Στα άδυτα των μυστικών της Λίμνης της Βουλιαγμένης

Ένας κρυμμένος θησαυρός της αττικής φύσης στην καρδιά της Αθηναϊκής Ριβιέρας, λίγα μόνο χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης (21 χλμ.). Η Λίμνη Βουλιαγμένης, δεν είναι απλώς μια λίμνη, αλλά ένα σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο παγκόσμιας εμβέλειας, που προκαλεί ταυτόχρονα θαυμασμό και δέος με τα μυστικά που κρύβονται στο βυθό της.

Ένας μυσταγωγικός προορισμός, πίσω από τον οποίο κρύβονται διάφοροι μύθοι και θρύλοι που έχουν να κάνουν με μια νεράιδα και τα νεαρά παλικάρια που παγιδεύει στα άδυτα της λίμνης. Ο επιβλητικός βράχος, τα ιαματικά νερά, οι δαιδαλώδεις υποβρύχιες σήραγγες, η καταπράσινη βλάστηση συνθέτουν ένα μοναδικό φυσικό αξιοθέατο -μια ανεπανάληπτη εμπειρία.

Η Λίμνη Βουλιαγμένης είναι ενταγμένη στον Εθνικό κατάλογο NATURA 2000 και έχει χαρακτηριστεί ως Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλους από το Υπουργείο Πολιτισμού, ενώ συγκαταλέγεται στις 20 αναγνωρισμένες ιαματικές πηγές της Ελλάδας από την Ειδική Επιτροπή Προστασίας Φυσικών Ιαματικών Πόρων.

Από επιστημονικής άποψης αυτό που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το σπήλαιο, το οποίο ξεκινάει στο σημείο που τελειώνει η λίμνη. Μέχρι στιγμής έχει εξερευνηθεί σε μήκος 3.123 μέτρων, ενώ η μία από τις 14 σήραγγές του, με μήκος 800 μέτρα αποτελεί την μεγαλύτερη υποβρύχια σήραγγα σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ωστόσο, το συγκεκριμένο σπήλαιο συνοδεύεται και από έναν θρύλο, ο οποίος συνδέεται με μία νεράιδα που ζει στα νερά του και παγιδεύει τους νεαρούς άντρες που προσπαθούν να το ανακαλύψουν, όπως συνέβη με τους 8 δύτες που έχασαν την ζωή τους κατά την διάρκεια της εξερεύνησής του.

Οι πρώτοι που προσπάθησαν να εξερευνήσουν το σπήλαιο μέσω μιας επίλεκτης ομάδας, απ’ ό,τι δείχνουν τα ιστορικά στοιχεία, ήταν οι Γερμανοί κατά την δεκαετία του ΄40.

Αρκετά χρόνια αργότερα, δύο δύτες στην προσπάθειά τους να εξερευνήσουν το σπήλαιο έχασαν την ζωή τους κατά την διαδικασία της αποσυμπίεσης, λίγα μόλις μέτρα πριν την επιφάνεια της λίμνης, με τις σορούς τους να μην έχουν βρεθεί ποτέ.

Αυτό το γεγονός είχε ως αποτέλεσμα το 1988 ο Ελβετός Ζαν Ζακ Μπολάνζ, από τους πιο γνωστούς παγκοσμίως δύτες της εποχής του και πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Σπηλαιοδυτών, να αναλαμβάνει την προσπάθεια εξερεύνησης και χαρτογράφησης του σπηλαίου της λίμνης, μέσω ενός προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού και την χρηματοδότησή του από τον Δήμο Βουλιαγμένης.

Αν και οι περισσότεροι έκαναν λόγο για τον μύθο της νεράιδας και τα νεαρά παλικάρια που εκείνη παγιδεύει στα νερά του σπηλαίου, ο Μπολάνζ απέδωσε το χαμό των δύο δυτών τόσο στα ισχυρά ρεύματα εντός του σπηλαίου που προκαλούν μικρές δίνες στο νερό, όσο και στην ελλιπή γνώση τόσο για την γεωγραφία, όσο και για την μορφολογία του σπηλαίου.

Εκτός από αυτούς τους δύο πρώτους δύτες που εξαφανίστηκαν στο σπήλαιο, το μυστηριώδες αυτό δημιούργημα της φύσης έχει «καταπιεί» ακόμη έξι εξερευνητές (τα θύματα προέκυψαν από συνολικά 8 αποστολές εξερεύνησης που έχουν πραγματοποιηθεί στο σπήλαιο) ο θάνατος των οποίων αποδόθηκε στον ανεπαρκή εξοπλισμό και την ελλιπή εξοικείωση με το υποβρύχιο περιβάλλον του σπηλαίου. Το 1995 μετά από απόφαση του Υπουργείου το σπήλαιο έκλεισε για το κοινό για λόγους ασφαλείας.

Αυτό που προκάλεσε τις μεγαλύτερες εντυπώσεις, ωστόσο, κατά την εξερεύνηση του σπηλαίου από την ομάδα του Μπολάνζ, ήταν η ανακάλυψη μιας τεράστιας υποβρύχιας έκτασης χωρητικότητας 1.200.000 κυβικών μέτρων, καθώς και η ύπαρξη ενός υπερμεγέθη σταλαγμίτη σε βάθος 105 μέτρων, σε απόσταση μόλις 730 περίπου μέτρων μακριά από την είσοδο του σπηλαίου. Αυτό που εξέπληξε τους ερευνητές ήταν το γεγονός ότι οι σταλαγμίτες δεν αναπτύσσονται κάτω από το νερό, μια ανακάλυψη που είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη διάφορων θεωριών σχετικά τόσο με την μορφολογία της περιοχής κατά το παρελθόν, όσο και με τον σχηματισμό της Μεσογείου.

Εκτός των παραπάνω εντυπωσιακών στοιχείων, η Λίμνη Βουλιαγμένης ξεχωρίζει, παγκοσμίως, και για ακόμη ένα χαρακτηριστικό της. Κάτω από τα νερά της βρίσκεται η μεγαλύτερη υπόγεια σήραγγα σε ολόκληρο τον κόσμο, η οποία μετρά μήκος 800 μέτρων, με το βάθος της σε κάποια σημεία να αγγίζει ακόμη και τα 80 μέτρα.

Οι διάδρομοί της σχηματίζουν έναν μεγάλο λαβύρινθο μήκους 4,3 χλμ. (τόσος τουλάχιστον έχει εξερευνηθεί μέχρι στιγμής, χωρίς κανένας να γνωρίζει αν οι εξερευνητές έχουν φτάσει μέχρι το τέλος τους) που έχει ως αποτέλεσμα η εξερεύνησή της να είναι αρκετά δύσκολη και επικίνδυνη, ακόμη και για τους πιο έμπειρους και καλά προετοιμασμένους επαγγελματίες δύτες.

Αν και βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η ύπαρξή της δεν αναφέρεται σε κανένα αρχαίο κείμενο, παρόλο που αρκετοί αρχαίοι περιηγητές, όπως ο Παυσανίας, αναφέρονται στην ευρύτερη περιοχή. Κάτι που εξηγείται από τους γεωλόγους μέσω των υποθέσεών τους ότι η λίμνη δημιουργήθηκε αργότερα και πιθανότατα κατά τους χριστιανικούς χρόνους, με την κατάρρευση της οροφής ενός τεράστιου σπηλαίου μετά από σεισμό. Κάτι που δικαιολογεί και η σημερινή της ονομασία «Βουλιαγμένη».

Κατά την αρχαιότητα η περιοχή αναφερόταν ως «Ζωστήρ», που σημαίνει ζώνη, και οφείλεται σε έναν μύθο που έχει να κάνει με τη Λητώ. Σύμφωνα με αυτόν, λοιπόν, όταν ήταν έγκυος η Λητώ, μητέρα του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος, έτρεχε να γλιτώσει από την Ήρα, καθώς ο πατέρας των παιδιών της ήταν ο Δίας. Σε κάποιο σημείο σταμάτησε, καθώς νόμισε ότι ήρθε η ώρα να γεννήσει, και πέταξε την ζώνη της.

Σήμερα, τα ιαματικά υφάλμυρα νερά της Λίμνης, δημιουργούν ένα υπαίθριο thermal spa, κάτω από τον αττικό ουρανό, με τις ιαματικές ιδιότητές τους να συμβάλλουν στη θεραπεία ρευματικών, δερματικών και γυναικολογικών παθήσεων. Στον πλούσιο έμβιο κόσμο της συγκαταλέγονται και τα γνωστά ψαράκια Garra Rufa που προσφέρουν φυσική απολέπιση της επιδερμίδας.

Οι επιλογές που προσφέρονται στους επισκέπτες είναι αμέτρητες: βουτιές σε πεντακάθαρα νερά, με σταθερή θερμοκρασία μεταξύ 22 και 29 °C όλο το χρόνο, snorkeling, πεζοπορία, ποδήλατο, ασκήσεις ευεξίας. Στο χώρο λειτουργεί εστιατόριο και καφέ, ενώ περιμετρικά της λίμνης βρίσκονται ξαπλώστρες και ομπρέλες για στιγμές χαλάρωσης και ευεξίας.

Πηγή