«Ο πρόεδρος της Τουρκίας έφερε στο προσκήνιο μια νέα πρόταση στο Κυπριακό, προτείνει την ανταλλαγή της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου με την παραλιακή ζώνη των Κοκκίνων». Αυτό επισημαίνει στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο «πρωθυπουργός» Χιουσεγίν Οζγκιουργκιούν, ο οποίος μιλάει για την πορεία των συνομιλιών και κάνει λόγο για αδιέξοδο. Στο ζήτημα των εγγυήσεων, ο κ. Οζγκιουργκιούν δεν κλείνει την πόρτα στην αναθεώρηση του συστήματος.
– Πώς προσεγγίζετε τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό;
– Από ό,τι βλέπω ο Ακιντζί και ο Αναστασιάδης συνειδητοποίησαν ότι οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο. Τώρα προτείνουν νέα διάσκεψη. Ποια διάσκεψη; Σε αυτή θα συζητηθεί μονάχα το θέμα των εγγυήσεων, όχι τα υπόλοιπα ανοικτά θέματα. Για ποιο λόγο, λοιπόν, οδηγούμαστε σε διάσκεψη του Μαρτίου δίχως να έχουμε επιλύσει όλα τα υπόλοιπα προβλήματα; Ακόμη και σε περίπτωση που τελικά οι εγγυήτριες δυνάμεις καταφέρουν να έρθουν σε συνεννόηση, τότε θα βρεθούμε ενώπιον μεγαλύτερων προβλημάτων.
– Στο εδαφικό, δεν συμφωνείτε με το ποσοστό της τάξης του 29,2% που πρότεινε η ηγεσία σας;
– Σε αυτό το σημείο να σας υπενθυμίσω την τελευταία δήλωση του κ. προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τι λέει; Σας δίνω το Βαρώσι με αντάλλαγμα μια παραλιακή ζώνη που θα ενώνει τα Κόκκινα με την τουρκοκυπριακή (τ/κ) πλευρά. Σε καμία περίπτωση ο κ. Ερντογάν δεν παραχωρεί έδαφος από τα παράλια στην ε/κ πλευρά. Εμείς συμφωνούμε με αυτή την άποψη. Πρόκειται για μια νέα προσέγγιση. Σε περίπτωση που ο χάρτης του κ. Ακιντζί συμβαδίζει με αυτά που εννοεί ο κ. Ερντογάν, δεν έχω καμία ένσταση. Ομως σε περίπτωση που αυτός ο χάρτης είναι διαφορετικός, τότε οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι ο κ. Ακιντζί έχει έρθει σε αντίθεση και με την Τουρκία. Αυτό που υποθέτω εγώ είναι πως ο κ. Ακιντζί έδωσε τον χάρτη του κ. Ερντογάν. Η δική μου είναι μια υπόθεση, δεν έχω δει τον χάρτη.
– Πριν από λίγο καιρό είχατε συζητήσει το ζήτημα της Μόρφου με τον πρόεδρο Ερντογάν; Ποια είναι η άποψη του προέδρου της Τουρκίας για αυτό το ζήτημα;
– Ξεπερνώ το ζήτημα της Μόρφου. Ο κ. πρόεδρος λέει ξεκάθαρα «δεν παραχωρώ εδάφη». Προτείνει την επιστροφή της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου με αντίκρισμα κομμάτι γης που θα ενώνει τα Κόκκινα με τις τ/κ περιοχές. Οπότε στο εδαφικό η θέση μας, σε συμφωνία με τον κ. Ερντογάν, συμπυκνώνεται στην εξής πρόταση: ανταλλαγή κλειστής πόλης Αμμοχώστου με παραλιακή ζώνη στα Κόκκινα.
Οι εγγυήσεις
– Στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων ο κ. Ακιντζί δηλώνει ότι υπάρχει ανάγκη για την αναπροσαρμογή του συστήματος στις νέες συνθήκες. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
– Η ασφάλεια και οι εγγυήσεις είναι η «κόκκινη γραμμή» της τ/κ πλευράς. Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις πάνω από το 80% του λαού τάσσεται υπέρ της διατήρησης του συστήματος. Πώς θα μπορούσε να αναθεωρηθεί το σύστημα; Τι συμπεριλάμβανε το σύστημα εγγυήσεων του 1960; 650 Τούρκους και 950 Ελληνες στρατιώτες. Θα μπορούσαν να συζητηθούν οι αριθμοί.
– Δηλαδή δεν αποκλείετε την αναθεώρηση του συστήματος;
– Λέμε ξεκάθαρα το εξής: Δεν μπορούμε να παραιτηθούμε από τις ενεργές και de facto (etkin ve fiili) τουρκικές εγγυήσεις για μια περίοδο που χρειάζεται έτσι ώστε η τ/κ πλευρά να νιώθει ασφάλεια. Από σήμερα δεν μπορούμε να καθορίσουμε ένα χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο, η μεταβατική περίοδος θα μπορούσε να είναι μικρότερη από όσο πιστεύουν κάποιοι. Επίσης, αναλόγως με τις εξελίξεις δεν αποκλείεται να είναι και μεγαλύτερη. Τα χρονικά περιθώρια εξαρτώνται από την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις σχέσεις των λαών.
– Ποια είναι η άποψή σας για την πορεία των συνομιλιών;
– Δεν είμαι σίγουρος για τη σύγκληση της νέας διάσκεψης της Γενεύης. Ο ΟΗΕ βολιδοσκοπεί τις προθέσεις της Τουρκίας και της Ελλάδας. Πιστεύω ότι δεν θα υπάρξει θετική ανταπόκριση για τη νέα διάσκεψη.
– Εν τω μεταξύ, παράλληλα με τις διασκέψεις και τις συνομιλίες έχουμε και το ζήτημα της ΑΟΖ. Πιστεύετε ότι θα έχουμε εξελίξεις σε αυτό το πεδίο κατά τις επόμενες εβδομάδες;
– Η Τουρκία έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα απαντήσει σε περίπτωση που η ε/κ πλευρά προβεί σε νέες ενέργειες. Εφόσον επιδιώκουμε πρόοδο στις συνομιλίες, πρέπει να αποφύγουμε ενέργειες που ενδέχεται να προκαλέσουν ένταση.