Είναι γεμάτο με λευκά χάρτινα περιστέρια και το έφτιαξαν τα παιδιά της Στ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Δάσους Άχνας. Είναι εμπνευσμένο από το κείμενο «Ο πόθος της επιστροφής» της εκπαιδευτικού Βάσως Παναγή, το οποίο βασίζεται στην ιστορία της κυρίας Ντίνας Σκάγια από την Άχνα.
Η κυρία Ντίνα ήταν μια νεαρή κοπέλα που ετοιμαζόταν να παντρευτεί τον Σεπτέμβριο του 1974. Στις 20 Ιουλίου όμως, όταν η Τουρκία εισέβαλε στο νησί προκαλώντας τον όλεθρο και την καταστροφή, τα όνειρα της κυρίας Ντίνας έσβησαν. Χάθηκαν μαζί με τους χιλιάδες νεκρούς, τραυματίες, παθόντες, αγνοούμενους, εγκλωβισμένους και ξεριζωμένους.
Στις 28 Αυγούστου, όταν οι Τούρκοι μπήκαν στην Άχνα και διέλυσαν τα πάντα…
Η κοπέλα, ανάμεσα στα ελάχιστα πράγματα που πρόλαβε να πάρει από το σπίτι της, ήταν και το νυφικό της. Κοιμόταν στο δάσος όπως όλοι οι πρόσφυγες και για χρόνια είχε το νυφικό της σε ένα μικρό εκκλησάκι στις ελεύθερες περιοχές, φυλαγμένο κάτω από το ιερό.
Από εκεί γεννήθηκε η ιδέα…
Με λευκά χάρτινα περιστέρια τα παιδιά σχημάτισαν στον τοίχο ένα φόρεμα, γεμάτο ευχές για ελευθερία, ειρήνη, επιστροφή κι επανένωση. Έδωσαν στο έργο τους το όνομα «Επιστροφή» και μας είπαν: «Σε αυτή τη κατασκευή αποτυπώνεται ο πόνος, όχι μόνο της Ντίνας, μα και του κάθε ξεριζωμένου πρόσφυγα, η αγάπη του για τη γη που τον γέννησε κι ο άσβεστος πόθος του για επιστροφή στον τόπο του, στο σπίτι και την εκκλησιά του, που τα βλέπει εκεί, λίγο πάρα πέρα, πίσω από το συρματόπλεγμα να καρτερούν. Η δίψα της ψυχής του να γυρίσει στο χωριό του, να γυρίσει στα μέρη που αγάπησε…».
Τον περασμένο Μάρτιο, το έργο των παιδιών διακρίθηκε στον 4ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό «Κύπρος, Ελλάδα, Ομογένεια: Εκπαιδευτικές Γέφυρες» και πήρε 1ο βραβείο στην κατηγορία του. Προκάλεσε και προκαλεί ακόμα την έντονη συγκίνηση όλης της κοινότητας.
«Σήμερα λάμπει ο ουρανός,
Σήμερα λάμπει η μέρα!»
Ένας δίσκος άργυρος
Λίγα χρυσά κουφέτα
Ένα μαντήλι πορφυρό
Και ένα παλιό λαούτο.
«Ώρα καλή κι ώρα χρυσή
Κι ώρα ευλογημένη»
Τρεις κοπελιές ανύπαντρες
χορεύουν το πανέρι.
«Άγια στολίστε την καλά
την μαργαριταρένια…»
Λίγα λουλούδια.
Ένα ροδί.
Και στη γωνιά το νυφικό,
δαντέλα και μετάξι.
Κι άξαφνα μες του λαούτου τον ρυθμό
ένας κρότος!
Και της Αγίας Μαρίνας η εκκλησιά
χαρμόσυνα δε χτυπάει.
«Πού πας αγαπημένε μου μέσα σε τέτοιο χάος;»
«Βάρβαροι μπήκαν στο νησί.
Πάω κι εγώ να πολεμήσω».
Κι ύστερα…
Δάκρυα πολλά…
φωνές και σπαραγμός…
Πόνος…
Ξεριζωμός…
«Μάνα το νυφικό μου…»
«Τρέξε παιδί μου να σωθείς
Κι άφησ´ το νυφικό σου».
Σε μια βαλίτσα η κοπελιά
μαζί με την καρδιά της
σφραγίζει το νυφικό της
και φεύγει μακριά
για εκείνα, τ’ άλλα μέρη.
«Σήμερα μαύρος ουρανός
Σήμερα μαύρη μέρα»
Η Αγία Μαρίνα δάκρυσε
γιατί έμεινε μονάχη
και μ´ ένα γάμο που ´σβησε
η προσφυγιά χαράχτηκε
στου νυφικού το πέπλο.
Βουβάθηκε η Παναγιά.
Βουβάθηκε η εκκλησιά.
Βουβάθηκε η ψυχή.
Βουβάθηκε ολόκληρο χωριό.
Μα η Αγιά Μαρίνα
όπως βλέπει από ψηλά
κι ακούει τις προσευχές
στέλνει στην κοπελιά
σ’ εκείνα τα άλλα μέρη
τον αγαπητικό να πάει να τη βρει.
Σήμερα χαμογελά ο ουρανός,
χαμογελά κι η μέρα,
για μια στιγμή μονάχα
και σ´ ένα αντίσκηνο εκκλησιά
τελείται ο γάμος σιωπηλά
χωρίς λαούτα και βιολιά.
Περνά σχεδόν μισός αιώνας…
Και κάθε μέρα που περνά
χαρακώνεται στο νυφικό
της προσφυγιάς ο πόνος.
Σχεδόν μίσος αιώνας…
Και κάθε ψυχή που φεύγει
με ιεροτελεστία μυστική
κεντάει στο νυφικό
τον πόθο της επιστροφής.
Λεν πως οι ψυχές γυρνούν
στα μέρη π’ αγαπήσαν
όπως τα περιστέρια…
Και έτσι ,
καθ’ Αύγουστο,
ανήμερα του γάμου
χιλιάδες περιστέρια
γυρνούν το νυφικό
στα μέρη π’ αγαπήσαν.
Βάσω Παναγή