Στις 10 Μαΐου 1956, ο Μιχαλάκης Καραολής βάδιζε στην αγχόνη καταδικασμένος από τους Βρετανούς αποικιοκράτες σε θάνατο για την δράση στην ΕΟΚΑ, θυσιάζοντας την ίδια τη ζωή του στον αγώνα των Ελλήνων της Κύπρου για απελευθέρωση και ένωση με την Ελλάδα. Το μεγαλείο της θυσίας του, όπως και η ιστορία της σκευωρίας των Άγγλων στη δίκη για να καταδικάσουν τον αγωνιστή της ελευθερίας, είναι λίγο πολύ γνωστή.
Αυτό που δεν είναι σε πολλούς γνωστό, είναι η ιστορία ενός Ιρλανδού, ο οποίος υπηρετούσε στο βρετανικό στρατό. Οι δυο τους, δεν συναντήθηκαν ποτέ. Ωστόσο, η πορεία τους προς το θάνατο ήταν παράλληλη…
Την άγνωστη και συνάμα συγκλονιστική ιστορία του Ιρλανδού στρατιώτη ο οποίος έγινε ένας με τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ και το άδοξο και σκληρό τέλος, έφερε στην επιφάνεια πρόσφατα, ο δημοσιογράφος–ερευνητής Παναγιώτης Παπαδημήτρης, με μία σύντομη αναφορά στην περίπτωση του Ρόνι Σιήλτον.
Η αναφορά έγινε σε ομιλία του στο πλαίσιο διάλεξης στην Ακαδημία Ιστορικών Σπουδών του Ιδρύματος Απελευθερωτικού αγώνα ΕΟΚΑ 1955–59 για την προσφορά της κοινότητας Λύσης στον αγώνα.
Ο Παναγιώτης Παπαδημήτρης, μας αφηγήθηκε αργότερα εκτενώς την ιστορία του νεαρού Ιρλανδού στρατιώτη, ο οποίος έγινε ένα με τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, αλλά τελικά εκτελέστηκε από τα ίδια τα μέλη της ομάδας με την οποία συνεργαζόταν, κατόπιν εντολών του Διγενή.
Ο Ρόνι Σιήλτον ήταν Ιρλανδός από πατέρα και από Ιταλίδα μητέρα από την Σάντα Μπάρμπαρα της Ιταλίας και το 1955 σε ηλικία 22 χρόνων έφθασε στην Κύπρο μαζί με άλλους Βρετανούς στρατιώτες για να καταστείλουν τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ, όπως εξιστορεί ο Παναγιώτης Παπαδημήτρης.
Η ιστορία αρχίζει τον Οκτώβρη του 1955 όταν οι Βρετανοί εισέβαλαν στην Αμμόχωστο και σάρωσαν τα πάντα. Ξυλοφόρτωσαν τους κατοίκους, κατέστρεψαν σπίτια, τραυμάτισαν εκατοντάδες, φυλάκισαν άλλους τόσους και γενικά μετέτρεψαν το Βαρώσι σε φυλακή εκδίκησης όταν η ΕΟΚΑ σκότωσε, κατά λάθος όπως υποστηρίζεται σήμερα, μια Βρετανίδα.
Ανάμεσα σ’ αυτούς τους στρατιώτες ήταν και ένας νεαρός Ιρλανδός λοχίας, ονόματι Ρόνι Σιήλτον, ο οποίος έβλεπε με κατανόηση τον αγώνα της ΕΟΚΑ και μάλιστα είχε βοηθήσει σε μερικές περιπτώσεις μικρούς μαθητές να διαφύγουν τη σύλληψη όταν στις βαλίτσες τους είχε ανακαλύψει ύποπτα αντικείμενα.
Αυτός ο νεαρός Ιρλανδός του τάγματος Λεστερσιάιαρ γνώρισε στην Αμμόχωστο στη γειτονιά που ήταν υπεύθυνος τις μέρες του μεγάλου κέρφιου, μια νεαρή ονόματι Αγνή. Την ίδια περίοδο είχε διαβάσει μερικά φυλλάδια της ΕΟΚΑ που απευθύνονταν στους Βρετανούς στρατιώτες για τον αγώνα, τον οποίο όπως αφηγήθηκε αργότερα συμπάθησε. Έτσι, όταν βρέθηκε σε δύσκολη θέση φυλακισμένος για μικροπαραβάσεις στο Βαρώσι, απέδρασε και έσπευσε στην Αγνή στην οποία είπε όλη την αλήθεια: Ήθελε να τον βοηθήσει η ΕΟΚΑ για να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Η Αγνή τον έφερε σε επαφή με την ΕΟΚΑ και στις αρχές Μαρτίου 1956 οι Άγγλοι διαπίστωσαν ότι είχε αποδράσει από το κρατητήριο της Αμμοχώστου και εξαφανίστηκε. Ο νεαρός λοχίας ο οποίος μεταφέρθηκε με μυστικότητα στο σπίτι του Ανδρεά Τοφιά, του πρώτου στελέχους της ΕΟΚΑ στο χωριό, που μετέπειτα εξελέγη για πολλά χρόνια μετά την προσφυγιά δήμαρχος Λύσης.
Η φιλία με τον τομεάρχη Κοκκινοχωρίων
Σύμφωνα με την αφήγηση του Παναγιώτη Παπαδημήτρη, ο Ανδρέας Τοφιάς διατηρούσε στο σπίτι του κρησφύγετο, όπου διέμενε ο τομεάρχης Κοκκινοχωριών της ΕΟΚΑ Μιχαλάκης Ρωσσίδης, ο οποίος είχε μεταφερθεί το σπίτι του στις 8 Φεβρουαρίου 1956, όταν απέδρασε από τα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς με άλλους συναγωνιστές του. Ο Ρόνι ήταν 22 χρόνων και ο Ρωσσίδης 21. «Κοιμόμαστε στο ίδιο δωμάτιο», είπε ο Ρωσσίδης αργότερα στο δικαστήριο. Έγιναν φίλοι και ο ένας συμπάθησε τον άλλο.
Μαζί με τον Ρόνι φίλεψε και ο ιδιοκτήτης του σπιτιού κ. Τοφιάς και φυσικά και η γυναίκα του Αντωνία, που είχε κατά κάποιον τρόπο την ευθύνη του, καθώς ήταν αυτή που μπορούσε να κυκλοφορεί πιο άνετα τόσο στο σπίτι όσο και στο χωριό και να φέρνει προμήθειες από το Συνεργατικό. Η Αντωνία του έβαψε τα μαλλιά του μαύρα, του αγόρασε ρούχα και ντύθηκε με πολιτικά ρούχα.
Ο τομεάρχης της περιοχής, ο Αντρέας Τοφιάς και ο Ιρλανδός στρατιώτης Ρόνι Σιήλτον κάθε βράδυ συνενώνονταν με άλλους άντρες της ΕΟΚΑ, στο σπίτι του Τοφιά και κατασκεύαζαν βόμβες, που διένειμαν στην περιοχή, σε όλο τον τομέα, στο πλαίσιο της δράσης της ΕΟΚΑ.
Ο νεαρός Ιρλανδός μάλιστα γνώριζε περισσότερα από τους Κυπρίους φίλους του και τους συμβούλευε για τον τρόπο ετοιμασίας των βομβών.
Μέρα με τη μέρα, ο νεαρός Ρόνι κέρδιζε την αγάπη των Λυσιωτών αγωνιστών και όπως αναφέρει ο Αντρέας Τοφιάς, ο Ρόνι είχε κερδίσει τόσο πολύ την εμπιστοσύνη του, που δεχόταν ό,τι του έλεγε.
Την εποχή εκείνη είχε ολοκληρωθεί η δίκη του Μιχαλάκη Καραολή που είχε καταδικασθεί σε θάνατο και ο σιδερένιος κυβερνήτης Σερ Τζον Χάρντινγκ απειλούσε να τον εκτελέσει.
Έτσι η ΕΟΚΑ ανακοίνωσε ότι είχε στα χέρια της τον στρατιώτη Ρόνι Σιήλτον και θα τον εκτελούσε αν ο κυβερνήτης προχωρούσε στον απαγχονισμό του Καραολή, εκβιάζοντας για να αποτρέψει κάτι τέτοιο…
Η ΕΟΚΑ έστειλε μήνυμα ότι κρατούσε όμηρο τον στρατιώτη…
Ο Χάρντινγκ αρνήθηκε ότι η ΕΟΚΑ κρατούσε Βρετανό στρατιώτη ως όμηρο, οπότε ο Αντρέας Τοφιάς κινήθηκε αστραπιαία για να παρουσιάσει αποδείξεις. «Ένα βράδυ», λέγει, «μεταφέραμε άρον- άρον, τον Ρόνι Σιήλτον στον Παναή φωτογράφο και τον φωτογραφήσαμε. Στη συνέχεια εκδώσαμε φυλλάδιο με τη φωτογραφία του για να εκβιάσουμε τον Χάρντινγκ, που όμως δεν έπαιρνε από λόγια. Επέμενε το αντίθετο και προχώρησε στους απαγχονισμούς των δυο ηρώων.
Για την ΕΟΚΑ ετίθετο θέμα κατά πόσον έπρεπε να εφαρμόσει τις απειλές της.
Έτσι στην Κερύνεια εκτέλεσε τον δεκανέα Γκόρτον Χιλ, αλλά στη Λύση ο Αντρέας Τοφιάς και ο τομεάρχης Μιχαλάκης Ρωσσίδης δεν ήξεραν τι να κάνουν, επειδή πριν από δέκα ημέρες στελέχη της ΕΟΚΑ από τη Λευκωσία πήγαν στη Λύση κατ’ εντολήν του Διγενή και του ζήτησαν να κάμει κάποιες δηλώσεις εναντίον των Άγγλων για να τις εκδώσουν σε φυλλάδιο και να τον στείλουν στη Σάντα Μπάρμπαρα της Ιταλίας, όπου διέμεναν η μάνα του και η αδελφή του.
Γι’ αυτό ο Ρωσσίδης δεν διέταξε την εκτέλεσή του, σύμφωνα με τις οδηγίες του αρχηγού της ΕΟΚΑ, στις 10 Μαϊΐου που απαγχόνισαν τους Καραολή και Δημητρίου.
Η Αντωνία που αποτελούσε το άγρυπνο μάτι για τις κινήσεις του Ρόνι Σιήλτον, μεταφέρθηκε στη Λευκωσία από στέλεχος της ΕΟΚΑ με βεβαίωση γιατρού ότι χρειαζόταν θεραπεία και αφού επικοινώνησε με την ΕΟΚΑ, καθώς αυτήν δεν την υποψιάζονταν οι Βρετανοί, έφερε το μήνυμα του αρχηγού της ΕΟΚΑ: Να εκτελεσθεί.
Πάγωσαν όλοι όταν διάβασαν τι διέταξε ο αρχηγός της οργάνωσης.Πώς θα εκτελούσαν ένα νεαρό, όλο καλοσύνη, που έγινε φίλος τους και συνεργάτης τους και ζούσε μαζί τους για δυο ολόκληρους μήνες;
Ο Ρωσσίδης συνελήφθη αργότερα. Σε κατάθεσή του στους Βρετανούς ανέφερε πριν καταδικασθεί ότι τον απείλησαν άλλα μέλη της ΕΟΚΑ της περιοχής ότι έπρεπε να εκτελεσθεί ο Ρόνι γιατί ήταν διαταγή, αλλιώς όπως του ανέφεραν, «θα σε σκοτώσουμε εσένα εμείς».
Πρόσθεσε: Λέω την αλήθεια για να ξαλαφρώσω τη συνείδησή μου. Από την ημέρα εκείνη έχασα τον ύπνο μου και το φάντασμα του Ρόνι παρουσιάζεται τις νύκτες μπροστά μου»…
Πηγή: Philenews/Φρίξος Δαλίτης
Ο Γενικός Έφορος Εκλογών ανακοινώνει ότι τέθηκε σήμερα σε λειτουργία η ηλεκτρονική υπηρεσία του Υπουργείου…
Σε κινητοποίηση τέθηκε η Πυροσβεστική Υπηρεσία, μετά από πυρκαγιά που ξέσπασε το πρωί της Παρασκευής…
Ο Δημήτρης Σταρόβας παραμένει στο Τζάνειο, όπου νοσηλεύεται, ύστερα από το εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη.…
Το Περιφερειακό Φεστιβαλ της ΕΔΟΝ Αμμοχώστου αναβάλλεται, ως ελάχιστη ένδειξη πένθους στην οικογένεια του Παντελή…
Θλίψη στο Κοινοτικό Συμβούλιο Αχερίτου για τον θάνατο του πρώην κοινοτάρχη Αχερίτου Σταύρου Πική. Σε…
Η Κύπρος δεν είναι μόνη στο μεταναστευτικό και η Ελλάδα ως χώρα και αυτή της…