Την έναρξη λειτουργίας από την 1η Ιανουαρίου του 2022 του Κεντρικού Συστήματος Μητρώου κρατικών ενισχύσεων, όπου θα καταχωρούνται όλες οι κρατικές ενισχύσεις που δίδει η κάθε αρμόδια κρατική αρχή ή Υπουργείο, ανακοίνωσε η Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων Στέλλα Μιχαηλίδου, σε συνέντευξη της στο ΚΥΠΕ, τονίζοντας παράλληλα τον στόχο της να αυξήσει στο 70%, από 46% που είναι σήμερα, την άντληση κρατικών ενισχύσεων μέσω της χρήσης του νομικού πλαισίου των Απαλλακτικών Κανονισμών της ΕΕ.
Η κ. Μιχαηλίδου αναφέρει ότι σήμερα μόνο στο 46% από τις συνολικές κρατικές ενισχύσεις ανέρχεται στην Κύπρο η άντληση κεφαλαίων μέσω των Απαλλακτικών Κανονισμών, σε σχέση με 96% στις άλλες χώρες μέλη της ΕΕ.
«Στόχος μου είναι μέσα στα επόμενα τρία χρόνια η Κύπρος να μην βρίσκεται στο 46% σε ό,τι αφορά την άντληση κεφαλαίων μέσω των Απαλλακτικών Κανονισμών, αλλά τουλάχιστον να ανέλθουμε στο 70% σε σχέση με τις συνολικές κρατικές ενισχύσεις που θα αντληθούν στην Κύπρο», υπογραμμίζει.
Ταυτόχρονα, η Έφορος τονίζει ότι η έγκριση κρατικών ενισχύσεων μέσω των Απαλλακτικών Κανονισμών γίνεται από τον Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων και όχι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ παράλληλα αντλούνται πολύ μεγαλύτερα ποσά, σε απόλυτους αριθμούς.
Η κ. Μιχαηλίδου αν και τονίζει πως η Κύπρος στην άντληση ευρωπαϊκών κονδυλίων κατατάσσεται στις πρώτες χώρες της ΕΕ υπογραμμίζει, ωστόσο, πως η άντληση αυτών των κεφαλαίων δεν γίνεται μέσω της χρήσης των Απαλλακτικών Κανονισμών.
«Θέλουμε την οδό η οποία θα μας οδηγήσει στην οδό που θέλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μας πάρει, δηλαδή στην κυκλική και στην πράσινη οικονομία, στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στην ψηφιακή οικονομία», τονίζει.
Αναφορικά με την ενημέρωση των αρμόδιων αρχών και δικαιούχων, στην συνέντευξη της στο ΚΥΠΕ η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι το Γραφείο της έχει μέχρι σήμερα διενεργήσει 25 παρουσιάσεις για τους Απαλλακτικούς Κανονισμούς, ενώ από τον περασμένο Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα, όπως είπε, έγιναν επί τόπου εκπαιδεύσεις κάθε αρμόδιας αρχής σε σχέση με την χρήση του Κεντρικού Συστήματος Μητρώου κρατικών ενισχύσεων.
Είπε ακόμη ότι μετά τις εκπαιδεύσεις που έγιναν στις αρμόδιες αρχές, «ενώ μέχρι σήμερα η πλειοψηφία των σχεδίων βάσει των Απαλλακτικών γινόταν από το Υπουργείο Γεωργίας, βλέπω περισσότερα σχέδια από το Υπουργείο Εμπορίου, το οποίο έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».
Πιο συγκεκριμένα, η κ. Μιχαηλίδου εξήγησε ότι οι Απαλλακτικοί είναι κανονισμοί που έχει ετοιμάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βάσει των οποίων ο Έφορος κάθε κράτους μέλους της ΕΕ μπορεί να εγκρίνει από μόνος του κρατικές ενισχύσεις, προσθέτοντας ότι με αυτό τον τρόπο κρίνονται συμβατές κρατικές ενισχύσεις, δίνοντας έμφαση στους τομείς τους οποίους θέλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κατευθύνει τα κράτη μέλη (πράσινη οικονομία, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ψηφιακή αναβάθμιση, περιβάλλον, καινοτομία).
Σημείωσε ότι «με την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δόθηκε η εξουσιοδότηση στους Εφόρους των κρατών μελών να εγκρίνουν χρηματοδοτήσεις στα δικά τους όρια».
«Αντλώντας ενισχύσεις από τους Απαλλακτικούς Κανονισμούς συμπορευόμαστε πρώτον με την πολιτική που θέλει η Επιτροπή να μας οδηγήσει και δεύτερο, επειδή η έγκριση εναπόκειται στον εκάστοτε Έφορο και δεν χρειάζεται να αποταθείς στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να πάρεις έγκριση, η έγκριση είναι γρηγορότερη και κάνει τα κράτη μέλη ευέλικτα στο να εγκρίνουν σχέδια που υποβάλλονται από τις αρμόδιες αρχές πιο γρήγορα και σύμφωνα με τους τεχνικούς όρους που η ανάλογη αρμόδια Αρχή θα θέλει να καταχωρήσει».
Επίσης, η κ. Μιχαηλίδου τόνισε πως «ο Απαλλακτικός Κανονισμός δίδει προτεραιότητα σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις παρά σε μεγάλες επιχειρήσεις».
Ανέφερε επίσης ότι οι Απαλλακτικοί Κανονισμοί έχουν άρθρα για νεοσύστατες επιχειρήσεις, για επαγγελματική κατάρτιση για άτομα με ειδικές δεξιότητες, για απομακρυσμένες περιοχές και για περιφερειακές ενισχύσεις.
Εξηγώντας τις περιφερειακές ενισχύσεις, η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι κάποιες επαρχίες του κράτους μέλους επιδέχονται επιπρόσθετες ενισχύσεις γιατί είναι απομακρυσμένες ή έχουν μια ιδιαιτερότητα, λαμβάνοντας επιπλέον χρηματοδότηση 10% ή 20%.
Αναφέροντας ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αυτή την διαδικασία την ονομάζει state aid modernization, η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι η Επιτροπή «θέλει κράτη ευέλικτα και αποτελεσματικά προς την κατεύθυνση που θέλει να τα οδηγήσει» όπως είναι μεταξύ άλλων η κυκλική ή η πράσινη οικονομία.
Στο σημείο αυτό, η Έφορος τόνισε πως «τις ενισχύσεις που σου παραχωρεί η ΕΕ μέσα από τους Απαλλακτικούς Κανονισμούς δεν μπορείς να τις λάβεις μέσα από τις Ενισχύσεις Ήσσονος Σημασίας (de minimis)».
Ανέφερε επίσης ότι οι Απαλλακτικοί Κανονισμοί έχουν το σωρευτικό κριτήριο και πρόσθεσε πως ο Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός – ο οποίος διαχωρίζεται από αυτόν της Γεωργίας και της Αλιείας – έχει συνολικό σωρευτικό όριο 200.000 ευρώ μέσα σε μία κυλιόμενη τριετία.
Η αρμόδια αρχή και ο δικαιούχος έχουν την ευθύνη να βεβαιώσουν ότι δεν ξεπερνά το συνολικό σωρευτικό όριο των 200.000 ευρώ και από εκεί και πέρα, όπως είπε, υπάρχουν κάποια κριτήρια που θα πρέπει να ελέγξει η αρμόδια αρχή ή το Υπουργείο, το οποίο είναι πιο ευέλικτο όσον αφορά τους Απαλλακτικούς Κανονισμούς.
Η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι «μπορεί να φαίνεται ότι μέσω του de minimis μπορώ να πάρω το 100% της χρηματοδότησης, όμως αποτρέπει ο ίδιος ο δικαιούχος την επιχείρηση του να αντλήσει κεφάλαια για αναπτυξιακές ενέργειες ή για περιφερειακές ενισχύσεις», τονίζοντας ότι «μπορεί μέσα από τους Απαλλακτικούς Κανονισμούς να λαμβάνει ποσά σε χαμηλότερο ποσοστό αλλά σε απόλυτους αριθμούς το ποσό να είναι πολύ μεγαλύτερο».
Είπε ακόμη ότι «στους Απαλλακτικούς είναι σημαντικό να τηρούνται τα κριτήρια του κινήτρου, της αναλογικότητας και της διαφάνειας ούτως ώστε να βεβαιώνεται το κάθε κράτος μέλος ότι οι ενισχύσεις καταλήγουν για τον σκοπό για τον οποίο έχουν εγκριθεί».
Εξακολουθεί ο κόσμος και οι αρμόδιες αρχές να χρησιμοποιούν τις κρατικές ενισχύσεις μέσα από τα de minimis γιατί αυτό έκαναν μέχρι σήμερα, ανέφερε και πρόσθεσε ότι συνεχίζονται οι επιμέρους παρουσιάσεις σε αρχές που προωθούν τα ευρωπαϊκά προγράμματα «ούτως ώστε να είμαστε ακόμη πιο κοντά στις επιχειρήσεις για να είναι ενήμερος ο επιχειρηματικός κόσμος» για τους Απαλλακτικούς Κανονισμούς και να προσεγγίσει την ανάλογη αρμόδια αρχή που επιχειρεί για να μπορέσει να αντλήσει τα διαθέσιμα κεφάλαια μέσα από τους Απαλλακτικούς Κανονισμούς.
Κεντρικό Σύστημα Μητρώου κρατικών ενισχύσεων
——————–
Εξάλλου, η Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας από την 1η Ιανουαρίου του 2022 του Κεντρικού Συστήματος Μητρώου κρατικών ενισχύσεων, το οποίο αρχικά θα λειτουργεί παράλληλα με το μητρώο κρατικών ενισχύσεων που διατηρούν σήμερα οι αρμόδιες αρχές.
Μέχρι σήμερα, γίνονται διάφορα τεστ στο σύστημα και «ευελπιστώ ότι την 1η Ιανουαρίου του 2022 θα έχουμε σε λειτουργία το Κεντρικό Σύστημα Μητρώου κρατικών ενισχύσεων», πρόσθεσε.
Στη συνέντευξη της στο ΚΥΠΕ, η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι η Κύπρος «ως κράτος μέλος είμαστε υποχρεωμένοι να διατηρούσαμε ένα κεντρικό σύστημα μητρώου κρατικών ενισχύσεων το οποίο χρησιμοποιείται ταυτόχρονα από όλες τις αρμόδιες αρχές», προσθέτοντας ότι «μέχρι σήμερα όταν κάποιος παίρνει de minimis καταχωρείται στο Μητρώο της αρμόδιας αρχής από όπου παίρνει την ενίσχυση».
Ανέφερε ότι με την έναρξη λειτουργίας του Κεντρικού Συστήματος Μητρώου όλες οι αρμόδιες αρχές θα καταχωρούν σε ένα Μητρώο τις κρατικές ενισχύσεις που δίδουν και πρόσθεσε ότι «το σύστημα από μόνο του θα είναι αρκετά έξυπνο ούτως ώστε να προσμετρά όλες τις ενισχύσεις».
Θα υπάρχει δηλαδή ένας έλεγχος από το Κεντρικό Σύστημα Μητρώων το οποίο θα περιορίζει την επιπρόσθετη χρήση των de minimis, εξήγησε, προσθέτοντας ότι για αυτό το λόγο θα πρέπει να ξεκινήσει πρώτα η χρήση των Απαλλακτικών Κανονισμών «για να μην εγκλωβιστούν οι δικαιούχοι στο σωρευτικό όριο του de minimis και να μην δικαιούνται επιπρόσθετα λεφτά».
Η Έφορος ανέφερε επίσης ότι το κεντρικό σύστημα θα λειτουργεί ταυτόχρονα με το υφιστάμενο σύστημα που διατηρεί η κάθε αρμόδια αρχή, εξηγώντας ότι οι αρμόδιες αρχές θα καταχωρούν και στο δικό τους κρατικό αρχείο τις κρατικές ενισχύσεις.
«Αυτό θα γίνεται για τα υπόλοιπα τρία χρόνια για να μην χαθεί η κυλιόμενη τριετία και από την 1η Ιανουαρίου του 2025 θα τεθεί σε λειτουργία μόνο το νέο σύστημα», σημείωσε.
Είπε ακόμη πως επιπρόσθετα του ελέγχου που γίνεται για το σωρευτικό ποσό άντλησης κεφαλαίων που επιτρέπεται σε μια επιχείρηση, «υπάρχει και ένας αυστηρότερος έλεγχος όσον αφορά την ενιαία επιχείρηση (όμιλο εταιρειών)», προσθέτοντας ότι ο εκάστοτε δικαιούχος καλείται εγγράφως να πιστοποιήσει την ενιαία του επιχείρηση ούτως ώστε να γίνεται έλεγχος για το σωρευτικό όριο των 200.000 ευρώ για την ενιαία επιχείρηση.
Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
———————–
Η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι το γραφείο της συμμετέχει από την πρώτη μέρα στην τεχνική επιτροπή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, «παραθέτοντας τα σχόλια μας και δίδοντας κάποιες κατευθυντήριες γραμμές για χρήση των Απαλλακτικών Κανονισμών σε κάποια σχέδια, αλλά και συνδυαστικά», Απαλλακτικών Κανονισμών και de minimis.
Κυβερνητικό Σχέδιο των κρατικών εγγυήσεων
————————
Η Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων είπε ότι το Σχέδιο των κρατικών εγγυήσεων το οποίο εκδόθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών και εγκρίθηκε από τη Βουλή, εμπίπτει στο Προσωρινό Πλαίσιο που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, προσθέτοντας ότι το Σχέδιο στάλθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών «στο Γραφείο μας και το αποστείλαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία το ενέκρινε».
Η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι αυτό το Προσωρινό Πλαίσιο επεκτάθηκε πλέον μέχρι τον Ιούνιο του 2022 δίδοντας στις επιχειρήσεις το χρόνο να αποταθούν στις τράπεζες για σύναψη δανείων βάσει των κρατικών εγγυήσεων.