Greeklish: Siriknonoun ti glossa kai apodomoun tin krisi

Οι μαθητές ενός ιδιωτικού σχολείου στο οποίο η πρώτη γλώσσα διδασκαλίας είναι η αγγλική, δημιούργησαν, κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά, ερευνητική ομάδα και έθεσαν κάτω από το μικροσκόπιό τους την ελληνική γλώσσα. Το όλο εγχείρημα που χαρακτηρίστηκε από τους ίδιους «τολμηρή πρόκληση», είχε ένα ξεκάθαρο στόχο: Να απαντηθεί το ερώτημα εάν «κατηφορίζοντας από τα λευκά μαλλιά του Ομήρου η ελληνική γλώσσα φτάνει ως εμάς ενιαία, αδιάσπαστη και ακερμάτιστη». Εάν με άλλα λόγια, διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας εκείνες οι λέξεις του Ομήρου, μπροστά στις οποίες υποκλίθηκαν λόγιοι εντός και εκτός Ελλάδας, με παγκόσμια ακτινοβολία.

Τα ευρήματα των μαθητών του G. C. School of Careers παρουσιάστηκαν πρόσφατα σε ημερίδα που διοργανώθηκε στο σχολείο τους, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «ΜΕΡΑ».Η έρευνα τους επικεντρώθηκε σε δύο οπτικές γωνίες:

α) Την επιβίωση του αρχαίου ελληνικού λόγου στην καθημερινή ομιλία μας, και β) «Στη γλώσσα των νέων» καθώς και τις συνέπειες της χρήσης των greekglish, ειδικά σήμερα που κυριαρχεί το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης.Ο βασικός σκοπός της έρευνας –όπως είπαν οι μαθητές που την πραγματοποίησαν και την παρουσίασαν– ήταν να προσεγγίσουν ένα ευαίσθητο και επίκαιρο «γλωσσικό ζήτημα», αν δηλαδή η ιδιαίτερη χρήση της γλώσσας από τους νέους συνιστά απειλή ή αποτελεί έκφραση της γλωσσικής τους δημιουργικότητας και συνεπώς εμπλουτίζει τη γλωσσική τους επικοινωνία και την προσωπική τους έκφραση.Όπως υποστήριξαν, η πορεία της έρευνας ήταν πολύ δημιουργική και ενδιαφέρουσα.Κατάρτισαν ερωτηματολόγια με τα οποία εστίασαν στη σημασία του αρχαίου ελληνικού λόγου και σε λέξεις που χρησιμοποιούνται στην καθημερινότητα. Τα υπόλοιπα τα εστίασαν στη χρήση των greekglish και αν αυτό οδηγεί στην απομείωση του ελληνικού λόγου.Κατά την έρευνα, κλήθηκαν να συμπληρώσουν τα ερωτηματολόγια μαθητές της Α’ και της Β’ τάξης του γυμνασίου, λήφθηκαν συνεντεύξεις από άτομα της τρίτης ηλικίας και πληροφορίες από άλλες σχετικές έρευνες, όπως και από το διαδίκτυο. Στην έρευνα έλαβαν μέρος 60 μαθητές της Α’ τάξης και 53 της Β’. Στο σύνολο των μαθητών, τα 63 είναι αγόρια και τα 50 κορίτσια.Η έρευνα επικεντρώθηκε στην υπέρμετρη χρήση των greekglish τα οποία –όπως σημείωσαν οι νεαροί ερευνητές- έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. «Τα greekglish είναι μια “μόδα” που άρχισε τα τελευταία χρόνια και πλέον αποτελεί μιαν από τις απειλές της νεοελληνικής μας γλώσσας».Όπως διαπίστωσαν οι μαθητές «με τη χρήση των greekglish προσπαθούμε να κερδίσουμε χρόνο, να κρύψουμε τα ορθογραφικά μας λάθη και να είμαστε “ιν”. Ξεχνούμε να γράφουμε στα ελληνικά, κάνουμε γραμματικά και συντακτικά λάθη που περνούν απαρατήρητα και αλλάζουμε τη μορφή των λέξεων με αποτέλεσμα να απομακρυνόμαστε σταδιακά από την ίδια τη μητρική μας γλώσσα».Πέρα από αυτή τη διαπίστωση όμως, οι νεαροί ερευνητές υποστήριξαν ότι «δεν χρειάζεται να γράφουμε με συντομογραφίες και να προσπαθούμε να καλύψουμε τις αδυναμίες μας, οχυρωμένοι πίσω από μια τεχνητή γραφή. Πρέπει να μάθουμε να γράφουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τη γλώσσα μας».Τα κινητά, τα facebook με τα μηνύματα τους, τις συντομογραφίες και τους λατινικούς χαρακτήρες συρρικνώνουν τη γλώσσα μας και αποδομούν την κρίση μας, κατέγραψαν στην έρευνά τους οι μαθητές που προειδοποιούν ότι «αυτό κάποια στιγμή θα το πληρώσουμε ακριβά».

Υπάρχει πρόβλημα

Με την ολοκλήρωση της έρευνας, οι μαθητές ήταν πλέον βέβαιοι ότι, ναι υπάρχει πρόβλημα στην ποιότητα της χρήσης της γλώσσας μας. Διαφάνηκε πως στα σημερινά παιδιά δεν αρέσει ιδιαίτερα να διαβάζουν βιβλία που αναφέρονται στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και ότι το πρόβλημα είναι πιο έντονο στα αγόρια.Η πλειοψηφία των μαθητών που έλαβαν μέρος στην έρευνα, δεν πιστεύει πως είναι εφικτή η αναβίωση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Θεωρούν πως θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν καλύτερα τη θεία λειτουργία στη δημοτική γλώσσα.Στην έρευνα καταγράφεται μια διαφοροποίηση στις θέσεις αγοριών / κοριτσιών όσον αφορά τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να επανασυνδεθούμε με τον αρχαίο ελληνικό λόγο. Τα αγόρια έδειξαν προτίμηση στις θεατρικές παραστάσεις, ενώ τα περισσότερα κορίτσια επέλεξαν τα κείμενα.Μια πολύ μικρή μερίδα μαθητών απάντησε πως ακούει στην καθημερινότητά της λέξεις που την ξενίζουν και λέξεις που δεν κατανοεί. Ταυτόχρονα όμως, οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι η κυπριακή διάλεκτος έχει πολλές λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.Μεγάλη μερίδα παιδιών φάνηκε από την έρευνα, ότι γνωρίζει αρχαίες/ λόγιες φράσεις που χρησιμοποιούνται στον γραπτό / προφορικό λόγο.Η ομάδα των δέκα

Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν δέκα συνολικά άτομα: Νάγια Αζά, Εύα Αντωνιάδη, Παναγιώτα Γιαλλούρη, Ηλίας Δανός, Νικόλας Κυριακίδης, Θεοδώρα Ρολάνδη, Γρηγορία Σαμούτη, Άντρεα Σωτηρίου, Στέλιος Ταμάσιος, Κλείτος Φιλιππίδης.Οι λέξεις διασώθηκαν

Οι μαθητές-ερευνητές υποστήριξαν στο τέλος της παρουσίασής τους ότι «όλες οι Ομηρικές λέξεις έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα. Μπορεί να μη διατηρήθηκαν ατόφιες, αλλά έχουν μείνει στη γλώσσα μας μέσω των παραγώγων τους.Επίδραση γονιών

Οι μαθητές διερεύνησαν κατά πόσο επηρεάζει την κατανόηση του αρχαίου ελληνικού λόγου η χώρα σπουδών των γονέων. Όπως διαφάνηκε, όταν οι γονείς έχουν σπουδάσει σε αγγλόφωνη χώρα, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι τα παιδιά τείνουν να κατανοούν σε μικρότερο βαθμό τον αρχαίο ελληνικό λόγο.Η πλειοψηφία των παιδιών των οποίων οι γονείς σπούδασαν στην Ελλάδα δήλωσε ότι θεωρεί τον αρχαίο ελληνικό λόγο ως τις ρίζες μας, τον πολιτισμό μας.Ομηρική ποίηση και ιατρική

Όπως ανέφεραν οι μαθητές, επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η απαγγελία της Οδύσσειας και της Ιλιάδας συγχρονίζει αναπνοή και παλμούς. «Εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης»… «Νόστιμον ήμαρ»… «Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων, μηδέ γένος πατέρων αισχυνέμεν»…Το «American Journal of Physiology» υποστηρίζει ότι ο λεγόμενος δακτυλικός εξάμετρος, το αρχαιότερο μέτρο ποίησης με το οποίο ο Όμηρος επέλεξε να γράψει τα έπη της «Οδύσσειας» και της «Ιλιάδας», επιδρά θετικά στο συγχρονισμό της αναπνοής και των παλμών της καρδιάς όταν κάποιος τα απαγγέλλει.Με την απαγγελία στίχων σε αυτή τη μορφή μπορούν να επιτευχθούν αργές ανάσες που βοηθούν τόσο στην καρδιακή λειτουργία όσο και στη σωστή αναπνοή.Παρακολουθώντας συστηματικά τις αντιδράσεις του οργανισμού 2Ο ατόμων κατά τη διάρκεια απαγγελίας στίχων από την Ομηρική «Οδύσσεια», ανακάλυψαν μια εκπληκτική επίδραση στο συγχρονισμό των αναπνοών και των καρδιακών παλμών.Είναι προφανές ότι το εξάμετρο βοηθά τον ανθρώπινο οργανισμό να βρει το δικό του σωστό ρυθμό. Θεωρείται μια ανακάλυψη ιδιαίτερα σημαντική, τόσο για την κατανόηση των μηχανισμών που βοηθούν στη λειτουργία της καρδιάς και της αναπνοής όσο και για τη θεραπεία καρδιακών παθήσεων.Η προφορά του ο και του ω κατά τον Διονύση Σαββόπουλο

Κατά την παρουσίαση της έρευνάς του, οι μαθητές αναφέρθηκαν και σε ένα παράδειγμα, σχετικό με την πορεία της γλώσσας από το χθες στο σήμερα. Όπως είπαν, ο τραγουδοποιός Διονύσης Σαββόπουλος έχει διαπιστώσει ότι η προφορά των μακρών και των βραχέων φωνηέντων είναι εγγενής και αυθύπαρκτη στην ελληνική γλώσσα, παρά την κακοποίηση που έχει υποστεί με την κατάργηση των τόνων και των πνευμάτων.Γράφει σχετικά ο Σαββόπουλος: «Έδωσα σε έναν ανύποπτο νέο που παρευρίσκετο στο στούντιο να διαβάσει λίγες φράσεις. Εκεί μέσα είχα βάλει σκοπίμως την ίδια λέξη ως επίθετο και ως επίρρημα, διότι είχα πάντα την περιέργεια να διαπιστώσω αν προφέρουμε διαφορετικά το ωμέγα από το όμικρον. Μαγνητοφωνήσαμε τις φράσεις:1. Είναι ακριβός αυτός ο αναπτήρας.
2. Ναι, ακριβώς αυτό ήθελα να πω.Ελάχιστη διαφορά στο αφτί, ο ηχολήπτης μόνο επέμενε ότι το δεύτερο ήταν κάπως πιο φαρδύ. Τότε συνδέσαμε τον παλμογράφο. Το διάγραμμα του επιρρήματος που γράφεται με ωμέγα είναι πολύ πλουσιότερο. Καταπληκτικό! Ο παλμογράφος μου φάνηκε σαν μια σκαπάνη που κάτω από το έδαφος της καθημερινής ομιλίας ανακαλύπτει αυτό που δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, έστω μέσα σε χειμερία νάρκη, αυτό που συνειδητοποίησαν και προσπάθησαν να μνημειώσουν οι Αλεξανδρινοί 2.300 χρόνια πριν. Τίποτε δεν χάθηκε. Όλα υπάρχουν.Άλλωστε η ίδια η γλώσσα είναι ξεκάθαρη. Το «όμικρον» είναι «ο» αλλά μικρό, ενώ το «ωμέγα» είναι και αυτό μεν «ο», είναι μέγα όμως, σαν δύο όμικρον μαζί και ακόμα και το σύμβολο του είναι πραγματικά σαν δύο όμικρον κολλημένα. Μέγα και σε διάρκεια λοιπόν. Για αυτό όταν θέλουμε να γράψουμε το επιφώνημα θαυμασμού «πω πω» χρησιμοποιούμε ενστικτωδώς το ωμέγα και όχι το όμικρον. Γραμμένο με όμικρον φαίνεται γελοίο.Πολλοί ίσως να μην καταλαβαίνουν την τεράστια σημασία του πειράματος αυτού. Είναι εκτός όλων των άλλων και μια τρανταχτή απόδειξη για τη συνέχεια της ελληνικής φυλής, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να παραμείνει στη γλώσσα μόνο περνώντας τη γλώσσα από τον γονέα στο παιδί, σε αντίθετη περίπτωση θα είχε χαθεί».Πηγή: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ