Λευτέρης Χριστοφόρου: “Μας κληροδότησαν υπερχρεωμένες 5 γενιές”

Σηκώνει το γάντι των επιθέσεων που δέχεται η Κυβέρνηση για να αντιτείνει πως ο πρόεδρος Αναστασιάδης παρέλαβε βαρυχειμωνιά από τους προηγούμενους κυβερνώντες και προσπαθεί να φέρει την άνοιξη. Ο αναπληρωτής πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού Λευτέρης Χριστοφόρου υπογραμμίζει πως η νέα Κυβέρνηση κατόρθωσε το κοινωνικό κράτος, το οποίο παρέλαβε εξασθενημένο χωρίς χρήματα, να το ανασυντάξει και να θεσμοθετήσει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Υπογραμμίζει το δύσκολο του εγχειρήματος γιατί όπως αναφέρει «δεν είναι εύκολο να αναλαμβάνεις τη διακυβέρνηση όχι μόνο με άδεια ταμία αλλά με καταχρεωμένα ταμεία με δισεκατομμύρια. Δεν είναι εύκολο να παραλαμβάνεις μια οικονομία που οδηγείτο με μαθηματική ακρίβεια στη χρεοκοπία και να προσπαθείς να την κάνεις να ορθοποδήσει.

– Η αντιπολίτευση κατηγορεί την παρούσα Κυβέρνηση ότι υποσχέθηκε την άνοιξη, αλλά αυτό που έφερε είναι βαρυχειμωνιά. Ποιο το σχόλιό σας γι’ αυτή την άποψη;

– Η παρούσα Κυβέρνηση παρέλαβε βαρυχειμωνιά με την κυπριακή οικονομία και τον τόπο να βρίσκονται σε βαθύ σκοτάδι. Με την πατρίδα μας να βρίσκεται στο τούνελ των αδιεξόδων και την κοινωνία και την οικονομία με απίστευτα χρέη της τάξης των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, δημοσιονομικό έλλειμμα και 10 δισεκατομμύρια ELA. Απίστευτο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν είναι μόνο 15-17 δισ., κατόρθωσαν κάποιοι μέσα σε μια πενταετία να χρεώσουν τις επόμενες πέντε γενιές. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα. Όπως σκληρή πραγματικότητα είναι να πούμε πως εάν η Κυβέρνηση Αναστασιάδη παραλάμβανε τον τόπο με πλεονάσματα όπως τον παρέλαβε η διακυβέρνηση ΑΚΕΛ και Χριστόφια, να είστε βέβαιοι ότι ο τόπος θα συνέχιζε να ευημερεί. Αν ο κ. Χριστόφιας και το ΑΚΕΛ παρέδιδαν την διακυβέρνηση όπως την παρέλαβαν όχι μόνο δεν θα είχαμε προβλήματα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στην οικονομία, αλλά πραγματικά η Κύπρος θα ζούσε στιγμές όπως ήταν το 2008, ως πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής ευημερίας, πλούτου και γενικά ευμάρειας. Η Κύπρος θα ήταν αυτή που γνωρίζαμε.

– Δηλαδή την ευθύνη φέρει αποκλειστικά το ΑΚΕΛ;
– Δυστυχώς η διακυβέρνηση ΑΚΕΛ άλλαξε τη μορφή όχι μόνο των δομών της οικονομίας και της κοινωνίας με τον τρόπο που τα διαχειρίστηκε, αλλά τη μορφή της Κύπρου ολόκληρης όπως την γνωρίζαμε. Τη μετέτρεψε από μια χώρα πρότυπο στα οικονομικά σε μια χώρα κακέκτυπο μιας διακυβέρνησης που ουσιαστικά κατέστρεψε και τις οικονομικές δομές αλλά πολύ περισσότερο το κοινωνικό κράτος. Άρα, είναι η Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη που παρέλαβε τη βαρυχειμωνιά και καταβάλλουμε προσπάθειες για να επανέλθει σ’ αυτό τον τόπο το χαμόγελο, η άνοιξη και η ευημερία. Δεν είναι εύκολο να αναλαμβάνεις τη διακυβέρνηση όχι μόνο με άδεια ταμεία αλλά και καταχρεωμένα και όχι με μερικά εκατομμύρια αλλά με δισεκατομμύρια. Δεν είναι εύκολο να παραλαμβάνεις μια οικονομία που οδηγείτο με μαθηματική ακρίβεια στην χρεοκοπία.
Εάν συνέχιζε η διακυβέρνηση Χριστόφια πρέπει να γνωρίζει ο κόσμος ποιο θα ήταν το αντίτιμο και ποια θα ήταν η άλλη πλευρά. Η χρεοκοπία θα ήταν αναπόφευκτη. Η διακυβέρνηση Χριστόφια όχι μόνο δεν υπέγραφε το μνημόνιο αλλά ουσιαστικά οδηγούσε τη χώρα με μαθηματική ακρίβεια στην οριστική και αμετάκλητη χρεοκοπία. Αφού θα έλεγε σε όλα «όχι» και θα άφηνε τον τόπο θα χρεοκοπήσει και πιθανώς η συνθηματολογία θα διατηρείτο, ότι δηλαδή για όλα φταίνε οι ξένοι και όχι η κυβέρνηση Χριστόφια.

– Η εκτίμησή σας είναι ότι βελτίωσε τα πράγματα η Κυβέρνηση Αναστασιάδη;
– Ναι. Κατόρθωσε μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το πρώτο και το σημαντικότερο επίτευγμα που ήταν να αποσοβήσει τον κίνδυνο της χρεοκοπίας. Να πάρει την Κύπρο από τη βέβαιη χρεοκοπία και να τη διασώσει, όπως διασώθηκε, με βαρύτατο τίμημα, με σκληρές αποφάσεις από το Γιούρογκρουπ, όπως ήταν τον κούρεμα. Αλλά μεταξύ μιας οριστικής και αμετάκλητης χρεοκοπίας που θα άφηνε τον τόπο στην φτώχεια, στη μιζέρια και στη δυστυχία για τα επόμενα 50 χρόνια και της κατάστασης που βιώνουμε σήμερα, δεν πιστεύω να μην επιλέγει κανένας έστω αυτή τη δύσκολη και τραγική κατάσταση.
Δεύτερο σημαντικό, η διακυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη προσπάθησε να διασώσει ότι διασώζεται από το χρηματοπιστωτικό τομέα. Ένας τομέας που βρέθηκε να είναι χρεωμένος με 10 δισ. ευρώ ELA.
Τρίτον και σημαντικό, κατόρθωσε με τη νέα της απόφαση η Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη να διασώσει και τους καταθέτες του Συνεργατισμού και τον Συνεργατισμό εμπράκτως και όχι με συνθήματα. Δίνοντας 1,5 δισ. ευρώ, ανακεφαλαιοποιείται ο Συνεργατισμός και μπορεί να ξαναγίνει και πάλι μια δύναμη που να διαδραματίζει κοινωνικό, οικονομικό και πολυσήμαντο ρόλο στον τόπο.
Τέταρτον, παρέλαβε ένα κράτος με μαύρες τρύπες και αδυσώπητα ελλείμματα με ακατάσχετες σπατάλες και αλόγιστες δαπάνες επί μια πενταετία. Η νέα Κυβέρνηση κατάφερε μέσα σε ελάχιστο χρόνο να περικόψει δαπάνες εκατομμυρίων και να βάλει το κράτος σε μια τροχιά νοικοκυρέματος.
Πέμπτον, κατόρθωσε η διακυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να τερματίσει τα δεκάδες εκατομμύρια παχυλά επιδόματα στους αλλοδαπούς και τα βασιλικά προνόμια στους Τουρκοκύπριους.
Η Κυβέρνηση κατόρθωσε το κοινωνικό κράτος το οποίο παρέλαβε εξασθενημένο χωρίς χρήματα να το ανασυντάξει και να θεσμοθετήσει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και στον τελευταίο Κύπριο πολίτη εάν και εφόσον αυτός ο πολίτης αποδεδειγμένα δεν έχει εισοδήματα.
Κατόρθωσε αυτή η διακυβέρνηση μέσα σε ελάχιστο χρόνο να δώσει δυνατό κτύπημα στο αντιπαραγωγικό γραφειοκρατικό κυπριακό κράτος προωθώντας επενδύσεις και έργα ανάπτυξης τα οποία ήταν στο πυρ το εξώτερον. ‘Οπως είναι η δημιουργία καζίνο, όπως είναι τα μεγάλα ενεργειακά έργα όπως είναι ο σταθμός υγροποίησης του φυσικού αερίου. Το πιο σημαντικό είναι πως η κυβέρνηση μέσα σε 5-6 μήνες κατορθώνει μέρα με τη μέρα να ξαναφέρνει την ελπίδα και την προοπτική στον τόπο.

Σημαντικό βήμα ότι η Τρ. Κύπρου εξήλθε από την εξυγίανση

– Ο τραπεζικός τομέας έχει σωθεί ή θα έχουμε κι άλλες εκπλήξεις στο μέλλον; Ο μέσος πολίτης φοβάται ότι δεν έχουμε φτάσει στο σημείο για να αρχίσει η ανάκαμψη και ότι μπορεί να προκύψουν κι άλλα δυσάρεστα.
– Πιστεύω ότι και οι Ευρωπαίοι έχουν κατανοήσει ότι αυτό το πρωτόγνωρο που έγινε στην Κύπρο δεν μπορεί να ξαναγίνει. Μπορεί να γίνει σε οποιεσδήποτε άλλες χώρες που δεν έγινε, αλλά σίγουρα σε μια χώρα όπου ήδη εφαρμόστηκαν οι συγκεκριμένες πολιτικές δεν μπορεί να επαναληφθεί. Οι ίδιοι διαβεβαιώνουν ότι δεν θα ξαναγίνει.
Τα δεδομένα και οι διαβεβαιώσεις που έχουμε ενώπιόν μας ουσιαστικά οδηγούν στο να αποκλείονται ανάλογα φαινόμενα κουρέματος στην κυπριακή οικονομία. Άρα βρισκόμαστε στη φάση εξυγίανσης και είναι σημαντικό επίτευγμα γιατί κατορθώθηκε να βγει η Τράπεζα Κύπρου με επιτυχία από την εξυγίανση. Ο τραπεζικός τομέας και η οικονομία είχε και έχει ως ναυαρχίδα του την Τράπεζα Κύπρου. Πιστεύω ότι η Τράπεζα Κύπρου πρέπει και μπορεί να σταθεί στα πόδια της και να διαδραματίσει τον ρόλο για το καλό της οικονομίας και για το καλό της κοινωνίας. Πιστεύω ότι και η Τράπεζα Κύπρου πέρασε τα δύσκολα. Κι ο υπόλοιπος τραπεζικός και ο συνεργατικός τομέας μπήκαν σε μια φάση πραγματικής εξυγίανσης. Εκεί και όπου υπήρχαν σοβαρά προβλήματα τα οποία μέχρι σήμερα κρύβονταν, και υπήρχε ο κίνδυνος να εκραγεί αυτή η μεγάλη ατομική βόμβα που λέγεται καθυστερημένα δάνεια ή άλλες στρεβλώσεις, αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό έλεγχο.
Η Κύπρος και ως χρηματοπιστωτικός τομέας μπορεί να τύχει εμπιστοσύνης τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό. Μεγάλα αξιόπιστα ξένα έντυπα άρχισαν να καταγράφουν ότι στην Κύπρο υπάρχει μεγάλη πρόοδος στον χρηματοπιστωτικό τομέα και ο τόπος ξαναβρίσκει την εμπιστοσύνη και την αξιοπιστία του. Αυτό το μήνυμα πρέπει να φύγει και προς τα έξω. Ότι δηλαδή έχουν εξυγιανθεί οι τράπεζές μας και η Τράπεζα Κύπρου, σε βαθμό που να έχουν δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας μεγαλύτερο από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εγώ θα καλέσω τους Κύπριους πολίτες να εμπιστευτούν τον χρηματοπιστωτικό τους τομέα. Όταν άρχισαν να τον εμπιστεύονται ξένοι, πόσο μάλλον η κυπριακή κοινωνία. Όταν το κράτος στάθηκε αρωγός στον Συνεργατισμό και έβγαλε χρήματα και έβαλε προς ανακεφαλαιοποίηση, αποδεικνύει την αποφασιστικότητα του πολιτικού συστήματος να στηρίξει με κάθε τρόπο και μέσο το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα.
Εδώ κρίνεται και η ίδια η ΕΕ και πιστεύω ότι θα ήθελε να κριθεί θετικά. Άρα, θα υπάρξει και από την Ευρώπη έγνοια για να ορθοποδήσει και το τραπεζικό σύστημα και η κυπριακή οικονομία.

Τεράστιες οι ευθύνες των τραπεζιτών και της Κεντρικής

– Όταν μιλάμε για εξυγίανση κάποιοι το περιορίζουν στα αριθμητικά δεδομένα, όμως σημαίνει και ένας υγιής τρόπος λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Γιατί μέσα σ’ όλα τα άλλα που βιώσαμε αυτούς τους μήνες είδαμε πως το τραπεζικό μας σύστημα κάθε άλλο παρά υγιές μπορούσε να είναι.
– Είναι γνωστό πως για τη διαχείριση και την εποπτεία του τραπεζικού συστήματος δεν έχει καμιά σχέση και καμιά επαφή το πολιτικό σύστημα. Οι τράπεζες και ο χρηματοπιστωτικός τομέας είναι ανεξάρτητες δημόσιες εταιρείες οι οποίες είχαν τους μετόχους και τα συμβούλιά τους. Αυτές που είχαν την ευθύνη για τον έλεγχο των τραπεζικών ιδρυμάτων ήταν οι εποπτικές Αρχές. Τα τελευταία πέντε χρόνια υπήρξαν μαύρες τρύπες και σ’ ό,τι αφορά την εποπτεία του τραπεζικού συστήματος και υπάρχουν τεράστιες ευθύνες από τους κεντρικούς τραπεζίτες αλλά και τους ίδιους τους τραπεζίτες. Αυτούς που ουσιαστικά διαχειρίζονταν και είχαν την εμπιστοσύνη των μετόχων, των καταθετών και γενικά όλων αυτών που περιστρέφονταν γύρω από το τραπεζικό σύστημα.
Απαιτούμε και καλούμε τις εποπτικές Αρχές να είναι αμείλικτες απέναντι στο τραπεζικό σύστημα και απέναντι στους οποιουσδήποτε με διάφορους τρόπους προσπαθούν είτε να παραπλανήσουν είτε να εκμεταλλευθούν τον τραπεζικό τομέα για ιδιοτελή κίνητρα και κριτήρια για ιδίων όφελος. Πρέπει οι εποπτικές Αρχές να ασκήσουν τον ρόλο που έχουν, και από το Σύνταγμα και από τις νομοθεσίες, που τους δίνουν απεριόριστες εξουσίες να ασκούν απεριόριστο έλεγχο και η εποπτεία να γίνεται σκληρή απέναντι σ’ αυτά τα ζητήματα. Δεν υπάρχουν περιθώρια και πολυτέλειες να επαναληφθούν έστω και τα μικρά απειροελάχιστα λάθη που οδήγησαν σ’ αυτή την τραγική κατάσταση όπου ουσιαστικά καλείται ο Κύπριος πολίτης σήμερα να πληρώσει τεράστια λάθη και παραλείψεις τραπεζιτών, εποπτικών Αρχών αλλά και της προηγούμενης διακυβέρνησης.

Οι ευθύνες πρέπει να αποδίδονται εκεί που πρέπει

– Πώς απαντάτε στην κατηγορία ότι για όλα αυτά που έχουν συμβεί φέρουν ευθύνη και οι πολιτικοί γιατί με τον τρόπο τους στήριξαν ενέργειες και αποφάσεις των τραπεζιτών;
– Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει το εξής: όσες εταιρείες βρίσκονται στο Χρηματιστήριο και είναι δημόσιες εταιρείες, έχουν τις δικές τους εποπτικές Αρχές, που είναι η Κεντρική Τράπεζα, το ΧΑΚ, η Κεφαλαιαγορά, εσωτερικοί και εξωτερικοί ελεγκτές. Μιλάμε για ανθρώπους αναγνωρισμένους με επαγγελματικά προσόντα. Οποιοσδήποτε πολιτικός ασκήσει κριτική ή προβεί σε δήλωση για εταιρεία που βρίσκεται εισηγμένη στο χρηματιστήριο υπέχει ποινικής ευθύνης. Άρα ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι την ευθύνη των δημόσιων εταιρειών που βρίσκονται στο χρηματιστήριο την έχουν οι μέτοχοι, την έχουν τα διοικητικά συμβούλια και οι ανώτεροι εκτελεστικοί και γενικά η ανώτερη ηγεσία. Μπορεί έμμεσα να υπήρχε ευθύνη και από την πολιτεία. Αλλά δεν μπορούν ευθύνες, που ουσιαστικά βρίσκονται σε συγκεκριμένες εποπτικές Αρχές, να μετακυλίονται όλες στους πολιτικούς. Να θεωρείται η εύκολη λύση η μετακύληση ευθυνών για ζητήματα που έχουν να κάνουν με ιδιωτικό τομέα ή με τομείς που δεν μπορούσε να αγγίξει το πολιτικό σύστημα. Οι πολιτικοί παρενέβησαν όταν υπήρχε το πρόβλημα για να μπορούν να διασώσουν ότι μπορούσε να διασωθεί. Λάθη έγιναν. Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτο και από τις τράπεζες και από την πολιτεία και από τις εποπτικές αρχές. Όμως τα του Καίσαρος τω Καίσαρι. Οι ευθύνες πρέπει να αποδίδονται εκεί που πρέπει. Για να φτάσουν οι τράπεζες εδώ που έφτασαν ευθύνη φέρουν πρωτίστως όλοι αυτοί που βρίσκονταν στις διοικήσεις, δηλαδή οι τραπεζίτες αλλά και οι εποπτικές Αρχές. Πρέπει να γνωρίζει ο κόσμος ότι τις διοικήσεις των τραπεζών τις εξέλεγαν οι ίδιοι οι μέτοχοι. Δεν υπήρχε καμία, μα καμία πολιτική παρέμβαση. Οι πολιτικοί να αναλάβουν τις ευθύνες τους εκεί και όπου υπάρχουν ευθύνες σ’ ότι αφορά την πολιτική διαχείριση. Αλλά θα ήταν άδικο να τους φορτωθούν ευθύνες εκεί που ανήκουν σε άλλους που υπέχουν πραγματικής ευθύνης.

– Είστε κι εσείς δέκτης αιτημάτων από τους πολίτες που ζητούν βοήθεια προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που τους ταλανίζουν λόγω της οικονομικής κατάστασης. Τι άλλο μπορεί να προσφέρει στην κυπριακή κοινωνία το κράτος το οποίο γνωρίζουμε πως δεν είναι οικονομικά εύρωστο για να μπορεί να ανταποκριθεί στο βαθμό που θα ήθελε;
– Θα ήταν αφέλεια να πιστεύει κάποιος πως ο ΔΗΣΥ και η Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη εάν είχαν τη δυνατότητα να προσφέρουν και να στηρίξουν όλες τις ομάδες του πληθυσμού δεν θα το έκαναν. Απλώς να θυμίσω ότι επί διακυβέρνησης Κληρίδη είχαν δοθεί οι μεγαλύτερες κοινωνικές παροχές και κοινωνικά επιδόματα. Υπήρχε ένα κοινωνικό κράτος που άγγιζε και την τελευταία κοινωνική ομάδα. Δυστυχώς παραλάβαμε άδεια ταμεία κοινωνικού κράτους. Δεν υπήρχε ούτε ένα σεντ για κοινωνική πρόνοια. Υπήρχαν μόνο χρέη. Και κληθήκαμε να κτίσουμε ξανά το κοινωνικό κράτος.
Η παρούσα Κυβέρνηση προσπαθεί να ξανακτίσει το κοινωνικό κράτος ουσιαστικά χωρίς λεφτά. Παρά ταύτα προχώρησε με μια ριζοσπαστική πρόταση για τη θεσμοθέτηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Για πρώτη φορά δεν θα υπάρχει Κύπριος πολίτης που να μην έχει έστω κι ένα μικρό εισόδημα πρόνοιας από το ίδιο το κράτος. Δεν θα υπάρχει Κύπριος πολίτης ο οποίος για οποιοδήποτε λόγο είτε δεν θα παίρνει εισόδημα είτε σύνταξη που να μην φτάνει το χέρι πρόνοιας της Κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη. Πιστεύω ότι είναι ένα επαναστατικό μέτρο που εφαρμόζεται πρώτη φορά στον τόπο μας και πιθανώς σε χώρες της ΕΕ, που αποδεικνύει το κοινωνικό και ανθρώπινο πρόσωπο της κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη που με περιορισμένους πόρους, καλείται μέσα σε μια δύσκολη περίοδο που αυξήθηκαν τα κοινωνικά προβλήματα, να τα αντιμετωπίσει.
Αυτή τη στιγμή οι πρώτοι πλήττονται και οφείλουμε όλοι να τους στηρίξουμε είναι οι άνεργοι. Είναι φρικτό, είναι εφιαλτικό να υπάρχουν οικογένειες που δεν παίρνουν έστω κι ένα μισθό στο σπίτι. Πρέπει να υπάρξει πρόνοια ώστε να υπάρξει έστω κι ένας εργαζόμενος στο κάθε σπίτι. Δηλαδή αν το κράτος επιχειρήσει να δημιουργήσει νέες θέσεις απασχόλησης και εργασίας πρέπει ο βασικός στόχος να είναι πρώτα σε κάθε σπίτι να υπάρχει έστω κι ένας μισθός.
Το δεύτερο εγχείρημα είναι πως ο κάθε άνεργος μέχρι να βρει εργασία πρέπει να παίρνει ένα ελάχιστο εισόδημα. Τρίτον, ο κάθε άνεργος πρέπει να τυγχάνει δωρεάν παροχής ιατρικής περίθαλψης και μειωμένου ηλεκτρικού ρεύματος ακόμα να αποκλείεται και από την αποκοπή του ηλεκτρικού. Με αυτά τα μέτρα θα απαλύνουμε το πρόβλημα στην πιο ευαίσθητη και στην πιο δύσκολη κατηγορία συμπολιτών μας που πέρασαν στον μαύρο κύκλο της ανεργίας. Δεν πρέπει να δίνονται μόνο κίνητρα στο να επιδοτείται η ανεργία, πρέπει να δίνονται κίνητρα και για την απασχόληση.

Πηγή: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ