Καλεσμένος στη ζωντανή διαδικτυακή συζήτηση που διοργάνωσε το Famagusta.News το περασμένο Σάββατο με θέμα “Μπορεί η Αμμόχωστιος να σωθεί” ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης ο οποίος σε μία εκτενή εισήγηση απάντησε σε ερωτήσεις τηλεθεατών και έθεσε καίρια ζητήματα για το θέμα των τουρκικών προκλήσεων στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι πρόσφατες ακραίες προκλήσεις στην περίκλειστη Αμμόχωστο.
Ο Υπουργός Εξωτερικών στην εναρκτήρια εισήγησή του, ευχαρίστησε το Famagusta.News για τη πρόσκληση να συμμετάσχει στη διαδικτυακή συζήτηση και παρέθεσε τέσσερα σημεία ώστε να ερμηνευθούν οι εξελίξεις.
“Αρνητικός ο διαχωρισμός και η αντιπαράθεση”
Ο Υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι το θέμα του περιουσιακού και των τουρκικών προκλήσεων αλλά και του Κυπριακού, δεν αφορά μόνο τους Αμμοχωστιανούς ή όσους έχουν περιουσία αλλά το σύνολο του κυπριακού λαού. Ανέφερε ότι θα είναι αρνητικότατη εξέλιξη ο διαχωρισμός ανάμεσα σε πρόσφυγες και μη, ανάμεσα σε Βαρωσιώτες και στους υπόλοιπους πρόσφυγες, ανάμεσα σε Βαρωσιώτες που έχουν περιουσία στην περίκλειστη περιοχή ή εκτός της περίκλειστης περιοχής και ανάμεσα σε αυτούς που επέλεξαν ή θα επιλέξουν να προσφύγουν στην επιτροπή αποζημιώσεων και όλους αυτούς που διαφωνούν με μια τέτοια προοπτική. Οποιοσδήποτε διαχωρισμός και δημόσια απαξιωτική αντιπαράθεση ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους θα ήταν ο,τι πιο αρνητικό, ανέφερε.
Δείτε ολόκληρη τη διαδικτυακή συζήτηση εδώ:
Από το 2019 οι ενέργειες της Κυβέρνησης
Σε σχέση με την εξέλιξη των πραγμάτων όσον αφορά με το “πικ-νικ” Ερντογάν, ανέφερε ότι στις 18 Ιουνίου 2019 έγινε η πρώτη δημόσια για το θέμα δήλωση του κυρίου Οζερσάι, που αφορούσε τη σύσταση μιας ομάδας ειδικών η οποία θα έμπαινε στην περίκλειστη πόλη για καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων, ακίνητων και μη, κάνοντας, μάλιστα, δημόσια ειδική αναφορά στα περιουσιακά στοιχεία των Βακουφίων στην περίκλειστη περιοχή. Οκτώ μέρες αργότερα, από την πρώτη αυτή αναφορά του κυρίου Οζερσάι στην 26 Ιουνίου 2019, ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος απάντησε στις 7 Αυγούστου, επαναβεβαιώνοντας τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών 550 και 789 σε σχέση με την Αμμόχωστο.
Διαβάστε επίσης: Με επιτυχία η διαδικτυακή συζήτηση του Famagusta.News με τον Υπουργό Εξωτερικών (ΒΙΝΤΕΟ)
Ακολούθησε, όπως είπε, σειρά διαβημάτων τόσο προς τα πέντε Μόνιμα Μέλη του ΣΑ, την ΕΕ, τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη με αποκορύφωμα την προσφυγή μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο στις 9 Οκτωβρίου του 2019 μετά από συζήτηση που έγινε μετά από αίτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας, εξέδωσε σαφέστατη ανακοίνωση υπογραμμίζοντας ότι καμία απολύτως ενέργεια δεν πρέπει να αναδειχθεί σε σχέση με τα Βαρώσια η οποία αντίκειται στα ψηφίσματα 550 και 789. Το θέμα συνέχισε να αποτελεί προτεραιότητα για την Κυβέρνηση αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας. Ακριβώς μέσα σε αυτό το πλαίσιο που επιτεύχθηκε, είπε, η πολύ σημαντική προσθήκη για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2020 στο ψήφισμα για ανανέωση της θητείας της UNFICYP, ειδική αναφορά στα ψηφίσματα 550 και 789.
Η τοποθέτηση του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη:
Η “μεγάλη εικόνα” και η αναθεωρητική συμπεριφορά Ερντογάν
Όπως είπε, ακολούθως, “υπάρχει μεγάλη ανάγκη να δούμε τη μεγάλη εικόνα σε σχέση με τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων όσων τραγικών και προσβλητικών και προκλητικών είδαμε στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων. Από πολιτικής σκοπιάς δηλαδή, τα όσα γίνονται στην περίκλειστη περιοχή δεν είναι καθόλου άσχετα με τη γενικότερη αναθεωρητική συμπεριφορά που συντηρεί η Τουρκία στην ευρύτερη περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, η εκτίμηση της διεθνούς κοινότητας, των διεθνών αναλυτών είναι ότι μετά το 2016 και το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία έχει ενισχυθεί η αναθεωρητική συμπεριφορά του Ερντογάν που στόχο έχει μέχρι το 2023 και τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση της σύγχρονης Τουρκίας του Κεμάλ Ατατούρκ να καταστεί η Τουρκία μέχρι το 2023 η ηγέτιδα δύναμη στην περιοχή αναβιώνοντας μία νεοθωμανική θεώρηση των πραγμάτων και έχοντας ταυτόχρονα τον ρόλο του ηγέτη στον μουσουλμανικό κόσμο και δεν είναι τυχαίες οι αντιπαραθέσεις που υπάρχουν με συγκεκριμένα μουσουλμανικά κράτη στην περιοχή. Το αναφέρω αυτό γιατί είναι λάθος να θεωρούμε ότι μπορούμε να αντιληφθούμε την πολιτική της Τουρκίας σε σχέση με την Κύπρο και το κυπριακό μακριά ή χωρίς του να γνωρίζουμε την πολιτική της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η αύξηση και η καθημερινή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε με αυτά που γίνονται στην περίκλειστη περιοχή, είτε με όσα γίνονται στην Νεκρή Ζώνη, είτε γενικότερα επί τους εδάφους είτε επί της θαλάσσης με ο,τι γίνεται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου εντάσσονται γενικότερα στην αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας αλλά και ειδικότερα στην περίπτωση της Κύπρου μέσω της προσπάθειας δημιουργίας τετελεσμένων που να αμφισβητούν τη συμφωνημένη μορφή λύσης του Κυπριακού προωθώντας μια άλλη μορφή λύσης που εξυπηρετεί αποκλειστικά τα συμφέροντα της Τουρκίας και όχι των τουρκοκυπρίων.”
Η εισήγηση του πρώην Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του πρώην Δικαστή του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γιώργου Αρέστη:
Τα επόμενα βήματα
“Έχουμε ενώπιόν μας δύο σημαντικά ορόσημα. Το πρώτο αφορά την νέα πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών μέσω της κυρίας Λουτ που αναμένεται να κορυφωθεί περί τα τέλη Νοεμβρίου αρχές Δεκεμβρίου με επαφές, με επισκέψεις σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη με στόχο να διερευνηθεί η προοπτική πραγματοποίησης μίας άτυπης διάσκεψης για την Κύπρο, αποτέλεσμα της οποίας να είναι η επίσημη ανακοίνωση για ουσιαστική επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στον Κραν Μοντανά με στόχο λύση εντός του συμφωνημένου πλαισίου της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Καθοριστικής σημασίας θεωρώ είναι αυτό που είπα για ουσιαστική επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στον Κραν Μοντανά γιατί υπενθυμίζω ότι σε αυτό το κεκτημένο δηλαδή της τελευταίας διαπραγματευτικής διαδικασίας ανάμεσα σε άλλα τέθηκε για πρώτη φορά ο τερματισμός των όποιων εγγυήσεων δικαιωμάτων της Τουρκίας, όπως επίσης και αποχώρηση του τουρκικού στρατού κατοχής, όπως επίσης (και αυτό είναι σημαντικό) συζητήθηκε το περιουσιακό σε σχέση με το εδαφικό, και στον χάρτη ου ανταλλάξαμε με την τουρκοκυπριακή πλευρά, εντός συμφωνημένου πλαισίου απόκλισης 1%. Και είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ήταν το συμπέρασμα του Γενικού Γραμματέα στο Κραν Μοντανά ότι πέραν των περιοχών που επέστρεφαν συμπεριλαμβανομένης και της περίκλειστης περιοχής θα έπρεπε να συμπεριληφθεί και η Μόρφου. Η κατάληξη αυτού του πρώτου ορόσημου, η πρωτοβουλία του Γ.Γ. είναι καθοριστικής σημασίας. Το δεύτερο ορόσημο είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 10 και 11 Δεκεμβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Οκτωβρίου αποφασίστηκε μέσα από τα συμπεράσματα να εκφραστεί η ετοιμότητα της Ε.Ε. για μια θετική προσέγγιση για μια θετική ατζέντα με την Τουρκία για τις Ευρωτουρκικές σχέσεις εάν και εφόσον η Τουρκία συμπληρώσει συγκεκριμένες προϋποθέσεις ανάμεσα στις οποίες είναι και το θέμα της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων και επίσης η επίλυση του Κυπριακού. Μέχρι στιγμής, σύμφωνα, όχι με τη δική μας θεώρηση, σύμφωνα με τη θεώρηση της Ε.Ε, των κρατών-μελών της ΕΕ, η Τουρκία όχι μόνο δεν έχει ανταποκριθεί θετικά σε αυτό το θετικό κάλεσμα της ΕΕ αλλά αντίθετα έχει κλιμακώσει τη συμπεριφορά της σε διάφορα επίπεδα, πέραν των όποιων βιώνουμε στην περίκλειστη Αμμόχωστο, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στον τομέα της ισλαμοφοβίας κ.ο.κ.
Ήταν σε αυτό το πλαίσιο που έγιναν πρόσφατα οι δηλώσεις Μπορέλ, ο οποίος γνωρίζει καλά το θέμα της περίκλειστης, αφού όπως ο ίδιος ανέφερε, είχε επισκεφθεί την περιοχή ως Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και ήταν ακριβώς μέσα σε αυτό το πλαίσιο που έγιναν οι επικριτικές για την Τουρκία δημόσιες δηλώσεις από τον Γερμανό ΥΠΕΞ. Η εξέλιξη των πραγμάτων μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου και η συμπεριφορά της Τουρκίας όπως θα διαμορφωθεί μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αξιολογηθούν από τους ηγέτες και θα αποφασίσουν το τί δέον γενέσθαι. Η κατάληξη, λοιπόν, των δύο οροσήμων που ανέφερα θα είναι καθοριστικά για τη συνέχεια.”
Η υποτίμηση και οι πωλήσεις περιουσιών
Ερωτηθείς από ερώτηση τηλεθεατή, ο Υπουργός Εξωτερικών εάν η δική μας πλευρά υποτίμησε της προθέσεις της Άγκυρας, γιατί η Νομική Υπηρεσία ενδεχομένως δεν καθοδήγησε τους Ε/κ έγκαιρα για το τί πρέπει να πράξουν για το θέμα της Αμμοχώστου και για το πώς σχολιάζει τις αναφορές σε ΜΜΕ ότι ήδη περιουσίες αξίας 300 εκ. πωλήθηκαν στους Τούρκους για τα οποία ήδη πληρώθηκαν περίπου 200 εκ. ο Υπουργός Εξωτερικών απάντησε:
Όπως είπε ο Υπουργός Εξωτερικών, “Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το αν πωλήθηκαν περιουσίες στα κατεχόμενα και αν έχουν μαζευτεί τα ποσά. Δεν είμαι θιασώτης μιας προσέγγισης που εκμεταλλεύεται τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας για να ασκήσει πολιτική στην Κυβέρνηση. Από μόνος μου σας έχω αναφέρει ότι 18 Ιουνίου 2019 ήταν η πρώτη φορά που έγινε η δημόσια αναφορά του κυρίου Οζερσάι, μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης του λεγόμενου ‘Υπουργικού Συμβουλίου’ και στις 26 Ιουνίου στάληκε επιστολή στον Γενικό Γραμματέα. Αν υπήρχε υποτίμηση δε θα γινόταν τίποτα από όλα αυτά και δε θα γινόταν προσφυγή στο Σ.Α. των ΗΕ τον Οκτώβριο.
Πέραν αυτού να αναφέρω ότι η αναφορά που έγινε δημόσια ότι υπήρχε και επικοινωνιακή διάσταση αφορούσε αυτό που γνωρίζαμε σε σχέση με τον κύριο Οζερσάι ο οποίος επιχείρησε να εξασφαλίσει την έγκριση της Τουρκίας για να μπει με φωτογράφους και κάμερες εντός της περίκλειστης περιοχής ευελπιστώντας με αυτό τον τρόπο ότι θα κινούσε την προεκλογική του εκστρατεία. Και να θυμίσω ότι η εκείνη την περίοδο η Τουρκία δεν είχε επιλέξει ακόμη ποιος θα γινόταν ο αρεστός της στις λεγόμενες “προεδρικές εκλογές”, αποφάσισε πολύ αργότερα.
Η απόφασή της να μην υποστηρίξει τον κύριο Οζερσάι οδήγησε και σε κάποια διαφοροποίηση του κυρίου Οζερσάι για τα θέματα της περίκλειστης περιοχής. Να θυμίσω ότι δεν πήγε στη συνάντηση του Αυγούστου στην Τουρκία, όταν ο κύριος Ερντογάν κάλεσε όλους του ηγέτες της τουρκοκυπριακής δεξιάς. Να θυμίσω ότι με τη συμμετοχή του στη λεγόμενη “κυβέρνηση” αρνήθηκε (για τους δικούς του λόγους πάντα) να υποστηρίξει τη μετατροπή της περίκλειστης περιοχής από στρατιωτική ζώνη που είναι σήμερα σε περιοχή μέρος της λεγόμενης ‘ΤΔΒΚ’.”
Αναφερόμενος στο θέμα του περιουσιακού στην περίκλειστη Αμμόχωστο είπε:
Η Νομική Υπηρεσία είναι ο νομικός σύμβουλος του κράτους και μέσα σε αυτό το πλαίσιο και ο νυν αλλά και ο τέως Γενικός Εισαγγελέας, σε όλες τις περιπτώσεις που ζητήσαμε ως Κυβέρνηση να μας συμβουλέψουν κινούνται μέσα στο πλαίσιο των τοποθετήσεων που έδωσε ο κύριος Αρέστη. Είναι η ίδια νομική προσέγγιση. Αντιλαμβάνομαι, την ίδια στιγμή, ότι υπάρχουν κάποιες άλλες νομικές προσεγγίσεις, η οποιαδήποτε άποψη είναι σεβαστή. Το ατομικό δικαίωμα στην περιουσία είναι απόλυτα σεβαστό, αλλά επαναλαμβάνω, οι νομικές εισηγήσεις των νομικών συμβούλων της Κυβέρνησης που είναι η Γενική Εισαγγελία, είναι η Νομική Υπηρεσία, ο Γενικός Εισαγγελέας ταυτίζονται με όσα ανέφερε ο κύριος Αρέστης την πείρα του οποίου θεωρώ δε θα πρέπει να λησμονούμε.
Ερωτηθείς ο Νίκος Χριστοδουλίδης για δημοσιεύματα που αναφέρονται σε ενδεχόμενη αναγνώριση του ψευδοκράτους από χώρες όπως είναι το Αζερμπαϊζάν, ή ενδεχομένως η κυβέρνηση Σάρατζ στη Λιβύη ή το Πακιστάν και για τα μέτρα που λαμβάνει η Κυβέρνηση σε διπλωματικό επίπεδο ούτως ώστε να αποτραπεί όποια τέτοια εξέλιξη απάντησε:
“Σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία οφείλω να πω δημόσια μας έχει βοηθήσει σημαντικά στον συγκεκριμένο στόχο έχουμε προβεί σε σχετικά διαβήματα και παραστάσεις σε μεγάλο αριθμό κρατών, ιδιαίτερα κρατών που προέρχονται από τον Μουσουλμανικό κόσμο, και έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με την Τουρκία και με τον κύριο Ερντογάν. Η ανταπόκριση που είχαμε είναι ότι τέτοιου είδους πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Αλλά επαναλαμβάνω δεν επαναπαυόμαστε, σε συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση η οποία έχει σαφώς περισσότερες διπλωματικές αποστολές από την κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και τη Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία εκπροσωπείται σε όλο τον κόσμο γίνονται σχετικά διαβήματα. Επαναλαμβάνω οι σχετικές διαβεβαιώσεις που είχαμε είναι ότι τα δημοσιεύματα αυτά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.”
Ερωτηθείς, επίσης, για το κατά πόσον είναι εύκολο να δημιουργήσει η Κυβέρνηση επιτροπή ώστε να καταφεύγουν οι Ελληνοκύπριοι για αποζημιώσεις ώστε να μην καταφεύγουν στην επιτροπή των κατεχομένων είπε:
“Μπορώ να σας πω, χωρίς να επεισέρχομαι στο συγκεκριμένο ερώτημα, μπορώ να σας πω ότι με τον Γενικό Εισαγγελέα, σε συσκέψεις που έγιναν το τελευταίο διάστημα και στο Υπουργείο Εξωτερικών αλλά και στο Προεδρικό ήδη τυγχάνουν επεξεργασίας διάφορες νομικές επιλογές για τις οποίες αναμένουμε να τεθούν ενώπιόν μας, διάφορες νομικές επιλογές για τις οποίες αναμένεται να τεθούν ενώπιον της Κυβέρνησης συγκεκριμένες εισηγήσεις σε συνεργασία με νομικούς εμπειρογνώμονες από το εξωτερικό. Μιλώ γενικότερα, για να το ξεκαθαρίσω, να μην δημιουργηθεί οποιαδήποτε λανθασμένη εντύπωση συγκεκριμένα στο ερώτημά σας. Όταν θα έχουμε ενώπιόν μας συγκεκριμένες νομικές, εισηγήσεις, εισηγήσεις, προσεγγίσεις, ενδεχομένως να μπορούμε να πούμε περισσότερα δημόσια.”
Όσον αφορά το κατά πόσον θα υπάρξει σύμπνοια με την Ελληνική Κυβένρηση για τις Τουρκικές κυρώσεις στην Ε.Ε. ανέφερε:
“Εκείνο που γίνεται περισσότερο, είναι μια συνειδητή επιλογή από πλευράς Τουρκίας να παρουσιάσει διαφορετικές προσεγγίσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Κύπρο κάτι για το οποίο δεν υφίσταται σε καμία απολύτως περίπτωση. Να πω και κάτι για τις κυρώσεις και για τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα τα οποία κάποιοι επιχειρούν να απαξιώσουν. Δεν είναι το γεγονός ότι έχουν συμπεριληφθεί αυτά τα δύο στελέχη της τουρκικής εταιρείας πετρελαίου μέχρι αυτή την στιγμή στον κατάλογο κυρώσεων. Δεν αναμέναμε ότι η συμπερίληψη.”
Ερωτηθείς για το κατά πόσον θα πάμε με συγκεκριμένες εισηγήσεις για κυρώσεις είπε:
“Δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε οτιδήποτε δημόσιο για το τί θα γίνει τον Δεκέμβριο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός, εμάς ο στόχος μας είναι πώς φτάνουμε σε μια κατάσταση πραγμάτων που τερματίζονται οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας. Αυτό είναι το ζητούμενο, αυτό προσπαθούμε να πετύχουμε σε συνεργασία και με κράτη μέλη της ΕΕ που έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ανατολική Μεσόγειο. Από εκεί και πέρα είναι νωρίς να μιλήσουμε για οτιδήποτε συγκεκριμένο.”
Απέστειλε, επίσης και ένα μήνυμα προς το εσωτερικό μέτωπο το οποίο δεν εμφανίζεται να έχει συμπαγή στάση και θέση αναφορικά με τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθηθούν:
Ανέφερε ότι “η προσπάθεια για επίλυση του κυπριακού που να επανενώνει τη χώρα μας και να μας δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε όλες τις προοπτικές που η χώρα μας έχει και εξαιτίας της στρεβλής κατάστασης πραγμάτων, εξαιτίας της τουρκικής κατοχής, δεν μπορούμε να το πράξουμε. Καθοριστική η επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά.”
Τόνισε, τέλος, ότι είναι καθοριστικές οι επόμενες εβδομάδες για να δημιουργηθούν οι προοπτικές για ελπίδα και αισιοδοξία για την επανέναρξη των συνομιλιών.
Famagusta.News
