Η Κύπρος πήρε μόνο €7,1 δισ. από τα €9 δισ. του Προγράμματος και υπολείπεται η τελευταία δόση των €400 εκατ. Δεν χρειάστηκε άλλα κεφάλαια, γεγονός που είναι ενδεικτικό της κατάστασης της οικονομίας. Καθοριστικής σημασίας αποτελεί η εκπλήρωση των τριών προαπαιτούμενων για να επικυρωθεί από το Eurogroup η 8η αξιολόγηση του Προγράμματος Προσαρμογής της Κύπρου. Οι προβλέψεις προκαλούν αισιοδοξία στην Κυβέρνηση για τη μετέπειτα πορεία αν δεν υπάρξουν παρεκκλίσεις. Ο στόχος για το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα το 2015 αυξήθηκε σε €409 εκατ. ή 2,4% του ΑΕΠ.
Ο δημοσιονομικός στόχος για το 2015 βάσει του προηγούμενου Μνημονίου αναφερόταν σε πλεόνασμα €334 εκατ. ή 1,9% του ΑΕΠ. Για το 2016 προβλέπεται πρωτογενές πλεόνασμα €473 εκατ. ή 2,7% του ΑΕΠ σε σχέση με €433 εκατ. ή 2,4% του ΑΕΠ που προβλεπόταν στο προηγούμενο Μνημόνιο. Παράλληλα ο στόχος για το έλλειμμα μετά και από τα έξοδα τόκων για το 2015 αναθεωρήθηκε στο 0,8% του ΑΕΠ σε σχέση με 0,9% προηγουμένως, ενώ για το 2016 σε πλεόνασμα 0,1% από έλλειμμα 0,1% του ΑΕΠ. Οι κυπριακές Αρχές θα συνεχίσουν τη μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης, με στόχο την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας στην είσπραξη εσόδων και την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής, με σκοπό την αύξηση των φορολογικών εσόδων. Το Μνημόνιο αναφέρει ότι η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών είναι πρωταρχικής σημασίας, προκειμένου να διατηρηθεί η σταθερότητα στην οικονομία και η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων, πολιτών και ξένων επενδυτών στις οικονομικές προοπτικές της Κύπρου.
Συνέχεια στόχων
Στο πλαίσιο αυτό οι στόχοι είναι τέσσερις:
• Να συνεχιστεί η εν εξελίξει διαδικασία της δημοσιονομικής εξυγίανσης, προκειμένου να επιτευχθεί το 3% του πρωτογενούς πλεονάσματος του ΑΕΠ το 2017, 3% έως 4% του ΑΕΠ το 2018 και να διατηρήσει τουλάχιστον ένα τέτοιο επίπεδο στη συνέχεια ανάλογα με τη δυναμική του χρέους.
• Να πετύχει τους ετήσιους δημοσιονομικούς στόχους που ορίζονται στο Μνημόνιο Συμφωνίας με υψηλής ποιότητας μόνιμα μέτρα, ιδίως με τον περιορισμό της αύξησης των δαπανών στον δημόσιο τομέα, του μισθολογικού κόστους, των κοινωνικών παροχών και των έκτακτων δαπανών.
• Διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος της γενικής Κυβέρνησης από το 2016.
• Διατήρηση της δημοσιονομικής εξυγίανσης μεσοπρόθεσμα μέσω ενός ισοσκελισμένου προϋπολογισμού σε διαρθρωτικούς όρους, μέσω της συγκράτησης της αύξησης των δαπανών, της βελτίωσης της δομής της φορολογίας και της ανάληψης φορολογικών διαρθρωτικών μέτρων.
Βιωσιμότητα μισθών
Ένα από τα μεγάλα θέματα με το οποίο καταπιάνεται το επικαιροποιημένο Μνημόνιο Ιανουαρίου είναι η διασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας των μισθών στον δημόσιο τομέα και της συνοχής με τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους. Όπως επισημαίνεται, αυτό θα εξασφαλιστεί με τη μεταρρύθμιση του μηχανισμού καθορισμού των μισθών, όπου οι αυξήσεις θα υπόκεινται σε οικονομικές και δημοσιονομικές προϋποθέσεις βάσει αντικειμενικών δεικτών. Δεν μπορεί να απουσιάζουν από το Μνημόνιο οι τοποθετήσεις της Τρόικας για την εικόνα της δημόσιας διοίκησης ως προς το κομμάτι αξιολόγησης και προαγωγών των δημοσίων υπαλλήλων.
Στο Μνημόνιο σημειώνεται ότι οι κυπριακές Αρχές έλαβαν μια σειρά φορολογικών μέτρων για το 2012-2014 και έχουν προχωρήσει σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Οι Αρχές δεσμεύονται για την πλήρη εφαρμογή των μέτρων και να παρακολουθούν τακτικά τη δημοσιονομική επίπτωσή τους. Οι πιστωτές επισημαίνουν ότι οποιαδήποτε απόκλιση θα πρέπει να αξιολογείται και να αντιμετωπίζεται λαμβάνοντας υπόψη τις μακροοικονομικές εξελίξεις. Σε περίπτωση μειωμένης απόδοσης των εσόδων ή αύξησης των αναγκών σε δαπάνες, η Κυβέρνηση πρέπει να είναι έτοιμη να λάβει πρόσθετα μέτρα για τη διατήρηση των στόχων του προγράμματος. Κατά τη διάρκεια της περιόδου του προγράμματος, τα έσοδα που υπερβαίνουν τις προβλέψεις του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων τυχόν έκτακτων κερδών, θα πρέπει να αποθηκεύονται ή να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση του χρέους. Μέτρα όπως φορολογικές αμνηστίες, που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη φορολογική συμμόρφωση και την ενίσχυση της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής, δεν θα πρέπει να αναληφθούν κατά τη διάρκεια της περιόδου του προγράμματος.
Στο Μνημόνιο αναφέρεται ότι, υπό το πρίσμα των οικονομικών προκλήσεων, τα κονδύλια της ΕΕ θα πρέπει να απευθύνονται σε εκείνους τους τομείς που προσφέρουν τον πιο σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Οι Αρχές θα εξασφαλίζουν τη θεσμική ικανότητα για την εφαρμογή των σημερινών και μελλοντικών προγραμμάτων.
Έξι προσπάθειες προς όφελος των μακροοικονομικών
Η Τρόικα στο επικαιροποιημένο μνημόνιο επισημαίνει ότι Κύπρος απολάμβανε τον μέσο όρο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωζώνη για πάνω από μια δεκαετία. Παράλληλα επισημαίνεται, επεκτάθηκε η απασχόληση στον δημόσιο τομέα και τις υπηρεσίες της σε μεγάλο βαθμό. Κοιτώντας προς το μέλλον αναφέρει το μνημόνιο, με την κατάλληλη στήριξη για βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών θα μπορέσουν να αμβλυνθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση. Στο πλαίσιο αυτό, οι στόχοι είναι:
>> Βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων δαπανών και της δημοσιονομικής διαδικασίας μέσω της αποτελεσματικής εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου
>> Να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για βελτίωση της αποτελεσματικότητας και την κάλυψη του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και να υπάρχει έλεγχος της αύξησης των δαπανών για την υγεία
>> Αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω της βελτίωσης της φορολογικής συμμόρφωσης και είσπραξης
>> Μεταρρυθμίσεις της δημόσιας διοίκησης για τη βελτίωση της λειτουργίας της και της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας,
>> Μεταρρυθμίσεις της συνολικής δομής παροχών με στόχο την αποδοτική χρήση των πόρων και την εξασφάλιση της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ κοινωνικής πρόνοιας και κίνητρα για την ανάληψη εργασίας
>> Επεξεργασία προγράμματος για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κρατικών και ημικρατικών επιχειρήσεων για να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.
Πηγή: Φιλελεύθερος