Συνέντευξη στη ΣΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής
Τα συναισθήματά του για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα τουριστικά θέρετρα της ελεύθερης Αμμοχώστου, Αγία Νάπα και Πρωταράς, περιέγραψε στη “Σημερινή” της Κυριακής ο Πρόεδρος του Παγκυπρίου Συνδέσμου Ξενοδόχων επαρχίας Αμμοχώστου Δώρος Τάκκας. Επισήμανε, επίσης, και την αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμού του τουριστικού προϊόντος της χώρας μας, αφού, όπως ανέφερε, ο τρόπος με τον οποίο οι τουρίστες επιλέγουν τα ταξίδια τους θα αλλάξει, ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει ότι θα έπρεπε να γίνουν συγκεκριμένα βήματα για προσέλκυση τουρισμού κατά τη φετινή χρονιά. Διαβάστε τη συνέντευξη που παραχώρησε στον Μαρίνο Παυλικκά.
Πρόβλημα ρευστότητας
Ποια τα συναισθήματά σας κατά τη φετινή χρονιά, βλέποντας την επαρχία Αμμοχώστου να είναι άδεια εν μέσω Ιουλίου και να θυμίζει εικόνες προ τεσσάρων και πλέον δεκαετιών;
Είναι πράγματι αποκαρδιωτικό να βλέπεις την εικόνα που επικρατεί στην Αγία Νάπα και στον Πρωταρά αυτή την περίοδο, δηλαδή να μην υπάρχει καθόλου τουρισμός στους δρόμους, κυρίως κατά τις καθημερινές. Και, πράγματι, μας επαναφέρει στο μυαλό εικόνες του παρελθόντος και του 1974, προτού ακόμη υπάρχει τουρισμός στην Αγία Νάπα ή στον Πρωταρά.
Είδαμε τα τελευταία χρόνια να γίνονται σημαντικές και γενναιόδωρες επενδύσεις στο θέμα των υποδομών και κυρίως στις ξενοδοχειακές μονάδες. Υπάρχουν μάλιστα και πολλοί ξενοδόχοι οι οποίοι ήδη βρίσκονται σε στάδιο ανέγερσης ή ανακαίνισης των τουριστικών μονάδων τους. Πιστεύετε ότι η φετινή χρονιά θα είναι καθοριστική στο να επηρεαστεί αρνητικά ο κλάδος και να βρεθούν ορισμένοι επιχειρηματίες σε αδιέξοδο;
Όντως, οι μεγαλύτερες επενδύσεις στον τουρισμό έχουν γίνει από πλευράς ξενοδόχων. Είτε αυτό αφορά σε νέα ξενοδοχεία, είτε σε ανακαινίσεις. Οι επενδύσεις αυτές, όμως, δεν αφορούν μόνο μια χρονιά. Οι επενδύσεις έχουν γίνει για τα επόμενα χρόνια. Οπότε, από αυτή την άποψη, ναι, μας δυσκολεύει το θέμα της ρευστότητας και της εκπλήρωσης των υποχρεώσεών μας, αλλά δεν περιμέναμε να προχωρήσουμε σε απόσβεση των επενδύσεων αυτών σε ένα και μόνο χρόνο. Θεωρώ, επίσης, πως, αν αυτή η κρίση περιοριστεί στον ένα χρόνο, εύκολα θα ξεπεραστεί, ενώ, αν παραταθεί και συνεχιστεί και τα επόμενα δύο ή τρία χρόνια, τότε, ναι, ίσως σταθεί καταστροφική για κάποιους επαγγελματίες του κλάδου.
Δεν ενεργήσαμε προληπτικά
Ποια η άποψή σας για τον τρόπο εκτίμησης και χειρισμού της φετινής κατάστασης της πανδημίας που κτύπησε τον τουρισμό;
Πρέπει να παραδεχθούμε ότι βιώνουμε μία εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, χωρίς να μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητας, εάν οι εκτιμήσεις μας ήταν αρχικά σωστές ή αν υπήρχε όντως καθυστέρηση στο να δράσουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Αυτό θα φανεί σε βάθος χρόνου. Αυτό για το οποίο είμαι βέβαιος είναι ότι δεν ενεργήσαμε προληπτικά. Αυτό σημαίνει ότι θα έπρεπε να κάνουμε όλοι τα σχέδιά μας επί χάρτου για την επόμενη μέρα. Θα έπρεπε να ήμασταν προετοιμασμένοι για την επόμενη μέρα, έστω και εάν δεν γνωρίζαμε εκ των προτέρων τις συνθήκες της πανδημίας ή τον τρόπο με τον οποίο θα εξελισσόταν. Θα έπρεπε να προετοιμαστούμε και η σωστή προετοιμασία να βασιζόταν σε αξιολόγηση και ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης, προχωρώντας σε σχεδιασμούς από την πρώτη μέχρι και την τελευταία στιγμή.
Οι σχεδιασμοί μας θα έπρεπε να επικεντρώνονταν στο από πού θα μπορούσαμε να αντλήσουμε τουρισμό για το 2020 και κάτω από ποιες συνθήκες. Θα έπρεπε να εκπονούσαμε ένα πλάνο το οποίο θα περιλάμβανε τρία στάδια: Το πρώτο στάδιο θα ήταν μία διακρατική συμφωνία. Θα έπρεπε να είχαμε συνυπογράψει ένα μνημόνιο με τις χώρες που παραδοσιακά μας τροφοδοτούν με τουρισμό, αλλά και με άλλες χώρες, οι οποίες, δυνητικά, θα μας τροφοδοτούσαν με τουρισμό. Με αυτό το μνημόνιο θα γινόταν ξεκάθαρο το πώς θα εκτιμούσε η μία χώρα τα επιδημιολογικά δεδομένα της άλλης, αλλά και τις ευκολίες που θα παραχωρούνταν στις μετακινήσεις των τουριστών. Ακολούθως, θα έπρεπε να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένο πλάνο προσέγγισης και αντιμετώπισης των τουριστικών πρακτόρων και των αεροπορικών εταιρειών, αλλά, πρωτίστως, των τουριστικών πρακτόρων, που θα προωθούσαν την Κύπρο ως ασφαλή τουριστικό προορισμό. Κι αυτό θα το πετυχαίναμε διασφαλίζοντας μείωση του ρίσκου και μείωση του κινδύνου για ζημιές. Και, σε τρίτη φάση, και εμεί οι ξενοδόχοι θα έπρεπε να παρείχαμε τις απαραίτητες δεσμεύσεις προς το Υφυπουργείο Τουρισμού, ώστε να κάνουμε τα τουριστικά πακέτα πιο προσιτά.
Πρέπει, επίσης, να κατανοήσουμε όλοι ότι βιώνουμε μία πρωτόγνωρη κατάσταση και τέτοιες καταστάσεις χρειάζονται και ανάλογους χειρισμούς. Δεν είναι, σίγουρα, εφικτό να χρησιμοποιούμε τα ίδια μέσα που χρησιμοποιούσαμε μέχρι σήμερα για να προσελκύσουμε, κυρίως κατά τη φετινή χρονιά, τουρισμό.
Μεγάλο πρόβλημα η συνδεσιμότητα
Η συνδεσιμότητα των πτήσεων, πόσο μεγάλο πρόβλημα είναι;
Είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Κύπρου. Και δεν λέμε μόνο για το αν υπάρχει συνδεσιμότητα, αλλά και το κόστος αυτής της συνδεσιμότητας. Πρέπει να διασφαλίσουμε, στο μέτρο πάντοτε του δυνατού, συνδεσιμότητα και προσιτές και λογικές τιμές. Και ενώ η απόσταση και το κόστος καυσίμων δεν μπορούν να αλλάξουν, θα πρέπει να μελετήσουμε άλλους τρόπους, όπως, για παράδειγμα, χρήση του παλιού αεροδρομίου για φθηνότερες αεροπορικές εταιρείες, ώστε να μειωθεί το κόστος φόρων αεροδρομίου.
Ανάγκη επαναξιολόγησης και υποδομές
Πιστεύετε ότι είναι φέτος μια ευκαιρία να επαναξιολογήσουμε το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν και να επέλθουν ρηξικέλευθες αλλαγές;
Είναι γεγονός ότι κάθε κρίση είναι και μια ευκαιρία. Όμως, εάν επιβάλλεται να επαναξιολογήσουμε κάτι στη χώρα μας, αυτό, δεν θα έπρεπε να επέλθει κάποια κρίση για να το πράξουμε. Όπως, για παράδειγμα, η εξάρτησή μας από τον ήλιο και τη θάλασσα ή από συγκεκριμένες αγορές, ή η επέκταση της σεζόν, σε σημείο που θα μπορούσαμε να φτάσουμε μέχρι και σε δωδεκάμηνη λειτουργία. Όμως, όλα αυτά, για να γίνουν, χρειάζονται υποδομές. Όταν προσπαθούμε να προσελκύσουμε τουρίστες εκτός των μηνών αιχμής, τότε πρέπει να έχουμε και τις ανάλογες υποδομές να προσελκύσουμε τουρίστες διαφορετικών ειδών τουρισμού. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε χρόνο με τον χρόνο είναι το να αφουγκραζόμαστε, να παρακολουθούμε, να προσαρμοζόμαστε και να είμαστε έτοιμοι όσον αφορά τις νέες τάσεις τουρισμού.
Πιστεύετε ότι τα επόμενα χρόνια θα δούμε να αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο ταξιδεύει ο κάθε τουρίστας;
Είμαι πεπεισμένος ότι ο τουρισμός θα αλλάξει, όμως πολλά στοιχεία από τα πρωτόκολλα του κορωνοϊού θα μας ακολουθούν και τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, είμαι πιο πεπεισμένος ότι ο τουρισμός όχι μόνο δεν θα χαθεί, αλλά θα επιστρέψει δριμύτερος, καθώς πλέον αποτελεί αναγκαιότητα ή και ένα νέο είδος lifestyle για πολλούς. Ο τουρισμός θα αλλάξει, όμως, μαζί του, πρέπει να αλλάζουμε προσαρμοζόμενοι κι εμείς.
Ποιες οι εκτιμήσεις σας για το 2021 και το 2022;
Το 2021 σίγουρα θα είναι καλύτερο από το 2020! Θα ήταν, παρ’ όλα αυτά, λίγο ριψοκίνδυνο να μιλήσω με αριθμούς, αλλά, αν έλεγα ότι το 2021 θα κινηθεί γύρω στο 60% του 2019, θα το θεωρούσαμε αυτό μία καλή απόδοση. Το 2022 αναμένεται να ανέβει ίσως στο 80% του 2019 και το 2023 να επανέλθουμε, σιγά-σιγά, στα νούμερα του 2019 και, πλέον, αφού φτάσουμε εκεί, θα μπορέσουμε να δούμε το μέλλον του τουρισμού μας.
Πηγή: ΣΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής (5/7/2020) / Συνέντευξη στον Μαρίνο Παυλικκά.