Λίμνη Παραλιμνίου: “Κολλάει” στην απαλλοτρίωση το διαχειριστικό σχέδιο

Ποιο είναι το ιδιοκτησιακό καθεστώς στη Λίμνη Παραλιμνίου

DJI 0004 scaled exclusive, Λίμνη Παραλιμνίου, Περιβάλλον
Λίμνη Παραλιμνίου, ©Famagusta.News

Στις απαλλοτριώσεις εξακολουθεί να “κολλάει” εδώ και περισσότερα από οκτώ χρόνια η εκπόνηση του Διαχειριστικού Σχεδίου για τη Λίμνη Παραλιμνίου. Σύμφωνα με πληροφορίες του Famagusta.News, το θέμα της εκπόνησης Διαχειριστικού Σχεδίου για τη Λίμνη Παραλιμνίου, πηγαινοέρχεται από την Κυβέρνηση στους ιδιοκτήτες των τεμαχίων γης εντός της λίμνης, με προτάσεις, αντιπροτάσεις αλλά και ανακλήσεις για απαλλοτρίωση, με τιμές κατά τους ίδιους αρκετά χαμηλές σε σχέση με τα υφιστάμενα τεμάχια τα οποία τους κληροδοτήθηκαν.

Δείτε το μοναδικό βίντεο από τη Λίμνη Παραλιμνίου που κατέγραψε το drone του Famagusta.News:

Η Λίμνη Παραλιμνίου έχει χαρακτηριστεί ως τόπος κοινοτικής σημασίας (ΤΚΣ) καθώς και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τα πουλιά και ανήκει στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000. Επίσης η περιοχή έχει χαρακτηριστεί ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) βάσει του άρθρου 13 του Περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμου [Ν.153(Ι)/2003], υποχρέωση που προκύπτει από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.

Για το σκοπό της προετοιμασίας της περιοχής είχε αποφασιστεί η απαλλοτρίωση της περιοχής τον Μάιο 2011. Τρία χρόνια μετά (2014) η απόφαση ανακλήθηκε προκαλώντας αντιδράσεις στους ιδιοκτήτες γης. Σε αξιολόγηση της κατάστασης που έγινε το 2015 “από τα αρμόδια τμήματα Περιβάλλοντος και Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, διαπιστώθηκε ότι για την διασφάλιση ικανοποιητικής συμμόρφωσης της Δημοκρατίας, τόσο με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όσο και με τις υποχρεώσεις μας που απορρέουν από την Οδηγία των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ), διαφαίνεται ότι οι περιορισμοί στη χρήση της γης που θα απαιτηθούν, ώστε να διασφαλιστεί η επαρκής προστασία των ειδών και οικοτόπων και ιδιαίτερα του νερόφιδου Natrix natrix cypriaca, εντός της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης “Λίμνη Παραλιμνίου-CΥ3000008″, θα καταλήξουν σε στέρηση καθολικής χρήσης της ιδιοκτησίας.

Σε επιστολή, μάλιστα, που απέστειλε στις 21 Ιανουαρίου ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Γιώργος Περδίκης προς τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, σημειώνει ότι εκ των πραγμάτων, η απόκτηση από το κράτος είτε με απαλλοτρίωση είτε με εκμίσθωση της γης της Λίμνης φαίνεται αναπόφευκτη” (απόσπασμα απάντησης ημερομηνίας 17 Ιουλίου 2015 του τέως Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Νίκου Κουγιάλη σε προηγούμενη κοινοβουλευτική ερώτηση με αρ. 23.06.010.04.536).

Με την επιστολή ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών καλεί τον αρμόδιο Υπουργό να πληροφορήσει τη Βουλή των Αντιπροσώπων πώς έχει προχωρήσει το θέμα της απαλλοτρίωσης της ιδιωτικής γης στη Λίμνη Παραλιμνίου ώστε να προχωρήσουν ανεμπόδιστα τα έργα για την εφαρμογή του διαχειριστικού σχεδίου για την προστασία του βιότοπου κοινοτικής σημασίας της Λίμνης Παραλιμνίου.

Επισημαίνεται ότι ο διαχωρισμός τεμαχίων στη Λίμνη Παραλιμνίου χρονολογείται προ της Αγγλοκρατίας, ενώ σύμφωνα με τις μαρτυρίες των κατοίκων, στα παλιότερα χρόνια, και κατά την περίοδο της φυσικής αποξήρανσής της κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, η Λίμνη Παραλιμνίου χρησιμοποιείτο για γεωργικούς σκοπούς και κυρίως για καλλιέργεια βαμβακιού.

Το ιδιοκτησιακό καθεστώς

Το συντριπτικό ποσοστό της περιοχής της ΖΕΠ της Λίμνης Παραλιμνίου αφορά εκτάσεις χωρισμένες σε ιδιωτικά τεμάχια. Συγκεκριμένα, το 89,7% της λίμνης, είναι ιδιωτική γη και το 10,3% περιμετρικά της αποτελεί χαλίτικη γη.

Για τον σκοπό ολοκλήρωσης και εφαρμογής του Διαχειριστικού Σχεδίου κρίθηκε υποχρεωτική από την Κυβέρνηση η απαλλοτρίωση των ιδιοκτησιών εντός της ζώνης προστασίας.

Η περιοχή της οικιστικής ζώνης της λίμνης καθορίστηκε με δύο Κανονιστικές Διοικητικές Πράξεις (ΚΔΠ 77/81 ΚΑΙ 92/88) ως Ζώνη Γ’ με συντελεστές δόμησης 25% για ξενοδοχεία και 20% για κατοικίες. Στη συνέχεια, με το πρώτο τοπικό σχέδιο Παραλιμνίου, το 2007, τροποποιήθηκαν οι ζώνες με μείωση των συντελεστών στη συγκεκριμένη έκταση με αλλαγή της ζώνης από Γ, σε Δα1, κάτι που μείωσε τους συντελεστές από 25% και 20%, σε 0,5% και 0,5% για ξενοδοχεία και σπίτια αντίστοιχα.

Στις 20 Μαΐου του 2011, δημοσιεύτηκε η αναγκαστική απαλλοτρίωση των περιουσιών ενώ είχαν προηγηθεί δικαστικές περιπέτειες της Κυπριακής Δημοκρατίας με καταγγελίες στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για μη προστασία της λίμνης, η οποία έχει χαρακτηριστεί Τόπος Κοινοτικής Σημασίας και εντάχθηκε στο δίκτυο Natura 2000, κυρίως για σκοπούς προστασίας του νερόφιδου. Προηγουμένως οι ιδιοκτήτες είχαν ενημερωθεί από την Κυβέρνηση για την πρόθεσή της να τους αποζημιώσει με βάση την προηγούμενη πολεοδομική ζώνη, δηλαδή τη ζώνη Γ και όχι τη Ζώνη Δα1, αποζημίωση που έγινε αποδεκτή από τους ιδιοκτήτες με επιδύλαξη στο ποσό, αφού ενώ η αρχική εκτίμηση από πλευράς Κυβέρνησης ήταν τα 12,5 εκατομμύρια ευρώ, οι ιδιοκτήτες εκτιμούσαν ποσό 70 εκατομμυρίων.

Παρ’ όλα αυτά, και ενώ εκκρεμούσε η απόφαση του δικαστηρίου για την αξία των περιουσιών και το ύψος της αποζημίωσης, στις 28 Φεβρουαρίου 2014 η Κυβέρνηση ανακοίνωσε την ανάκληση των απαλλοτριώσεων ενώ πρόταση που τέθηκε ενώπιόν τους ήταν και η ανταλλαγή της με δασική γη.

Επτά, σχεδόν, χρόνια μετά, η στασιμότητα που παρατηρείται στο θέμα της απαλλοτρίωσης, οδηγεί στην ολοένα και μεγαλύτερη υποβάθμιση του υδροβιότοπου, αφού η εφαρμογή διαχειριστικού σχεδίου θα έλυνε τα χέρια τόσο στην Κυβέρνηση όσο και στις τοπικές αρχές για την αξιοποίηση της περιοχής.

Φόβοι για κουνούπια αλλά και πλημμύρα

Εξάλλου, σε σύσκεψη την περασμένη Τετάρτη (22/1/2020) στο Δημαρχείο Λάρνακας στην παρουσία των Δημάρχων Παραλιμνίου και Λάρνακας αλλά και των τμημάτων Δασών, Γεωργίας, Θήρας και Πανίδας και Υγειονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας,

Κατά την σύσκεψη, συζητήθηκαν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ώστε να γίνει έγκαιρη καταπολέμηση των κουνουπιών στις πιο πάνω λίμνες, ώστε να προστατευτεί η δημόσια υγεία και να μειωθεί η οχληρία που προκαλείται στο κοινό.

1 3 exclusive, Λίμνη Παραλιμνίου, Περιβάλλον

Επισημαίνεται πως εκφράζονται φόβοι από τους κατοίκους των Δήμων Παραλιμνίου, Δερύνειας και Σωτήρας που διαμένουν περιμετρικά της Λίμνης Παραλιμνίου έντονοι φόβοι για μολυσματικές ασθένειες που προκύπτουν από τη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού πληθυσμών κουνουπιών και άλλων εντόμων. Φόβοι, παράλληλα, εκφράζονται και για το ενδεχόμενο πλημμύρας σε περίοδο έντονων βροχοπτώσεων, κυρίως λόγω της στάθμης του νερού που συγκεντρώνεται στη Λίμνη αλλά και του υψομέτρου της νότιας πλευράς του Δήμου Παραλιμνίου.

Καταγγελίες Πτηνολογικού Συνδέσμου για αποστράγγιση Λίμνης Παραλιμνίου

Από την πλευρά του ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος σε σημερινή ανακοίνωσή του καταγγέλλει την απώλεια σημαντικής ποσότητας νερού από τον βιότοπο.

Όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος, “έχει παρατηρηθεί αφαίρεση του αναχώματος που κλείνει το αρδευτικό κανάλι της Λίμνης. Αν και οι ακριβείς λόγοι για την αφαίρεση του αναχώματος τη δεδομένη στιγμή παραμένουν άγνωστοι, πίσω από αυτή την πράξη κρύβονται πιέσεις που κάθε άλλο παρά μυστήριες είναι.”

Μέσω της ανακοίνωσής του ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος “καταγγέλλει το συμβάν και καλεί το κράτος να λάβει άμεσα μέτρα έτσι ώστε να σταματήσει η εκροή του πολύτιμου νερού από τη Λίμνη και να εφαρμόσει ένα σωστό και ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης του νερού και της περιοχής, που είναι καθορισμένη ως περιοχή Natura 2000”.

Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, “απόπειρες για αποστράγγιση της Λίμνης έχουν γίνει ξανά στο παρελθόν ως αποτέλεσμα της πίεσης που προκύπτει από την ανεξέλεγκτη οικιστική ανάπτυξη στις όχθες αλλά και εντός της Λίμνης. Τέτοια συμβάντα, συνεχίζει η ανακοίνωση, όχι μόνο προκαλούν ανησυχία, ιδιαίτερα ενόψει της αναπαραγωγικής περιόδου των ειδών που απαντούν στη Λίμνη, φανερώνουν επίσης τα συστημικά κενά που εξακολουθούν να υπάρχουν για τη σωστή διαχείριση των προστατευόμενων υγροτόπων μας.”

Η Λίμνη Παραλιμνίου έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, λόγω της σημασίας της για τα πουλιά αλλά και για το ενδημικό και σπανιότατο Νερόφιδο Natrix natrix cypriaca, το οποίο βρίσκεται στα πρόθυρα εξαφάνισης. Υπενθυμίζεται ότι το 2012 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Κύπρο για την ελλιπή προστασία της Λίμνης Παραλιμνίου, την ανοχή της στην υπερβολική άντληση νερού, την παρουσία πίστας μότοκρος εντός της περιοχής και την οικιστική ανάπτυξη.

Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του Πτηνολογικού Συνδέσμου, “οκτώ χρόνια μετά, η Κύπρος φαίνεται να μην έχει μάθει το μάθημά της, αφού μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει οποιαδήποτε σοβαρή προσπάθεια για αποτελεσματική προστασία της περιοχής. Η Λίμνη Παραλιμνίου εξακολουθεί να αποτελεί το κατεξοχήν παράδειγμα κακοδιαχείρισης μιας προστατευόμενης περιοχής Natura 2000 στην Κύπρο, αφού η Λίμνη, πέρα από τη σκόπιμη αποστράγγιση, υποφέρει από ενόχληση και υποβάθμιση λόγω ανεπαρκούς διαχείρισης, ανεξέλεγκτης πρόσβασης, λαθροθηρίας και παράνομης παγίδευσης, απόρριψης σκυβάλων και άλλων υλικών, ενώ παράλληλα αυξάνεται η πίεση για οικιστική ανάπτυξη γύρω από τη Λίμνη και τη λεκάνη απορροής της.”

Στην ανακοίνωση ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος ζητεί την “σωστή διαχείριση της Λίμνης έτσι ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των ειδών καθορισμού, τα είδη δηλαδή για τα οποία η Λίμνη Παραλιμνίου προστατεύεται, ανάμεσα στα οποία είναι η Πελλοκατερίνα Vanellus spinosus, ο Καλαμοκαννάς Himantopus himantopus και το ενδημικό Νερόφιδο Natrix natrix cypriaca. Ο Πτηνολογικός ζητά από το κράτος να πάψει να ανέχεται καταστροφικές δραστηριότητες στη Λίμνη Παραλιμνίου και να εφαρμόσει ένα σωστό και μακροπρόθεσμο σχέδιο διαχείρισης της Λίμνης, για τα πουλιά, το ενδημικό Νερόφιδο και επίσης για τους ανθρώπους, ώστε να μπορούν απολαμβάνουν αυτόν τον υπέροχο υγρότοπο που χρειάζεται απεγνωσμένα φροντίδα.”

Επισημαίνεται πως σύμφωνα με πληροφορίες, για τη μεταφορά νερού από τη Λίμνη Παραλιμνίου προς τον υπόγειο υδροφορέα, λαμβάνονται σχετικά μέτρα κατόπιν συγκεκριμένων ενεργειών βάσει πρωτοκόλλου, από την Συντονιστική Επιτροπής του Αρδευτικού Συστήματος Παραλιμνίου, μέσω καναλιού το οποίο λειτουργεί για τον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφορέα, ενώ συμβάλλει και στην αποφυγή πλημμύρας των κατοικιών αλλά και της περιοχής της λεωφόρου 1ης Απριλίου.

Famagusta.News