Μια σειρά από παράγοντες με προεξάρχουσα την αύξηση στις τιμές των καυσίμων διεθνώς σε σχέση με τις ιστορικά χαμηλές τιμές του 2020, σπρώχνουν προς τα πάνω τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος στην Κύπρο.
Η αυξητική πορεία στις τιμές έχει αρχίσει από τον περασμένο Μάρτιο, όπως ανέφερε στο ΚΥΠΕ η Εκπρόσωπος Τύπου της ΑΗΚ Χριστίνα Παπαδοπούλου, με την ετήσια αύξηση στην τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής τον Αύγουστο του 2021 να ανέρχεται περίπου στο 38%. Το κόστος αυτό επηρεάστηκε ωστόσο και από την κατάργηση στην έκπτωση 10% στους λογαριασμούς της ΑΗΚ λόγω πανδημίας που ίσχυε από τον Απρίλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2020, αλλά και στην μεγάλη αύξηση στο κόστος αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών θερμοκηπίων αερίων.
Και ενώ το κόστος της τιμής των πετρελαιοειδών παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστο ακόμα και στο άμεσο μέλλον, η έλευση του φυσικού αερίου και κυρίως η αύξηση της συμβολής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην παραγωγή ηλεκτρισμού θεωρείται η μόνο οδός για μείωση και σταθεροποίηση των τιμών μακροπρόθεσμα.
Η κα. Παπαδοπούλου ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι η ΑΗΚ παρακολουθεί διαρκώς τις τιμές των πετρελαιοειδών και αγοράζει μια με δύο φορές τον μήνα ανάλογα με την τιμή και την ισοτιμία και δημιουργεί αποθέματα για δύο μήνες. Κάθε τέλος του μήνα γίνεται ο υπολογισμός της τιμής της κιλοβατώρας ανάλογα με τις αυξομειώσεις στις τιμές του πετρελαίου και τα προηγούμενα αποθέματα και έτσι η διαφορά στα τιμολόγια των πελατών φαίνεται ετεροχρονισμένα. Πρόσθεσε ότι τον Αύγουστο, υπήρξε μικρή μείωση 1% στην τιμή του ηλεκτρισμού σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, αφού τις τελευταίες εβδομάδες φαίνεται να έχει πτωτική πορεία η τιμή του πετρελαίου. Σημείωσε επίσης ότι πέρυσι την 1η Ιουλίου το μαζούτ ήταν 255 δολάρια τον τόνο ενώ την ίδια ημερομηνία φέτος η τιμή ήταν 472 δολάρια τον τόνο.
«Ήταν ιστορικά χαμηλές οι τιμές του πετρελαίου πέρυσι. Οι λογαριασμοί μας σήμερα είναι στα ίδια επίπεδα με το 2018 και το 2019», ανέφερε.
Κλειδί για μείωση των τιμών φυσικό αέριο και ΑΠΕ
Ωστόσο η κατάσταση θα ήταν βελτιωμένη αν υπήρχε ήδη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ.
Η ΑΗΚ έχει στον αναπτυξιακό της σχεδιασμό την αξιοποίηση μεγάλων έργων ΑΠΕ, όπως ανέφερε η κα. Παπαδοπούλου. Σημείωσε ότι σύντομα ξεκινά η ανέγερση το μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου της ΑΗΚ στο Ακρωτήρι που θα προσφέρει 12 MW καθαρής ενέργειας σε περίπου δύο χρόνια, ενώ είναι σε εξέλιξη μια χρονοβόρα διαδικασία για αδειοδότηση μεγάλων φωτοβολταϊκών πάρκων σε συνεργασία με την Αρχιεπισκοπή Κύπρου στην περιοχή Αχερά. Η συνεργασία αυτή αναμένεται να προσθέσει 66 MW στο ενεργειακό μείγμα. Η ΑΗΚ έχει ήδη προχωρήσει επίσης σε αναβάθμιση των υποδομών της και είναι έτοιμη για την έλευση του φυσικού αερίου που αναμένεται το 2023.
Τα έργα αυτά θα συμβάλουν, όπως είπε η Εκπρόσωπος Τύπου, στη σταθεροποίηση τουλάχιστον των τιμών σε χαμηλά επίπεδα.
Παράλληλα σημείωσε τη μεγάλη αύξηση που υπήρξε στις τιμές της αγοράς εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων. Από το 2020, ανέφερε, τερματίστηκε η δωρεάν παραχώρηση δικαιωμάτων εκπομπών από την ΕΕ προς τα κράτη-μέλη, ενώ βρίσκονταν σε φθίνουσα πορεία από το 2013 και μετά. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι το 2017 η τιμή ενός δικαιώματος ήταν 6 ευρώ και το 2020 ήταν 25 ευρώ. Από τη μια σημείωσε, τερματίστηκε η δωρεάν παραχώρηση ρύπων στα κράτη-μέλη και από την άλλη η τιμή αυτών των δικαιωμάτων που είναι διαπραγματεύσιμα στην αγορά έχει αυξηθεί κατακόρυφα.
«Οι εκπομπές αυτές», ανέφερε, «θα μειωθούν περίπου κατά 25% με την έλευση και την χρήση του φυσικού αερίου και την περαιτέρω χρήση των ΑΠΕ»,.
Παράλληλα απαντώντας σε ανακοινώσεις κομμάτων για το θέμα της αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, ανέφερε ότι το θέμα της μείωσης του ΦΠΑ δεν το εισπράττει ή το καθορίζει η ΑΗΚ αλλά η πολιτεία η οποία και χειρίζεται το θέμα. Επίσης, σε εκκλήσεις προς την ΑΗΚ για να προσφερθούν ευκολίες πληρωμής και σχέδια εξόφλησης σε δόσεις, ανέφερε ότι πάντα υπήρχαν αυτά και αν ένας πελάτης αντιμετωπίζει δυσκολίες θα πρέπει να ενημερώσει τα κατά τόπους Κέντρα Εξυπηρέτησης της ΑΗΚ ώστε να εξεταστεί η περίπτωση και να προσφερθεί το ανάλογο σχέδιο εξόφλησης. Σημείωσε επίσης ότι συνεχίζει η κοινωνική προσφορά του κράτους για έκπτωση 20% σε ειδικές ομάδες πληθυσμού. Από τους δικαιούχους, ανέφερε που είναι περίπου 35.000 μόνο 17.500 έχουν ενταχθεί σε αυτή τη διατίμηση.
Σύνδεσμος Καταναλωτών: Μεγάλο κόστος από την μη έλευση των ΑΠΕ
Εξάλλου ο Πρόεδρος του Παγκυπρίου Συνδέσμου Καταναλωτών Μάριος Δρουσιώτης ανέφερε ότι με βάση τα στοιχεία των λογαριασμών μέχρι τον Ιούλιο παρατηρείται ετήσια αύξηση 32% στο πραγματικό κόστος του καταναλωτή, ενώ αναμένεται περαιτέρω αύξηση των Αύγουστο, συμφωνώντας με το 38% που ανακοίνωσε η ΑΗΚ.
Σημείωσε ως ιδιαίτερα αρνητικό στοιχείο που δεν συμβάλει στη μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού, την καθυστέρηση που παρατηρήθηκε εδώ και χρόνια στην ανάπτυξη των ΑΠΕ παρά το γεγονός ότι οι αρμόδιοι γνώριζαν από το 2015 ότι μέχρι το 2020 θα έπρεπε να είχε προχωρήσει το θέμα αυτό.
Ως αποτέλεσμα, ανέφερε η Κύπρος αναγκάζεται επειδή δεν έφτασε στους στόχους της για τις ΑΠΕ αγοράζει δικαιώματα εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων οι τιμές των οποίων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Πρόσθεσε ότι έχοντας κάνει μια σύγκριση στις τιμές του Ιουλίου του 2020 με τον Ιούλιο του 2021 υπάρχει γύρω στο 200% αύξηση στη χρέωση στους καταναλωτές αυτών των θερμοκηπιακών εκπομπών.
«Το μόνο που θα μπορούσε να συμβάλει στο να έχουμε πιο φτηνό ηλεκτρικό ρεύμα είναι οι ΑΠΕ ή το φυσικό αέριο», ανέφερε.
Ωστόσο εκτίμησε ότι και με την έλευση του φυσικού αερίου το κόστος στον ηλεκτρισμό δεν θα μειωθεί αισθητά, λόγω του κόστους υποδομών, του γεγονότος ότι το φυσικό αέριο θα το διαχειρίζονται άλλοι και θα δίνουν ένα ποσοστό στη Δημοκρατία και επειδή δεν απαλλάσσει τελείως από την υποχρέωση αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων, σε αντίθεση με τις ΑΠΕ.
Αυξημένη η κατανάλωση το καλοκαίρι του 2021
Εξάλλου όπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς, Ρογήρος Ταπάκης, η κατανάλωση ηλεκτρισμού το καλοκαίρι του 2021 είναι αυξημένη σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2020, κυρίως λόγω την αύξησης του τουρισμού και των πολύ υψηλότερων θερμοκρασιών. Τα τελικά στοιχεία θα εκδοθούν στις αρχές Σεπτεμβρίου.