Βάσεις Δεκέλειας: Είναι δυνατή η παραχώρησή τους στην Κυπριακή Δημοκρατία;

dhekeleia 800x500 c Βρετανικές Βάσεις, Νέα Αμμοχώστου

Γνωμοδότηση, εξαιρετικής σημασίας χαρακτηρίζεται αυτή του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης αναφορικά με τη μη νομιμότητα των Βρετανικών Βάσεων στον Μαυρίκιο.

Κυβέρνηση και Νομική Υπηρεσία ωστόσο τηρούν χαμηλούς τόνους, εις αναμονή ενδελεχούς ανάλυσης της απόφασης από τους λειτουργούς της Νομικής Υπηρεσίας.

Ένας εκ των νομικών που αγόρευσαν μεταξύ άλλων τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Χάγη, ήταν ο Πόλυς Πολυβίου ο οποίος μίλησε χθες στο SigmaLive, λίγη ώρα μετά την έκδοση της γνωμοδότησης. Ο κ.Πολυβίου σημείωσε τις διαφορές και τις ομοιότητες μεταξύ της περίπτωσης Μαυρίκιου και Κύπρου.

Τόσο ο κ.Πολυβίου όσο και ο κ.Κληρίδης τόνισαν με δηλώσεις τους, ότι η όποια διεκδίκηση της Κύπρου έναντι της Βρετανίας, στον απόηχο της γνωμοδότησης, θα πρέπει να επέλθει μετά από πολιτική απόφαση. Αναφορικά με το τι και πώς θα μπορούσε η Κύπρος να διεκδικήσει από την Βρετανία, μετά από πολιτική απόφαση, ο κ.Πολυβίου μιλώντας νωρίτερα το πρωί στο κρατικό ραδιόφωνο, ανέφερε ότι θα μπορούσε μετά από διαπραγματεύσεις να παραχωρηθεί το έδαφος Βάσεων Δεκέλειας. Σημειώνεται ότι η βάση Δεκέλειας, εκτός από τη Δημοκρατία, συνορεύει επίσης με τη ζώνη κατάπαυσης του πυρός που ελέγχεται από τα Ηνωμένα Έθνη, καθώς και με περιοχές υπό Τουρκική κατοχή. Συνολικά, έχει 103 χλμ. χερσαίων ορίων, και 27,5 χλμ. ακτογραμμής.

Dekeleia Βρετανικές Βάσεις, Νέα Αμμοχώστου

Η γεωγραφική θέση της βάσης της Δεκέλειας και η γραμμή κατάπαυσης του πυρός δημιουργούν έναν θύλακα στα νοτιοανατολικά του νησιού. Ο θύλακας περιλαμβάνει την Αγία Νάπα, και τα χωριά Ξυλοτύμπου και Ορμήδεια. Ο Ηλεκτροπαραγωγός Σταθμός Δεκέλειας βρίσκεται εν μέρει σε έδαφος των ΠΚΒ, και χωρίζεται από τις βάσεις με έναν δρόμο ο οποίος μοιράζει τον σταθμό. Ο σταθμός ανήκει στη Δημοκρατία, το βόρειο τμήμα του θεωρείται και αυτό θύλακας, ενώ το νότιο βρίσκεται πάνω στην θάλασσα, άρα τυπικά δεν θεωρείται θύλακας, παρότι δεν έχει δικά του χωρικά ύδατα.

Σύμφωνα με τον κ.Πολυβίου θα μπορούσε να επίσης να υπάρξει μείωση του εδάφους των Βρετανών στην περιοχή της Βάσης Ακρωτηρίου, περιοχή όπου διαμένουν πολλοί Ελληνοκύπριοι. Μέρος της περιοχής χρησιμοποιείται ως στρατιωτική βάση. Θα μπορούσε επίσης, να ενοικιαστεί η Βάση Ακρωτηρίου για 50 χρόνια στην Βρετανία, εξέλιξη η οποία όπως και οι προηγούμενες, που θα μπορούσαν να επέλθει πάντα μετά από διαπραγμάτευση σε πολιτικό επίπεδο.

Αποικιακό κατάλοιπο

Ιστορικά, οι Βρετανικές Βάσεις στο νησί μας μπορούν εύκολα να θεωρηθούν ως τα τελευταία απομεινάρια της αποικιοκρατίας σε ευρωπαϊκό έδαφος. Οι Βάσεις του Ακρωτηρίου και της Δεκέλειας, συνήθως αναφερόμενες ως Δυτική Κυρίαρχη Βάση (WSBA) και Ανατολική Κυρίαρχη Βάση (ESBA), καλύπτουν έκταση 256 τ.χλμ., αποτελώντας το 3% του συνολικού κυπριακού εδάφους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Βρετανική Κυβέρνηση δεν κατέχει το μεγαλύτερο μέρος της γης, αφού περίπου το 60% είναι ιδιόκτητο, περίπου το 20% είναι ιδιοκτησία του Ηνωμένου Βασιλείου ή μισθωμένη γη και το υπόλοιπο 20% είναι στέγη που κατέχει η διοίκηση (συμπεριλαμβανομένων των δασών, των οδών, των ποταμών και του Ακρωτηρίου).

Νομικό σύστημα και Διοίκηση

Οι Βρετανικές βάσεις διατηρούν ένα δικό τους νομικό σύστημα, ξεχωριστό από εκείνο του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κύπρου, το οποίο αποτελείται από τους νόμους της Αποικίας της Κύπρου μέχρι τον Αύγουστο του 1960, όπως αυτοί τροποποιήθηκαν.

Οι νόμοι διατηρούνται όσο είναι δυνατό ίδιοι με τους νόμους της Κύπρου. Το Δικαστήριο των Περιοχών Κυριάρχων Βάσεων, ασχολείται με τα μη στρατιωτικά παραπτώματα οποιουδήποτε ατόμου μέσα στις Βάσεις. Ο νόμος και η τάξη τηρούνται από την Αστυνομία των Βάσεων, ενώ ο στρατιωτικός νόμος από την Ενωμένη Αστυνομική Μονάδα Κύπρου. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Βάσεις δεν διοικούνται από πολιτικό κυβερνήτη, αλλά από τον εκάστοτε στρατιωτικό διοικητή των Βρετανικών Δυνάμεων στην Κύπρο (British Forces in Cyprus, BFC).

Τα χρωστούμενα

Επιπλέον, βάσει της Συμφωνίας Εγκαθίδρυσης, η Βρετανική Κυβέρνηση όφειλε να καταβάλει αποζημιώσεις προς την Κυπριακή Δημοκρατία για τη χρήση των βρετανικών Bάσεων. Mέχρι σήμερα, η Κυπριακή Δημοκρατία εισέπραξε μόνο το ποσόν των 10 εκατομμυρίων λιρών για την περίοδο από 1960 – 1965, με το πρόσχημα ότι πλέον οι Tουρκοκύπριοι δεν συμμετείχαν στην Kυβέρνηση.

Πηγή: SigmaLive