Οι Κύπριοι διαχρονικά ταυτίζονται συναισθηματικά με τη γη και τα ακίνητά τους, γι’ αυτό και αρκετά συχνά προτιμούν την επένδυση σε assets που έχουν ανταπόδοση, παρά σε άυλες επενδύσεις όπως μετοχές και ομόλογα, σημειώνει ο Αντώνης Αντωνίου, εκτελεστικός διευθυντής του Giovani Group. Σημειώνει δε, πως η κυπριακή αγορά προσφέρει σήμερα ελκυστικές επενδυτικές ευκαιρίες, λόγω του ότι πολλοί επαγγελματίες του κλάδου έχουν βελτιώσει το προϊόν που προσφέρουν, τόσο σε ποιότητα όσο και σε σχεδιασμό.
Έχοντας εισέλθει στο 2020, ποιες προοπτικές διαβλέπετε στον τομέα των ακινήτων;
Πεποίθησή μου είναι ότι θα επέλθει μια ήπια ύφεση, ως προς το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών και αγοραστών, λόγω των πιέσεων που δεχθήκαμε για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, το οποίο αποτέλεσε κινητήρια δύναμη του κλάδου την τελευταία πενταετία. Είναι κοινή η διαπίστωση ότι η έντονη πολιτική αντιπαράθεση και ο σάλος που προκλήθηκε, τόσο σε εγχώριο όσο και διεθνές επίπεδο, έπληξαν την εικόνα και τη φήμη της χώρας μας ως επενδυτικού προορισμού. Η σκανδαλολογία προκάλεσε μεγαλύτερη ζημιά από αυτήν που αρχικά εκτιμήσαμε, ως επαγγελματίες του κλάδου. Επιπλέον, οι νέες αυστηρές διαδικασίες της Κεντρικής Τράπεζας και των εμπορικών τραπεζών, που αφορούν θέματα δέουσας επιμέλειας και ελέγχου, δημιουργούν κατά κάποιο τρόπο πρόσθετες δυσκολίες στους επενδυτές. Αναμένεται με ενδιαφέρον η αντίδραση των δυνάμεων της αγοράς στα νέα δεδομένα, σχετικά με το ενδεχόμενο αναπλήρωσης των απωλειών από νέες ή εναλλακτικές αγορές.
Φαίνεται να υπάρχει μία στροφή των Κυπρίων εκ νέου προς τον τομέα των ακινήτων. Πού πιστεύετε πως οφείλεται;
Τα μηδενικά επιτόκια που προσφέρουν οι τράπεζες για τα καταθετικά τους προγράμματα και σε ορισμένες περιπτώσεις τα αρνητικά επιτόκια, οδηγούν ολοένα και περισσότερους ντόπιους στην επένδυση σε ακίνητα. Οι Κύπριοι, θα ‘λεγα ότι διαχρονικά ταυτίζονται συναισθηματικά με τη γη και τα ακίνητά τους. Ως εκ τούτου, αρκετά συχνά προτιμούν την επένδυση σε assets που έχουν ανταπόδοση, παρά σε άυλες επενδύσεις όπως μετοχές, ομόλογα κτλ. Η κυπριακή αγορά προσφέρει σήμερα ελκυστικές επενδυτικές ευκαιρίες, λόγω του ότι πολλοί επαγγελματίες του κλάδου έχουν βελτιώσει το προϊόν που προσφέρουν, τόσο σε ποιότητα όσο και σε σχεδιασμό. Επιπλέον, η συνεχιζόμενη αύξηση των ενοικίων σχεδόν σε όλες τις περιοχές της Κύπρου, προσφέρει πλέον ένα σταθερό μηνιαίο εισόδημα, που σε συνδυασμό με την αύξηση των αγοραίων αξιών, καθιστούν τα ακίνητα πρώτη επιλογή. Τέλος, η ρευστότητα των τραπεζών αλλά και η διάθεση τους να προσφέρουν δάνεια για οικιστικές αναπτύξεις, επιδρούν θετικά στην αύξηση της ζήτησης.
Υπάρχει επαρκής προσφορά ακινήτων που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των Κύπριων αγοραστών αυτή τη στιγμή στην αγορά;
Η αγορά προσφέρει πληθώρα ποιοτικών επιλογών από την ενδοχώρα μέχρι τα παράλια. Οι επιλογές είναι πολλές και για όλα τα πορτοφόλια. Σε σχέση με πριν δέκα χρόνια, θα έλεγε κανείς ότι σήμερα έχουμε μία αγορά που προσφέρει εμπορικά, τουριστικά, οικιστικά ή και αναπτυξιακά ακίνητα αλλά και γη όλων των τύπων και προτιμήσεων.
Είστε μία εταιρεία με ιδιαίτερα έντονη παρουσία στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου, στην οποία παραδοσιακά ο Κύπριος καταναλωτής αγόραζε ακίνητα για παραθεριστικούς σκοπούς. Βλέπετε αυτή την τάση να επανέρχεται;
Τα τελευταία δύο χρόνια, με την αυξημένη ζήτηση παραθαλάσσιων κατοικιών και διαμερισμάτων, ο κλάδος και κατ’ επέκταση η περιοχή ανακάμπτουν και αναζωογονούνται. Το ενδιαφέρον είναι ζωηρό και αυξανόμενο. Η Κύπρος έχει εδραιωθεί ως ένας ελκυστικός και ποιοτικός τουριστικός προορισμός, ενώ την ίδια ώρα είναι γνωστό ότι και οι Κύπριοι επιλέγουν την Κύπρο για τις διακοπές τους. Συνεπώς, όσοι έχουν τη δυνατότητα, επιδεικνύουν έντονο ενδιαφέρον για αγορά εξοχικού κυρίως σε Πρωταρά και Αγία Νάπα.
Ποια είναι τα δεδομένα σήμερα με τους ξένους αγοραστές; Τα στοιχεία του Κτηματολογίου δείχνουν πως μετά τον Μάιο έχει υπάρξει σημαντική πτώση.
Αυτό οφείλεται, όπως έχω αναφέρει, στο μεγάλο πλήγμα που δέχτηκε η αξιοπιστία του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος. Θα πρέπει επιτέλους να κατανοήσει η πολιτική ηγεσία ότι οι απόλυτες προσεγγίσεις γύρω από αυτό το θέμα, το μόνο που καταφέρνουν είναι να πλήττουν την εικόνα της Κύπρου. Αρκετές χώρες προσφέρουν το ίδιο Πρόγραμμα, συνεπώς οι ανεύθυνες προσεγγίσεις απλώς θα στείλουν τους ενδιαφερόμενους και τις επενδύσεις τους σε άλλες χώρες. Είναι δεδομένο ότι το Πρόγραμμα είχε ουσιαστική συνεισφορά στην προσπάθεια για ανάπτυξη της οικονομίας. Δημιούργησε χιλιάδες θέσεις εργασίας, ενώ αρκετοί κλάδοι της οικονομίας επωφελούνται άμεσα και έμμεσα. Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο ανταγωνισμός επωφελείται με τα όσα παράλογα συμβαίνουν σε εγχώριο επίπεδο και ασφαλώς δεν χάνει την ευκαιρία να διασύρει τη χώρα μας με την αναδημοσίευση αρνητικών ειδήσεων. Αξίζει μόνο να σημειώσουμε ότι η Τουρκία, το 2016 παρουσίασε πρόγραμμα πολιτογράφησης μέσω επένδυσης, το οποίο εφαρμόζεται με τεράστια επιτυχία και απευθύνεται σε επενδυτές από Ασία και Ρωσία. Επιπρόσθετα, οι ειδικές συμφωνίες που έχει συνάψει η Τουρκία με ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία για σκοπούς διαμονής ή μετακόμισης Τούρκων υπηκόων σε αυτές τις χώρες, καθιστούν το Τουρκικό διαβατήριο ιδιαίτερα ελκυστικό. Το 2019 οι επενδύσεις στην Τουρκία από το Πρόγραμμα, άγγιξαν το αστρονομικό ποσό των 10δις. Συνεπώς, χρειάζονται υπεύθυνες προσεγγίσεις, διότι ο επικοινωνιακός κανιβαλισμός πλήττει και το εθνικό συμφέρον.
Πώς αναμένετε την απ’ εδώ και πέρα πορεία του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος;
Θα χρειαστεί χρόνος, ίσως μία τριετία, για να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη στο σύστημα και τη χώρα. Είναι μία φυσιολογική εξέλιξη, προτού επανέλθουμε στο ‘business as usual’. Μέχρι τότε το πρόγραμμα θα βρίσκεται σε ύφεση και υπό δοκιμασία.
Πιο υπεύθυνοι προς τους αγοραστές
Τι νέο να αναμένουμε το επόμενο διάστημα από τον Όμιλο Giovani;
Οι προσεγμένες αναπτύξεις σε παραλιακές περιοχές είναι αυτό που μπορούμε να υποστηρίξουμε καλύτερα και αυτό θα επιδιώξουμε μεσοπρόθεσμα.
Έχει αλλάξει ο τρόπος που λειτουργούν σήμερα οι εταιρείες ανάπτυξης γης; Ποιες είναι οι προτεραιότητες;
Όλες οι εταιρείες ανάπτυξης γης που κατάφεραν να επιβιώσουν από την οικονομική κρίση, έχουν αλλάξει ριζικά την επιχειρηματική τους φιλοσοφία. Η προσαρμογή στα σύγχρονα δεδομένα της αγοράς ήταν επιτακτική ανάγκη. Γίναμε πιο «ευαίσθητοι» και πιο υπεύθυνοι ως προς τους αγοραστές και θα έλεγα με βεβαιότητα ότι το συνεχές ανταγωνιστικό περιβάλλον μας «σπρώχνει» στη βελτίωση του προϊόντος που προσφέρουμε χωρίς κατ’ ανάγκη να ανεβαίνει η τιμή.
Philenews/Insider