Στον προθάλαμο του Μηχανισμού Στήριξης η Κύπρος

a 10 Ειδήσεις, Νέα Αμμοχώστου
a 6993 Ειδήσεις, Νέα Αμμοχώστου
Επιβεβαιώθηκαν την εβδομάδα που πέρασε οι παλαιότερες πληροφορίες και εκτιμήσεις σχετικά με την πορεία της Κυπριακής Δημοκρατίας προς την ένταξή της σε Μηχανισμό Στήριξης. Όπως έγραψε η εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», ο «συνδετικός κρίκος» μεταξύ Μηχανισμού και μέτρων εξυγίανσης είναι η Λαϊκή Τράπεζα…

Κι αυτό, διότι η Λαϊκή, λόγω της συμπεριφοράς της προηγούμενης διοίκησής της (αλλά και της ανοχής από διάφορα άτομα με επιρροή), βρίσκεται στο όριο των αντοχών της, κυρίως εξ αιτίας των δανείων που κακώς δόθηκαν στην Ελλάδα.

Για να διασωθεί η Λαϊκή, πρέπει να αποκατασταθεί πρώτα η αξιοπιστία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία δεν πείθει πως επιθυμεί να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα για να διορθώσει τις στρεβλώσεις που υπάρχουν στην οικονομία. Υψηλόβαθμα στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών, αλλά και κυβερνητικά στελέχη, αναγνωρίζουν αυτό το πρόβλημα, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ». Γι’ αυτό και είναι μάλλον ύποπτη η εσκεμμένη κωλυσιεργία της κυβέρνησης γύρω από τη λήψη μέτρων, αλλά και γύρω από την προώθηση της Συνταγματικής Ρύθμισης που θα εφαρμόσει τις υποχρεώσεις της Δημοκρατίας σε σχέση με τα δημοσιονομικά ελλείμματα, βάση του Δημοσιονομικού Συμφώνου.

Πάντως, κομματικά στελέχη του ΑΚΕΛ έχουν σχολιάσει πως μια βαθύτερη κρίση, για την οποία να ευθύνονται οι τράπεζες «και οι δικοί τους», και την οποία θα στηρίζει μια σχετική «έρευνα» από την Κεντρική Τράπεζα, ενδεχομένως να είναι και ο μόνος τρόπος για να ανατραπεί τα προδιαγραφόμενο σκηνικό εν όψει προεδρικών. Παρά τα σχόλια αυτά, το ενδεχόμενο να είναι εσκεμμένη η στάση της κυβέρνησης για ώθηση της χώρας σε Μηχανισμό, είναι μάλλον τραβηγμένη, αφού ουδείς πιστεύει πως η Αριστερά θα ήθελε να καταστρέψει την Κύπρο αποκλειστικά και μόνο λόγω μιας προδιαγραφόμενης εκλογικής ήττας. Κι αυτό, παρά τα σχόλια που ακούγονται, ίσως αφελώς, από άτομα που βρίσκονται πολύ κοντά στα κέντρα λήψης αποφάσεων της κυβέρνησης.

Την περασμένη εβδομάδα, διέρρευσε από συντεχνίες πως η κυβέρνηση εξετάζει την περικοπή του 13ου μισθού, με στόχο –σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη– να «κοπεί» η όποια συζήτηση για τον 13ο μισθό πριν να αρχίσουν οι διαβουλεύσεις. Την ίδια στιγμή, όμως, ο Βάσος Σιαρλής, αρνήθηκε να σχολιάσει. Φέρεται να έχει σχολιάσει πως «όλα πρέπει να μπουν στο τραπέζι» για να μην αποκλειστούν εκ των προτέρων οι οποιεσδήποτε επιλογές στην περικοπή των δαπανών του κράτους. Με την κίνηση αυτή, την οποία υποστήριξε πλήρως το Προεδρικό με δηλώσεις του Στέφανου Στεφάνου, αφαιρέθηκε μια οικονομοτεχνικά καλή επιλογή από το τραπέζι, και μαζί της η κυβέρνηση έχασε μια ισχυρή «απειλή» προς τις συντεχνίες.
Αποδυναμώθηκε, έτσι, η θέση της κυβέρνησης στην όλη προσπάθεια να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για να διασωθεί η κατάσταση και να αποφύγει η Κύπρος τον Μηχανισμό.

Το ιστορικό…
Η στρατηγική επίλυσης των προβλημάτων της Λαϊκής περιστρέφεται γύρω από την «απομόνωση» των κακών στοιχείων ενεργητικού της τράπεζας, από τα υγιή στοιχεία του χαρτοφυλακίου της. Γι’ αυτό και η προσπάθεια εστιάστηκε στην επιλογή της θυγατρικής της στην Ελλάδα, IBG, η οποία προορίζεται για μετατροπή σε «τράπεζα αναδιάρθρωσης στοιχείων ενεργητικού» («κακής τράπεζας»). Μια τέτοια κίνηση θα ξαλάφρωνε τα βιβλία της Λαϊκής, ενώ θα καθιστούσε πολύ ευκολότερη και την εξεύρεση επενδυτών.
Για να γίνει κάτι τέτοιο, όμως, θα πρέπει η IBG αν ανακεφαλαιωθεί και να «αγοράσει» από τη μητρική της τα προβληματικά δάνεια και ομόλογα, σε τιμή έκπτωσης. Η κίνηση θα απαιτήσει 1,5 με 2 δισ. ευρώ, γι αυτό και ο μόνος τρόπος εξεύρεσης των πόρων είναι η ένταξη της IBG στο πρόγραμμα διάσωσης τραπεζών που έχει ετοιμαστεί για την Ελλάδα και από το οποίο έγιναν ήδη οι μισές καταβολές (25 δισ. ευρώ).

Με την Κύπρο να βρίσκεται στα πρόθυρα Μηχανισμού, όμως, η ελληνική κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος είχαν κάποιες ενστάσεις, αφού η συμπερίληψη της Λαϊκής στο πρόγραμμα διάσωσης, αφού η κίνηση αυτή θεωρήθηκε ως μάταιη: Εάν η Κύπρος τελικά ενταχθεί στον Μηχανισμό, τότε η συμπερίληψη της IBG στη διάσωση δεν θα επιτρέψει στη Λαϊκή να βρει επενδυτές και τα χρήματα που θα της αφιερωθούν θα πάνε χαμένα.
Μετά από πολλές παρασκηνιακές κινήσεις, και παρά τις ενστάσεις των Παπαδήμου και Προβόπουλου (που σχετίζονταν και με τα μηνύματα που στέλλει η διαδοχή στην Κεντρική), το αίτημα της Λαϊκής έγινε τελικά δεκτό, με την Τρόικα να κοιτάζει πολύ «ζεστά» το θέμα.

Έτσι, το όλο θέμα έφτασε στο στάδιο προετοιμασίας για τη «μεγάλη κίνηση» στην IBG. Η κίνηση προβλέπει μεγάλες απώλειες για τη Λαϊκή, οι οποίες όμως θα είναι «μια κι έξω», ενώ ένα σημαντικό μέρος των απωλειών ήδη εμφανίζονται στα βιβλία της τράπεζας. Ταυτόχρονα, σχεδιάζεται και δραστική μείωση των λειτουργικών δαπανών, σύμφωνα με πληροφορίες.

Ενστάσεις ΔΝΤ
Ωστόσο, και παρά τη σύμφωνο γνώμη της Τρόικας, η οποία επιτεύχθηκε και με τη σχετική άποψη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ενστάσεις άρχισε να εκφράζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – με αυτές τις ενστάσεις σχετίζεται και το πρόσφατο ταξίδι των Σαρρή και Ορφανίδη στην Ουάσινγκτον.
Το ΔΝΤ θεωρεί κάπως αδόκιμη μια τέτοια διάσωση, ιδίως εάν αυτή αποτελεί μέρος της προσπάθειας της Κύπρου να αποφύγει τον Μηχανισμό. Επιπλέον, οι ενστάσεις του ΔΝΤ εστιάζονται στο γεγονός ότι ο διεθνής οργανισμός θεωρεί πως η κυπριακή οικονομία χρειάζεται μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική διόρθωση, άσχετα με την πορεία των τραπεζών. Το οικονομικό περιβάλλον στην Κύπρο, σημειώνεται, είναι εκτός ισορροπίας και το ΔΝΤ έχει την πάγια τακτική να μη διασώζει τράπεζες που λειτουργούν σε προβληματικές οικονομίες, εάν δεν ληφθούν και ουσιαστικά μέτρα για να διορθωθούν τα γενικότερα προβλήματα.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η διάσωση της Λαϊκής από την Τρόικα «περνά» μέσα από τη λήψη μεταρρυθμιστικών μέτρων στην κυπριακή οικονομία, κάτι που εξάλλου σημείωσε εμμέσως αλλά ξεκάθαρα και ο υπουργός Οικονομικών, Βάσος Σιαρλής, δηλώνοντας πως το πιο σημαντικό ζήτημα είναι η άμεση αποκατάσταση της χαμένης αξιοπιστίας της Κύπρου, η οποία απορρέει από την καθυστέρηση στη λήψη μέτρων. Αυτά είναι πολύ καλά γνωστά στην κυβέρνηση.

Ενδογενή προβλήματα
Εν τω μεταξύ, πρέπει να σημειωθεί πως η Λαϊκή είναι μεν ο πιο άμεσος συνδετικός κρίκος μεταξύ της λήψης μέτρων για δημοσιονομική εξυγίανση και της ένταξης στον Μηχανισμό, δεν είναι όμως ο μόνος. Πολλοί είναι οι αναλυτές –αλλά και τεχνοκράτες στις Βρυξέλλες– που θεωρούν αναπόφευκτη και ενδεχομένως ακόμα και θεμιτή την ένταξη της Κύπρου στον Μηχανισμό.

Η διαχείριση του δημόσιου χρέους έχει εδώ και ενάμισι χρόνο μπει σε μια πορεία σχοινοβασίας, με το βραχυπρόθεσμο χρέος να χρειάζεται συνεχώς αναχρηματοδότηση, γεγονός που αυξάνει, τόσο το κόστος εξυπηρέτησης των υποχρεώσεων της Κύπρου, όσο και το ρίσκο διαχείρισης των υποχρεώσεων της Δημοκρατίας. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να κριθεί ως βιώσιμη, αφού η Κύπρος, με τον αποκλεισμό της από τις αγορές και την αύξηση των αποδόσεων του χρέους της, δεν μπορεί ες αεί να δανείζεται από την εγχώρια αγορά. Επιπλέον, αν δεν γίνουν δεκτά τα αιτήματα του Υπουργείου Οικονομικών προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για αγορά κυπριακών ομολόγων και για μείωση της έκπτωσης στην άντληση ρευστότητας από τις τράπεζες, τότε δύσκολα θα μπορέσει η Κύπρος να διαχειριστεί την όλη κατάσταση.

Με αυτά τα δεδομένα, αλλά και με δεδομένες τις ισχυρές πιέσεις που υπάρχουν όσον αφορά στη διαχείριση της ρευστότητας του κράτους, δεν πρέπει να θεωρείται πως, εάν λυθεί το πρόβλημα της Λαϊκής, τότε απομακρύνεται ο κάθε κίνδυνος και για την ένταξη στον Μηχανισμό. Μπορεί μεν η λύση του ζητήματος της Λαϊκής να είναι απόλυτη προϋπόθεση για αποφυγή του Μηχανισμού, αλλά σε περίπτωση που δεν ληφθούν μέτρα εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών, τότε δεν θα αρκεί.

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ