Όταν ο Πηθκιάς κατέβαινε ορμητικός και… φονικός

Ορμητικός κατέβηκε ο ποταμός Πεδιαίος με αφορμή τις ευεργετικές βροχοπτώσεις του τελευταίου 24ωρου

fedd34398871d3966450c6b5ebb4f625 9 Βροχοπτώσεις, Πεδιαίος, Πηθκιάς, ποταμός

Η Κύπρος βρίσκεται σε κλοιό πορτοκαλί προειδοποίησης από τη Μετεωρολογική Υπηρεσία την ώρα που ο Πεδιαίος που καλύπτει αρκετά μεγάλη έκταση, κατέβηκε ορμητικός κλείνοντας δρόμους.

Γεωγραφικά ο ποταμός Πεδιαίος καλύπτει μεγάλη έκταση, ρέει βορειοδυτικά διασχίζοντας της πεδιάδα της Μεσαορίας και εισερχόμενος στην κατεχόμενη Λευκωσία ακολουθεί μια ανατολική πορεία προς τον κόλπο της Αμμοχώστου, λίγες εκατοντάδες μέτρα πριν την αρχαία Σαλαμίνα.

Ονομάστηκε «Iδεϊ-Eος» που στα αρχαία Ελληνικά σημαίνει «αυτός που βλέπει την ανατολή», καθώς η πορεία του ποταμού, συνέπιπτε με τη διαδρομή της Ηούς, Θεάς της Ανατολής.

Οι πηγές του Πεδιαίου βρίσκονται στα βουνά του Τροόδους στην δασώδη περιοχή του Μαχαιρά.

Τα ορμητικά (φονικά) νερά

Η ροή του ποταμού ήταν πολύ πιο πλούσια στο παρελθόν. Συνήθως ο ποταμός κατερχόταν ορμητικότατος ύστερα από καταρρακτώδεις βροχές και συχνά πλημμύριζε. Αναφέρονται ακόμη και ιδιαίτερα καταστροφικές πλημμύρες του ποταμού.

Το digitalcyprus.eu καταγράφει την πλημμύρα που συνέβη στις 10 Νοεμβρίου 1330 είχε ως αποτέλεσμα να πνιγούν χιλιάδες άτομα στην πρωτεύουσα Λευκωσία,. Η πλημμύρα αυτή καταγράφεται από τον μεσαιωνικό χρονογράφο Λεόντιος Μαχαιράς.

«Τότε ο ποταμός είχε κατέλθει τόσον μέγας, μεταφέροντας κορμούς δέντρων κι άλλα αντικείμενα. Αυτά έφραξαν το σημείο εξόδου του ποταμού από την πόλη».  Κι όπως η Λευκωσία ήταν τριγυρισμένη από τείχη, πολύ σύντομα πλημμύρισε. Ο Μαχαιράς γράφει ότι σ’ ανάμνηση του γεγονότος και των τόσων πολλών θυμάτων, καθιερώθηκε και γινόταν λιτανεία κάθε χρόνο στις 10 Νοεμβρίου. Μερικές πηγές ομιλούν για τεράστιους αριθμούς νεκρών από την πλημμύρα εκείνη, μέχρι και 11.000, ενώ ο Loredano ομιλεί για 3.000. Ο Μαχαιράς αναφέρει απλώς ότι ο ποταμός ἐχάλασεν πολλά σπιτία καί ἔπνιξεν πολλύν λαόν.

Οι κίνδυνοι πλημμύρας

Όπως αναφέρει το Υπουργείο Γεωργίας, τμήμα του ποταμούδιέρχεται από Οικιστικές Περιοχές των Κοινοτήτων/∆ήµων Πολιτικού, Πέρα, Επισκοπειού, Εργατών, Ψηµολόφου, Ανάγειας,

Πάνω και Κάτω Δευτεράς, Πάνω και Κάτω Λακατάµειας, Έγκωµης, Στροβόλου και Λευκωσίας.

Οι παρόχθιες περιοχές του ποταµού βρίσκονται σε αυξηµένη τάση αστικοποίησης και αύξησης πληθυσµού, ενώ εκτάσεις της πληµµυρικής του περιοχής µετατρέπονται σε χώρους άθλησης, γήπεδα, γραµµικά πάρκα κ.τ.λ. Μεγάλος αριθµός γεφυριών επιτρέπει την λειτουργία της συγκοινωνίας, χωρίς όλα να έχουν κατασκευαστεί µε πλήρη Υδρολογική / Υδραυλική µελέτη.

Αρκετά είναι σε µορφή Irish Bridge που ελλοχεύουν κινδύνους.

Τα τελευταία 150 χρόνια έχουν καταγραφεί 26 πληµµύρες πολύ χαµηλής σοβαρότητας , 10 χαµηλής σοβαρότητας , 4 µέτριας σοβαρότητας  και 4 πολύ ψηλής σοβαρότητας . Κάποιες από αυτές προκάλεσαν και θανάτους.

Σε όλο το µήκος του ποταµού η κοίτη βρίσκεται σε Ζώνη Προστασίας Ζ3 ή ∆α1, κυµαινόµενου πλάτους από 20 µέχρι και 200 m µε το µέγεθος των 100 ως 120 m να επικρατεί. Η ύπαρξη της Ζώνης αυτής µειώνει κάπως τους κινδύνους σοβαρών πληµµυρικών γεγονότων και τις επιπτώσεις από αυτά.

Πηγές: polignosi.com / digitalcyprus.eu

Βίντεο από George konstantinou – Cyprus Wildlife tours