Καταφατικά απαντά η Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ) η οποία δημοσίευσε, πρόσφατα, τη μελέτη «Προβλέψεις απασχόλησης στην κυπριακή οικονομία 2014-2024». Στην έκδοση παρέχονται πληροφορίες για τις ανάγκες απασχόλησης στους τομείς οικονομικής δραστηριότητας σε 309 επαγγέλματα (173 επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου, 130 επαγγέλματα μέσου επιπέδου και 6 επαγγέλματα κατώτερου επιπέδου) που καλύπτουν το σύνολο της κυπριακής αγοράς εργασίας για την υπό ανασκόπηση περίοδο.
Απώτερος σκοπός, η ουσιαστική συμβολή στον προγραμματισμό και την υλοποίηση δραστηριοτήτων εκπαίδευσης και κατάρτισης μέσω της παροχής σχετικών προβλέψεων. Στο σημείο αυτό, η ΑνΑΔ εξηγεί ότι η πρόβλεψη επιτυγχάνεται μέσα από την εκτίμηση του μεγέθους της συνολικής απασχόλησης και την πρόβλεψη της κατανομής των απασχολουμένων σε τομείς οικονομικής δραστηριότητας και επαγγέλματα. Ακολούθως, υπολογίζονται οι αναπτυξιακές ανάγκες απασχόλησης, δηλαδή οι νέες θέσεις εργασίας, γίνεται πρόβλεψη των αναγκών απασχόλησης λόγω αποχωρήσεων και ως απόρροια εκτιμάται η συνολική ζήτηση στους τομείς οικονομικής δραστηριότητας και στα επαγγέλματα.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της Αρχής, η συνολική απασχόληση την περίοδο 2014-2024 εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει ανοδική τάση ανακάμπτοντας από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης.
Συγκεκριμένα, από 361.327 άτομα κατά το 2014, εκτιμάται ότι η απασχόληση θα ανέλθει στις 386.535 άτομα το 2019, ενώ το 2024 προβλέπεται ότι θα φτάσει στις 413.888 άτομα, σημειώνοντας αριθμητική αύξηση 52.561 ατόμων και ποσοστιαία αύξηση 14,5% μέσα στην υπό εξέταση δεκαετία.
Σημειώνεται ότι η συνολική απασχόληση μέχρι το 2011 ακολούθησε σημαντική αυξητική τάση και ανήλθε στις 398.214 άτομα, ενώ στη συνέχεια, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, παρουσίασε πτώση και κατήλθε στις 365.078 άτομα το 2013.
Όσον αφορά, λοιπόν, στα χρόνια που έρχονται, εκτιμάται ότι και στις τρεις ευρείες επαγγελματικές κατηγορίες (ανώτερου, μέσου και κατώτερου επιπέδου) θα παρατηρηθεί αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων: Οι μισοί περίπου απασχολούμενοι θα συνεχίσουν να εργάζονται στα επαγγέλματα μέσου επιπέδου (τα οποία χρειάζονται απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης), ενώ ένας στους τρεις θα εργάζεται σε επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου (απαιτείται πτυχίο τριτοβάθμιας).
Αναλυτικότερα:
Στα επαγγέλματα μέσου επιπέδου προβλέπεται ότι θα εξακολουθήσουν να εργάζονται οι περισσότεροι απασχολούμενοι, με τον αριθμό τους να σημειώνει άνοδο από 169.149 άτομα το 2014 (46,8% του συνόλου) στις 195.881 άτομα το 2024 (47,3% του συνόλου) με αύξηση 15,8%.
Σχετικά με τα επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου οι απασχολούμενοι από 132.021 άτομα το 2014 (36,5% του συνόλου) υπολογίζεται ότι θα φτάσουν στις 152.336 άτομα το 2024 (36,8% του συνόλου) παρουσιάζοντας αύξηση 15,4%. Σημειώνεται ότι η απασχόληση θα εμφανίσει αξιόλογη άνοδο σε σχέση με το 2009, όταν ανερχόταν στις 138.476 άτομα.
Στα επαγγέλματα κατώτερου επιπέδου εκτιμάται ότι ο αριθμός των απασχολουμένων, επίσης, θα εμφανίσει αύξηση την περίοδο 2014-2024. Η απασχόληση το 2014 υπολογίζεται στις 60.157 άτομα (16,7% του συνόλου) ενώ το 2024 θα φτάσει στις 65.671 άτομα (15,9% του συνόλου) παρουσιάζοντας αύξηση 9,2%.
Πάντως, εκείνο που διευκρινίζει η ΑνΑΔ, είναι πως οι προβλέψεις που ακολουθούν, αφορούν μόνο τη συνολική ζήτηση που θα υπάρξει σε τομείς οικονομικής δραστηριότητας και σε επαγγέλματα και ότι δεν καλύπτουν με οποιονδήποτε τρόπο την αντίστοιχη προσφορά, η οποία διαμορφώνεται με βάση τα στοιχεία της ανεργίας, τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας από τις εκροές της εκπαίδευσης, καθώς και την καθαρή μετανάστευση.
Αναφέρει, επίσης, ότι κατά τη διενέργεια των προβλέψεων για την απασχόληση λήφθηκαν υπόψη οι στρατηγικές επιδιώξεις της χώρας μας, όπως αυτές εκφράζονται μέσα από τα διάφορα προγραμματικά έγγραφα και κατ’ επέκταση υιοθετήθηκαν συγκεκριμένες παραδοχές και σενάρια εργασίας.
Το «top 5» στον τομέα επαγγελμάτων
Σύμφωνα πάντοτε με τη μελέτη της ΑνΑΔ, ο μεγαλύτερος με διαφορά αριθμός των απασχολουμένων θα συνεχίσει να εργάζεται στον τομέα του εμπορίου και επισκευής αυτοκινήτων. Συγκεκριμένα, η απασχόληση από 64.062 άτομα το 2014 (17,7% του συνόλου) θα ανέλθει στις 77.006 άτομα το 2024 (18,6% του συνόλου) σημειώνοντας αισθητή άνοδο 20,2%.
Δεύτερος σε μέγεθος τομέας εκτιμάται ότι θα είναι τα ξενοδοχεία και εστιατόρια. Ο αριθμός των απασχολουμένων, από 28.790 άτομα κατά το 2014 (8,0% του συνόλου) θα φτάσει στις 37.912 άτομα (9,2% του συνόλου) μέχρι το 2024, παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση 31,7%.
Ακολουθεί ο τομέας της εκπαίδευσης όπου το 2014 απασχολούνταν 31.935 άτομα (8,8% του συνόλου), ενώ το 2024 θα ανέλθουν στις 36.614 άτομα (8,8% του συνόλου) εμφανίζοντας αισθητή άνοδο 14,7%.
Σημαντικός αριθμός θα απασχολείται, επίσης, στις επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες. Η απασχόληση από 25.024 άτομα (6,9% του συνόλου) το 2014, θα ανέλθει μέχρι το 2024 στις 33.175 άτομα (8,0% του συνόλου) σημειώνοντας μεγάλη αύξηση 32,6%.
Στην πέμπτη θέση εμφανίζεται με αξιόλογη μεν, αλλά μικρότερη αύξηση δε, η απασχόληση στη μεταποίηση και στις κατασκευές. Αναλυτικότερα, η απασχόληση στον τομέα της μεταποίησης αναμένεται ότι μέχρι το 2024 θα φτάσει στις 31.746 άτομα (7,7% του συνόλου), σε σύγκριση με 29.315 άτομα (8,1% του συνόλου) το 2014, παρουσιάζοντας αύξηση 8,3%. Στον τομέα των κατασκευών, από 25.075 άτομα (6,9% του συνόλου) το 2014, θα ανέλθει στις 27.121 άτομα (6,6% του συνόλου) με αύξηση 8,2% ώς το 2024.
Στην αντίπερα όχθη, η ΑνΑΔ προδιαγράφει πτωτική τάση του αριθμού των απασχολουμένων που θα παρατηρηθεί στη δημόσια διοίκηση και άμυνα, καθώς και στους Χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Στη δημόσια διοίκηση και άμυνα από 27.244 άτομα (7,5% του συνόλου) το 2014 θα κατέλθουν στις 24.672 άτομα (6,0% του συνόλου) το 2024 με μείωση 9,4%. Σχετικά με την απασχόληση στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς το 2014 εκτιμάται στις 20.838 άτομα (5,8% του συνόλου), ενώ το 2024 στις 19.609 άτομα (4,7% του συνόλου) με πτώση 5,9%.
50% θα εργάζονται σε επαγγέλματα μέσου επιπέδου
Οι μισοί περίπου απασχολούμενοι θα συνεχίσουν να εργάζονται στα επαγγέλματα μέσου επιπέδου, τα οποία χρειάζονται απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ ένας στους τρεις απασχολούμενους, θα εργάζονται σε επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου, όπου το πτυχίο της τριτοβάθμιας αποτελεί απαιτούμενο προσόν. Με βάση την έκθεση της ΑνΑΔ, προκύπτουν τα εξής:
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Από τα επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου που θα έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες απασχόλησης, δέκα ανήκουν στους πτυχιούχους, πέντε στους τεχνικούς βοηθούς και τρεις στους διευθυντές:
Λογιστές (194 άτομα ή 2,2% τον χρόνο)
Βοηθοί λογιστών (180 άτομα ή 2,2% τον χρόνο)
Γραμματείς διοίκησης (173 άτομα ή 3,4% τον χρόνο)
Καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (147 άτομα ή 1,6% τον χρόνο)
Νοσηλευτές και μαίες (140 άτομα ή 3,1% τον χρόνο)
Νομικοί (133 άτομα ή 3,2% τον χρόνο)
Καθηγητές πανεπιστημίων και ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (112 άτομα ή 4,9% τον χρόνο)
Διευθυντές εμπορίου (94 άτομα ή 3,4% τον χρόνο)
Υπεύθυνοι δανείων και πιστώσεων (91 άτομα ή 2,2% τον χρόνο)
Εμπορικοί αντιπρόσωποι (85 άτομα ή 1,6% τον χρόνο)
Δάσκαλοι (79 άτομα ή 1,5% τον χρόνο)
Κτηματομεσίτες και διαχειριστές ακινήτων (77 άτομα ή 6,1% τον χρόνο)
Καθηγητές ξένων γλωσσών εκτός των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (76 άτομα ή 4,6% τον χρόνο)
Ιατροί (69 άτομα ή 3,0% τον χρόνο)
Πολιτικοί μηχανικοί (66 άτομα ή 2,9% τον χρόνο)
Διευθυντές χρηματοοικονομικών και ασφαλιστικών υπηρεσιών (62 άτομα ή 4,7% τον χρόνο)
Διευθυντές εστιατορίων (57 άτομα ή 5,9% τον χρόνο)
Προγραμματιστές εφαρμογών (54 άτομα ή 2,1% τον χρόνο)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕΣΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Από τα επαγγέλματα μέσου επιπέδου που θα έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες απασχόλησης, έντεκα ανήκουν στους υπαλλήλους υπηρεσιών και πωλητές, πέντε στους γραφείς, τέσσερις στους τεχνίτες, τρεις στους χειριστές μηχανημάτων και συναρμολογητές και ένας στους γεωργούς, κτηνοτρόφους και αλιείς:
Πωλητές σε καταστήματα (769 άτομα ή 4,5% τον χρόνο)
Σερβιτόροι (498 άτομα ή 5,2% τον χρόνο)
Γραφείς γενικών καθηκόντων (412 άτομα ή 4,2% τον χρόνο)
Μάγειροι (315 άτομα ή 6,0% τον χρόνο)
Καταστηματάρχες (292 άτομα ή 4,5% τον χρόνο)
. Ιδιαιτέρες γραμματείς (254 άτομα ή 3,1% τον χρόνο)
Ταμίες καταστημάτων και έκδοσης εισιτηρίων (253 άτομα ή 3,7% τον χρόνο)
Οδηγοί αυτοκινήτων, ταξί, βαν και μοτοσυκλετών (249 άτομα ή 4,0% τον χρόνο)
Καλλιεργητές φυτειών και κηπευτικών (241 άτομα ή 3,5% τον χρόνο)
Αποθηκάριοι και γραφείς μεταφορών και παραγωγής (216 άτομα ή 4,7% τον χρόνο)
Οδηγοί φορτηγών και λεωφορείων (171 άτομα ή 4,1% τον χρόνο)
Κομμωτές (141 άτομα ή 4,1% τον χρόνο)
Ταμίες τραπεζών και ταχυδρομείου (133 άτομα ή 4,1% τον χρόνο)
Επόπτες καταστημάτων (122 άτομα ή 4,5% τον χρόνο)
Γραφείς λογιστηρίου (120 άτομα ή 2,6% τον χρόνο)
Χειριστές γεωργικών και χωματουργικών μηχανημάτων, γερανών και αναβατορίων (110 άτομα ή 5,0% τον χρόνο)
Αστυνομικοί εκτός αξιωματούχοι και ντετέκτιβ αστυνομίας (110 άτομα ή 2,5% τον χρόνο)
Αισθητικοί (109 άτομα ή 4,1% τον χρόνο)
Μηχανικοί αυτοκινήτων (107 άτομα ή 2,8% τον χρόνο)
Υπάλληλοι παροχής προσωπικής φροντίδας σε ιδρύματα και οικίες (106 άτομα ή 8,6% τον χρόνο)
Μπάρμαν (100 άτομα ή 5,2% τον χρόνο)
Οικοδόμοι κατοικιών (99 άτομα ή 2,2% τον χρόνο)
Ηλεκτρολόγοι κτηρίων (87 άτομα ή 3,0% τον χρόνο)
Συγκολλητές και κόπτες μετάλλου (81 άτομα ή 3,9% τον χρόνο)
Παραδοχές και σενάρια εργασίας
> Ανάπτυξη συγκεκριμένων τομέων οικονομικής δραστηριότητας και επαγγελμάτων ως απόρροια της επιδίωξης για αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
> Δημιουργία θερέτρου καζίνου το οποίο μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει την ανέγερση πολυτελούς ξενοδοχείου και μονάδων εστίασης.
> Περαιτέρω προώθηση του τουριστικού προϊόντος της Κύπρου, εμπλουτισμός του με εναλλακτικές μορφές τουρισμού και παροχή αναβαθμισμένης υποστήριξης από παρεμφερείς τομείς οικονομικής δραστηριότητας.
> Περαιτέρω ανάπτυξη των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής μέριμνας, απόρροια της εφαρμογής του Γενικού Σχεδίου Υγείας αλλά και της συνεχιζόμενης γήρανσης του πληθυσμού.
> Αύξηση των επενδύσεων στον τομέα της εκπαίδευσης, ιδιαίτερα στον κλάδο της μεταλυκειακής και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
> Παροχή υποστήριξης στον τομέα των κατασκευών, με έμφαση στον σύγχρονο σχεδιασμό κτηρίων με υψηλή ενεργειακή απόδοση.
> Περαιτέρω προώθηση της πράσινης οικονομίας, με έμφαση στην ορθολογιστική αξιοποίηση των πόρων, στη μείωση των εκπομπών άνθρακα και στην αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
> Προώθηση της θαλάσσιας/γαλάζιας οικονομίας, περιλαμβανομένης και της δυναμικής ανάπτυξης του τομέα της εμπορικής ναυτιλίας.
> Περαιτέρω προώθηση και αξιοποίηση των τεχνολογιών της πληροφορίας και επικοινωνίας σε όλο το φάσμα των λειτουργιών της επιχείρησης, όπως στην παραγωγή, στην εμπορία και στη διοίκηση.
> Περαιτέρω συρρίκνωση των τομέων της δημόσιας διοίκησης και άμυνας καθώς και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών.
Οκτώ στους δέκα θα εργοδοτούνται στις Υπηρεσίες
Η συντριπτική πλειοψηφία των απασχολούμενων θα εξακολουθήσει να συγκεντρώνεται στον τριτογενή τομέα, παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση. Ως αποτέλεσμα, υπολογίζεται ότι περίπου οκτώ στους δέκα απασχολούμενους θα εργοδοτούνται στον τριτογενή τομέα, αντικατοπτρίζοντας έτσι την εξάρτηση της κυπριακής οικονομίας από τις Υπηρεσίες.
Τομείς με τις μεγαλύτερες ανάγκες απασχόλησης:
. Λιανικό εμπόριο (1.762 άτομα ή 4,4% τον χρόνο)
. Εστιατόρια (1.091 άτομα ή 5,4% τον χρόνο)
. Εκπαίδευση (1.074 άτομα ή 3,2% τον χρόνο)
. Χονδρικό εμπόριο (914 άτομα ή 4,4% τον χρόνο)
. Υγεία και κοινωνική μέριμνα (818 άτομα ή 4,3% τον χρόνο)
. Ξενοδοχεία (787 άτομα ή 6,1% τον χρόνο)
. Νομικές και λογιστικές δραστηριότητες (715 άτομα ή 4,6% τον χρόνο)
. Κατασκευές (615 άτομα ή 2,4% τον χρόνο)
. Άλλες δραστηριότητες υπηρεσιών (459 άτομα ή 4,1% τον χρόνο)
. Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία (333 άτομα ή 5,7% τον χρόνο)
. Βιομηχανία τροφίμων, ποτών και καπνού (319 άτομα ή 2,9% τον χρόνο)
. Πώληση και επισκευή αυτοκινήτων (318 άτομα ή 3,3% τον χρόνο)
. Γεωργία, δασοκομία και αλιεία (311 άτομα ή 2,0% τον χρόνο)
. Πλωτές μεταφορές (297 άτομα ή 6,3% τον χρόνο)
Πηγή: Φιλελεύθερος