Γιορτάζει σήμερα η Αγία Θέκλα και η Σωτήρα

CEA3CF84CEB9CEB3CEBCCEB9CEBFCC81CF84CF85CF80CEBF2015 09 242C09.19.24 Αγία Θέκλα, Εκκλησία, Νέα Αμμοχώστου
Γιορτάζει σήμερα η Σωτήρα λόγω της γιορτής της Αγίας Πρωτομάρτυρος Θέκλας. Με ιδιαίτερη κατάνυξη και θρησκευτική ευλάβεια, εκατοντάδες πιστοί κατέκλυσαν το γραφικό ξωκλήσι της Αγίας Θέκλης Σωτήρας, τόσο την παραμονή στον Εσπερινό, όσο και στη Θεία Λειτουργία την κυριώνυμο ημέρα.

CEA3CF84CEB9CEB3CEBCCEB9CEBFCC81CF84CF85CF80CEBF2015 09 242C09.19.24 Αγία Θέκλα, Εκκλησία, Νέα Αμμοχώστου

Καθιερωμένο είναι το έθιμο των κατοίκων της Σωτήρας, οι οποίοι στις 23 Σεπτεμβρίου, την προηγούμενη, δηλαδή, ημέρα της εορτής της Αγίας, διανυκτερεύουν στα χωράφια τους και την επόμενη μέρα, παρευρίσκονται στη Θεία Λειτουργία.

Ποια ήταν η Αγία Θέκλα:

Η Αγία Θέκλα

ΘΕΚΛΑ: (από το Θεός + κλέος) = αυτή που έχει θεϊκή δόξα.

CEB11 3 Αγία Θέκλα, Εκκλησία, Νέα Αμμοχώστου

Η αγία Θέκλα υπήρξε μια από τις πρώτες γυναίκες που ασπάστηκαν το χριστιανισμό, μόνασαν, θαυματοποίησαν και αγιοποιήθηκαν. Πληροφορίες για τη ζωή και τη χριστιανική της δράση αντλούμε κυρίως από δύο πηγές, από το Acta Pauli et Theclae, που συντάχθηκε στα τέλη του 2ου αι. μ.Χ., και από τα Θαύματα της Αγίας Θέκλας, ένα κείμενο του 5ου αι. μ.Χ., γραμμένο ίσως από τον επίσκοπο Καισαρείας Βασίλειο. Τα κείμενα, που επεξεργάστηκε και μελέτησε ο Γάλλος βυζαντινολόγος Gilbert Dagron, διασώζουν διαφορετικές εκδοχές για τη ζωή της αγίας, διατηρούν ωστόσο έναν κοινό πυρήνα που μας επιτρέπει να εξαγάγουμε μερικά συμπεράσματα για αυτήν την απόστολο και πρωτομάρτυρα, πρόδρομο του γυναικείου ασκητισμού. Επίσης, περιγραφή του μοναστηριού και της λατρείας της αγίας μάς δίνει η προσκυνήτρια του 5ου αιώνα Εγερία, που επισκέφθηκε την περιοχή.

Το εξωκλήσι και η κατακόμβη:

CEA3CF84CEB9CEB3CEBCCEB9CEBFCC81CF84CF85CF80CEBF2015 09 242C09.20.11 Αγία Θέκλα, Εκκλησία, Νέα Αμμοχώστου

Η Αγία Θέκλα είναι ένα παρεκκλήσι που βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα νότια της Σωτήρας στα σύνορα μεταξύ της Αγίας Νάπας και της Σωτήρας. Πιστεύεται ότι υπήρχε αρχαίος συνοικισμός ή νεκροταφείο στο μέρος αυτό. Στα δυτικά του παρεκκλησίου υπάρχουν ενδείξεις ότι λειτουργούσαν λατομεία. Η κατακόμβη της Αγίας Θέκλης, (δεν είναι κατακόμβη με τη κυριολεξία της λέξης,) είναι μια σπηλιά ή τάφος λαξεμένος σε πέτρα. Πιστεύεται πως το 1571 ο Τούρκος Στρατηγός Πιελέ Πασάς αποβιβάστηκε εκεί με στρατό και βάδισε εναντίον της Αμμοχώστου όπου βοήθησε τον Στρατηγό Μουσταφά στην πολιορκία της πόλης.

CEA3CF84CEB9CEB3CEBCCEB9CEBFCC81CF84CF85CF80CEBF2015 09 242C09.18.02 Αγία Θέκλα, Εκκλησία, Νέα Αμμοχώστου

Βιογραφικά στοιχεία

Σύμφωνα με τα Acta Pauli et Theclae, η Θέκλα καταγόταν από επιφανή οικογένεια του Ικονίου. Η μητέρα της ονομαζόταν Θεόκλεια. Την εποχή που ασπάστηκε το χριστιανισμό ήταν αρραβωνιασμένη με κάποιον Θάμυρι, από τους επιφανείς πολίτες του Ικονίου επίσης. Το σπίτι της Θέκλας ήταν γειτονικό με το σπίτι του Ονησίφορου, όπου κήρυξε ο απόστολος Παύλος.

Η Θέκλα άκουσε τυχαία, από ένα ανοιχτό παράθυρο, το κήρυγμα του αποστόλου. Για τρεις μέρες έμεινε ακίνητη και αμίλητη μπροστά στο παράθυρο εκείνο, σε βαθιά συλλογή. Στη συνέχεια ανακοίνωσε την απόφασή της να ματαιώσει το γάμο της και να αφιερωθεί στο Θεό για τον οποίο μιλούσε ο άγνωστος άνδρας στο γειτονικό σπίτι. Ο Θάμυρις εξοργίστηκε εναντίον του Παύλου, τον οποίο θεώρησε υπεύθυνο για αυτή τη μεταστροφή της Θέκλας και έπεισε τους κατοίκους του Ικονίου να φυλακίσουν τον απόστολο. Η Θέκλα τον επισκέφθηκε στη φυλακή, αλλά οι φρουροί του την ανακάλυψαν. Ο απόστολος εκδιώχθηκε και η Θέκλα, η οποία παρέμεινε σταθερή στην άρνησή της να νυμφευθεί τον Θάμυρι, καταδικάστηκε σε θάνατο στην πυρά. Την ώρα της εκτέλεσής της συντελέστηκε θαύμα: οι φλόγες τύλιξαν το κορμί της προστατεύοντάς το, αντί να το καίνε, και έσβησαν από μια ξαφνική νεροποντή, που έσωσε την αγία, αλλά προκάλεσε ζημιές στην πόλη. Ακολουθώντας τον Παύλο, η Θέκλα κατέφυγε στην Αντιόχεια.

Στην πόλη αυτή απέκτησε μια θετή μητέρα, την Τρύφαινα, γόνο επίσης αριστοκρατικής οικογένειας, η οποία είχε πρόσφατα χάσει την κόρη της, Φαλκονίλλα. Η Τρύφαινα δέχτηκε τη Θέκλα κοντά της και ασπάστηκε το κήρυγμά της για το χριστιανισμό. Ωστόσο, η Θέκλα είχε την ατυχία να την ερωτευθεί ο Αλέξανδρος, ένας τοπικός αξιωματούχος. Στην προσπάθειά της να του ξεφύγει συνελήφθη από Ρωμαίους στρατιώτες και οδηγήθηκε για δεύτερη φορά στο μαρτύριο, αυτή τη φορά στο αμφιθέατρο. Προτού αντιμετωπίσει τα θηρία προσευχήθηκε και αμέσως μια λέαινα, αντί να την κατασπαράξει, την προστάτευσε από τα άλλα άγρια ζώα. Στη συνέχεια έριξαν τη Θέκλα στη λίμνη με τις σαρκοβόρες φώκιες. Πέφτοντας στο νερό, βάπτισε μόνη της τον εαυτό της, και αυτό της έδωσε τη μυστική δύναμη να νικήσει το θάνατο και να ξεφύγει για δεύτερη φορά από το μαρτύριο.

Τελικό καταφύγιο βρήκε η Θέκλα στη Σελεύκεια του Καλύκαδνου (Σελεύκεια Τραχεία), όπου και μόνασε για αρκετά χρόνια μέσα σε ένα σπήλαιο, το οποίο βρισκόταν στην παλαιά νεκρόπολη της πόλης. Το σπήλαιο αυτό βρισκόταν ψηλότερα από τον τάφο του τοπικού ήρωα Σαρπηδόνιου, που λατρευόταν μαζί με τον Απόλλωνα, ιδιαίτερα εξαιτίας των ιαματικών του ιδιοτήτων, αλλά χαμηλότερα από το ιερό της Αθηνάς Κανήτιδος, προστάτιδας της πόλης. Η Θέκλα επιδόθηκε αμέσως στο χριστιανικό κήρυγμα, αλλά και στην ενασχόληση με τη φαρμακολογία, που της επέτρεπε, κάνοντας χρήση βοτάνων και φυτών, να γιατρεύει πολλούς ανθρώπους. Η φήμη της εξαπλώθηκε γρήγορα και άρχισε να συγκεντρώνει γύρω της πλήθη, που ήθελαν να την ακούσουν ή να γιατρευτούν.

Λατρεία

Όταν η αγία πέθανε, σύμφωνα με το θρύλο πέφτοντας μέσα στο σπήλαιο που έχαινε κοντά στη σκήτη της, οι κάτοικοι της Σελεύκειας έχτισαν προς τιμήν της εκκλησία. Αναφέρεται ότι σε περιπτώσεις λοιμών ολόκληρη η πόλη πραγματοποιούσε λιτανείες προς τον ιερό τόπο της αγίας. Τον 5ο αιώνα ο αυτοκράτορας Ζήνων, ίσως ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη βοήθεια που του παρέσχε η αγία στον πόλεμό του κατά του σφετεριστή Βασιλίσκου, μεγάλωσε και λάμπρυνε την εκκλησία αυτή, που σήμερα είναι γνωστή με το όνομα Meriamlık, δηλαδή εκκλησία της Μαρίας ή, συνεκδοχικά, της Παρθένου.

Η ακτινοβολία της αγίας και η σημασία της λατρείας της

Διαβάζοντας κανείς τα κείμενα για το βίο και τα θαύματα της αγίας, παρατηρεί την έμφαση που δίνεται στη γυναικεία παρουσία. Η Θέκλα, με την άρνησή της να παντρευτεί, επαναστατεί εναντίον της κατεστημένης τάξης, του ανδρικού φύλου, ακόμη και της ίδιας της μητέρας της. Περιφρονεί την ομορφιά της, αρνείται την κοινωνική της θέση, για να κερδίσει τα πνευματικά αγαθά για τα οποία μιλούσε ο απόστολος Παύλος στο κήρυγμά του. Με τη στάση της, προς την οποία αρχικά είναι δύσπιστος και αρνητικός και ο ίδιος ο απόστολος, διεκδικεί μια θέση στον παράδεισο για λογαριασμό του γυναικείου φύλου.

Η λατρεία της Θέκλας στη Σελεύκεια αντικατέστησε τη λατρεία της Αθηνάς Κανήτιδος και του Απόλλωνα Σαρπηδονίου. Καθώς ο χαρακτήρας της λατρείας, ίδιως του τελευταίου, ήταν θεραπευτικός-ιαματικός, η λατρεία της Θέκλας διατήρησε τα ίδια χαρακτηριστικά. Τα θαύματα που διενεργούσε η αγία όσο ζούσε προκάλεσαν ένα κύμα προσκυνητών, το οποίο συνεχίστηκε –και μάλιστα εντάθηκε– και μετά το θάνατό της. Το γυναικείο μοναστήρι που ιδρύθηκε στον τόπο όπου μόνασε η αγία αποτέλεσε πόλο έλξης, τόσο για τους κατοίκους της Σελεύκειας όσο και για πιστούς από όλη την αυτοκρατορία, ιδιαίτερα μετά από την οικοδόμηση του λαμπρού εκκλησιαστικού συγκροτήματος από το Ζήνωνα.

SotiraNews.com