Κινούμενη άμμος οι συγχωνεύσεις δήμων

Τα κόμματα μπαίνουν παρασκηνιακά στον χορό της συζήτησης για εκσυγχρονισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αφού από τη «χάραξη των γραμμών» και από την τελική κατανομή, εκτιμούν ότι θα κριθούν και οι πιθανότητές τους να εκλέγουν ή να μην εκλέγουν δημάρχους για πολλά χρόνια.

Ήδη, έγινε η πρώτη κομματική κρούση και σχετίζεται με το ποιος δήμος θα απορροφήσει τον Δήμο Αγλαντζιάς, ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες παρεμβάσεις και για τις υπόλοιπες επαρχίες. Ειδικά στη συγκεκριμένη περίπτωση ηγέρθη υπό μορφή προβληματισμού θέμα συνένωσης των Δήμων Λευκωσίας και Αγλαντζιάς αντί της Αγλαντζιάς με άλλο δήμο ή δήμους.

Η όλη κατάσταση όσον αφορά στον αριθμό των δήμων που θα απομείνουν τελικά και ποιοι θα είναι αυτοί, μοιάζει με κινούμενη άμμο και ήδη άρχισαν οι πρώτες βολιδοσκοπήσεις ή και κρούσεις.

Από πλευράς του ο υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης ανέφερε ότι αυτό που τον ενδιαφέρει πρωτίστως είναι να βγαίνουν οι αριθμοί όσον αφορά στη βιωσιμότητα των νέων σχημάτων αλλά και η λειτουργικότητά τους, ώστε να εξυπηρετούνται καλύτερα οι πολίτες με παράλληλη εξυπηρέτηση και των επαγγελματιών οι οποίοι θα έχουν δοσοληψίες με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Συναφώς, ο κ. Πετρίδης διαβεβαίωσε πως όσον αφορά στον αριθμό των δήμων και το ποιοι θα απομείνουν τελικά μετά τις συγχωνεύσεις δεν είναι οριστικό και υπέδειξε πως στόχος είναι όπως οι τελικές αποφάσεις ληφθούν σε συνεννόηση με τους δήμους, αλλά και σε συνεργασία με τη Βουλή η οποία θα εγκρίνει την υπό προώθηση νομοθεσία. Αξίζει να σημειωθεί, πως στο πλαίσιο των «ασκήσεων επί χάρτου» ρίχθηκαν ιδέες για λειτουργία δέκα ή και 15 δήμων από τους 30 που είναι σήμερα.

Ο Υπουργός επιμένει ότι αυτό που πρέπει να ξεκαθαρίσει είναι οι αρμοδιότητες των νέων σχημάτων, η τελική διαμόρφωση των οποίων θα καταστεί δυνατή σε συνεργασία με την Ένωση Δήμων.

Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα και χωρίς να είναι τίποτε οριστικό, πρόθεση είναι να ανατεθούν στα νέα σχήματα οι ακόλουθες αρμοδιότητες:

• Υλοποίηση αναπτυξιακών έργων. Από την εξάρτηση που έχουν σήμερα οι δήμοι (από τις κρατικές υπηρεσίες) για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων, περνούν στη δημιουργία υποδομών έτσι ώστε να μπορούν να λειτουργούν ως αναθέτουσες αρχές και να υλοποιούν με αμεσότητα έργα προς όφελος των πολιτών.
• Εφαρμογή του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου αντί των τεσσάρων πολεοδομικών αρχών (σε επίπεδο δήμων που ισχύει σήμερα). Διευρύνεται η αρμοδιότητα και όλοι οι νέοι δήμοι θα αποτελούν πολεοδομικές αρχές.
• Έκδοση Οικοδομικών Αδειών με βάση των περί Οδών και Οικοδομών Νόμο. Συστήνεται σε κάθε νέο δήμο ενιαία αρχή έκδοσης πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών (επίσπευση διαδικασιών, καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, αποφυγή διπλών διαβουλεύσεων).
• Όσον αφορά στη Δημοτική Αστυνομία (σήμερα παρατηρείται αδυναμία αστυνόμευσης και επιβολής ελέγχου και ταλαιπωρία των πολιτών) παραχωρείται νέα αρμοδιότητα με διευρυμένες εξουσίες (ελέγχους ταυτοτήτων και πινακίδων αυτοκινήτων, έκδοση εξώδικων προστίμων, επιθεώρηση εγγράφων, παραλαβή τεκμηρίων, εξουσία για σύλληψη προσώπων) προς όφελος των πολιτών.
• Για τον καταρτισμό και την έγκριση του προϋπολογισμού θα διενεργείται μόνο έλεγχος εφαρμογής του περί Δημοσιονομικής Ευθύνης Νόμου (ισοσκελισμένος προϋπολογισμός) αντί του αναλυτικού ελέγχου που διενεργείται σήμερα.
• Όσον αφορά στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, από την πλήρη εξάρτηση από τα υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών, οι δήμοι περνούν στην αυτονομία (π.χ. προσλήψεις) στη βάση δεικτών ως μέρος του συνολικού προϋπολογισμού.
• Η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών προβλέπεται και στην υφιστάμενη νομοθεσία, αλλά λόγω μικρού μεγέθους και απουσία εμπειρογνωμοσύνης που θα εξασφάλιζε τη βιωσιμότητα των υπηρεσιών, παρουσιάζετο αδυναμία στην προσφορά τους στους πολίτες.
• Οι νέοι δήμοι θα έχουν την οικονομική ευχέρεια αλλά και την εμπειρογνωμοσύνη που θα διασφαλίζει βιωσιμότητα των έργων, αλλά παράλληλα εισάγεται και πρόνοια για δυνατότητα εξασφάλισης χρηματοδότησης από κρατικούς πόρους.
• Έκδοση αδειών που εκδίδονταν από Επαρχιακές Διοικήσεις για οικονομικές δραστηριότητες: Δημιουργείται νέα αρμοδιότητα –που θεωρείται ότι θα οδηγήσει σε καλύτερη και αμεσότερη εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων και των δημοτών (αδειοδότηση κέντρων αναψυχής, άδεια πώλησης ποτού, εμπορία και πώληση καπνού, λειτουργία πρατηρίου πετρελαιοειδών, λειτουργία δημόσιων κολυμβητικών δεξαμενών, κ.α).
• Στον τομέα Διαφάνεια και Λογοδοσία, υιοθετούνται συστήματα εσωτερικού ελέγχου και διαφάνειας τα οποία δεν υπήρχαν προηγουμένως.
• Στο θέμα της κατοχύρωσης αρμοδιοτήτων που σχετίζονται με ενδοδημοτική συγκοινωνία δημιουργείται νέα αρμοδιότητα για καλύτερη εξυπηρέτηση των δημοτών.
• Σχετικά με την κατοχύρωση δυνατότητας διαδημοτικών συνεργασιών που λειτουργούν συμπληρωματικά στις υπάρχουσες δημόσιες συγκοινωνίες, επίσης δίνονται νέες αρμοδιότητες με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των δημοτών.
• Αξιοποίηση και συντήρηση τοπικών υποδομών (πάρκων, χώρων πρασίνου). Σήμερα οι δήμοι έχουν μόνο την αρμοδιότητα για την καθαριότητα και το κλάδεμα χωρίς να τους παρέχεται η ευχέρεια αξιοποίησής τους προς όφελος των δημοτών τους. Εισάγεται πρόνοια για παροχή της δυνατότητας χρήσης από τους δήμους χώρων πρασίνου και πάρκων.
• Στον υγειονομικό έλεγχο επαγγελματικών υποστατικών παρατηρούνται επικαλύψεις (με το Υπουργείο Υγείας) οι οποίες καταργούνται και ανατίθενται στους δήμους.
• Στον τομέα της Διαφάνειας και της Λογοδοσίας (που δεν υπήρχε) υιοθετούνται συστήματα εσωτερικού ελέγχου και διαφάνειας.
• Ενισχύεται ο τομέας της συμμετοχικότητας πολιτών, οι οποίοι θα μπορούν να ζητούν από τον δήμο να εξετάζει θέματα που τους αφορούν.
• Θα αμείβεται ο αντιδήμαρχος

Η νομοθεσία τροποποιείται ώστε οι αντιδήμαρχοι να πληρώνονται με €1.500. Σε κάθε νέο σχήμα μπορεί να υπάρχουν πέραν του ενός αντιδημάρχου. Πάντως, ο υπουργός Εσωτερικών υπέδειξε πως ακόμη και με την καταβολή κάποιας αμοιβής στους αντιδημάρχους, κάθε χρόνο θα εξοικονομούνται €4 εκατ. από τη μείωση του αριθμού των δημάρχων και των δημοτικών συμβούλων.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι δυνατότητες των νέων δήμων, που θα προκύψουν μετά τις συγχωνεύσεις, να δραστηριοποιούνται στον τομέα των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, πέραν της παροχής υδατοπρομήθειας θα μπορούν να δραστηριοποιηθούν και στο φυσικό αέριο καθώς και στις συγκοινωνίες εντός των ορίων τους ή και εκτός σε συνεργασία με όμορους δήμους, αλλά και όπου δεν υπάρχει σύμβαση του υπουργείου Μεταφορών με λεωφορειούχους.

Στο υπό προώθηση νομοσχέδιο προνοείται ότι οι κάτοικοι και οι τοπικοί φορείς κάθε δήμου μπορούν να υποβάλουν στο οικείο συμβούλιο υπομνήματα ή και ερωτήματα και να ζητούν ενημέρωση και πληροφορίες. Το οικείο συμβούλιο πρέπει να ανταποκρίνεται στα ερωτήματα, την ενημέρωση και τις πληροφορίες που ζητούνται, με βάση το σχετικό εδάφιο εντός τριάντα ημερών.

Ομάδα τουλάχιστον 30 κατοίκων και οι τοπικοί φορείς δύνανται να καταθέσουν γραπτές προτάσεις στο οικείο συμβούλιο για την επίλυση προβλημάτων της αρμοδιότητάς του, οι οποίες συζητούνται σε συνεδρία αυτού και ενημερώνονται οι ενδιαφερόμενοι για τις αποφάσεις που λαμβάνονται.

Οποιοδήποτε πρόσωπο έχει έννομο συμφέρον δύναται να ζητήσει γραπτώς από τον δήμαρχο αντίγραφα συγκεκριμένων πρακτικών και αποφάσεων του οικείου συμβουλίου. Ο δήμαρχος και νοουμένου ότι δεν επηρεάζονται προσωπικά δεδομένα οποιουδήποτε, έχει ευθύνη να ικανοποιήσει το αίτημα χωρίς καθυστέρηση.

Η κατανομή των εδρών στα δημοτικά διαμερίσματα, όπως θα λέγονται τα νέα σχήματα που θα προκύψουν, ξεκινά με την απόδοση μιας έδρας σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα. Το υπόλοιπο των εδρών κατανέμεται στα δημοτικά διαμερίσματα ανάλογα με τον αριθμό των εκλογέων του κάθε διαμερίσματος.

Παράκαμψη του δημάρχου

Σε περίπτωση που ο δήμαρχος ή πρόεδρος (μιας εκ των επιτροπών που θα λειτουργούν-ανάλογα με την περίπτωση) αρνείται ή παραλείπει να συγκαλέσει τη συνεδρία εντός των επτά ημερών από την υποβολή γραπτής αίτησης, τα μέλη του συμβουλίου που ζήτησαν τη σύγκλισή της, με την εκπνοή της προθεσμίας των επτά ημερών, δύνανται να συγκαλέσουν οι ίδιοι τη συνεδρία, με σχετική γραπτή πρόσκληση προς τον δήμαρχο ή τον πρόεδρο της Επιτροπής και όλα τα μέλη του συμβουλίου ή της επιτροπής, ανάλογα με την περίπτωση, στην οποίαν λαμβάνεται η ημερήσια διάταξη που ορίζεται στη γραπτή αίτηση. Οι αποφάσεις που θα λαμβάνονται στις συγκεκριμένες συνεδρίες είναι έγκυρες και εκτελεστές.

Διαδίκτυο και ακύρωση πράξεων

Σύμφωνα με την προτεινόμενη νομοθεσία, στο διαδίκτυο αναρτώνται αποφάσεις των οργάνων του Δήμου που αφορούν:

• Πάσης φύσεως δαπάνες.
• Πράξεις διορισμού μονομελών οργάνων και συγκρότησης συλλογικών οργάνων.
• Πράξεις διορισμού, αποδοχής παραίτησης, αντικατάστασης αιρετών.
• Πράξεις συγκρότησης αμειβόμενων ή μη επιτροπών, ομάδων εργασίας, ομάδων έργου ανεξαρτήτως αν τα μέλη αμείβονται ή αν αποζημιώνονται ή όχι.
• Προκηρύξεις για επιλογή και πλήρωση θέσεων υπαλληλικών στελεχών.
• Περιλήψεις διακηρύξεων, αποφάσεις και πράξεις κατακύρωσης και ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών, υπηρεσιών και μελετών.

Παράλειψη δημοσιοποίησης των πιο πάνω αποφάσεων στο διαδίκτυο συνιστά παράλειψη ουσιώδους τύπου και καθιστά την πράξη άκυρη.

Πηγή: Φιλελεύθερος