*Του Ονούφριου Κουλλά
Τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα για τις 2 βδομάδες του Πάσχα απέδωσαν. Από τη Δευτέρα 10 Μαΐου έγινε ένα μεγάλο άλμα ανοίγματος της οικονομίας και ένα μεγάλο βήμα προς μια πιο φυσιολογική ζωή. Ήδη έχει προδιαγραφεί μία πορεία που μετά την 1η Ιουνίου τα πράγματα θα είναι ακόμα καλύτερα. Όλοι θέλουμε να ελπίζουμε πως από τούδε και στο εξής δεν θα υπάρξει πισωγύρισμα. Πως θα καταφέρουμε εντός του καλοκαιριού να εξαλειφθούν σχεδόν όλοι οι περιορισμοί. Αυτό θα είναι το μεγάλο στοίχημα για φέτος.
Η οικονομία μας άντεξε. Παρά τα πολλαπλά και σοβαρά προβλήματα που δημιούργησε η πανδημία, οι βασικοί πυλώνες της οικονομίας, δηλαδή το κράτος, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, παραμένουν εν ζωή. Πληγωμένοι αλλά εν ζωή. Από τούδε και στο εξής θα πρέπει να ελπίζουμε σε μια ταχεία επούλωση των πληγών.
Ο ρόλος του κράτους όλους αυτούς τους μήνες ήταν καθοριστικός. Με τα πολλά μέτρα που είχαν ληφθεί και ακόμη λαμβάνονται, σε διάφορα επίπεδα, κυρίως με τη στήριξη των εργαζομένων και των επιχειρήσεων, η κατανάλωση συγκρατήθηκε και η αγορά δεν σταμάτησε να λειτουργεί. Ειρήσθω εν παρόδω θα πρέπει να σημειωθεί πως η εξαιρετική δημοσιονομική δουλειά που έγινε από το 2013 έως το 2019 επέτρεψε στο κράτος να στηρίζει την αγορά για 15 και πλέον μήνες. Είναι για αυτό που σήμερα είμαστε αισιόδοξοι για τη συνέχεια.
Χωρίς αμφιβολία υπάρχουν σοβαρά προβλήματα. Αλλά την ίδια στιγμή τα αντικειμενικά δεδομένα μας κάνουν να αισιοδοξούμε πως θα τα καταφέρουμε. Οι αμέσως επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί. Είναι άκρως απαραίτητο να σωθεί η φετινή τουριστική χρονιά. Ο τουρισμός είναι ο τομέας που επλήγη περισσότερο από όλους από την πανδημία. Μια δεύτερη χαμένη χρονιά θα δημιουργήσει ανυπέρβλητα προβλήματα σε ολόκληρη την οικονομία. Είναι γι’ αυτό το λόγο που τρέχουν σχέδια στήριξης και γίνονται συμφωνίες με αεροπορικές εταιρείες και οργανωτές ταξιδίων για να στηριχθεί ο σημαντικός αυτός κλάδος για την οικονομία μας.
Πολλά άλλα μέτρα που έχουν ληφθεί θα βοηθήσουν στη συνέχεια. Για παράδειγμα, η νομική δέσμευση των εργοδοτών, μέσα από τα σχέδια του Υπουργείου Εργασίας, πως δεν μπορούν να απολύσουν εργαζόμενούς τους, θα βοηθήσει την αγορά να ανακάμψει. Σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι αναμένεται να επιστρέψουν στην εργασία που είχαν (και με τους ίδιους μισθούς) κάτι που θα συμβάλει στη γρήγορη επάνοδο της οικονομίας στα επίπεδα προ πανδημίας. Στο ερώτημα πότε η οικονομία μας θα είναι όπως το 2019 θα απαντούσα πως δεν είναι εύκολο για το 2022 αλλά πολύ πιθανόν θα είναι για το 2023.
Άλλα μέτρα που θα βοηθήσουν αρκετά είναι τα διάφορα στεγαστικά προγράμματα, η επιτάχυνση των δημόσιων αναπτυξιακών έργων και οι κρατικές εγγυήσεις για παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις. Επισημαίνεται, ακόμη, η σπουδαιότητα του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα πλαίσια του οποίου το κυπριακό πρόγραμμα ετοιμάστηκε και αναμένεται να εγκριθεί εντός του καλοκαιριού, για να αρχίσει να ενθαρρύνει μεγάλο όγκο επενδύσεων τα επόμενα χρόνια. Είναι ο σχεδιασμός μας για να αναμορφώσουμε την πατρίδα μας και να χτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τους νέους μας.
Προκειμένου βέβαια να απορροφηθούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, πέρα από τη σωστή οργάνωση και τον ορθό προγραμματισμό, θα απαιτηθεί η υπερψήφιση αρκετών νομοσχεδίων. Είναι εδώ που θα απαιτηθεί μια σοβαρότητα και όχι λαϊκισμοί ή τακτικισμοί από τις πολιτικές δυνάμεις, όπως αυτές που ζήσαμε πρόσφατα με τον κρατικό προϋπολογισμό. Είναι γι΄αυτό που θα απαιτηθεί μια λειτουργική Βουλή.
Εν κατακλείδι, εφόσον η οικονομία μας άντεξε όλο αυτόν τον καιρό και εφόσον φαίνεται να ανοίγουμε σχεδόν όλους τους τομείς, περιλαμβανομένου και του τουρισμού, θα πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι ότι θα τα καταφέρουμε. Βασικές προϋποθέσεις είναι να μην έχουμε πισωγύρισμα εις ότι αφορά την πανδημία και να κερδίσουμε τη φετινή τουριστική χρονιά. Αλλά και να επικρατήσει μια στοιχειώδης σοβαρότητα στην πολιτική ζωή του τόπου.
*Οικονομολόγος/Βουλευτής Αμμοχώστου