Με ανοικτή επιστολή – φωτιά προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο τέως Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, μεταξύ άλλων κατηγορεί τον Πρόεδρο Χριστόφια και το ΑΚΕΛ για ανελέητο επικοινωνιακό πόλεμο, ο οποίος προκαλεί ζημιά στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου. Κατηγορεί επίσης τον Δημήτρη Χριστόφια ως τον υπαίτιο της κατάστασης στην οποία βρίσκεται σήμερα η κυπριακή οικονομία.
Στην επιστολή ο κ. Ορφανίδης αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η κυβέρνηση απώλεσε την εμπιστοσύνη των επενδυτών και έβαλε την οικονομία μας στον αναπνευστήρα ήδη από τον Μάιο του 2011, λόγω της καθυστέρησης στη λήψη των διορθωτικών μέτρων, τα οποία είχαν εισηγηθεί οι ευρωπαίοι εταίροι μας. «Το μόνο που καταφέρατε ήταν η περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας και η αύξηση της ανεργίας σε πρωτόγνωρο για το τόπο μας ύψος» .
Ο κ. Ορφανίδης αναφέρει πως ο ισχυρισμός ότι, ούτε λίγο ούτε πολύ, η Κύπρος βουλιάζει οικονομικά λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι τράπεζές μας, είναι παραπλανητικός και προκαλεί ζημιά στην οικονομία του τόπου και στην Κύπρο την ίδια. Όπως, προσθέτει, παραπλανητική είναι και η θέση ότι το εποπτικό πλαίσιο που η Κεντρική Τράπεζα εφάρμοζε για πολλά χρόνια ήταν ελλιπές και ότι ο ίδιος προσωπικά φέρει ευθύνη για την δήθεν “κακή” κατάσταση στην οποία βρίσκονται “οι τράπεζες.”
«Όταν αποχώρησα», τονίζει «από την Κεντρική Τράπεζα, ο τομέας παρέμενε βασικά υγιής και οι καταθέσεις ήταν σταθερές, παρά την κρίση στην ευρωζωνη και τα προβλήματα στην Ελλάδα. Τον Απρίλιο του 2012, τον τελευταίο μήνα της θητείας μου ως Διοικητής, είχε παρουσιαστεί και κάποια αύξηση. Διερωτώμαι αν μετά από τις επιθέσεις ενάντια στο σύστημα, αυτή η σταθερότητα διατηρείται ακόμα. Όταν αποχώρησα από την Κεντρική Τράπεζα, προσωρινή δυσκολία αντιμετώπιζε μία και μόνο τράπεζα, η Λαϊκή Τράπεζα, και όχι το σύστημα ή ο τομέας».
Ο τέως διοικητής κάνει στην επιστολή του κάνει λόγο για χαλαρώσεις από πλευράς κυβέρνησης σε βάρος της Λαϊκής. «Πρόκειται για την τράπεζα στην τότε διοίκηση της οποίας, εσείς προσωπικά κ. Πρόεδρε αλλά και το κόμμα σας, κάνατε πλάτες όταν αυτή πολεμούσε την Κεντρική Τράπεζα και εμένα τον ίδιο προσωπικά. Είναι η τράπεζα για την οποία όπως είναι γνωστό, έγινε προσπάθεια από την κυβέρνηση σας και από καθοδηγούμενους συμβούλους που εσείς διορίσατε στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΤΚ, για ιδιαίτερη μεταχείριση και χαλαρώσεις. Αναφέρομαι ασφαλώς σε χαλαρώσεις που αρνήθηκα να εφαρμόσω και οι οποίες, εάν γίνονταν αποδεχτές, τα πράγματα θα ήταν σήμερα πολύ χειρότερα»
Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, ο κ. Ορφανίδης δείχνει ως υπαίτιο της σημερινής κατάστασης τον ίδιο τον Πρόεδρο Χριστόφια, ο οποίος συναίνεσε τον περασμένο Οκτώβριο στην απόφαση που λήφθηκε τον περασμένο Οκτώβριο στις Βρυξέλλες για κούρεμα του ελληνικού χρέους, ενώ δεν φρόντισε, όπως αναφέρει, στην συνέχεια να ζητήσει αντισταθμιστικά μέτρα.
Κυβέρνηση: «Ο Ορφανίδης έχει εκτεθεί ανεπανόρθωτα»
Ο κ. Ορφανίδης έχει εκτεθεί ανεπανόρθωτα στο λαό με την πλημμελή άσκηση των καθηκόντων του που προκάλεσε ζημιά ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ στην Κύπρο και την οικονομία της. Ελπίζουμε κάποια στιγμή ο κ. Ορφανίδης να αντιληφθεί τις αρνητικές συνέπειες της διοίκησής του για τις τράπεζες και την οικονομία.
Η Κυβέρνηση δεν πρόκειται να ασχοληθεί με οποιεσδήποτε νέες δηλώσεις του κ. Ορφανίδη.
Αυτούσια η επιστολή του κ. Ορφανίδη:
Αγαπητέ Πρόεδρε Δημήτρη Χριστόφια,
Τον τελευταίο χρόνο αλλά κυρίως τους τελευταίους δύο μήνες διεξάγεται ένας ανελέητος επικοινωνιακός πόλεμος από εσάς τον ίδιο και το κόμμα σας, το ΑΚΕΛ, εναντίον του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου. Το αποτέλεσμα αυτής της επίθεσης είναι η δυσφήμηση του τραπεζικού τομέα εντός και εκτός Κύπρου, ενός τομέα ο οποίος μέχρι και τον Απρίλιο, όταν αποχώρησα από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, ήταν σε στέρεα βάση.
Ο ισχυρισμός ότι, ούτε λίγο ούτε πολύ, η Κύπρος βουλιάζει οικονομικά λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι τράπεζές μας είναι παραπλανητικός και προκαλεί ζημιά στην οικονομία του τόπου και στην Κύπρο την ίδια. Όπως παραπλανητική είναι και η θέση ότι το εποπτικό πλαίσιο που η Κεντρική Τράπεζα εφάρμοζε για πολλά χρόνια ήταν ελλιπές και οτι εγώ προσωπικά φέρω ευθύνη για την “κακή” κατάσταση στην οποία βρίσκονται “οι τράπεζες.”
Βεβαίως δεν ισχυρίζομαι ότι όλοι στο ΑΚΕΛ συνταυτίζονται μαζί σας κύριε Πρόεδρε. Για παράδειγμα, ο πρώην υπουργός οικονομικών κ. Κ. Καζαμίας με δήλωση του στις 4 Μαρτίου 2012 εξέφρασε την πλήρη αντίθεσή του με την προσπάθεια «ειδημόνων σε εισαγωγικά να στοχοποιούν και να στήνουν στον τοίχο αξιωματούχους του κράτους που τους τελευταίους μήνες οφείλουν και βρίσκονται στην πρώτη γραμμή σε μια πολύ δύσκολη προσπάθεια, να βελτιώσουμε τα πράγματα, να πείσουμε ότι λαμβάνουμε όλα τα σωστά και αναγκαία μέτρα για ανάκτηση της χαμένης μας αξιοπιστίας στο εξωτερικό».
Γνωρίζετε πολύ καλά ότι η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ, υπό την ηγεσία σας, απώλεσε την εμπιστοσύνη των επενδυτών και έβαλε την οικονομία μας στον αναπνευστήρα ήδη από τον Μάιο του 2011 (αρκετά πριν αποφασιστεί το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων). Με την περαιτέρω καθυστέρηση από τότε στη λήψη των διορθωτικών μέτρων που μας εισηγήθηκαν οι ευρωπαίοι εταίροι μας, το μόνο που καταφέρατε ήταν η περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας και η αύξηση της ανεργίας σε πρωτόγνωρο για το τόπο μας ύψος .
Σε προσωπικό επίπεδο θεώρησα τα πυρά που δέχτηκα και δέχομαι από εσάς και την κυβέρνησή σας, ως δευτερευούσης σημασίας και ανάξια σχολιασμού εφόσον δεν έπλητταν το καλό του τόπου που ήταν πάντοτε η δική μου προτεραιότητα. Αναγκάζομαι όμως να παρέμβω διότι πλέον οι συνεχείς δηλώσεις σας κ. Δημήτρη Χριστόφια και των εκπροσώπων σας στο ΑΚΕΛ και αλλού, οι οποίες γίνονται όχι μόνο εντός, κάνουν μεγαλη ζημιά στον τόπο μας. Δημιουργούν δυσπιστία, καταστρέφουν την εμπιστοσύνη στο σύστημα την οποία με τόσο κόπο και με τόσο μόχθο διαδοχικές κυβερνήσεις και ο ιδιωτικός τομέας δημιούργησε. Πλήττουν το μέλλον των παιδιών μας. Η εμπιστοσύνη σε ένα τραπεζικό σύστημα είναι το άλφα και το ωμέγα της επιβίωσής του.
Θέλω να τονίσω ξανά: το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου έχει στέρεα βάση. Όταν αποχώρησα από την Κεντρική Τράπεζα ο τομέας παρέμενε βασικά υγιής και οι καταθέσεις ήταν σταθερές, παρά την κρίση στην ευρωζωνη και τα προβλήματα στην Ελλάδα. Τον Απρίλιο του 2012, τον τελευταίο μήνα της θητείας μου ως Διοικητής, είχε παρουσιαστεί και κάποια αύξηση. Διερωτώμαι αν μετά από τις επιθέσεις ενάντια στο σύστημα αυτή η σταθερότητα διατηρείται ακόμα.
Όταν αποχώρησα από την Κεντρική Τράπεζα, προσωρινή δυσκολία αντιμετώπιζε μία και μόνο τράπεζα, η Λαϊκή Τράπεζα, και όχι το σύστημα ή ο τομέας. Η Λαϊκή Τράπεζα δυσκολευόταν να συγκεντρώσει από μόνη της τα απαραίτητα εποπτικά κεφάλαια, όπως αυτά καθορίστηκαν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών. Η ανάγκη για την άντληση των κεφαλαίων αυτών προέκυψε κυρίως από την απομείωση των ελληνικών ομολόγων.
Υπενθυμίζω ακόμη ότι πρόκειται για την τράπεζα στην τότε διοίκηση της οποίας, εσείς προσωπικά κ. Πρόεδρε αλλά και το κόμμα σας, κάνατε πλάτες όταν αυτή πολεμούσε την Κεντρική Τράπεζα και εμένα τον ίδιο προσωπικά. Ειναι η τράπεζα για την οποία όπως είναι γνωστό, έγινε προσπάθεια απο την κυβερνηση σας και απο καθοδηγούμενους συμβούλους που εσείς διορίσατε στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΤΚ, για ιδιαίτερη μεταχείριση και χαλαρώσεις. Αναφέρομαι ασφαλώς σε χαλαρώσεις που αρνήθηκα να εφαρμόσω και οι οποίες εάν γίνονταν αποδεχτές τα πράγματα θα ήταν σήμερα πολύ χειρότερα.
Θα συμφωνήσω μόνο σε ένα σημείο μαζί με εσάς κ. Δημήτρη Χριστόφια, με το ΑΚΕΛ και τους ανθρώπους σας. Προσωπικές ευθύνες για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η Λαϊκή Τράπεζα υπάρχουν. Εσείς κ. Δημήτρη Χριστόφια, με την απόφαση σας στις 26 Οκτωβρίου 2011 – για το κούρεμα του ελληνικού χρέους, το γνωστό PSI – καταλήξατε να δημιουργήσετε ζημιά ύψους περίπου 2,5 δις ευρώ για τη Λαϊκή και συνολικά πέραν από 4 δις ευρώ για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα. H Λαϊκή τράπεζα δεν θα χρειαζόταν κεφάλαια εάν εσείς δεν συμφωνούσατε με την ευρωπαϊκή απόφαση του Οκτωβρίου και τη ζημιά που αυτή συνεπαγόταν κ. Δημήτρη Χριστόφια. Το ελάχιστο που θα ανέμενα από τον Πρόεδρο μετά από μια τέτοια απόφαση με τόσο τεράστιες επιπτώσεις για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία ήταν να εξηγήσει στον λαό του τι υποστήριξε στις συναντήσεις κορυφής, γιατί το υποστήριξε και πως τελικώς τοποθετήθηκε.
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω ποια ακριβώς ήταν η σκοπιμότητα που σας οδήγησε στο να συναινέσετε στην απόφαση για κούρεμα του ελληνικού χρέους. Πρέπει, όμως, να γίνει ξεκάθαρο: Εάν δεν υποστηρίζατε αυτή την απόφαση, ή αν ζητούσατε την προστασία για τις κυπριακές τράπεζες που μπορούσατε να ζητήσετε, και θα έπρεπε να επιμείνετε, η Λαϊκή Τράπεζα σήμερα δεν θα αντιμετώπιζε κανένα ανυπέρβλητο πρόβλημα. Και δεν θα έχαναν οι μέτοχοι των κυπριακών τραπεζών πέραν από 4 δις ευρώ από τις επενδύσεις τους. Εσείς προσωπικά κ. Δημήτρη Χριστόφια, ως ο αρχηγός του κράτους μας, όταν λαμβανόταν στις Βρυξέλλες η απόφαση για το ελληνικό κούρεμα, είχατε δικαίωμα και λόγο και υποχρέωση να υπερασπίσετε τον τόπο μας. Επιλέξατε να μην το κάνετε. Δεν μπορώ να γνωρίζω τους λόγους. Γνωρίζω όμως ότι εάν εσείς θεωρούσατε αναγκαίο κακό να δημιουργηθούν αυτά τα δισεκατομμύρια ζημιάς για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, θα μπορούσατε ταυτόχρονα να ζητήσετε αντισταθμιστικά μέτρα. Αλλά ούτε αυτό δεν το πράξατε. Γιατί κ. Πρόεδρε;
Όπως ανέφερα και στο παρελθόν θεωρώ σκόπιμο να διεξαχθεί έρευνα για να εντοπισθούν οι ευθύνες, προσωπικές και άλλες, σε ό,τι αφορά τη σημερινή κατάσταση στις τράπεζες. Και ναι, πρέπει να αποδοθούν οι ευθύνες εκεί και όπου ανήκουν. Να γίνει όμως μια έρευνα ανεξάρτητη, από ειδικούς. Υποστηρίζω τη θέση που έχουν διατυπώσει οι Ζένιος, Κληρίδης και Χαραλάμπους σε πρόσφατο άρθρο τους για το πώς θα πρέπει να γίνει η διερεύνηση για την κρίση του τραπεζικού συστήματος και ποιοι θα πρέπει να είναι οι όροι εντολής της ανεξάρτητης επιτροπής που θα διοριστεί. Στην Κύπρο, έχει αποδειχθεί στην περίπτωση του τραγικού συμβάντος στο Μαρί, μπορούν να γίνουν αξιόλογες και αντικειμενικές έρευνες.
Κλείνοντας θα ήθελα να διατυπώσω μια ειλικρινή απορία προς εσάς προσωπικά κ. Πρόεδρε της Δημοκρατίας: Ποια είναι η σκοπιμότητα να επιχειρείτε εσείς προσωπικά, το κόμμα σας ΑΚΕΛ και άλλοι αντιπρόσωποί σας σήμερα να γίνει περαιτέρω ζημιά στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου; Ποιού ακριβώς τα συμφέροντα εξυπηρετούνται; Σίγουρα, πάντως, όχι της Κύπρου.
Με εκτίμηση
Αθανάσιος Ορφανίδης