Στερεύουν οι ποταμοί της Ευρώπης πλήττοντας εμπόριο και ενέργεια

Συνεισφέρουν περίπου 80 δισ. ευρώ στην οικονομία της Ε.Ε. και διαμέσου αυτών διέρχεται πάνω από ένας τόνος φορτίου ετησίως για κάθε πολίτη της Ε.Ε., ενώ κάποιοι εξυπηρετούν την παραγωγή ενέργειας. Τώρα, όμως, στερεύουν οι ποταμοί της Ευρώπης, από τον Ρήνο μέχρι τον Δούναβη και άλλους μικρότερους και λιγότερο γνωστούς ποταμούς της Γηραιάς Ηπείρου. Το πλήγμα αναμένεται να είναι μεγαλύτερο από τη ζημιά 5 δισ. ευρώ που προκάλεσε το 2018 η διακοπή του εμπορίου μέσω Ρήνου, όταν είχε μειωθεί τόσο η στάθμη των υδάτων του ώστε δεν ήταν δυνατόν να συνεχισθεί η κυκλοφορία των πλοίων.

Στον Ρήνο, που εδώ και αιώνες αποτελεί πυλώνα των οικονομιών της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Ελβετίας, έχει μειωθεί τόσο η στάθμη του νερού ώστε δεν μπορούν να διέλθουν πλοία, με αποτέλεσμα να διακόπτεται η μεταφορά ντίζελ και άνθρακα που καταλήγει σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο Δούναβης, που εκτείνεται σε μήκος περίπου 2.897 χιλιομέτρων και διασχίζει την κεντρική Ευρώπη φτάνοντας μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα, τείνει επίσης να στερέψει με αποτέλεσμα να μην εξυπηρετεί πλέον τη μεταφορά και το εμπόριο σιτηρών και πολλών άλλων. Σε όλη την Ευρώπη οι μεταφορές αποτελούν μόνο μία πλευρά του εμπορίου που εξυπηρετείται από τους ποταμούς και τώρα πλήττεται από την κλιματική κρίση. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, η ενεργειακή κρίση επιδεινώνεται επειδή έχει ανέβει τόσο η θερμοκρασία των υδάτων του Ροδανού και του Γκαρόν ώστε δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ψύξη των πυρηνικών αντιδραστήρων της χώρας, οι μισοί από τους οποίους είναι ήδη εκτός λειτουργίας για εργασίες συντήρησης. Στην Ιταλία έχει τόσο μειωθεί η στάθμη των υδάτων του Πάδου, ώστε δεν αρκεί για να ποτιστούν οι ορυζώνες, και η Νορβηγία ετοιμάζεται να διακόψει τις εξαγωγές ενέργειας στην Ε.Ε. επειδή έχει μειωθεί η στάθμη του νερού στις υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις της και δεν επαρκεί για να διασφαλίσει την ηλεκτροδότηση των νοικοκυριών της χώρας.

Ακόμη και τις καλύτερες εποχές, είναι πρόβλημα να διακόπτεται η κίνηση μέσω ποταμών και καναλιών, αλλά τώρα η κατάσταση είναι ανησυχητική δεδομένου ότι η Ευρώπη βρίσκεται στα πρόθυρα ύφεσης εξαιτίας του πληθωρισμού που επιταχύνθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία και έχει περιορίσει την προσφορά ενέργειας και τροφίμων. Τέσσερα χρόνια από το 2018, όταν η μείωση της στάθμης των υδάτων του Ρήνου εμπόδισε τη διέλευση πλοίων, η Ευρώπη αντιμετωπίζει την επιτακτική ανάγκη να θωρακίσει τις μεταφορές μέσω ποταμών και καναλιών. «Το πρόβλημα δεν είναι μόνον οι μεταφορές εμπορευμάτων ή η άρδευση, αλλά πάρα πολλά πράγματα», τονίζει η Σεσίλ Αζβάρντ, διευθύντρια στη γαλλική εταιρεία διαχείρισης υδάτινων πόρων VNF, που υπογραμμίζει πως «οι ποταμοί είναι μέρος της κληρονομιάς μας». Σύμφωνα με τον Αλμπέρ Γιαν Σουάρτ, οικονομολόγο συγκοινωνιολόγο στην ΑΒΝ Amro Bank NV, οι επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες θα είναι πολύ χειρότερες από τη ζημιά των 5 δισ. ευρώ που επέφερε η διακοπή του διαμετακομιστικού εμπορίου στον Ρήνο το 2018. «Θα περιοριστεί δραματικά η δυνατότητα μεταφορών μέσω ποταμών και καναλιών, καθώς έχουν μειωθεί σοβαρά οι βροχοπτώσεις, ενώ στη Γερμανία θα σημειώσουν περαιτέρω άνοδο οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας».

BLOOMBERG