Το καλοκαίρι του 2015, η Αμερική πήρε μια «γεύση» του πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί το μέλλον της. Ο αμερικανικός στρατός πραγματοποίησε μια άσκηση ρουτίνας στα νότια, που προκάλεσε ένα ντόμινο θεωριών συνωμοσίας, ιδιαίτερα στο Τέξας.
Κάποιοι πίστεψαν πως τα γυμνάσια αυτά ήταν προάγγελος μιας κινεζικής εισβολής· άλλοι νόμιζαν πως θα συνέπιπτε με μια πρόσκρουση με αστεροειδή. Η άσκηση, που ονομαζόταν Jade Helm 15, είχε να κάνει με «εσωτερική εξάλειψη τοπικών ενόπλων ανταρτών», σύμφωνα με μια από τις ιστοσελίδες dark fantasy της δεξιάς.
Ο Greg Abbot, ο Ρεπουμπλικανός κυβερνήτης του Τέξας, πήρε αυτές τις ασυναρτησίες στα σοβαρά. Διασφάλισε πως οι 1.200 ομοσπονδιακοί στρατιώτες παρακολουθούνταν στενά από την ένοπλη Εθνική Φρουρά του Τέξας. Σε αυτό το περίεργο περιστατικό, που σημειώθηκε έναν χρόνο προτού γίνει υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία των ΗΠΑ ο Donald Trump, βλέπουμε το «μικρόβιο» μιας διάλυσης της Αμερικής.
Όπως συμβαίνει και με οποιαδήποτε προειδοποίηση για επικείμενο εμφύλιο πόλεμο, η αναφορά και μόνο ενός ακόμα αμερικανικού εμφυλίου ακούγεται υπερβολικά καταστροφολογική -όπως οι επίμονες προειδοποιήσεις του Μαζεστίξ στα κόμικς Αστερίξ, πως ο ουρανός πρόκειται να πέσει στο κεφάλι των Γαλατών. Πολλές φορές υπήρξε λάθος πρόβλεψη για διάλυση της Αμερικής.
Ωστόσο, μια σειρά πρόσφατων βιβλίων παρουσιάζουν μια ανησυχητικά πειστική υπόθεση πως τα προειδοποιητικά σημάδια είναι εντονότερα από ποτέ, από το 1861. Ο Γάλλος φιλόσοφος Βολταίρος είπε κάποτε πως «αυτοί που μπορούν να σε κάνουν να πιστέψεις παραλογισμούς, μπορούν να σε κάνουν να διαπράξεις θηριωδίες». Όπως δείχνει η Barbara Walter του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο εγχειρίδιό της με τίτλο “How Civil Wars Start”, η δημοκρατία των ΗΠΑ σήμερα «τικάρει» όλα τα λάθος κουτιά.
Ακόμα και πριν τον θρίαμβο του Trump στις προεδρικές εκλογές του 2016, οι πολιτικοί αναλυτές προειδοποιούσαν για τη διάβρωση της δημοκρατίας και τη στροφή προς τον αυταρχισμό. Ο διχασμός που προκάλεσε η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος της 6ης Ιανουαρίου του 2021 έχει στείλει τη δημοκρατία σε επικίνδυνες νέες ατραπούς.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί πιστεύουν, χωρίς αποδείξεις, πως οι Δημοκρατικοί έκλεψαν τις εκλογές με την υποστήριξη του λεγόμενου «βαθέως κράτους», την κινεζική κυβέρνηση, τα νοθευμένα μηχανήματα ψηφοφορίας της Βενεζουέλας, ή έναν συνδυασμό αυτών.
Στο βιβλίο με τίτλο «This Will Not Pass», που έγραψαν οι ρεπόρτερ των New York Times Jonathan Martin και Alexander Burns, αναφέρεται πως o Joe Biden είπε σε ανώτατο στέλεχος των Δημοκρατικών πως «πραγματικά ελπίζω (η προεδρία μου) να είναι αποτελεσματική. Αν δεν είναι, δεν είμαι σίγουρος πως θα έχουμε χώρα». Το ότι ένας πρόεδρος των ΗΠΑ θα μπορούσε να πει κάτι τόσο εσχατολογικό χωρίς να προκαλέσει μεγάλη εντύπωση, δείχνει το πόσο αυτού του είδους ο φόβος έχει γίνει ρουτίνα.
Το 1990, η CIA προέβλεψε σωστά πως η Γιουγκοσλαβία θα διαλυόταν εντός δύο ετών επειδή τα πολιτικά της σκλήραιναν και μετατρέπονταν σε εθνοτικές ομάδες. Το 2022, τα δύο κόμματα της Αμερικής διαχωρίζονται όλο και περισσότερο σε φυλετικές γραμμές και γραμμές ταυτότητας. Οι Ρεπουμπλικανοί είναι λευκοί, κατοικούν σε μικρές πόλεις και αγροτικές περιοχές -το κόμμα πλέον κατέχει στο Κογκρέσο μία μόνο πραγματικά αστική περιοχή στο Στάτεν Άιλαντ της Νέας Υόρκης. Οι Δημοκρατικοί είναι τώρα σχεδόν εξ ολοκλήρου αστοί και πολυεθνοτικοί. Οι συνήθειες μιας κανονικής δημοκρατίας στην οποία το κόμμα που χάνει σχηματίζει μια πιστή αντιπολίτευση, πλέον χάνονται.
Πάνω από το ένα τρίτο των Ρεπουμπλικανών και των Δημοκρατικών πιστεύουν σήμερα ότι η βία είναι δικαιολογημένη για να επιτύχουν τους πολιτικούς τους στόχους, ενώ το 2017, τη χρονιά που ανέλαβε ο Trump την εξουσία, ήταν λιγότερο από το ένα δέκατο. Η ρητορική του Trump άνοιξε τις πύλες στα αυτονομιστικά συναισθήματα.
Όταν χάνει το ένα κόμμα, οι ψηφοφόροι του αισθάνονται ότι η Αμερική τους καταλαμβάνεται από μια ξένη δύναμη. Η Αμερική, επισημαίνει η Walter, έχει μετατραπεί σε «μια παραταξιακή ανοκρατία (anocracy)» -μια ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ απολυταρχίας και δημοκρατίας-, που «πλησιάζει γρήγορα το στάδιο της ανοιχτής εξέγερσης». Η βία καταδιώκει την πολιτική γλώσσα της Αμερικής. Όπως γράφει ο Καναδός μυθιστοριογράφος Stephen Marche, στο βιβλίο του «The Next Civil War», που είναι μια πολύ ευφάνταστη θρηνολογία για την επερχόμενη διάσπαση της Αμερικής, η χώρα «απέχει μια θεαματική πράξη βίας από μια εθνική κρίση».
Πώς έφτασε εδώ η Αμερική; Διαλέξτε όποιο από τα θλιβερά ορόσημα θέλετε -την προσέγγιση της καμένης γης του Newt Gingrich όταν διατελούσε πολωτικός πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων τη δεκαετία του 1990, την απόφαση 5-4 του Ανωτάτου Δικαστηρίου που έδωσε τις εκλογές του 2000 στον George W. Bush, την ανεξέλεγκτη απάντηση της Αμερικής στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, τη μοιραία έρευνα του FBI για τα σχεδόν κωμικά ασήμαντα email της Hillary Clinton, τους Δημοκρατικούς που απέδωσαν τη νίκη του Trump στον Vladimir Putin, την προσπάθεια του Trump να ξεριζώσει κάθε προστατευτικό κιγκλίδωμα ή την αποτυχία του Κογκρέσου να ενωθεί για την ανάγκη να τιμωρηθεί μια βίαιη επίθεση εναντίον του. Η δημοκρατική οπισθοδρόμηση της Αμερικής μοιάζει με τη διάσημη παρατήρηση του Ernest Hemingway για τη χρεοκοπία: «Σταδιακά, μετά ξαφνικά».
Ο Burns και ο Martin προσφέρουν ένα επιμελώς ερευνημένο και συχνά διαφωτιστικό χρονικό του πρόσφατου πολιτικού εκφυλισμού της Αμερικής. Πολλά από αυτά συνοψίζονται στην απουσία χαρακτήρα. Καθώς κατακάθισε η σκόνη της περσινής επίθεσης στο Καπιτώλιο -που πραγματοποιήθηκε από έναν όχλο σχεδόν εξ ολοκλήρου λευκών συνταξιούχων αστυνομικών, νοσοκόμων, εργολάβων ακινήτων, γιατρών, δικηγόρων και ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων που κουβαλούσαν σημαίες, θηλιές, πιστόλια Smith & Wesson, συσκευές αναισθητοποίησης, κροτίδες, χειροπέδες, χημικά και μαχαίρια-, οι Ρεπουμπλικανοί ηγέτες ξεφύσησαν με ανακούφιση. Το Καπιτώλιο μπορεί να γέμισε με γυαλιά, οι διάδρομοί του να αλείφθηκαν με περιττώματα.
Του Edward Luce -FInancial Times