της οποίας αποτιμούνταν, σύμφωνα με το Forbes, σε μόλις 600 εκατ. δολάρια πριν από έναν χρόνο. Με το “μαγικό ραβδάκι” των αγορών, η κοινή εταιρεία, ονόματι BUA Cement Plc, η οποία εισήχθη στο Χρηματιστήριο της Νιγηρίας στις 8 Ιανουαρίου 2020, έχει σχεδόν τριπλάσια αξία σε σχέση με αυτή των δύο εταιρειών πριν από τη συγχώνευση.

Ο μεγαλύτερος κερδισμένος του έτους είναι ο Nassef Sawiris, με περιουσία 8 δισ. δολαρίων, από 6,3 δισ. δολάρια πέρυσι. Είναι η πρώτη φορά που μπαίνει στην κορυφαία δυάδα των πλουσιότερων της ηπείρου. Το πιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο του Sawiris είναι το ποσοστό 5,7% που κατέχει στην Adidas, αξίας λίγο πάνω από 4 δισ. δολάρια. Μόνο η άνοδος της μετοχή της Adidas πρόσθεσε σχεδόν 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια στην περιουσία του από τον Ιανουάριο του 2019. Ο Sawiris ελέγχει επίσης σημαντικό μερίδιο στην παραγωγό λιπασμάτων OCI NV. Πέρυσι ο Sawiris και ο Αμερικανός επενδυτής Wes Edens αγόρασαν το εναπομείναν μερίδιο που δεν κατείχαν στον βρετανικό ποδοσφαιρικό σύλλογο Aston Villa.

Αθροιστικά οι δισεκατομμυριούχοι της ηπείρου αξίζουν 73,4 δισ. δολάρια, από 68,7 δισ. δολάρια πριν από ένα χρόνο, κυρίως χάρη στην άνοδο των τιμών των μετοχών. Από τους μεγιστάνες αυτούς, οκτώ είδαν την περιουσία τους να αυξάνεται ή να μειώνεται κατά τουλάχιστον 700 εκατομμύρια δολάρια. Για ένατη συνεχή χρονιά, ο Aliko Dangote της Νιγηρίας είναι το πλουσιότερο άτομο στην Αφρική, με περιουσία ύψους περίπου 10,1 δισ. δολαρίων, από 10,3 δισ. δολάρια πριν από ένα χρόνο. Η μείωση αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην πτώση της μετοχής της εταιρείας του, Dangote Cement. Το ύψος της περιουσίας του είναι ακριβώς αυτό που είχε την πρώτη χρονιά που εισήλθε στην κατάταξη με τους πλουσιότερους της Αφρικής το 2011, ωστόσο έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 50% από το επίπεδο του 2014.

Μία περιουσία που δεν άλλαξε πολύ αλλά που θα μπορούσε να μειωθεί ραγδαία το επόμενο έτος ανήκει σε μία από τις μόλις δύο γυναίκες δισεκατομμυριούχους της Αφρικής: την Isabel dos Santos, τη μεγαλύτερη κόρη του πρώην πρόεδρου της Ανγκόλας, Jose Eduardo dos Santos. Στα τέλη Δεκεμβρίου, δικαστήριο της Ανγκόλας διέταξε το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων που κατέχουν η Isabel dos Santos και ο σύζυγός της, Sindika Dokolo, στην Ανγκόλα. Αυτά περιλαμβάνουν το μερίδιό της στον τηλεπικοινωνιακό όμιλο Unitel και μερίδια σε δύο ανγκολέζικες τράπεζες. Το Forbes εκτιμά ότι τα assets αυτά αξίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Σε ανακοίνωσή της η Isabel dos Santos αναφέρει πως η δικαστική απόφαση περιλαμβάνει “έναν αριθμό αναληθειών” και πως θα την πολεμήσει “χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα του ανγκολέζικου και διεθνούς δικαίου που έχω στη διάθεσή μου”.

Από τα συνολικά 54 κράτη της Αφρικής, μόνο 8 έχουν δισεκατομμυριούχους: η Αίγυπτος και η Νότια Αφρική συνδέονται με 5 δισεκατομμυριούχους έκαστη, ακολουθεί η Νιγηρία με 4 και το Μαρόκο με 2. Το Forbes εντόπισε έναν δισεκατομμυριούχο σε Αλγερία, Ανγκόλα, Τανζανία και Ζιμπάμπουε. Τα νούμερα είναι ίδια με πέρυσι, αλλά η εκπροσώπηση έχει βελτιωθεί πολύ σε σχέση με εννέα χρόνια πριν, όταν μόλις τέσσερα κράτη φιλοξενούσαν περιουσίες δέκα ψηφίων.

Η λίστα με τους 20 πλουσιότερους ανθρώπους στην Αφρική:

1. Aliko Dangote $10.1 ΔΙΣ 62 τσιμέντο, ζάχαρη, αλεύρι
2. Nassef Sawiris $8 ΔΙΣ 59 κατασκευές, χημικά
3. Mike Adenuga $7.7 ΔΙΣ 66 τηλεπικοινωνίες, πετρέλαιο
4. Nicky Oppenheimer $7.7 ΔΙΣ 74 διαμάντια
5. Johann Rupert $6.5 ΔΙΣ 69 αγαθά πολυτελείας
6. Issad Rebrab $4.4 ΔΙΣ 76 τρόφιμα
7. Mohamed Mansour $3.3 ΔΙΣ 72 διάφορα
8. Abdulsamad Rabiu $3.1 ΔΙΣ 59 τσιμέντο, ζάχαρη
9. Naguib Sawiris $3 ΔΙΣ 65 τηλεπικοινωνίες
10. Patrice Motsepe $2.6 ΔΙΣ 58 ορυχεία
11. Koos Bekker $2.5 ΔΙΣ 67 ΜΜΕ, επενδύσεις
12. Yasseen Mansour $2.3 ΔΙΣ 58 διάφορα
13. Isabel dos Santos $2.2 ΔΙΣ 46 επενδύσεις
14. Youssef Mansour $1.9 ΔΙΣ 74 διάφορα
15. Aziz Akhannouch $1.7 ΔΙΣ 59 πετρέλαιο, διάφορα
16. Mohammed Dewji $1.6 ΔΙΣ 44 διάφορα
17. Othman Benjelloun $1.4 ΔΙΣ 87 τραπεζική, ασφαλιστική
18. Michiel Le Roux $1.3 ΔΙΣ 70 τραπεζική
19. Strive Masiyiwa $1.1 ΔΙΣ 58 τηλεπικοινωνίες
20. Folorunsho Alakija $1 ΔΙΣ 69 πετρέλαιο