Συνέδριο για τη «Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Σωτήρα» πραγματοποιείται το Σάββατο

CEA3CF84CEB9CEB3CEBCCEB9CEBFCC81CF84CF85CF80CEBF2016 05 272C01.28.31 Cities, Εκκλησία, Νέα Αμμοχώστου
CEA3CF84CEB9CEB3CEBCCEB9CEBFCC81CF84CF85CF80CEBF2016 05 272C01.28.31 Cities, Εκκλησία, Νέα Αμμοχώστου

Το Α’ Επιστημονικό Συνέδριο «Η Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Σωτήρα» διοργανώνουν το Σάββατο 28 Μαΐου 2016, ο Δήμος Σωτήρας σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας –Αμμοχώστου.

Το συνέδριο θα διεξαχθεί στις δέκα το πρωί στο Δημοτικό Θέατρο Σωτήρας και στόχος του είναι, σύμφωνα με γραπτή ανακοίνωση «η ανάδειξη της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς τόσο της Σωτήρας όσο και της ευρύτερης επαρχίας Αμμοχώστου».

Εισηγητές του Συνεδρίου θα είναι οι Δρ. Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, Βυζαντινολόγος, Δρ. Μαρία Πασχάλη, Ιστορικός Τέχνης, Δρ. Νάσα Παταπίου, Ιστορικός – Ερευνήτρια στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών και ο Γιώργος Φιλοθέου, Έφορος Αρχαιοτήτων, Υπεύθυνος Εφορείας Αρχαίων Μνημείων.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση «μετά τις εισηγήσεις θα ακολουθήσει καλλιτεχνικό πρόγραμμα με ύμνους και παραδοσιακά τραγούδια από τη Δημοτική Χορωδία Σωτήρας, χορούς από το Εργαστήρι Παραδοσιακών Χορών Κατηχητικών Συνάξεων Σωτήρας και ύμνους από την Τετράφωνη Εκκλησιαστική Χορωδία Αγίας Πετρούπολης. Θα ακολουθήσει ξενάγηση στα εκκλησιαστικά μνημεία και το Εκκλησιαστικό Μουσείο – Εικονοφυλάκιο της Σωτήρας».

CEB11 2 Cities, Εκκλησία, Νέα Αμμοχώστου

Καθ’ όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου «θα λειτουργεί στον χώρο του Δημοτικού Μεγάρου Σωτήρας φωτογραφική έκθεση με τοιχογραφίες και εικόνες των βυζαντινών εκκλησιών της Σωτήρας. Επίσης θα γίνει παρουσίαση του θεματικού ημερολογίου και εφαρμογής που δημιούργησαν οι μαθητές της Τεχνικής Σχολής Παραλιμνίου και του Λυκείου Κοκκινοχωρίων «Φώτη Πίττα» με τα εκκλησιαστικά μνημεία της Σωτήρας».

Ο Δήμος Σωτήρας, συνεχίζει η ανακοίνωση, «φιλοδοξεί όπως το Επιστημονικό Συνέδριο καθιερωθεί να γίνεται κάθε χρόνο και θα πραγματεύεται θέματα της ιστορίας και πολιτιστικής κληρονομιάς της Σωτήρας αλλά και της ευρύτερης επαρχίας Αμμοχώστου».

Σημειώνεται ότι το Α’ Επιστημονικό Συνέδριο «πραγματοποιείται με αφορμή τις έρευνες που διεξάγονται από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντης στη Βασιλική της Σωτήρας Αμμοχώστου (Εκκλησία Μεταμορφώσεως του Σωτήρος)».

CEB12 1 Cities, Εκκλησία, Νέα Αμμοχώστου

Οι Εισηγητές:

Δρ. Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, Βυζαντινολόγος


ΤΙΤΛΟΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ: “ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΩΤΗΡΑ (13ος -20ός αιώνας)”

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ:
Η μελέτη των ξύλινων φορητών εικόνων από τη Σωτήρα, που φυλάσσονται κυρίως στο Εικονοφυλάκιο – Σκευοφυλάκιο του Παρεκκλησίου του Αγίου Γεωργίου, μας έδωσε πλήθος πληροφοριών για την τιμή διαφόρων Αγίων, την εικονογραφία και την τεχνοτροπία των εικόνων αυτών, για τα αγιογραφικά εργαστήρια, τους ζωγράφους και τους δωρητές, κληρικούς και λαϊκούς. Στην εισήγηση γίνεται προσπάθεια ομαδοποίησης εικόνων από παλαιότερα τέμπλα ναών της κοινότητας.
Μέσα από τα αντικείμενα αυτά εξετάζεται η σχέση της Σωτήρας με άλλα γειτονικά προσκυνήματα, καθώς και με τους Αγίους Τόπους και το Πατριαρχείο Αντιοχείας.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:
O δρ Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου γεννήθηκε στην Αμμόχωστο. Ακολούθησε σπουδές Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο οποίο συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του με θέμα της διπλωματικής εργασίας “Η ακμή του Ρηγάτου της Κύπρου (1285-1369)”. Κατέθεσε τη διδακτορική διατριβή του στο Πανεπιστήμιο Κύπρου με τίτλο «Κτήτορες ναών και δωρητές κειμηλίων την εποχή της Τουρκοκρατίας στην Κύπρο (1571-1878)».
Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του αφορούν κυρίως τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή αρχαιολογία και τέχνη, τη λαϊκή ζωγραφική και την ιστορική χαρτογραφία.
Είναι ο διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου της Τράπεζας Κύπρου, ενώ έχει διδάξει ως ΣΕΠ στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Είναι Υπεύθυνος για τα Μνημεία της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου, Μέλος της Συνοδικής Επιτροπής Ναοδομίας και Τέχνης της Εκκλησίας της Κύπρου, Μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά, καθώς και μέλος άλλων επιστημονικών σωματείων και ιδρυμάτων.

Δρ Νάσα Παταπίου, ιστορικός-ερευνήτρια στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών


ΤΙΤΛΟΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ: “Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΛΑΚΩΤΟΥ ΚΑΙ Η ΕΠΙΤΥΜΒΙΑ ΠΛΑΚΑ ΤΗΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΑΣ ΔΑΚΗΛΑ. ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ”

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ:
Η αρχειακή έρευνα μας αποκάλυψε τον τελευταίο επί βενετοκρατίας φεουδάρχη της Σωτήρας καθώς και των γύρω χωριών όπως το Λιοπέτρι, το Παραλίμνι κ.ά. Επρόκειτο για τον Τούτιο Πλακωτό, μέλος μιας γνωστής κυπριακής οικογένειας τόσο κατά τη φραγκοκρατία όσο και κατά τους χρόνους της βενετικής κυριαρχίας. Η οικογένεια Πλακωτού συνδέθηκε επίσης και με τον φραγκικό βασιλικό οίκο των Lusignan.
Τα έγγραφα τα οποία ανακαλύψαμε στο Κρατικό Αρχείο της Βενετίας σχετικά με τον φεουδάρχη της Σωτήρας Τούτιο Πλακωτό, μας αποκάλυψαν πλήρως την άγνωστη για αιώνες ταυτότητα της Κονταρίνας Δακήλα, της οποίας η επιτύμβια πλάκα βρίσκεται εντοιχισμένη στο υπέρθυρο της εκκλησίας της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στη Σωτήρα Αμμοχώστου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:
Η δρ Νάσα Παταπίου γεννήθηκε στο Ριζοκάρπασο Αμμοχώστου. Σπούδασε Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία, Ιστορία και Αρχαιολογία, Βυζαντινή και Ιταλική Παλαιογραφία, Θέατρο, Χορογραφία και είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι ποιήτρια και εργάζεται στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών ως ιστορικός- ερευνήτρια με πεδίο έρευνας τη φραγκοκρατία και κυρίως τους χρόνους της βενετικής κυριαρχίας στην Κύπρο. Έχει γράψει πληθώρα μελετών, έχει λάβει μέρος σε τοπικά και διεθνή συνέδρια και έχει φέρει στο φως άγνωστα στοιχεία για την ιστορία της Κύπρου κατά τον 16ο αιώνα.
Ως ποιήτρια έχει τιμηθεί με Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου και ως ιστορικός με Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.

Δρ Μαρία Πασχάλη, Ιστορικός Τέχνης


ΤΙΤΛΟΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ: “ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΙΑΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΣΤΗ ΣΩΤΗΡΑ”

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ:
Ο τοιχογραφικός διάκοσμος του παλαιού Ορθόδοξου ναού της Μεταμορφώσεως στη Σωτήρα παρέχει ένα αξιόλογο σύνολο στη διερεύνηση της χρήσης της ζωγραφικής στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας. Συγκεκριμένα, οι τοιχογραφίες τοποθετούνται χρονικά στο τελευταίο τρίτο του δέκατου τρίτου αιώνα, δηλαδή περίπου έναν αιώνα μετά τη λήξη της βυζαντινής πολιτικής κυριαρχίας στο νησί. Προσεγγίζοντας το ναό ως χώρο που εμπεριέχει κοινωνική μνήμη, επιχειρείται η κατανόηση των τοιχογραφιών μέσα από τα κυπριακά τους συμφραζόμενα. Παράλληλα, σχολιάζονται οι δυνατότητες και τα όρια της σύνδεσης της τέχνης με τη θέση των Ορθοδόξων του νησιού στο μεταβαλλόμενο και πολυδιάστατο περιβάλλον τους.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:
Η Μαρία Πασχάλη είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακά στη Μουσειολογία (Newcastle University) και στην Ιστορία της Μεσαιωνικής Τέχνης στο Χριστιανικό και Ισλαμικό χώρο της Μεσογείου (Courtauld Institute of Art, University of London). Πρόσφατα ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στο Courtauld Institute of Art, με τίτλο “Painting Identities in Fourteenth-Century Famagusta: Byzantine and Gothic Imagery in Saint George of the Greeks and Our Lady of the Carmelites”. Έχει δημοσιεύσει πτυχές της έρευνάς της για τις τοιχογραφίες της Αμμοχώστου. Αυτή την περίοδο, συμμετέχει σε ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κύπρου σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιοτήτων και με χρηματοδότηση από το ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη που εστιάζει στην ιστορία και τέχνη της εκκλησίας της Μεταμορφώσεως στη Σωτήρα.


κ. Γιώργος Φιλοθέου, Έφορος Αρχαιοτήτων, Τμήμα Αρχαιοτήτων


ΤΙΤΛΟΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ: “ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΑΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ”

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ:
Τα Βυζαντινά Μνημεία που διασώζονται στην Σωτήρα αποτελούν τους αδιάψευστους μάρτυρες για την ανίχνευση της ιστορίας της κωμοπόλεως και της ευρύτερης περιοχής της. Στα σημερινά διοικητικά όρια της Σωτήρας είναι καταγεγραμμένα πέντε βυζαντινά μνημεία, η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος και η εκκλησία του Αγίου Μάμα μέσα στο κέντρο της κοινότητας και στην περιοχή Χορτάκια άλλες τρεις εκκλησίες, η Παναγία η Χορδακιώτισσα, ο Άγιος Γεώργιος και ο Άγιος Θεόδωρος των Χορτακιών. Παρόλα αυτά, αν και δεν ανήκουν μέσα στα σημερινά διοικητικά όρια της Σωτήρας, είναι απόλυτα ταυτισμένα με την περιοχή της Σωτήρας, ο λαξευτός τάφος/παρεκκλήσιο της Αγίας Θέκλας και οι εκκλησίες του Αγίου Αντωνίου και της Αγίας Βαρβάρας.
Η έρευνα και η μελέτη των σημαντικών αυτών Βυζαντινών Μνημείων και η συστηματική συντήρησή τους τα τελευταία χρόνια ρίχνουν όλο και περισσότερο φως στην ιστορία της κωμόπολης της Σωτήρας. Ο σκοπός της ανακοίνωσης αυτής είναι ακριβώς η παρουσίαση όλων αυτών των νέων στοιχείων και μέσα από τα Μνημεία να επιχειρηθεί μια ανασύνθεση της ιστορίας της Σωτήρας και της ευρύτερης περιοχής της.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:
Ο Γιώργος Φιλοθέου είναι πτυχιούχος του Ιστορικού και Αρχαιολογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών (1975-1980) και κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος DEA του Πανεπιστημίου Σορβώνης (1989-1991) με ειδίκευση στη βυζαντινή ζωγραφική. Υπηρέτησε στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών της Ελλάδας – Τμήμα Ιστορικής Γεωγραφίας (1980-1981), στην Αρχαιολογική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας και ως Επιμελητής Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στην Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Δωδεκάνησου με έδρα στη Ρόδο (1982-1992), και από το 1992 ως Αρχαιολογικός Λειτουργός στο Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου.
Από την 1 Μαρτίου 2010 ως Αρχαιολογικός Λειτουργός Α΄, ήταν υπεύθυνος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων των Επαρχιών Λεμεσού, Πάφου, Λάρνακας και Λευκωσίας. Από την 1 Ιανουαρίου 2016 είναι Έφορος Αρχαιοτήτων, υπεύθυνος της Εφορείας Αρχαίων Μνημείων.
Ήταν υπεύθυνος σε ανασκαφές στην Ρόδο και Κω και στην Κύπρο έχει ανασκάψει στην εκκλησία Αγίου Αθανασίου του Πεντασχοινίτη στον Άγιο Θεόδωρο Λάρνακας. Έχει εργαστεί για τη δημιουργία των Αρχαιολογικών Μουσείων Σύμης και Καστελλόριζου και ως υπεύθυνος για τη συγκρότηση του Εικονοφυλακίου της Ιεράς Μονής Ιωάννη Λαμπαδιστή στον Καλοπαναγιώτη, του Εικονοφυλακίου της Μονής Τιμίου Σταυρού στο Όμοδος και του εικονοφυλακίου της κοινότητας στο Λουβαρά.
Έχει κάνει σημαντικό αριθμό επιστημονικών ανακοινώσεων σε τοπικά, πανελλήνια και διεθνή συνεδρία και διετέλεσε μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών και του ICOMOS (Κύπρου).

SotiraNews