Νάνοι ελέφαντες και ιπποπόταμοι ήταν οι πρώτοι τουρίστες που έφτασαν από την Αφρική στην Αγία Νάπα, όπως αναδεικνύονται από τα αρχαιολογικά ευρήματα, στην περιοχή της Πάφου.
75.000 χρόνια πριν η Μεσόγειος Θάλασσα ήταν ξέβαθη και ήταν εύκολο να διασχισθεί περπατώντας από την Αφρική προς την Αγία Νάπα. Έπειτα από την Αγία Νάπα φαίνεται να μετακινήθηκαν και σε άλλες περιοχές της Κύπρου.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Φιλελεύθερος», τον Ιούνιο του 2005 στα υψώματα της Αγίας Νάπας, νοτιοδυτικά του Κάβο Γκρέκο, βρέθηκε ένα τμήμα κρανίου ενός νάνου ελέφαντα , που σύμφωνα με επιστήμονες παλαιοντολόγους, έζησε στο νησί μας πριν από τουλάχιστον 75.000 χρόνια.
Αυτή η σημαντική ανακάλυψη, συνδέθηκε ιστορικά με το γεγονός ότι επί αγγλοκρατίας, σύμφωνα με ιστορικά συγγράμματα, το 1903 έγινε γνωστό ότι στην Κύπρο έζησαν τα πιο πάνω δύο θηλαστικά. Η ιστορική αναδρομή, με τη βοήθεια του προσωπικού του Μουσείου Θάλασσας στην Αγία Νάπα, εκτείνεται όμως σε ακόμα πολύ μεγαλύτερο χρονικό βάθος και επεξηγεί λεπτομερώς την πορεία των νάνων ελεφάντων και των ιπποπόταμων προς τις ακτές και τις βουνοκορφές της Αγίας Νάπας.
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους και τους παλαιοντολόγους ερευνητές, οστά και απολιθώματα των παλαιότερων προβοσκιδωτών στην περιοχή έχουν βρεθεί στην Αίγυπτο, όπου πιστεύεται πως έζησαν πριν από 30 εκατομμύρια χρόνια. Προφανώς, οι νάνοι ελέφαντες μετανάστευσαν προς αναζήτηση τροφής προφανώς σε πολλές περιοχές της Μεσογείου.Έχουν βρεθεί απολιθώματα και στη γειτονική μας Τήλο, αλλά και στη σχετικά πιο μακρινή Μάλτα. Επίσης, τέτοια απολιθώματα έχουν βρεθεί στην Ινδονησία και μέχρι την Καλιφόρνια και την Ιαπωνία.
Συγγενείς των δυο θηλαστικών που έζησαν στην Κύπρο την πιο πάνω χρονική περίοδο, εντοπίστηκαν μέσω απολιθωμάτων ακόμη στη Σικελία, τη Σαρδηνία και την Μαγιόρκα. Γεγονός που παραπέμπει ότι οι νάνοι ελέφαντες έφτασαν στο νησί μας προσεγγίζοντας αρχικά τις ακτές της Αγίας Νάπας, στο πλαίσιο μιας διεθνούς μεταναστευτικής
Το επιστημονικό όνομα των εν Κύπρω ιπποπόταμων είναι phanourios minor. Και το πρώτο κρανίο αυτού του είδους, εντοπίστηκε από την αρχαιολογική σκαπάνη το 2008. Τρία χρόνια δηλαδή, μετά τον εντοπισμό μέρους κρανίου του νάνου ελέφαντα στην ίδια περιοχή.
Στο λογικό και μέγα ερώτημα, γιατί χάθηκαν οι νάνοι ελέφαντες από την Κύπρο, οι επιστήμονες προσπάθησαν και έχουν να δώσουν μια απάντηση. Η άφιξη του ανθρώπινου είδους και στην Κύπρο, οι φυσικές κλιματολογικές μεταβολές σταδιακά σε ένα πλανήτη που συνεχώς άλλαζε, όπως και η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, διαδραμάτισαν ρόλο σε αυτή την κατάληξη των δυο συγκεκριμένων θηλαστικών
Αυτή η σπουδαία εξέλιξη για την ιστορία της Αγίας Νάπας και ευρύτερα της Κύπρου, ήρθε στο φως στο πλαίσιο ενός προγράμματος εκπαιδευτικών ανασκαφών του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Οστά σε συναρμολογημένη μορφή, δηλαδή όπως ήταν οι νάνοι ελέφαντες και οι ιπποπόταμοι, μπορεί κάποιος να δει στο Μουσείο Θάλασσας του Δήμου Αγίας Νάπας, αλλά και στο Περιβαλλοντικό Κέντρο του υπουργείου Γεωργίας στο Κάβο Γκρέκο.