Οριστικό τέλος στην εισαγωγή ρωσικού αερίου στην ΕΕ το 2028

Με συντριπτική πλειοψηφία, το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, που συνεδρίασε στο Λουξεμβούργο, ενέκρινε τον νέο κανονισμό για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU για την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία.

Ο κανονισμός προβλέπει νομικά δεσμευτική σταδιακή απαγόρευση τόσο για το φυσικό αέριο μέσω αγωγών όσο και για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, με στόχο την πλήρη παύση εισαγωγών από την 1η Ιανουαρίου 2028.

Έχοντας ήδη λάβει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Υπουργών, ο κανονισμός αναμένεται να επικυρωθεί στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ.

Μεταβατική φάση για τα υφιστάμενα συμβόλαια προμήθειας

Το Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου θα απαγορευτούν από την 1η Ιανουαρίου 2026, διατηρώντας όμως μια μεταβατική περίοδο για τα υφιστάμενα συμβόλαια. Ειδικότερα, τα βραχυπρόθεσμα συμβόλαια που έχουν συναφθεί πριν από τις 17 Ιουνίου 2025 μπορούν να συνεχιστούν έως τις 17 Ιουνίου 2026, ενώ τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια θα μπορούν να ισχύουν έως την 1η Ιανουαρίου 2028.

Οι τροποποιήσεις σε υφιστάμενα συμβόλαια θα επιτρέπονται μόνο για περιορισμένους λειτουργικούς λόγους και δεν θα μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση των ποσοτήτων, με ορισμένες εξαιρέσεις για κράτη-μέλη χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα που έχουν επηρεαστεί από αλλαγές στις οδούς προμήθειας.

Πώς φτάσαμε στη σημερινή ψηφοφορία

Μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στη Διακήρυξη των Βερσαλλιών (Μάρτιος 2022) να τερματίσουν το συντομότερο δυνατό την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.

Ως αποτέλεσμα, οι εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου από τη Ρωσία προς την ΕΕ έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Παρότι οι εισαγωγές πετρελαίου έχουν πέσει κάτω από 3% το 2025, το ρωσικό φυσικό αέριο εξακολουθεί να αντιστοιχεί σε περίπου 13% των εισαγωγών της ΕΕ, αξίας άνω των 15 δισ. ευρώ ετησίως, αφήνοντας την Ένωση εκτεθειμένη σε κινδύνους για το εμπόριο και την ενεργειακή της ασφάλεια.

Για την αντιμετώπιση αυτής της ευαλωτότητας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τον Μάιο του 2025 τον οδικό χάρτη REPowerEU, προκειμένου να εξασφαλιστεί σταδιακή απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια και ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της ΕΕ.

Τον Ιούνιο του 2025, η Επιτροπή παρουσίασε πρόταση για τη σταδιακή κατάργηση των υπολειπόμενων εισαγωγών φυσικού αερίου μέσω αγωγών και LNG, με πλήρη απαγόρευση έως την 1η Ιανουαρίου 2028.

Πηγή: protothema.gr