Συνομιλίες: Χάρτες και Ασφάλεια τα σπουδαία

Σε δυο ημερομηνίες είναι στραμμένη η νέα φάση της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων, που αρχίζει σήμερα στη Γενεύη της Ελβετίας. Η πρώτη είναι η 11η Ιανουαρίου, όταν με βάση τον οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί στο δείπνο της 1ης Δεκεμβρίου, θα κατατεθούν από τις δύο κοινότητες χάρτες. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι χάρτες θα κατατεθούν, θα ελεχθούν από ειδικούς και θα φυλαχθούν από τον Ειδικό Αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντα. Τούτο σημαίνει πως οι συζητήσεις για το Εδαφικό θα συνεχισθούν στην Κύπρο.

Επίσης, φαίνεται πως όποιες και να είναι οι εκατέρωθεν προτάσεις στο Εδαφικό, όπως αυτές θα αποτυπωθούν στους χάρτες, δεν θα επηρεάσουν την επόμενη φάση της διαδικασίας, που είναι η Διάσκεψη για την Κύπρο.

Η δεύτερη ημερομηνία είναι η 12η Ιανουαρίου, όταν θα αρχίσει η πενταμερής διάσκεψη. Όπως πληροφορούμαστε, το μεσημέρι της ερχόμενης Πέμπτης, 12 Ιανουαρίου, θα πραγματοποιηθεί το τελετουργικό της Διάσκεψης, στην παρουσία του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και εκπροσώπους των κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας θα ξεκινήσει η ουσιαστική συζήτηση στα πλαίσια της πενταμερούς διάσκεψης, με τη συμμετοχή των Αναστασιάδη και Ακιντζί και των εκπροσώπων των τριών εγγυητριών δυνάμεων, Ελλάδος, Τουρκίας, Βρετανίας.

Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν πως οι συζητήσεις μπορούν να συνεχιστούν και μετά τη Γενεύη σε διάφορα επίπεδα. Όπως, δηλαδή, θα γίνει και με θέματα των εσωτερικών πτυχών του Κυπριακού.

Είναι σαφές πως οι συζητήσεις για το κεφάλαιο της Ασφάλειας θα είναι ιδιαίτερα δύσκολες καθώς οι εκατέρωθεν θέσεις είναι διαμετρικά αντίθετες. Είναι γι’ αυτό που την τελευταία περίοδο, τα Ηνωμένα Έθνη επιχειρούν να θέσουν ενώπιον των εμπλεκόμενων πλευρών ιδέες. Η κατάργηση των εγγυήσεων και η πλήρης αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων μπορούν να αντιμετωπιστούν, σύμφωνα με πηγές των Ηνωμένων Εθνών, μέσα από ρυθμίσεις που συνδέονται με μεταβατικές διατάξεις. Αυτό σημαίνει πως η κατάργηση ή αναθεώρηση των εγγυήσεων θα συνδέονται με το τέλος των μεταβατικών περιόδων που θα συμφωνηθούν.

Οι διαφωνίες στις εσωτερικές πτυχές αφορούν κατά κύριο λόγο το θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας και η επιμονή της τουρκικής πλευράς οι αποφάσεις να λαμβάνονται με μια τουλάχιστον τουρκοκυπριακή ψήφο. Θέση που παραπέμπει σε βέτο.

Ως προς το θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας, πληροφορίες αναφέρουν πως ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, έχει διαμηνύσει πως δεν μπορεί να αποδεχθεί συμφωνία εάν δεν περιλαμβάνει εκ περιτροπής προεδρία. Θεωρεί δε πως τούτο μπορεί να το πετύχει μέσα από ένα πάρε-δώσε στη Γενεύη.

Σημειώνεται, συναφώς, ότι από σήμερα μέχρι και την Τετάρτη οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν στα θέματα της Διακυβέρνησης, Οικονομίας, Περιουσιακού και Ε.Ε., κεφάλαια στα οποία παραμένουν διαφωνίες και σε σημαντικές τους πτυχές. Θεωρείται δεδομένο πως με το τέλος της φάσης αυτής των διαπραγματεύσεων, θα καθοριστεί ένα νέο πλάνο για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό.

Τα Ηνωμένα Έθνη θέλουν να κτίσουν γέφυρες για συνέχιση της διαδικασίας στην Κύπρο και αλλού. Παράλληλα, θα προσπαθήσουν η πενταμερής να συνεχίσει να υφίσταται και να λειτουργεί και μετά τη Γενεύη, σε διάφορα επίπεδα εκπροσώπησης. Θεωρείται, άλλωστε, πολύ σημαντικό για τα Ηνωμένα Έθνη ότι υιοθετήθηκε αυτής της μορφής η Διάσκεψη, καθώς διαχρονικά προωθείτο από την τουρκική πλευρά και απορριπτόταν από την ελληνοκυπριακή. Στη Συμφωνία του Δείπνου όλα αυτά έχουν ανατραπεί με την υιοθέτηση της πενταμερούς διάσκεψης.

Οι γνωματεύσεις στις αποσκευές για την εκπροσώπηση της Κ.Δ.

Ένα θέμα το οποίο θα απασχολήσει τις συζητήσεις και θα προκαλέσει ενδεχομένως τριβές είναι το θέμα της εκπροσώπησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Διάσκεψη, που θα συγκληθεί την Πέμπτη 12 Ιανουαρίου. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ενώπιόν της γνωματεύσεις που ισχυροποιούν τη θέση της. Παράλληλα, έχει προβεί σε διάφορες κινήσεις ενίσχυσης της θέσης της διά της επιστολής προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες αλλά και προς την Ε.Ε.

Ταυτόχρονα, υπήρξαν και τηλεφωνικές επικοινωνίες. Οι γνωματεύσεις συνιστούν ασφαλώς νομική άποψη. Πέραν τούτου, υπάρχει και η πολιτική διάσταση όπως είναι η Συμφωνία του Δείπνου.

Στη γνωμάτευσή του, ο καθηγητής και πρώην δικαστής του ΕΔΑΔ, Χρίστος Ροζάκης, επισημαίνει πως ο Πρόεδρος δεν παύει να έχει την ιδιότητά του αυτή ενώ θα εκπροσωπεί ταυτόχρονα και την ελληνοκυπριακή κοινότητα. Σημειώνει πως η Κυπριακή Δημοκρατία αναγνωρίζεται διεθνώς και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει. Η γνωμάτευση Ροζάκη έγινε για λογαριασμό του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών.

Οι Πελέ και Βον Λόου στη δική τους γνωμάτευση, που έγινε για λογαριασμό της κυπριακής κυβέρνησης, υποδεικνύουν πως οι Συνθήκες του 1960 μπορούν να τροποποιηθούν μόνο από τα συμβαλλόμενα μέρη και ως εκ τούτου δεν έχει σημασία αν θα συμμετέχει η Κυπριακή Δημοκρατία στις διαπραγματεύσεις. Περαιτέρω αναφέρουν πως οτιδήποτε συμφωνηθεί πρέπει να τύχει της έγκρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως σημειώνουν για ν’ αλλάξουν οι συνθήκες ή/και για να τεθούν σε εφαρμογή πρέπει να έχουν την έγκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως συμβαλλόμενο μέρος.

Επισημαίνουν περαιτέρω ότι η Διάσκεψη δεν οδηγεί στην υποβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας ή αναγνώριση του ψευδοκράτους. Ανέφεραν δε χαρακτηριστικά πως και σημαία του ψευδοκράτους να τοποθετηθεί στο τραπέζι της Διάσκεψης, αυτό δεν θα σημαίνει αναγνώρισή του.

Βεβαίως οι γνωματεύσεις απαντούν στα ερωτήματα που τίθενται. Για παράδειγμα, δεν φαίνεται να έχει τεθεί ερώτηση στους εμπειρογνώμονες για το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί ένα διάδοχο κράτος στο τέλος αυτής της διαδικασίας και τι θα συμβεί, για παράδειγμα, αν οι συνθήκες υπογραφούν από μια άλλη οντότητα, όπως η Ενωμένη Ομόσπονδη Κύπρος. Κοντολογίς, τι σημαίνει για την Κυπριακή Δημοκρατία αν τη συμφωνία υπογράψει μια νέα κατάσταση πραγμάτων, όπως διαχρονικά υποστηρίζει η τουρκική πλευρά;

Η Ελλάδα εργάζεται για βιώσιμη λύση

Ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα σε περίπτωση μη συμμετοχής του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν, άφησε ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, σε συνέντευξή του χθες στον ραδιοφωνικό σταθμό «Αθήνα 9.84».

«Η μη παρουσία Ερντογάν στη Διάσκεψη της Γενεύης αφήνει ανοιχτά πάρα πολλά ενδεχόμενα», υποστήριξε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα εργάζεται συνεχώς για την καλύτερη δυνατή εξέλιξη, για μία βιώσιμη λύση.

Πιο αναλυτικά, άφησε να εννοηθεί ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν θα είναι παρών στη Διάσκεψη και ότι θα εκπροσωπηθεί από τον πρωθυπουργό της χώρας, Μπιναλί Γιλντιρίμ.

«Από τη δική μας μεριά έχουμε πει ότι η εκπροσώπηση της χώρας θα γίνει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, αλλά η μη παρουσία Ερντογάν αφήνει ανοιχτά πάρα πολλά ενδεχόμενα». Επιπροσθέτως, «ο κ. Ερντογάν παίζει έναν κομβικότατο πολιτικό ρόλο και εμείς με δεδομένο αυτό που άφησε να εννοηθεί η τουρκική πλευρά, θα εξετάσουμε τη θέση μας».

Πηγή: Φιλελεύθερος