Επ. Αμμ/στου: Ο Αιμίλιος από το Λιοπέτρι και οι υπόλοιποι 5 που αγνοούνται μέχρι σήμερα

Πάνω από 500 άτομα εξαφανίζονται κάθε χρόνο με το φαινόμενο να λαμβάνει διαστάσεις επιδημίας και την Αστυνομία ν’ αλλάζει τακτικές και να υπογράφει πρωτόκολλα. Στην επαρχία Αμμοχώστου από το 1992 έως σήμερα ελλείπουν πέντε πρόσωπα, εκ των οποίων ένα ανήλικο.

Ξεχωρίζει η περίπτωση του Αιμίλιου Γιάννη Κότα από το Λιοπέτρι 26 ετών που εξαφανίστηκε μυστηριωδώς στις 15/6/1994 και μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπιστεί.

Από λίγες ώρες μέχρι και εβδομάδες ή μήνες, ανήλικοι μέχρι και ηλικιωμένοι δηλώνονται ως εξαφανισθέντες από τα σπίτια τους ή τις δομές όπου φιλοξενούνται.

Συχνά πυκνά κυρίως ανήλικες φεύγουν από τους χώρους φιλοξενίες από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας με αποτέλεσμα να κινούνται οι μηχανισμοί εντοπισμού τους στη βάση πλέον ειδικού πρωτοκόλλου. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου κάποιοι εξαφανίζονται από προσώπου γης και δεν εντοπίζονται ποτέ: είτε έπεσαν θύματα εγκληματικής ενέργειας, είτε έφυγαν από την Κύπρο και δεν έδωσαν σημεία ζωής.

Μετά τις περιπτώσεις των δολοφονημένων γυναικών από τον κατά συρροή δολοφόνο, η Αστυνομία άλλαξε τακτική, πήρε μέτρα και η κατάσταση βελτιώθηκε. Σήμερα εκδίδονται ξεχωριστά δελτία για ελλείποντα πρόσωπα, ενώ όταν πρόκειται για ανήλικα άτομα, σημαίνει συναγερμός, εκδίδονται child alert, όπου κινητοποιούνται και μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Γιατί καθημερινά η Αστυνομία ανακοινώνει εξαφανίσεις προσώπων και ποιοι χειρισμοί γίνονται, ο «Φ» συνομίλησε με την εγκληματολόγο Κυριακή Λαμπριανίδου Αστυνόμο Β, βοηθό Διευθύντρια Τμήματος Καταπολέμησης Εγκλήματος, υπεύθυνη της Υποδιεύθυνσης Διαχείρισης Ευάλωτων Προσώπων (ΥΔΥΕΠ) στο Αρχηγείο Αστυνομίας.

Όπως εξηγεί, η διερεύνηση/χειρισμός υποθέσεων ελλείποντων προσώπων είναι θέμα υψηλής προτεραιότητας για την Αστυνομία. Μετά τη λήψη καταγγελίας για πρόσωπο το οποίο ελλείπει, η Αστυνομία προβαίνει σε αξιολόγηση της επικινδυνότητας και αναλαμβάνει άμεση δράση προς εντοπισμό του ελλείποντος προσώπου. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις ευάλωτων προσώπων, δηλαδή ανήλικων κάτω των 18 ετών, προσώπων άνω των 65 ετών και προσώπων των οποίων η εξαφάνιση δημιουργεί εύλογες υποψίες ότι έχουν υποστεί κάποια βλάβη, ή είναι θύματα εγκληματικής πράξης και πρόσωπα άνω των 18 τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, είτε άλλα προβλήματα με κίνδυνο να προκαλέσουν κακό στον εαυτό τους, όπου ο έγκαιρος εντοπισμός τους είναι ζωτικής σημασίας, η Αστυνομία τίθεται σε άμεση κινητοποίηση.

Την ευθύνη διερεύνησης υποθέσεων ευάλωτων ελλειπόντων προσώπων, τονίζει η κ. Λαμπριανίδου, έχουν τα επαρχιακά Τμήματα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων (ΤΑΕ), ενώ μη ευάλωτων προσώπων η διερεύνηση αναλαμβάνεται αρχικά, από τους κατά τόπους αστυνομικούς σταθμούς και σε περίπτωση μη εντοπισμού εντός 24 ωρών του ελλείποντος προσώπου, η υπόθεση διαβιβάζεται στο Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων (ΤΑΕ) για περαιτέρω διερεύνηση.

Η διερεύνηση αυτών των υποθέσεων καθορίζεται από Αστυνομική Διάταξη στην οποία περιλαμβάνεται Πρωτόκολλο Ενεργειών το οποίο αποτελεί πολύτιμο εργαλείο ως προς τον εντοπισμό ελλειπόντων προσώπων, στη βάση του οποίου καθορίζονται οι ρόλοι και οι δράσεις των μελών της Αστυνομίας, που ενεργοποιούνται άμεσα σε κάθε περιστατικό ελλείποντος προσώπου. Να σημειωθεί ότι το Πρωτόκολλο Ενεργειών εφαρμόζεται στις περιπτώσεις ελλειπόντων προσώπων και δεν αφορά αλλοδαπούς που εγκαταλείπουν τους χώρους διαμονής και εργασίας τους, όπου την ανάληψη διερεύνησης αναλαμβάνουν τα Επαρχιακά Κλιμάκια της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης.

Όπως σημειώνει η αξιωματικός της Αστυνομίας, η άμεση λήψη κατάθεσης από το πρόσωπο που δίδει την πληροφορία, για πρόσωπο που ελλείπει, αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών και στοιχείων, καθώς κάθε περίπτωση είναι μοναδική και θα υποβοηθήσει την Αστυνομία προς τη λήψη δράσης για εντοπισμό του. Περαιτέρω, η εξασφάλιση της απαιτούμενης πληροφόρησης κατά τη λήψη κατάθεσης για το πρόσωπο που ελλείπει είναι ύψιστης σημασίας ως προς την αξιολόγηση της επικινδυνότητας και την κατεύθυνση των ερευνών που θα ακολουθήσει η Αστυνομία με πρώτιστο μέλημα την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Μεταξύ άλλων, λαμβάνεται πληροφόρηση για τις συνθήκες και τους λόγους εξαφάνισης, την κατάσταση της ψυχικής και σωματικής υγείας του ελλείποντος προσώπου, ή αν λαμβάνει οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή, αν υπάρχουν ενδείξεις αν θα προκαλέσει κακό στον εαυτό του ή αν το έχει επιχειρήσει στο παρελθόν, ή κατά πόσο υπάρχει υπόνοια για εγκληματική ενέργεια κ.α., όπου αποτελούν ενδεικτικούς παράγοντες για τον καθορισμό της επικινδυνότητας.

Η εκτίμηση των περιστάσεων και των κινδύνων που αντιμετωπίζει το ελλείπον πρόσωπο αποτελεί σημαντικό κομμάτι της κατεύθυνσης των αστυνομικών ερευνών. Πολύ συχνά όμως, οι πληροφορίες κατά τη λήψη της καταγγελίας δεν είναι ξεκάθαρες και ως εκ τούτου απαιτείται προσεκτική συλλογή και διερεύνηση των αρχικών στοιχείων από τα μέλη της Αστυνομίας, ώστε να καθοριστούν οι απαραίτητες ενέργειες.

Σύμφωνα με την κ. Λαμπριανίδου, οι εξαφανίσεις ανήλικων προσώπων κάτω των 18 είναι υψίστης σημασίας, γι’ αυτό και κατατάσσονται στην κατηγορία των «Ευάλωτων Ελλειπόντων Προσώπων» και τη διερεύνηση των υποθέσεων αυτών, αναλαμβάνει εξ’ αρχής το Επαρχιακό ΤΑΕ όπου λήφθηκε η καταγγελία ότι πρόσωπο ελλείπει εντός της εδαφικής του αρμοδιότητας. Στις περιπτώσεις όπου ανήλικα πρόσωπα κάτω των 18 ετών, τα οποία διαμένουν σε στέγες/ιδρύματα υπό τη φροντίδα των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ), εγκαταλείψουν το χώρο διαμονής τους και είναι άγνωστο που βρίσκονται, υπάρχει συνεργασία μεταξύ της Αστυνομίας και των ΥΚΕ.

Η πρόσφατη σύναψη και υπογραφή του Πρωτοκόλλου Ενεργειών Αστυνομίας και Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για ανήλικα ελλείποντα που βρίσκονται υπό την φροντίδα της Διευθύντρια των ΥΚΕ, ενδυναμώνει και συντονίζει καλύτερα τη συνεργασία των δύο υπηρεσιών που ήδη προϋπήρχε, με σκοπό τη διασφάλιση της ευημερίας των παιδιών και στον τάχιστο εντοπισμό τους.

Περαιτέρω, επισημαίνει η ίδια, τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σε μεγάλο ποσοστό ο αριθμός των αλλοδαπών οι οποίοι εισέρχονται στην Κύπρο και ζητούν διεθνή προστασία. Μεγάλος αριθμός από αυτά τα πρόσωπα φιλοξενούνται στο Κέντρο προσωρινής φιλοξενίας «Πουρνάρα». Πολλά από αυτά τα πρόσωπα καταλήγουν στην Κύπρο χωρίς να είναι η πραγματική τους βούληση και εκφράζουν συχνά την επιθυμία να μεταβούν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Είναι γι’ αυτό που φεύγουν χωρίς να το δηλώσουν και παρά τις ενέργειες που γίνονται δεν εντοπίζονται.

Eπτά ενέργειες

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, η Αστυνομία με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, προβαίνουν στις ακόλουθες ενέργειες σε περίπτωση εξαφάνισης ανήλικου από δομές:
α) Αρχικά οι λειτουργοί των ΥΚΕ, αναλαμβάνουν τις πρώτες ενέργειες για τον εντοπισμό του παιδιού, όπως προσπάθεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με το παιδί, επικοινωνία με συγγενείς και φίλους του, συλλογή πληροφοριών από άλλα παιδιά ή άλλους εργαζομένους στο ίδρυμα, μετάβαση σε πιθανά μέρη που μπορεί να εντοπιστεί το παιδί κλπ.
(β)Εφόσον εξαντληθούν όλες οι πιο πάνω ενέργειες και το παιδί δεν εντοπιστεί μέσα σε 4 έως 5 ώρες από την ώρα που έγινε αντιληπτή η απουσία του, ο επί καθήκοντι ιδρυματικός λειτουργός ή λειτουργός κοινωνικής ευημερίας, αρχικά ενημερώνει τηλεφωνικώς το επαρχιακό ΤΑΕ και ακολούθως, δίνει σχετική κατάθεση.
(γ)Τα μέλη του ΤΑΕ προβαίνουν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για τον εντοπισμό του ανήλικου και γίνεται εκτίμηση επικινδυνότητας.
(δ)Εάν το συγκεκριμένο ανήλικο πρόσωπο, εγκαταλείπει συστηματικά τον χώρο διαμονής του, οι αρχικές έρευνες για τον εντοπισμό του επικεντρώνονται σε μέρη ή/και σε πρόσωπα στα οποία είχε καταφύγει ή είχε συναντήσεις κατά τις προηγούμενες απουσίες του.
(ε)Περαιτέρω, στα πλαίσια της αναζήτησης γίνονται έρευνες και επικοινωνία με άλλους αστυνομικούς σταθμούς, νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα και, αναλόγως της περίπτωσης, εφαρμόζονται ενέργειες για εντοπισμό του ελλείποντος παιδιού, όπως αναφέρονται στο σχετικό πρωτόκολλο της Αστυνομικής Διάταξης.
(στ)Γίνεται δημοσιοποίηση της φωτογραφίας του παιδιού, εφόσον κριθεί απαραίτητη για την διαφύλαξη ζωτικού συμφέροντος του υποκείμενου των δεδομένων και νοουμένου ότι οι εκάστοτε περιστάσεις το δικαιολογούν και ενημερώνονται οι Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί, Hope for Children και ΣΠΑΒΟ για ενεργοποίηση του Child Alert. Περαιτέρω, γίνεται η διαδικασία έκδοσης κίτρινης ειδοποίησης (YELLOW NOTICE) για αναζήτηση του σε διεθνές επίπεδο, μέσω της INTERPOL
(ζ)Όταν το παιδί εντοπιστεί από την Αστυνομία, ενημερώνεται αμέσως ο κηδεμόνας του (ΥΚΕ) και το παιδί μεταφέρεται στο ΤΑΕ, όπου μεταβαίνει ταυτόχρονα και ο αρμόδιος λειτουργός κοινωνικής ευημερίας. Στο ΤΑΕ, πραγματοποιείται συνέντευξη του ανήλικου, από μέλος της Αστυνομίας, στην παρουσία του λειτουργού και, αναλόγως των περιστατικών, για σκοπούς περαιτέρω διαχείρισης των παιδιών και κατανόηση των λόγων φυγής, αλλά και πιθανής θυματοποίησης του παιδιού.
Τονίζεται ότι, το μέτρο των συνεντεύξεων υποβοηθά στον εντοπισμό των λόγων που οδηγούν το ανήλικο παιδί να εγκαταλείπει τον χώρο διαμονής του για λήψη μέτρων προς την ευημερία του παιδιού.

Επίσης αποτελεί ζωτική σημασία η λήψη άμεσων ενεργειών προς εντοπισμό του ελλείποντος σε περιπτώσεις που καταγγέλλονται εξαφανίσεις προσώπων προχωρημένης ηλικίας τα οποία πολλές φορές υποφέρουν από οργανικά ψυχοσύνδρομα όπως αλτζχάιμερ, γεροντική άνοια κ.λπ. Σε αυτές τις περιπτώσεις, λαμβάνεται άμεση δράση κυρίως σε επιχειρησιακό επίπεδο και με τη χαρτογράφηση της περιοχής όπου υπάρχει πληροφόρηση ότι το ελλείπον πρόσωπο πιθανόν να ευρίσκεται. Ο ρόλος της Αστυνομίας είναι ουσιαστικός και έχουν εντοπιστεί αρκετά πρόσωπα τα τελευταία χρόνια μεγάλης ηλικίας τα οποία είτε χάνουν τον προσανατολισμό τους είτε λόγω των οργανικών ψυχοσύνδρομων που αντιμετωπίζουν απομακρύνονται από τον χώρο διαμονής τους και καθίστανται ανίκανα να έχουν αντίληψη των διαφόρων κινδύνων που διατρέχουν. Η άμεση ανταπόκριση της Αστυνομίας με όλα τα μέσα τα οποία διαθέτει (επίγεια, εναέρια και θαλάσσης) υπήρξε σωτήρια σε αρκετές περιπτώσεις.

Ελλείπουν 105 άτομα

Από το 1990 είναι οι πιο παλιές καταχωρημένες περιπτώσεις ελλειπόντων προσώπων, μεταξύ των οποίων υπήρξαν υπόνοιες ότι πίσω κρυβόταν εγκληματική πράξη.

Στη Λευκωσία για τα έτη 1990-2019 ελλείπουν 10 πρόσωπα εκ των οποίων 3 υπήκοοι τρίτων χωρών, 1 ευρωπαίος και 7 ανήλικοι όλοι αιτητές πολιτικού ασύλου. Επίσης, από το 2020 μέχρι σήμερα ελλείπουν 30 πρόσωπα εκ των οποίων 22 ανήλικοι, υπήκοοι τρίτων χωρών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Hisa Hamid Kuwaita 22 χρονών που λείπει από τις 16/8/1990. Επίσης η μυστήρια εξαφάνιση του 23χρονου Ρώσου Μαξίμ Αλεξάντροβιτς Πολιάνσκι στις 8/5/1994 είχε απασχολήσει τις αρχές που την απέδωσαν σε εγκληματική ενέργεια.

Στη Λεμεσό εξακολουθούν να ελλείπουν 12 Kύπριοι, 2 Ευρωπαίοι, ένας ανήλικος αιτητής πολιτικού ασύλου και εφτά υπήκοοι τρίτων χωρών. Από 2020 έως σήμερα ελλείπουν πέντε πρόσωπα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του γιατρού Γεώργιου Κιννή ο οποίος εξαφανίστηκε στις 8/5/2001 και έκτοτε δεν έχει εντοπιστεί. Παλαιότερη περίπτωση ελλείποντος στην επαρχία είναι αυτή του Δήμου Σάββα Χαρή 72 χρονών από τον Σαϊττά που χάθηκαν τα ίχνη του τις 31/7/1990.
Στη Λάρνακα από το 2002-2023 παραμένουν ελλείποντα 21 πρόσωπα. Ξεχωρίζουν οι περιπτώσεις των αδελφών Νίκου και Κυριάκου Συνέση 28 και 31 ετών που διέμεναν στην Κοφίνου, οι οποίοι εξαφανίστηκαν στις 15/2/2003.
Στην Πάφο από το 1990 μέχρι σήμερα ελλείπουν 12 πρόσωπα.
Στην Αμμόχωστο από το 1992 έως σήμερα ελλείπουν πέντε πρόσωπα, εκ των οποίων ένα ανήλικο. Ξεχωρίζει η περίπτωση του Αιμίλιου Γιάννη Κότα από το Λιοπέτρι 26 ετών που εξαφανίστηκε μυστηριωδώς στις 15/6/1994 και μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπιστεί.

ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ 12 ΑΝΗΛΙΚΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

Ειδική περίπτωση είναι οι ανήλικοι που διαμένουν στο Πουρνάρα καθώς και άλλα πρόσωπα που πραγματική επιθυμία τους είναι να μεταβούν σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Όπως υπογραμμίζει η κ. Λαμπριανίδου, αριθμός ατόμων έχουν εντοπιστεί ότι έχουν αναχωρήσει εκτός Κύπρου κατόπιν δικής τους επιθυμίας μέσω των κατεχομένων. Περαιτέρω, πολλά πρόσωπα αποπειράθηκαν να αναχωρήσουν εκτός Κύπρου μέσω των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου με πλαστά διαβατηριακά στοιχεία όπου εναντίον τους καταχωρείται ποινική υπόθεση. Υπάρχει επίσης, αριθμός προσώπων που αναφέρουν ότι είναι ανήλικα πρόσωπα και πριν την εξέταση για πιστοποίηση της ηλικίας, αποχωρούν από το Κέντρο Φιλοξενίας. Κατά περιόδους, αριθμός από αυτά τα πρόσωπα επιστρέφουν στο Κέντρο φιλοξενίας αναφέροντας διάφορους λόγους που έχουν διαφύγει, οι οποίοι κυρίως είναι προσωπικοί. Σήμερα είναι δηλωμένα 12 ανήλικα πρόσωπα ως εξαφανισθέντα.

Πηγή: Philenews