Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εργάστηκαν μαζί και παρέδωσαν τη Δευτέρα στην Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά την πρώτη φάση της αναστήλωσης του Μοναστηριού του Αποστόλου Ανδρέα στην κατεχόμενη Καρπασία.
Μετά από δύο χρόνια εργασίας, το Μοναστήρι, σύμβολο για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς στην Κύπρο, είναι τώρα σε θέση να δεχθεί και πάλι τους πιστούς και όλους όσοι φθάνουν κοντά του για παρηγοριά.
Παραδίδοντας το έργο στην Τεχνική Επιτροπή κατά την τελετή ολοκλήρωσης των εργασιών της Ά φάσης, η Τιτσιάνα Τζενάρο, Διευθύντρια του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών – Συνεργασία για το Μέλλον, είπε ότι το Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα είναι όχι μόνο ένα σημαντικό αξιοθέατο, αλλά και σύμβολο της Κύπρου. Σήμερα όμως αποτελεί σύμβολο επιμονής, ενότητας και ειρήνης.
Αναφερόμενη στους φίλους και συνεργάτες της από την Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά, τους Τάκη Χατζηδημητρίου και Αλί Τουνζάι, είπε ότι μαζί αναγνώρισαν την αξία αυτού του Μοναστηριού και για τις δύο κοινότητες και με συλλογική προσπάθεια εξασφάλισαν την απαραίτητη υποστήριξη για να κάνουν πράξη τη συντήρηση της κοινής αυτής πολιτιστικής κληρονομιάς και το 2013 επικοινώνησαν με το UNDP ζητώντας τη στήριξή του.
«Τους ευχαριστώ που μας εμπιστεύτηκαν μια τόσο σημαντική πρωτοβουλία» είπε χαρακτηριστικά.
Ευχαρίστησε επίσης την Εκκλησία της Κύπρου και το ΕΒΚΑΦ για τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση, και το USAID για τη συμβολή τους καθώς και τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Β΄ και τον Επίσκοπο Καρπασίας Χριστόφορο, οι οποίοι παρακολούθησαν από κοντά τις εργασίες ανακαίνισης και την συνόδευσαν σε αρκετές επισκέψεις στο χώρο όπου γίνονταν οι εργασίες συντήρησης.
Ευχαρίστησε επίσης τον Ιμπραχίμ Μπεντέρ, Διευθυντή ΕΒΚΑΦ, ο οποίος υποστήριξε προσωπικά το έργο αυτό, είπε.
Τα σχέδια αναστήλωσης έχουν ετοιμαστεί από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας και οι εργασίες εκτελέστηκαν από μια εργοληπτική επιχείρηση συνεργασίας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Δικοινοτικές ομάδες ηλεκτρολόγων, αρχαιολόγων και συντηρητών αρχαιοτήτων συνεργάστηκαν μαζί κατά τη διάρκεια των διερευνητικών εκσκαφών για το παρεκκλήσι αλλά και την ανακαίνιση του εικονοστασίου.
«Η πιο ξεχωριστή μου ανάμνηση από αυτά τα δύο χρόνια παραμένει η μέρα όπου ο πάτερ Ζαχαρίας μας άνοιξε τις πόρτες του Μοναστηριού. Ο πάτερ Ζαχαρίας έχει όλες τις ζωντανές αναμνήσεις αυτού του χώρου και βρίσκεται σε θέση να μας τις διηγείται, κάτι που συνέβαλε και στη διαφύλαξη της αυθεντικότητας του Μοναστηριού, βάσει της διατήρησης και της αποκατάστασης των αυθεντικών υλικών και χρωμάτων» είπε.
Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω την ομάδα των συνεργατών μου στο UNDP που με συνόδευσαν σ’ αυτό το ταξίδι, ειδικά τον Αλί Τσαγλάρ, τον Τζεμ Τάνερι και την Αιμιλία Σιάντου.
Οι εργασίες ανακαίνισης
Οι εργασίες ανακαίνισης άρχισαν το Σεπτέμβρη του 2014 και συμπεριέλαβαν την πλήρη δομική και αρχιτεκτονική ανακαίνιση του κυρίως ναού, καθώς και την αναβάθμιση των ηλεκτρικών και μηχανικών εγκαταστάσεων. Εντός του ναού, ο γυναικωνίτης επεκτάθηκε. Η Αγία Τράπεζα, το εικονοστάσι και οι 58 εικόνες συντηρήθηκαν. Επίσης κτίστηκε μια καινούρια Βόρεια Στοά βάσει των αρχικών προθέσεων της αρχιτεκτονικής του μοναστηριού.
Το συνολικό κόστος αυτής της φάσης ανήλθε σε 2.23 εκατομμύρια.
Αναμένεται να ολοκληρωθεί η μελέτη για τη δεύτερη φάση του έργου που συμπεριλαμβάνει την ανακαίνιση του μεσαιωνικού παρεκκλησίου και του συντριβανιού, την ανακαίνιση όλων των παρακείμενων κτιρίων μαζί με τη βελτίωση των εξωτερικών χώρων. Η έναρξη της δεύτερης φάσης αναμένεται στις αρχές του 2017 και θα πάρει ένα χρόνο.
Τάκης Χατζηδημητρίου: Ακτινοβολεί η δόξα της συνεργασίας Ε/κ κα Τ/κ
Παραδίδουμε στην Κύπρο, στο λαό της αλλά και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα ένα μνημείο σύμβολο, είπε στην ομιλία του, το ελληνοκυπριακό μέλος της Επιτροπής, Τάκης Χατζηδημητρίου.
Εδώ, στην άκρη της Κύπρου, στην κοινή πατρίδα όλων των Κυπρίων, στέκεται αυτό το μοναστήρι για να μας θυμίζει την ιστορία του πολιτισμού, την ιστορία των θρησκειών όπως και μεγάλα συμβάντα και τα μεγάλα μηνύματα που σφράγισαν την ιστορία του κόσμου, είπε.
Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εργάστηκαν, όχι χωρίς προβλήματα, αλλά πάντα με αγάπη για το έργο και κατέθεσαν το άπαν των δυνάμεών τους για να ξεπεραστούν εμπόδια και δυσκολίες.
«Στον Απόστολο Αντρέα αυτό που πια λάμπει και ακτινοβολεί είναι η δόξα της συνεργασίας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Σημείο συνάντησης και σεβασμού Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Ένα ζωντανό παράδειγμα και μήνυμα, που μπορεί και πάλι ταξιδέψει στο πέλαγος και να πει ότι στην Κύπρο μπορούμε όλοι μαζί να συνυπάρξουμε με αλληλοσεβασμό και ειρήνη. Είναι ακόμη, μια απάντηση σε δόγματα μισαλλοδοξίας που συνταράζουν την Ευρώπη κι ακόμη πιο πέρα. Σήμερα, εμείς εδώ, στην άκρη της Μεσογείου, ζούμε μια ωραία μέρα της Κύπρου, με ζωντανή την ελπίδα ότι σύντομα οι ευτυχισμένες μέρες μπορούν να γίνουν πολλές. Να γίνουν, όπως και η ιστορία του Αποστόλου Αντρέα, χρόνια και αιώνες. Για μας και τα παιδιά μας» είπε.
Σήμερα, συνέχισε, μας δίνεται το προνόμιο και η ευκαιρία να παραλάβουμε ανανεωμένη και ανακαινισμένη την ιστορική μονή που κινδύνευε να καταστραφεί. «Η Τεχνική Επιτροπή μαζί με όλους τους συνεργάτες της έγινε, σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή της ιστορίας του νησιού, γέφυρα επικοινωνίας στο χρόνο, στον τόπο αλλά και μεταξύ των ανθρώπων. Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εργαστήκαμε όλοι μαζί, συναδελφωμένοι, για να σώσουμε ένα μνημείο πολιτισμού με σεβασμό και αγάπη. Δώσαμε έμπρακτα το μήνυμα ότι ο πολιτισμός δεν γνωρίζει όρια πολιτικά ή θρησκευτικά, είναι πνοή που γεμίζει τις ψυχές, ενώνει κι εξυψώνει τον άνθρωπο. Είναι δείγμα πολιτισμού του λαού μας και παράδειγμα συνύπαρξης σε μια χειμαζόμενη από πολέμους περιοχή, όπου η δυστυχία των ανθρώπων είναι απέραντη και η καταστροφή των μνημείων ανυπολόγιστη» σημείωσε.
Ο Απόστολος Αντρέας, σε αυτό το ακραίο σημείο της Κύπρου, στέκεται σαν φάρος για να φωτίζει το δρόμο όλων μας. Ένας φάρος που οδηγεί την Κύπρο στο μέλλον. Προσπερνά μίση και φανατισμούς, τραγωδίες και εγκλήματα και εγκαινιάζει μια νέα αρχή, μια νέα εποχή αγάπης, ειρήνης και συμπόρευσης για τη μικρή μας πατρίδα. Θεμελιώνει την προοπτική που δεν μπορεί να είναι άλλη από τη συναδέλφωση όλων μας σ’ αυτή τη γη.
«Όλοι οι Κύπριοι μαζί, με ό,τι κοινό μας χαρακτηρίζει και με σεβασμό σε ό,τι διαφέρουμε, μπορούμε ν’ αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που μας αναμένουν» είπε ο κ. Χατζηδημητρίου. Μια νέα ευκαιρία της ιστορίας, με την πείρα που όλοι συγκεντρώσαμε, μπορεί να φέρει την αναγέννηση της κοινής μας πατρίδας.
Ονόμασε όλους όσοι συνεργάστηκαν για τα σχέδια του Πανεπιστήμιου των Πατρών και τον Διομήδη Μυριανθέα, τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο και τον Καρπασίας Χριστοφόρο, τον Δρ. Μπεντέφ και το ΕΦΚΑΦ, το UNDP-PFF, Τιτσιάνα Τζενάρο και Αλί Τσαγκλάρ, τους εργολάβους Γιακούπ και Χατζηπιερή και τα μέλη της Τεχνικής Επιτροπής: Αλί Τουντζάι, Γλαύκο Κωνσταντινίδη, Φιγέν Τζανέρ, Αθηνά Παπαδοπούλου, Αλί Κανλί, Σώτο Κτωρή, Μουσταφά Αλτάν, Γιάννη Καρή και Μεχμέτ Κανάν, μαζί τους και ο ομιλητής όπως και τα μέλη του Συμβουλευτικού Σώματος. Υπάρχουν, ακόμη, και πολλοί άλλοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, εργάτες, μηχανικοί, συντηρητές και τεχνίτες.
Αλί Τουντζάι: Αυτό είναι το αληθινό θαύμα
Πραγματικό θαύμα βιώνουμε σε αυτό το Μοναστήρι, είπε το τουρκοκυπριακό μέλος της Επιτροπής, ο Αλί Τουντζάι.
Πρόκειται, είπε, για τη συνεργασία των μελών της Τεχνικής Επιτροπής, μουσουλμάνοι Τουρκοκύπριοι και χριστιανοί Ελληνοκύπριοι, των εργολάβων, αρχιτεκτόνων, μηχανικών και εργατών υπό την κοινή χρηματοδότηση του ΕΒΚΑΦ και της Εκκλησίας της Κύπρου για την ανακαίνιση αυτού του σημαντικότατου μνημείου. «Αυτό είναι λοιπόν το αληθινό θαύμα και αυτό είναι το παραμύθι που πρέπει να λέγεται στον κόσμο» είπε.
Αυτή την περίοδο, ενώ καταστρέφονται αλύπητα έργα πολιτιστικής κληρονομιάς που ουσιαστικά εκπροσωπούν την ταυτότητα των ανθρώπων της στην κοντινή μας Συρία, εμείς εδώ αποτελούμε παράδειγμα για το πώς, εφόσον χειριστεί σωστά, η πολιτιστική κληρονομιά μπορεί να συμβάλει οι διαφορετικές κοινότητες και κουλτούρες να έρχονται πιο κοντά ο ένας στον άλλο, είπε.
«Η πολιτιστική κληρονομιά ήταν πάντοτε θύμα των πολιτικών σκοπιμοτήτων και ως αποτέλεσμα, κάποιοι προσπάθησαν πάντα να δείξουν ότι το νησί ανήκει εδώ και χιλιάδες χρόνια σε μια μόνο εθνική ομάδα και κουλτούρα. Αντί να λάβουν μέτρα για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, την εκμεταλλεύτηκαν για τις πολιτικές σκοπιμότητες και για πολλά χρόνια εμποδίστηκε να απολαμβάνει η μια από τις δυο κοινότητες την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητα στον τομέα πολιτιστική κληρονομιά» σημείωσε.
Η πολιτιστική κληρονομιά και οι πολιτιστικές μας διαφορές πρέπει να μην προκαλούν συγκρούσεις αλλά να αποτελούν τον πλούτο μας που συμβάλλει και στις δυο κοινότητες να ζουν ειρηνικά, με ευμάρεια και συνεργασία, είπε χαρακτηριστικά.
Ως Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά, ακολουθήσαμε ένα διαφορετικό δρόμο, κάναμε μεγάλα και σημαντικά βήματα. Δεν θεωρήσαμε την πολιτιστική κληρονομιά σαν αφορμή για να αλληλοκατηγορούμαστε, είπε. Ανεξαρτήτως προέλευσης, δεχθήκαμε όλα τα έργα σαν κοινή μας πολιτιστική κληρονομιά, ανέφερε.
Η Κύπρος είναι ένα νησί όπου συναντώνται τρεις ήπειροι, στη «δυτική άκρη της Ανατολής» και την «ανατολική άκρη της Δύσης». Το νησί μας έχει ιστορία 10 χιλιάδων ετών, είπε ο κ. Τουντζάι και όλοι οι πολιτισμοί που πέρασαν από εδώ ανήκουν σε μας. Μπορεί κανείς εύκολα να εντοπίσει τα ίχνη τους στην κουλτούρα μας. “Εμείς είμαστε και οι Μυκηναίοι, και οι Φοίνικες, και οι Ρωμαίοι, και οι Βυζαντινοί, και οι Βενετσιάνοι, και οι Οθωμανοί. Και τα τζαμιά, και οι εκκλησίες είναι δικές μας. Και το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, και το Τέμενος Χαλά Σουλτάν ανήκουν σε όλους μας. Με λίγα λόγια, όλα τα μνημεία των πολιτισμών που πέρασαν από την Κύπρο αποτελούν την κοινή μας πολιτιστική κληρονομιά και τον κοινό μας πλούτο,” επεσήμανε.
Το Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα είναι ένας ναός όπου Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι προσκυνούν εδώ και αιώνες ανάλογα με την πίστη τους. Κάλεσε τους κληρικούς να μην μιλάνε την πολιτική γλώσσα. «Εκείνοι πρέπει να μιλάνε τη γλώσσα του Θεού, την ειρήνη, το συμβιβασμό, την αγάπη. Ειδικά οι θρησκευτικοί ηγέτες, δεν πρέπει να είναι προκατειλημμένοι μπροστά στους ανθρώπους που είναι δημιούργημα του ίδιου Θεού» ανέφερε.
«Η Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά μας έμαθε, μεταξύ άλλων, και το ότι εάν δουλέψουμε και παράγουμε μαζί, μπορούμε να είμαστε παραγωγικοί. Δείξαμε ότι εργαζόμενοι με βάση το σεβασμό, την ισότητα, την αλληλοεμπιστοσύνη, μπορούμε να κάνουμε έργα προς όφελος των Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων».
Ευχήθηκε όπως η ατμόσφαιρα συνεργασίας που δημιουργήσαμε “να βρει την αντανάκλασή της και σε άλλους τομείς προς το όφελος των Τουρκοκυπρίων και των Ελληνοκυπρίων”. Ευχαρίστησε επίσης τους προηγούμενους και νυν ηγέτες των δυο πλευρών που υποστηρίζουν τις εργασίες της Επιτροπής από το 2008.
Εξέφρασε ευγνωμοσύνη προς το ΕΒΚΑΦ (Κυπριακή Διοίκηση Εβκάφ) και την Εκκλησία της Κύπρου, οι οποίοι χρηματοδοτούν από κοινού την αποκατάσταση αυτού του σημαντικού μνημείου και επαίνεσε τη συμβολή του ΕΒΚΑΦ τα τελευταία χρόνια για την επισκευή και τον καθαρισμό δεκάδων εκκλησιών σε συνεργασία με την Τεχνική Επιτροπή, καθώς και τη συμβολή του στην αποκατάσταση του Μοναστηριού του Αποστόλου Ανδρέα. Αυτή αντανακλά την κουλτούρα του Evkaf, της ανοχής και σεβασμού της διαφορετικότητας, η οποία έχει επικρατήσει εδώ και αιώνες, κατέληξε.
Πηγή: ΚΥΠΕ