Εμφύλιος πόλεμος για τη γλώσσα μας

Πώς προέκυψαν οι ανησυχίες για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία; Ποια η πολιτική διάσταση του θέματος και ποιο δρόμο ακολουθεί το υπουργείο Παιδείας; Πόσο ευσταθούν οι φόβοι για υποβάθμιση της νεοελληνικής γλώσσας στο Δημοτικό, τι υποστηρίζουν οι καθηγητές και τι απαντάνε οι δάσκαλοι;

Στην πραγματικότητα η συζήτηση για τις επιδόσεις των μαθητών μας στο γλωσσικό μάθημα κρατάει χρόνια και συνήθως επανέρχεται μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των Παγκυπρίων Εξετάσεων. Οι ιδιαίτερα χαμηλές βαθμολογίες των υποψηφίων στα Νέα Ελληνικά, απασχόλησαν αμέτρητες φορές τους εκπαιδευτικούς εταίρους και αποτέλεσαν αντικείμενο δημοσίου διαλόγου.

Αυτή τη φορά, όμως, στο επίκεντρο της συζήτησης τίθεται το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα (ΝΑΠ) της Γλώσσας το οποίο ετοιμάστηκε το 2010 και άρχισε να εφαρμόζεται σταδιακά στα σχολεία, τον Σεπτέμβριο του 2011. Το θέμα, μάλιστα, εκτός από την εκπαιδευτική του διάσταση έχει λάβει και πολιτική, αφού όπως όλα δείχνουν το ζητούμενο είναι κατά πόσο η νέα κυβέρνηση θα ακολουθήσει την πορεία πλεύσης της προηγούμενης, ή εάν θα διαφοροποιηθεί.

Λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ο Σύνδεσμος των Φιλολόγων ετοίμασε μια πολυσέλιδη ανακοίνωση για το θέμα, υποστηρίζοντας πως το ΝΑΠ «ενδέχεται να επηρεάσει δυσμενώς τη γλωσσική επάρκεια των μαθητών μας». Μάλιστα, καλούσε τον υπουργό Παιδείας να παρέμβει και να προχωρήσει στη λήψη διορθωτικών μέτρων. Όπως φάνηκε στη συνέχεια, οι παρατηρήσεις των Φιλολόγων έπιασαν τόπο, αφού το υπουργείο αναθεώρησε προηγούμενες οδηγίες για τη διδασκαλία του εν λόγω μαθήματος, ικανοποιώντας τον Σύνδεσμο.

Προχθές Κυριακή, έγινε και η παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Χρυσόστομου Β’. Μέσα από την ανάγνωση σχετικής εγκυκλίου σε όλες τις εκκλησίες κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας, ο Αρχιεπίσκοπος ζήτησε από τον υπουργό να προχωρήσει στη «ριζική αναθεώρηση» του εν λόγω ΝΑΠ υποστηρίζοντας ότι επιχειρεί να αναγάγει την κυπριακή σε επίσημη γλώσσα και πως κάτι τέτοιο θα αποτελέσει απειλή για την ελληνική εθνική συνείδηση.

Η κίνηση των καθηγητών Αλλαγή, η οποία πρόσκειται στον ΔΗΣΥ, εξέδωσε αμέσως ανακοίνωση χαρακτηρίζοντας ως «ορθότατες» τις επισημάνσεις της Ιεράς Συνόδου. Στην τοποθέτηση της αναφέρει ότι «πράγματι η πενταετής διακυβέρνηση του τόπου από την Κυβέρνηση του ΑΚΕΛ οδήγησε την παιδεία μας σε μια σειρά από στρεβλώσεις και μια σαφέστατη προσπάθεια κυπροποίησής της και αφαίρεσης από αυτή, μεθοδικά και σταδιακά του ελληνικού της χαρακτήρα».

Άμεση ήταν και η απάντηση/δήλωση του υπουργού Παιδείας, Κυριάκου Κενεβέζου, ο οποίος διασκέδασε τις ανησυχίες του Αρχιεπισκόπου, ξεκαθαρίζοντας ότι: α) «η πολιτική μας στοχεύει στην άριστη κατάκτηση της κοινής νεοελληνικής γλώσσας», και β) «έχουν ήδη ληφθεί σημαντικές αποφάσεις και έχουν δρομολογηθεί αλλαγές που συνθέτουν μια διαφορετική εικόνα σε σχέση με τα όσα ίσχυαν μέχρι σήμερα».

Εξάλλου, το ΕΥΡΩΚΟ «απορρίπτει και θα αντιμετωπίσει αποφασιστικά, οποιαδήποτε προσπάθεια καταβάλλεται για να μειωθεί η σημασία της ελληνικής γλώσσας και να μετατραπεί η κυπριακή διάλεκτος σε γλώσσα».

«Ριζική αναθεώρηση» του ΝΑΠ ζητά ο Αρχιεπίσκοπος

Ελληνική Γλώσσα: «Έχουμε τη γνώμη ότι το γλωσσικό μάθημα θα πρέπει να είναι επικεντρωμένο στην αποτελεσματική διδασκαλία της νεοελληνικής κοινής. Αντί αυτού το αναλυτικό δίνει μεγάλη βαρύτητα στο τοπικό μας ιδίωμα. Και το πιο σοβαρό: ούτε καν αναφέρει ποια γλωσσική μορφή είναι η επίσημη και ποια η ανεπίσημη. Αυτό το στοιχείο συνδέεται άμεσα με αυτό που είχαμε επισημάνει σε παλαιότερη εγκύκλιό μας, ότι δηλαδή τελευταίως παρατηρείται μια προσπάθεια για αναγωγή του τοπικού μας ιδιώματος σε επίσημη γλώσσα. Αν ευοδωθεί η προσπάθεια αυτή, θα διασπαστεί η ενιαία ελληνική μας γλώσσα και παραλλήλως προς την ελληνική θα δημιουργηθεί μια «κυπριακή γλώσσα» η οποία θα είναι μεν ελληνογενής, όχι όμως ελληνική. Και αφού η γλώσσα είναι ένας σημαντικός παράγοντας με τον οποίο διαμορφώνεται η εθνική συνείδηση θα δημιουργηθεί “κυπριακή εθνική συνείδηση” η οποία σαφώς θα είναι διακεκριμένη από την ελληνική εθνική συνείδηση»Κριτικός εγγραμματισμός: «Το ότι το νέο αναλυτικό υποβαθμίζει την ελληνική μας γλώσσα νομίζουμε ότι είναι άμεσα συναρτημένο με την παιδαγωγική του προσέγγιση, τον λεγόμενο κριτικό εγγραμματισμό. Σύμφωνα με αυτό το ρεύμα, η ελληνική μας γλώσσα στην Κύπρο καθώς επίσης και η ορθόδοξη μας πίστη και η εν γένει ελληνικότητα μας και άλλες αξίες του λαού μας, είναι κυρίαρχες ιδεολογίες, οι οποίες δήθεν ενσαρκώνουν τα συμφέροντα κάποιων ισχυρών κοινωνικών ομάδων ενώ ταυτόχρονα καταπιέζουν άλλες κοινωνικές ομάδες. Καλούνται λοιπόν με αυτό τον τρόπο οι μαθητές να τις αμφισβητήσουν και τις αποδομήσουν. Επίσης, ο κριτικός εγγραμματισμός υιοθετεί μια μέθοδο προσέγγισης της γλώσσας και των κειμένων που στηρίζεται στις σχέσεις εξουσίας: επισημαίνει τις σχέσεις εξουσίας, τις αποκαλύπτει, τις αμφισβητεί, τις αναδομεί. Εφαρμοζόμενη αυτή η προοπτική σε μια κοινωνία ήδη βαθιά διαιρεμένη από τη δράση των κομμάτων, θα προκαλέσει ακόμη εντονότερες έριδες και προστριβές».

Θρησκευτικά και ιστορία: «Όσον αφορά στο μάθημα των Θρησκευτικών και τον κίνδυνο να απολέσει τη δυνατότητα μόρφωσης Χριστού στις καρδιές των Ελληνοπαίδων, από την προσπάθεια μετατροπής του σε θρησκειολογικό, καθώς και την υποβάθμισή του, με την εύκολη απαλλαγή των μαθητών από αυτό, κοινοποιήσαμε τις θέσεις μας σε πρόσφατη ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου. Τονίσαμε επίσης τις ολέθριες επιπτώσεις από την επιχειρούμενη μετατροπή του μαθήματος της Ιστορίας σε ιδεολογικό-πολιτικό.

Τι ζητά: «Καλούμε την Κυβέρνηση και ειδικότερα το υπουργείο Παιδείας να προβεί στη ριζική αναθεώρηση των αναλυτικών προγραμμάτων ως προς τις πιο πάνω παραμέτρους και ειδικότερα του αναλυτικού της νέας ελληνικής, ώστε να διασφαλιστεί η ελληνική, χριστιανική και δημοκρατική παιδεία του λαού μας».

ΑΚΕΛ Vs υπουργού Παιδείας

Σε δική του παρέμβαση το ΑΚΕΛ, διά του υπευθύνου του γραφείου Παιδείας Χρίστου Χριστοφίδη, αναφέρει ότι «εδώ και μέρες είχαμε προειδοποιήσει ότι η απόφαση του υπουργού να αναθέσει την περαιτέρω διαχείριση (σ.σ. των ΝΑΠ) σε δύο επιτροπές στις οποίες προεδρεύει ο ίδιος και μετέχουν υφιστάμενοι του κυρίως, θα οδηγούσε σε εγκατάλειψη της επιστημονικής προσέγγισης και στην εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων». Προσθέτει ότι οι κυβερνώντες «σε μια προσπάθεια να αποπροσανατολίσουν από τα πολλά κα σημαντικά προβλήματα της εκπαίδευσης τα οποία ομολογούν σήμερα όλες οι εκπαιδευτικές οργανώσεις, οι οργανωμένοι γονείς και οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου, δημιουργούν φαντάσματα και τα κυνηγούν στη βάση της πολιτικής σκοπιμότητας». Διερωτάται «κατά πόσο προσπαθούν να ακυρώσουν την επιστημονική δουλειά που έγινε μέχρι σήμερα… με αυθαίρετες πολιτικές ντιρεκτίβες από καθέδρας» και εκφράζει τη θέση πως κάτι τέτοιο θα αποτελούσε σοβαρό αναχρονιστικό πισωγύρισμα για την Παιδεία.

Ο υπουργός, Κυριάκος Κενεβέζος, απαντώντας στον κ. Χριστοφίδη, τονίζει μεταξύ άλλων πως «στα πλαίσια της συλλογικής προσπάθειας που έχουμε οικοδομήσει προχωρήσαμε στη σύσταση τριών επιτροπών και όχι δύο. Είναι εμφανές ότι ο κ. Χριστοφίδης συνειδητά επιλέγει να μην λέει την αλήθεια για ένα θέμα το οποίο παρακολουθεί με συγκεκριμένους όρους εντολής». Διευκρινίζει, ακόμα ότι ως υπουργός, αντιμετωπίζει τους διευθυντές των τμημάτων και υπηρεσιών του υπουργείου αλλά και τα μέλη της επιστημονικής επιτροπής ως συνεργάτες και όχι ως υφισταμένους του. «Συνεπώς», τονίζει, «οι αποφάσεις που σχετίζονται με τα αναλυτικά προγράμματα λαμβάνονται συλλογικά. Η πρακτική αυτή φαίνεται να είναι άγνωστη στον κ. Χριστοφίδη».

Πηγή: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ