Σαν σήμερα 9 Νοεμβρίου, πέφτει το τείχος του Βερολίνου

Χτίστηκε το 1961 για να χωρίζει την Ανατολή από τη Δύση και αποτέλεσε το σύμβολο του «Ψυχρού Πολέμου» – Έπεσε μετά από λαϊκή εξέγερση που σάρωσε από τη μια άκρη μέχρι την άλλη το «σιδηρούν παραπέτασμα»

O διαχωρισμός μεταξύ της «δημοκρατικής Δύσης» και της «κομμουνιστικής Ανατολής» δεν υπήρξε μόνο ιδεολογικός. Στα χρόνια του ψυχρού πολέμου απέκτησε και το δικό του σύμβολο. Ήταν το Τοίχος του Βερολίνου, το «Τοίχος του Αίσχους», όπως το ονόμαζαν οι δυτικοί. Ήταν το τοίχος που είχε χωρίσει το Βερολίνο και τη Γερμανία ολόκληρη σε δυο κομμάτια. Στην Ανατολική και τη Δυτική Γερμανία.

Ουσιαστικά το «χτίσιμο» του τοίχους ξεκίνησε αμέσως μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Γερμανία χωρίστηκε σε τέσσερα κομμάτια. Γαλλία, Βρετανία, ΗΠΑ και ΕΣΣΔ πήραν απο ένα κομμάτι. Κάπως έτσι χωρίστηκε και η πρωτεύουσα της χώρας. Το Βερολίνο. Όταν Γαλλία, Βρετανία και ΗΠΑ ένωσαν τα κομμάτια τους και έφτιαξαν τη Δυτική Γερμανία, η ΕΣΣΔ προχώρησε στον χερσαίο αποκλεισμό του δυτικού κομματιού. Το 1949, πλέον, υπήρχαν η Δυτική Γερμανία και η Λαϊκή Δημοκρατίας της Γερμανίας (η Ανατολική Γερμανία).

Η φυγή προς τη Δύση

Τον Ιούνιο του 1953 οι εργάτες στην Ανατολική Γερμανία εξεγείρονται ζητώντας καλύτερους μισθούς και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η εξέγερση συνετρίβη από τους Σοβιετικούς και από εκείνο το σημείο και έπειτα πολλοί ανατολικογερμανοί άρχισαν να μεταναστεύουν στο δυτικό κομμάτι της πρωτεύουσας. Η Αρχές της Ανατολικής Γερμανίας μπροστά σε αυτό το φαινόμενο αποφάσισε να χτίσει έναν φράχτη. Αρχικά, ήταν μόνο ένα συρματόπλεγμα. Όταν όμως διαπιστώθηκε πως αυτό δεν μπορεί να σταματήσει τους ανατολικογερμανούς από τη φυγή αποφασίστηκε το συρματόπλεγμα να γίνει ένα τοίχος ύψους 2 μέτρων!

Οι δυτικοί, προφανέστατα, και εκμεταλλεύτηκαν πολιτικά το συγκεκριμένο γεγονός προκειμένου να μιλήσεις για ανελευθερία και καταπίεση στο ανατολικό κομμάτι. Ενδεικτικό της πολιτικής πόλωσης ήταν πως κατά την επίσκεψη που έκανε ο Κένεντι στο δυτικό Βερολίνο το 1963 είχε πει το περίφημο «Ich bin ein Berliner» (Είμαι κι εγώ Βερολινέζος)!

Ο Γκορμπατσόφ, η περεστρόικα και η πτώση του τοίχους

Ανά τακτά χρονικά διαστήματα η ένταση κατά μήκος του τοίχους αυξανόταν επικίνδυνα. Συνολικά 136 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να περάσουν από την Ανατολική στη Δυτική πλευρά της πόλης. Το πρώτο θύμα υπήρξε η 58χρονη νοσοκόμα Ίντα Ζίκμαν, η οποία σκοτώθηκε στις 22 Αυγούστου 1961 στην προσπάθειά της να διαφύγει στο Δυτικό Βερολίνο, όπου ζούσε η αδελφή της. Τελευταίο θύμα ο 33χρονος άνεργος ηλεκτρολόγος Βίνφριντ Φρόιντενμπεργκ, ο οποίος κατάφερε μ’ ένα αυτοσχέδιο αερόστατο να περάσει στο Δυτικό Βερολίνο, αλλά για κακή του τύχη αυτό κατέπεσε και συνετρίβη, με αποτέλεσμα να βρει ακαριαίο θάνατο (29 Αυγούστου 1989).

Από το 1986, ωστόσο, και μετά φαινόταν πως το τέλος για το τοίχος της ντροπής πλησίαζε. Ηγέτης της ΕΣΣΔ, πλέον, ήταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ο οποίος με την «περεστρόικα» και τη «γκλάσνοστ» έφερνε έναν μεταρρυθμιστικό αέρα που μύριζε «ανανέωση». Το τέλος ήρθε όταν η μια μετά την άλλη οι σοσιαλιστικές χώρες άνοιγαν τα σύνορά τους προς τη δύση. Έτσι οι ανατολικογερμανοί περνούσαν στη Δύση μέσω… Ουγγαρίας, Πολωνίας ή Τσεχοσλοβακίας. Οι Αρχές της Ανατολικής Γερμανίας βρέθηκαν να κυνηγούν τις εξελίξεις και έτσι άνοιξαν τα σύνορα και εκεί! Πλέον το Τοίχος του Βερολίνου δεν είχε καμία χρησιμότητα και την ίδια ακριβώς ημέρα με το άνοιγμα των συνόρων οι Βερολινέζοι άρχισαν να το ρίχνουν. Ένα χρόνο αργότερα η Γερμανία ενώθηκε και πάλι.

reader.gr