Σημαντικές οργανωτικές και επιχειρισιακές αλλαγές στο σύστημα των δημοσίων επιβατηγών μεταφορών -των λεωφορείων- προκρίνουν οι σύμβουλοι του υπουργείου Μεταφορών, για τη διοργάνωση του διαγωνισμού ανάθεσης των συμβάσεων για την επόμενη δεκαετία.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες της εφημερίδας “Φιλελεύθερος”, μεταξύ διαφόρων σεναρίων, μέχρι τώρα προκρίνεται το σενάριο όπως αντί έξι συμβάσεις -μία ανά επαρχία και μία για τα υπεραστικά- που υπάρχουν τώρα, το νέο σύστημα να οργανωθεί στη βάση τριών συμβάσεων ανάθεσης: Μία κοινή για τις επαρχίες Λευκωσίας, Αμμοχώστου και Λάρνακας, μία κοινή για τις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου και μία για τα υπεραστικά λεωφορεία.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Φ» η ενοποίηση αυτή προκρίνεται έναντι της ιδέας που μελετήθηκε για μία ενιαία σύμβαση που θα ανατεθεί σε έναν πάροχο, όπως και του υφιστάμενου συστήματος των έξι παρόχων. Κρίνεται ότι η λύση των τριών συμβάσεων, θα φέρει σειρά οικονομιών κλίμακας και αλληλοδιευκολύνσεων -για παράδειγμα λεωφορεία που θα λειτουργούν στη Λευκωσία τον χειμώνα, θα μπορούν χωρίς διαδικασίες να μεταφέρονται στην ελεύθερη Αμμόχωστο το καλοκαίρι που αυξάνεται σημαντικά η κίνηση εκεί. Επίσης, θα μειωθεί το διοικητικό κόστος αισθητά, όπως και το κόστος αγορών εξαρτημάτων κ.τ.λ.
Να σημειωθεί ότι κατά τις αρχικές αναθέσεις του 2010, έγινε η πρώτη τέτοιας μορφής συγκέντρωση, αφού ενοποιήθηκαν στους επαρχιακούς οργανισμούς κάτω από κοινό καπέλο, δεκάδες ανεξάρτητοι λεωφορειούχοι κοινοτήτων και περιοχών και είχαν ο καθένας τα δικαιώματα για ένα χωριό ή περιοχή. Τώρα προτείνεται να προχωρήσει η οργάνωση του συστήματος δημοσίων μεταφορών σε επόμενο στάδιο, των προτεινόμενων τριών συμβάσεων που να καλύψουν όλη την ελεύθερη Κύπρο.
Επίσης, όπως όλα δείχνουν προκρίνεται η θέση ότι στους αναδόχους θα ανατεθούν και οι μαθητικές διαδρομές, όπως ισχύει και σήμερα, αφού χωρίς τις μαθητικές διαδρομές το κόστος των «άγονων» γραμμών, που είναι ουσιαστικά όλα τα δρομολόγια εκτός κέντρου πόλεων, δηλαδή σε μικρότερα προάστια και όλες οι αγροτικές διαδρομές, θα έχουν πολύ υψηλό κόστος.
Οι Ελλαδίτες σύμβουλοι του υπουργείου Μεταφορών, που είναι γνώστες των συνθηκών, αφού την τελευταία δεκαετία έχουν αναλάβει σειρά μελετών για λογαριασμό του Υπουργείου (μεταξύ τους και αυτή για σύστημα τραμ), βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο ώστε να καταλήξουν στις βασικές παραμέτρους των όρων στη βάση των οποίων θα προκηρυχθούν -μάλλον εντός του 2019- οι διαγωνισμοί για τις νέες αναθέσεις από το καλοκαίρι του 2020. Ήδη, έχουν βολιδοσκοπήσει και τους υφιστάμενους παρόχους, αλλά και συνέλεξαν στοιχεία για τη λειτουργία του συστήματος.
Έντονο ενδιαφέρον από ξένους για να αναλάβουν μετά το 2020
Την ίδια ώρα, αισθητό είναι το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν για τις νέες συμβάσεις ισχυροί ξένοι παράγοντες, όπως Ισπανοί και Ελλαδίτες. Στην περίπτωση του ισπανικού ενδιαφέροντος –πρόκειται για επιχειρηματία που έχει αναλάβει δημόσιες επιβατηγές μεταφορές σε διάφορες περιοχές της Ε.Ε.– υπήρξε ενδιαφέρον και για τις αναθέσεις που είχαν γίνει το 2010.
Όσον αφορά στους Ελλαδίτες επιχειρηματίες του κλάδου, σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», πρόκειται για γνωστά ονόματα των τελευταίων δεκαετιών στις δημόσιες συγκοινωνίες με λεωφορεία σε περιοχές της Ελλάδας.
Ήδη και στις δύο περιπτώσεις που έγιναν γνωστές στον «Φ», οι ξένοι ενδιαφερόμενοι έχουν έλθει σε επαφή με παράγοντες που έχουν ισχυρό εκτόπισμα στις δημόσιες συγκοινωνίες της Κύπρου, αλλά και με το Υπουργείο Μεταφορών ζητώντας ενημέρωση, ενώ παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις. Είναι αναμενόμενο ότι θα υπάρξουν συμπράξεις, αφού για παράδειγμα υπάρχουν πολλά στοιχεία όπως λεωφορεία, προσωπικό κ.τ.λ. για τα οποία θα ενδιαφερθεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να διεκδικήσει τα νέα συμβόλαια.
Επίσης υπάρχουν και θέματα απόσβεσης, για παράδειγμα το Υπουργείο Μεταφορών, μετά από καθυστέρηση μερικών ετών, μόλις στο τέλος του 2017 και αρχές 2018 θα λειτουργήσει το σύστημα τηλεματικής στις υφιστάμενες εταιρείες και λεωφορεία, με κόστος πέραν των €5 εκατ. για το κράτος που ανέλαβε παγκύπρια την εγκατάστασή τους.
Είναι προφανές ότι δεν θα γίνει απόσβεση σε 17-18 μήνες μέχρι τη λήξη των συμβάσεων. Εμμέσως πλην σαφώς για το ενδιαφέρον μεγάλων ξένων εταιρειών έχει αναφερθεί και στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα και με δημόσιες του δηλώσεις και ο υπουργός Μεταφορών Μάριος Δημητριάδης.