Στην τελευταία του κατοικία οδηγήθηκε το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2022 ο εικαστικός Γιώργος Σκοτεινός. Η εξόδιος ακουλουθία τελέστηκε από τον Ιερό Ναό Παναγίας Αγίας Νάπας στην παρουσία του Υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Γιάννη Καρούσου, του Υφυπουργού Πολιτισμού Γιάννη Τουμαζή και του Δημάρχου Αγίας Νάπας Χρήστου Ζαννέτου.
Αυτούσιος ο επικήδειος του Δημάρχου Αγίας Νάπας Χρίστου Ζαννέτου:
Γεώργιε Σκοτεινέ,
Καλλιτέχνη της Αγίας Νάπας, της Αμμοχώστου, της Κύπρου μας,
Είναι με αισθήματα βαθύτατης θλίψης και συγκίνησης που σήμερα σε αποχαιρετούμε.
Σήμερα η Αγία Νάπα αποχαιρετά τον καλλιτέχνη της. Απευθύνει το ύστατο χαίρε στον σουρεαλιστή εμβληματικό ζωγράφο της, έναν από τους πλέον εξέχοντες κύπριους ζωγράφους της σύγχρονης εποχής που πρόσφερε τόσα πολλά στην τέχνη, στον πολιτισμό, στον τόπο μας και στάθηκε πάντα ακλόνητος πάνω στις αξίες του ανθρώπου και τα ιδανικά του έθνους μας.
Τα λόγια είναι πολύ φτωχά για να εκφράσουν τα συναισθήματά μας για τη μεγάλη απώλεια που βιώνει αυτή τη στιγμή ο πνευματικός και καλλιτεχνικός κόσμος του τόπου, ο τομέας της τέχνης, η οικογένειά σου, αλλά και όλοι εμείς που η ψυχή και ο λογισμός μας, πλημμυρίζουν από θύμησες, σκέψεις για τον αγαπημένο μας ζωγράφο, που ανάλωσε τη ζωή του για το καλό του τόπου μας, με μια πνευματική και καλλιτεχνική προσφορά πολυσήμαντη και ανεκτίμητη.
Με μικρασιάτικες και παφήτικες ρίζες, γεννημένος στη Λεμεσό και μεγαλωμένος στην Αμμόχωστο, μετά την προσφυγιά ζούσε και δημιουργούσε στην Αγία Νάπα. Η επιτυχής πορεία του προδιαγεγραμμένη από τα γεννοφάσκια του. Το θέατρο ήταν η προεργασία του για τη ζωγραφική όπως παραδέχτηκε κάποτε σε συνέντευξή του. Από την τετάρτη κιόλας του δημοτικού, αναλάμβανε τα σκηνικά στα θεατρικά του σχολείου και είχε την τύχη, όπως ομολόγησε, με αφορμή τα σκηνικά να ανακατευτεί με το κάμωμα των χρωμάτων και να μάθει γι’ αυτά και τη δημιουργία τους.
Τα καλοκαίρια, όταν τελείωνε το σχολείο, συνέχιζε να ζωγραφίζει και να λαμβάνει μέρος σε παγκύπριους διαγωνισμούς τέχνης. Γαλουχημένος με τα εθνικά νάματα, πνεύμα ανήσυχο, αγωνιστικό, ασυμβίβαστο, μόλις απόφοιτος του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου το 1955, λαμβάνει ανάμεσα στα πρώτα παλληκάρια, μέρος στον τιτάνιο εκείνο εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 55-59. Έτοιμος, όπως αναφέρει να θυσιαστεί για την αγαπημένη του πατρίδα αφού οι δάσκαλοι διαδραμάτισαν κύριο ρόλο σε αυτό καθώς τους έμαθαν να είναι περήφανοι που είναι Έλληνες, περήφανοι για την ελληνική γλώσσα και περήφανοι για την κυπριακή κουλτούρα. Συμμετέχει στις ομάδες κρούσεως, συλλαμβάνεται και ξυλοκοπείται βάναυσα από τους Άγγλους μετά από συγκροτημένη επιθετική δραστηριότητα στον αστυνομικό σταθμό των Άγγλων στη Γιαλούσα. Φυλακίζεται στην Αγγλία ‘‘ανάμεσα στα παιδιά που ήταν πράγματι ιδεολόγοι, όχι μισθοφόροι’’ όπως ανέφερε λίγα χρόνια πριν. Μέχρι την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου παραμένει φυλακισμένος και απαγορεύεται σ’ αυτόν και τους υπόλοιπους συγκρατούμενούς του η επιστροφή στην Κύπρο μέχρι την Εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας . Η τρίχρονη σχεδόν φυλάκισή του καθυστερεί τις σπουδές του.
Με το τέλος όλων αυτών οι ευαισθησίες του για τον πολιτισμό ακόμη περισσότερες. Βαθύτατα επηρεασμένος από τη γενέθλιο πατρίδα του, από τη δεκαετία του 60 ενασχολείται δυναμικά στον χώρο της τέχνης. Σπουδάζει με υποτροφία στην Αθήνα στη Σχολή Καλών Τεχνών τελειώνοντας παράλληλα και τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Οι καλλιτεχνικές του αναζητήσεις φθάνουν μέχρι τη Νέα Υόρκη όπου σπουδάζει κινηματογράφο ενώ στα χρόνια των σπουδών του εκεί πραγματοποιεί έκθεση στην οποία αναφέρεται με εγκωμιαστικά λόγια η New York Times με αποτέλεσμα να πωλήσει όλα του τα έργα και με τα χρήματα αυτά να βοηθήσει την αδελφή του στις σπουδές της.
Πέραν των διάφορων σπουδών του στις τέχνες, η ζωγραφική είναι αυτή που του κλέβει την καρδιά. Έτσι, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του επιστρέφει στην Κύπρο και εγκαινιάζει στην αγαπημένη του Αμμόχωστο Εργαστήρι Ζωγραφικής Τέχνης σε μια αγροτική κλασική κατοικία που βρίσκεται σε πορτοκαλαιώνα στον Άγιο Μέμνωνα, το οποίο διατηρεί μέχρι την τουρκική εισβολή. Στον χώρο αυτό οργανώνει συγκεντρώσεις για τη μοντέρνα τέχνη και ταυτόχρονα ο χώρος αυτός νοηματοδοτεί ουσιαστικά τη μετέπειτα πορεία του αφού τον καθιέρωσε ως τον πλέον σημαντικό Κύπριο ζωγράφο της σύγχρονης εποχής. Επιπρόσθετα, οργανώνει ατομικές εκθέσεις και συμμετέχει σε ομαδικές ανά τον κόσμο. Εκπροσωπεί τη μικρή Κύπρο σε διεθνείς μπιενάλε και τριενάλε τέχνης αποσπώντας σημαντικότατες διακρίσεις.
Μετά την εισβολή παίρνει τον δρόμο της προσφυγιάς αφήνοντας το εργαστήρι και τα έργα του στην Αμμόχωστο. Τον Νοέμβριο του 1974, μόλις τρεις μήνες από τα τραγικά γεγονότα της τουρκικής εισβολής φιλοτεχνεί την πολιτική αντιπολεμική έκθεση «Ο Κύκλος της Καταγγελίας». Η σειρά των έργων του αποτελεί διαμαρτυρία του εικαστικού απέναντι στην τουρκική εισβολή αλλά, «πρωτίστως, απέναντι στη βία και τη φρίκη του πολέμου». Ο Γιώργος Σκοτεινός προσπαθεί με κάθε τρόπο να την προωθήσει παντού ώστε ο κόσμος ‘‘να δει και να νιώσει τα συναισθήματα που νιώσαμε εμείς, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, ‘‘Σκοπός μου να ξεσηκώσω τους Έλληνες και τους Κύπριους που ζουν στις ευρωπαϊκές πόλεις για να γίνουν κάποιες ειρηνικές διαδηλώσεις έξω από την έκθεση’’. Έτσι, «Ο Κύκλος της Καταγγελίας» ταξιδεύει σε Ελλάδα και Λονδίνο και ακολούθως κάνει τον κύκλο της Ευρώπης και άλλων χωρών του κόσμου υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης.
Κατά την προσφυγιά έζησε κατά διαστήματα στην Ύδρα, στην Κρήτη, στην Αθήνα και αλλού και επηρεάστηκε από τον μινωικό πολιτισμό, με αποτέλεσμα να δώσει μια σειρά ανάλογων πινάκων από τους πιο αξιόλογους της καριέρας του.
Μετά την προσφυγική του περιπλάνηση εγκαθίσταται μόνιμα στην Αγία Νάπα. Από εδώ δραστηριοποιείται επαγγελματικά με τη ζωγραφική. Εμπνέει νέους και έτσι πληθώρα καλλιτεχνών ασχολήθηκε με τη ζωγραφική τέχνη. Τo 2015 τιμήθηκε με το Αριστείο Τεχνών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιπρόσθετα, διετέλεσε μέλος της Επιτροπής του Διεθνούς Συμποσίου Γλυπτικής και τιμητικό μέλος των Συμποσίων Σεφέρη ενώ έργα του κοσμούν το Κέντρο Σεφερικών Σπουδών της πόλης μας.
Ο μεγάλος ζωγράφος Γιώργος Σκοτεινός, ο ιδεολόγος, ο οραματιστής, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πρώτους Κύπριους ζωγράφους της σύγχρονης εποχής και ανάμεσα στους καλλιτέχνες που ανέτρεψαν τα έως τότε δεδομένα στην εικαστική σκηνή της Κύπρου. Μέχρι το τέλος της ζωής του η εξέχουσα φυσιογνωμία του έκανε την Κύπρο περήφανη. Δεν αναλώθηκε ποτέ σε μεγαλεπήβολες αναζητήσεις δόξας και επιδείξεις ματαιοδοξίας.
Γεώργιε Σκοτεινέ, μας αφήνεις σήμερα έχοντας την πίκρα και το παράπονο της μοιρασμένης μας πατρίδας. Οι συνδημότες σου, η πόλη σου, η πατρίδα σου, ο πολιτισμός, θρηνούν από σήμερα την απώλειά σου. Έγραψες όμως με ανεξίτηλα γράμματα το όνομά σου στον μαρτυρικό αυτό τόπο που τόσο αγάπησες χαράζοντας δρόμους φωτεινούς στο καλλιτεχνικό σου στερέωμα. Αγωνίστηκες σε χρόνια δύσκολα, πέτρινα, αψηφώντας προκαταλήψεις και εμπόδια. Πάλεψες με ήθος και συνέπεια για την τέχνη, τις αρχές και τις αξίες σου. Το έργο σου σημείο αναφοράς για την Κύπρο ολόκληρη!
Αναντίλεκτα, η σύγχρονη ιστορία της Κυπριακής τέχνης θα κατατάξει επάξια την 60χρονη εικαστική πορεία του Γιώργου Σκοτεινού στη θέση που της αρμόζει!
Αγαπητή σύζυγος κα Νόνη, αγαπητά παιδιά του Γιώργου Σκοτεινού,
Οι άνθρωποι σαν τον Γιώργο δεν φεύγουν ποτέ, ζουν μέσα από τα έργα τους και περνούν στην αιωνιότητα.
Παντοτινά υπόχρεοι, παντοτινά περήφανοι, τον ευχαριστούμε για όλα!
Καλό ταξίδι στο φως πολυτάλαντε εικαστικέ Γεώργιε Σκοτεινέ!
Ας είναι αιώνια η μνήμη του.