Έκκληση προς τους καταναλωτές να επιλέξουν βασικό λογαριασμό για χαμηλότερες χρεώσεις σε τράπεζες

Έκκληση προς τους καταναλωτές όπως ζητήσουν από τις τράπεζες τη μετατροπή των τραπεζικών τους λογαριασμών σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, έτσι ώστε να επωφεληθούν του πλαφόν χρεώσεων που περιορίζεται στα €36 ευρώ ετησίως, απηύθυναν Υπουργός Οικονομικών και Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, συμπληρώνοντας πως με βάση τη νομοθεσία δεν υπάρχει περιθώριο παρέμβασης σε άλλου είδους λογαριασμούς.

Η έκκληση του Κωνσταντίνου Πετρίδη και του Κωνσταντίνου Ηροδότου έγινε ύστερα από βροχή επικρίσεων που εξαπέλυσαν τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου, η οποία συζήτησε το θέμα των αυξημένων τραπεζικών τελών. Η συζήτηση θα συνεχιστεί την ερχόμενη Τρίτη.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Κυριάκος Χατζηγιάννης κάλεσε τις τράπεζες να παγοποιήσουν τις αυξήσεις «μέχρις ότου εξαντληθεί ένας πολιτισμένος διάλογος», προσθέτοντας πως «δεν μπορούν να συνεχίσουν αυτό τον κανιβαλισμό με έλλειψη στοιχείων σεβασμού».

Σημείωσε πως η επικέντρωση της συζήτησης στον λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, αποπροσανατολίζει από τα τέλη που επιβάλλονται στους υπόλοιπους λογαριασμούς των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. «Δεν είναι αυτό προσέγγιση, αυτό είναι παραπλάνηση», συμπλήρωσε.

Στις δηλώσεις του, ο ΥΠΟΙΚ είπε πως το διάταγμα που είχε εκδοθεί τον Νοέμβριο του 2020, καθόριζε οροφή στα τραπεζικά τέλη ύψους €36 ετησίως στον Λογαριασμό Πληρωμών με Βασικά Χαρακτηριστικά (ΛΠΒΧ) ανά καταναλωτή.

Εξήγησε πως με βάση το διάταγμα δεν υπάρχει περιορισμός πράξεων για τις πλείστες των υπηρεσιών, όπως άνοιγμα, λειτουργία και κλείσιμο λογαριασμού και κατάθεση χρηματικών ποσών, καθώς και ένα ελάχιστο αριθμό πράξεων, που ανέρχεται στις 100 το χρόνο, για τις υπόλοιπες υπηρεσίες πληρωμών (άμεσες χρεώσεις, πληρωμές μέσω πιστωτικής κάρτας κ.λπ.) και οι οποίες αφορούν σε υπηρεσίες εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και για ποσά ανά συναλλαγή κάτω των €5.000, ενώ προνοούνται μηδενικές χρεώσεις για την ανάληψη χρημάτων από ATM εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανεξαρτήτου τράπεζας.

«Καλώ όλους τους καταναλωτές, αν δεν το έχουν ήδη πράξει, να επικοινωνήσουν με τα τραπεζικά τους ιδρύματα ούτως να καθορίσουν βασικό λογαριασμό και μπορούν να έχουν βασικούς λογαριασμούς σε περισσότερες από μία τράπεζες. Απ’ εκεί και πέρα μαζί με την ΚΤΚ θα φροντίσουμε ούτως ώστε να εφαρμόζεται αυτή η νομοθεσία», πρόσθεσε ο κ. Πετρίδης, καλώντας τις τράπεζες να εξηγήσουν στον κόσμο το θέμα των χρεώσεων «διότι δημιουργείται μια περιέρρεουσα ατμόσφαιρα, η οποία δεν είναι προς όφελος κανενός».

Και ο Διοικητής της ΚΤΚ κάλεσε τους καταναλωτές όπως μετατρέψουν τους λογαριασμούς τους σε ΛΠΒΧ, έτσι ώστε να επωφεληθούν από το πλαφόν των €36 ετησίως.

«Πρέπει οι συμπολίτες μας να μεταβούν στις τράπεζες και να ζητήσουν είτε να τους ανοιχθεί αυτός ο λογαριασμός είτε να μετατραπεί ο τρεχούμενος λογαριασμός σε λογαριασμό για βασικές πληρωμές. Αν το κάνουν αυτό και μπορούν να διεκπεραιώνουν όλων των ειδών συναλλαγές που κάνουν ήδη με μέγιστη συνολική χρέωση τα €36 ευρώ το χρόνο ή €3 το μήνα», είπε, προσθέτοντας πως αυτό ισχύει από το 2020 και απλά πρέπει όλοι μας ή όσοι καταναλωτές επιθυμούν να βεβαιωθούν ότι κάνουν αίτηση στις τράπεζες για να ανοιχθεί αυτός ο λογαριασμός.

Μιλώντας ενώπιον της επιτροπής, ο κ. Ηροδότου είπε πως με βάση τη νομοθεσία (ο περί της Συγκρισιμότητας των Τελών, της Αλλαγής Λογαριασμού Πληρωμών και της Πρόσβασης σε Λογαριασμούς Πληρωμών Νόμος του 2017), δεν υπάρχει υποχρέωση των τραπεζών να ενημερώνουν την ΚΤΚ για τις χρεώσεις και δεν έγινε κάποια παράβαση από τις τράπεζες.

Απαντώντας στις επικρίσεις ότι η έρευνα που διενήργησε η ΚΤΚ για το θέμα κρατήθηκε εμπιστευτική, ο κ. Ηροδότου είπε πως και η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), που διενεργεί ερεύνα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, διατηρεί τα στοιχεία ως εμπιστευτικά.

Σημείωσε πως καμία άλλη χώρα της ευρωζώνης δεν παρεμβαίνει στις χρεώσεις των τραπεζών πέραν του βασικού λογαριασμού στη βάση και της ευρωπαϊκής οδηγίας για τη συγκρισιμότητα των τελών που συνδέονται με λογαριασμούς πληρωμών (Payments Accounts Directive) και πρόσθεσε πως η μελέτη που διενήργησε η ΚΤΚ το 2019 επικεντρώθηκε στον ΛΠΒΣ.

Όπως ανέφερε, η μελέτη της ΚΤΚ για τις χρεώσεις σε άλλες χώρες κατέδειξε χρεώσεις που κυμαίνονται μεταξύ €1,45 και €6,67 το μήνα, με την οροφή στην Κύπρο να καθορίζεται στα €3 το μήνα ή €36 ευρώ ετησίως στον ΛΠΒΣ. Όπως είπε, πέραν από τις χώρες που εξέτασε η ΕΑΤ, η ΚΤΚ εξέτασε τα στοιχεία από Αυστρία, Εσθονία, Γαλλία, Λιθουανία, Σλοβακία και Σλοβενία.

Εξήγησε πως ο καθορισμός του πλαφόν στην Κύπρο έγινε έπειτα από εξέταση του κυπριακού ΑΕΠ κατά κεφαλήν και την επιλογή του μέσου ποσού (median).

Σημείωσε πως ο ΛΠΒΣ αφορά καταναλωτές και όχι επιχειρήσεις, λέγοντας πως θα χρειαστεί τροποποίηση του νόμου για να καλύψει και νομικά πρόσωπα.

Ο κ. Ηροδότου είπε πως έχουν γίνει συνολικές αιτήσεις για 414.431 βασικοί λογαριασμοί για 420.345 πελάτες (κάποιοι έχουν κοινούς λογαριασμούς), με μόνο τρεις αιτήσεις να απορρίπτονται.

Ανέφερε επίσης ότι έλεγχος γίνεται και καλύπτει την ημέρα που εκδόθηκε το διάταγμα, προσθέτοντας πως προηγουμένως μία τράπεζα, την οποία δεν κατονόμασε, υπερέβη τη χρέωση των €36 φτάνοντας στα €46 ετησίως.

Σημείωσε ότι οι δύο μεγάλες τράπεζες είχαν πλαφόν €18 και €20 ετησίως που ήταν κάτω από το πλαφόν των €36 ευρώ.

Παράλληλα, εκπρόσωποι των δύο βασικών τραπεζών (Τράπεζα Κύπρου και Ελληνικής) δήλωσαν αναρμόδιοι να απαντήσουν κατά πόσον μπορεί να παγοποιηθούν οι χρεώσεις, λέγοντας πως τέτοιες αποφάσεις λαμβάνονται σε επίπεδο Διοικητικών Συμβουλίων.

Εξάλλου, ο Διευθυντής Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων της Ελληνικής Τράπεζας, Γιώργος Σκλάβος, είπε πως η τράπεζα από τον περασμένο Νοέμβριο είχε στείλει δύο εκατ. επιστολές ενημερώνοντας για τις νέες χρεώσεις που τέθηκαν σε εφαρμογή από χθες, τονίζοντας πως τα τέλη για τον ΛΠΒΧ δεν έχουν αλλάξει.

Η βασική διαφορά, εξήγησε, αφορούσε το τέλος τήρησης λογαριασμών ταμιευτηρίου των €5 ετησίως, το οποίο γίνεται €20 ετησίως αφού πακετοποιούνται διάφορες υπηρεσίες που προηγουμένως είχαν συνολικό κόστος περίπου €17.

Σημείωσε πάντως πως η διατήρηση ενός λογαριασμού επιφέρει κόστος λόγω εποπτικών απαιτήσεων όπως τις διαδικασίες KYC (Know your client) και την επικαιροποίησή τους.

«Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες λογαριασμοί με υπόλοιπο κάτω από €200 ή €300. Αυτοί οι λογαριασμοί μπορεί να είναι και αχρείαστοι αλλά υπάρχει κόστος τήρησης τους», πρόσθεσε.

Είπε εξάλλου ότι οι πελάτες μπορούν διαδικτυακά να ζητήσουν την τροποποίηση του λογαριασμού τους σε λογαριασμό βασικών πληρωμών, κάτι που γίνεται με το πάτημα ενός κουμπιού, όπως είπε.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα μίλησε για «ασυδοσία, αποθράσυνση και αυθαιρεσία» εκ μέρους των τραπεζών. Υπενθύμισε το κλείσιμο των καταστημάτων στην ύπαιθρο και τις ουρές που σχηματίζονται έξω από τα καταστήματα στις πόλεις συνεπεία της σμίκρυνσης του δικτύου καταστημάτων, αλλά και τα όπλα που έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες να βγάζουν έξω κόσμο από τα σπίτια τους. «Δεν είναι δυνατόν να αφαιμάσσουμε τον κόσμο», είπε.

Σε δηλώσεις μετά το πέρας της συνεδρίας, ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΔΗΚΟ, Πανίκος Λεωνίδου επέκρινε τις τράπεζες, ότι εκμεταλλεύονται «τη δεσπόζουσα θέση που κατέχουν στην οικονομία του τόπου και αγνοώντας όλα τα θεσμικά όργανα του κράτους, περιλαμβανομένης και της βουλής, παραγνωρίζουν με τις αυξήσεις, τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν, εν μέσω οικονομικής κρίσης και πανδημίας».

Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ανέφερε ότι η αύξηση των χρεώσεων σε μία περίοδο σκληρής ακρίβειας είναι απαράδεκτη. «Σήμερα οι καταθέτες αντιμετωπίζουν το ανήθικο και απάνθρωπο πρόσωπο του τραπεζικού συστήματος», είπε.

Εκ μέρους της ΕΔΕΚ ο Ηλίας Μυριάνθους ανέφερε από την πλευρά του, είπε πως οι τράπεζες που έχουν στηριχτεί μέσω του κουρέματος καταθέσεων πρέπει να είναι προσεκτικές όσον αφορά τον τρόπο επιβολής χρεώσεων. Είπε ακόμη ότι λόγω των χρεώσεων αρκετοί συμπολίτες μας έχουν οδηγηθεί σε μεγάλες τράπεζες των κατεχομένων όπου ανοίγουν εκεί τους λογαριασμούς τους.

Ο Μιχάλης Γιακουμής, βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασίας Δημοκρατικών Δυνάμεων χαρακτήρισε τις αυξημένες χρεώσεις των τραπεζών ως μια «πρόκληση και απαράδεκτη ενέργεια» και πρόσθεσε πως «αν δεν το έχουν καταλάβει οι τράπεζες, μέχρι σήμερα η Βουλή των Αντιπροσώπων αλλά και οι πολίτες έβαλαν πλάτες για να διατηρηθεί το τραπεζικό σύστημα ζωντανό για να συνεχίσει να δουλεύει η οικονομία και όλη η αλυσίδα».

Εκ μέρους του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, ο Σταύρος Παπαδούρης είπε πως πέραν του λογαριασμού βασικών πληρωμών όπου υπάρχει πλαφόν στα €36 ετησίως, οι τράπεζες «αυθαίρετα προχωρούν, σε ορισμένες περιπτώσεις, στον διπλασιασμό ή και τριπλασιασμό των χρεώσεων τους, με αποτέλεσμα και πάλι να την πληρώσει ο καταναλωτής».