Η δύναμη της κοινωνίας των πολιτών

Του Άντρου Καραγιάννη*

Στην πρόσφατη Έκθεση για τις καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο επισημαίνεται η σημασία της εμπλοκής της κοινωνίας των πολιτών στην προσπάθεια για επίλυση του κυπριακού προβλήματος και δίνεται έμφαση στον ρόλο που διαδραματίζουν η νεολαία και οι γυναικείες οργανώσεις. Πράγματι αρκετές εθελοντικές ομάδες πολιτών εμπλέκονται στα κοινά δρώμενα των τοπικών αρχών και θα μπορούσαν με την εμπλοκή τους να συμβάλουν στη βελτίωση των δικοινοτικών σχέσεων, εάν αυτό τους ζητηθεί.

Στην έκθεσή του ο Γ.Γ. των Η.Ε. εστιάζει στην προώθηση της ανταλλαγής ιστοριών και εμπειριών, επισημαίνοντας ότι μία τέτοια ανταλλαγή υποβοηθά στη μείωση των ενστάσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Οι δικοινοτικές ομάδες της κοινωνίας των πολιτών έχουν ήδη αναλάβει αρκετές πρωτοβουλίες για την επανέναρξη των συνομιλιών, κάτι που επικροτείται στην Έκθεση. Σημαντική θεωρείται επίσης η συμβολή συνδικάτων και κομμάτων στις δύο κοινότητες, τα οποία, υπό την αιγίδα της Σλοβακικής Πρεσβείας στην Κύπρο, μέσω κοινού ανακοινωθέντος, προτρέπουν τους δύο ηγέτες να εργαστούν σκληρά για την επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του πλαισίου που προτάθηκε από τον Γ.Γ. για την επίτευξη μιας ομοσπονδιακής λύσης και για την επανένωση του νησιού.

Εξίσου σημαντική χαρακτηρίζεται η εφαρμογή όλων των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μέσω των Τεχνικών Επιτροπών. Ωστόσο, παρά τις επισημάνσεις στην έκθεση του Γ.Γ., οφείλουμε να ομολογήσουμε πως οι δικοινοτικές δραστηριότητες υπήρξαν περιορισμένες, παρόλες τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για διευκόλυνση των επαφών και της συνεργασίας μέσω της κοινωνίας των πολιτών για θεμελίωση της ειρήνης και της συμφιλίωσης στο νησί.

Καταλήγοντας στην έκθεσή του ο Γ.Γ. προτρέπει τα μέρη να στηρίζουν και να ενισχύουν τον στόχο μιας βιώσιμης λύσης, εστιάζοντας στη ζωτικότητα, την ενέργεια, τη δύναμη του πληθυσμού του νησιού και προτρέποντας για μεγαλύτερη εμπλοκή τους στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης που θα οδηγήσει στη μόνιμη επίλυση του Κυπριακού ζητήματος.

Στηριζόμενοι λοιπόν στις επισημάνσεις του Γ.Γ., αντιλαμβανόμαστε ότι οι απλοί πολίτες θα πρέπει να συνεργαστούν και να ωθήσουν τους δύο ηγέτες στις δύο κοινότητες να προχωρήσουν στην επανένωση του νησιού. Σε αυτή την προσπάθειά τους θα μπορούσαν να συμβάλουν και οι Τοπικές Αρχές, μέσα από τις οποίες δραστηριοποιούνται αρκετοί πολίτες, ενώ, λόγω της εγγύτητας και της συχνής επαφής και επικοινωνίας με τους δημότες, γίνεται εφικτό να εισακουστούν οι θέσεις τους.

Άλλες χώρες,  όπως η Νότια Αφρική, η Γερμανία και η Ιρλανδία, κατάφεραν να ξεπεράσουν τις διαφορές, την έχθρα, τις συγκρούσεις μέσα από την αλληλοκατανόηση, την επαφή, την επικοινωνία, τον σεβασμό και τον διαρκή διάλογο. Η προώθηση ΜΟΕ όπως και η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης και κατανόησης μπορούν αντίστοιχα να υποβοηθήσουν στο δύσκολο έργο των δύο ηγετών για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό πρόβλημα. Ο σεβασμός επίσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η συνεργασία για ένα καλύτερο μέλλον, ο αλληλοσεβασμός, η συμβολή στον δίκαιο διαμοιρασμό της εξουσίας και από τις δύο κοινότητες προάγουν τη διασφάλιση μιας βιώσιμης λύσης.

Βέβαια η πολιτική κατάσταση στην Κύπρο κρίνεται πολύ κρίσιμη. Σύντομα θα ξεκαθαρίσει κατά πόσο το Κυπριακό πρόβλημα μπορεί να λυθεί ή εάν θα συνεχίσει να συντηρείται επ’ άπειρον. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να παραδειγματιζόμαστε από κάποιες άλλες χώρες που ξεπέρασαν τα πολιτικά προβλήματα και κατάφεραν να επανενώσουν τόσο τη χώρα όσο και τον λαό τους.

Η μικρή Κύπρος μπορεί να μη διαθέτει έναν Μαντέλα ή ένα Γκάντι, αλλά, ας συμβουλευτούμε τους Νοτιοαφρικανούς που μας ξεκαθάρισαν με νόημα ότι «Δεν χρειαζόμαστε ένα άλλο Μαντέλα, αλλά ας προσπαθήσουμε να κάνουμε ό,τι έκανε αυτός, δηλαδή συμφιλιώθηκε με τους εχθρούς του».

Σίγουρα η συμφιλίωση δεν είναι εύκολη υπόθεση στην Κύπρο, λαμβάνοντας υπόψη τα λάθη του παρελθόντος, την αδιαλλαξία και τη σκληρή στάση της Τουρκίας, αλλά τουλάχιστον ας προσπαθήσουμε να έρθουμε σε διάλογο μαζί της. Μόνο με καλή θέληση και διάθεση λύνονται οι διαφορές, όσο κι αν αυτές είναι τεράστιες, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του δικού μας πολιτικού προβλήματος.

*Άντρος Γ. Καραγιάννης, Δήμαρχος Δερύνειας