Στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας συνήθως υπάρχει μια απόσταση ανάμεσα στο σενάριο και την πεζή καθημερινότητα. Ωστόσο, πολλές ιστορίες εμπνευσμένων σεναριογράφων και καλλιτεχνών βγήκαν προφητικές και τις είδαμε να συμβαίνουν στην πραγματικότητα. Το φωτογραφικό πρότζεκτ της Κύπριας φωτογράφου Έλενας Παρασκευά με τίτλο Vacant Children (κενά παιδιά), δημιουργήθηκε δυο χρόνια πριν από την εμφάνιση του κορωνοϊού. Η πραγματικότητα όμως που ζουν τα σημερινά παιδιά συνάντησε τη φαντασία της φωτογράφου. Η σειρά των φωτογραφιών της, η οποία έχει παρουσιαστεί στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, την Αυστρία, το Τόκυο και έχει αποσπάσει σε διαγωνισμούς διεθνή βραβεία και διακρίσεις, αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό τη νέα δύσκολη συνθήκη που ζουν τα παιδιά, με τους περιορισμούς που επέβαλε η πανδημία του κορωνοϊού.
Το πρότζεκτ της παρουσιάζει τα σύγχρονα παιδιά ως ανύποπτους παίκτες και θύματα μιας δυστοπικής κοινωνίας, στην οποία η επιβολή ανθρώπινης αποστασιοποίησης και εξαναγκαστικής αυτοπροστασίας τα έχει οδηγήσει σε μόνιμη και ανεπανόρθωτη ψυχολογική και φυσική αποξένωση. Αφετηρία για τη δουλειά αυτή ήταν τα ίδια της τα παιδιά, 9 και 15 χρόνων. Παρατηρώντας τα, αυτά και τους φίλους τους, να ζουν σ’ ένα μικρόκοσμο, καθηλωμένα σε μια οθόνη να σερφάρουν ατέλειωτες ώρες στον κυβερνοχώρο, αποφάσισε να θέσει κάποια ερωτήματα και προβληματισμούς στους ενήλικες αλλά και στα ίδια τα παιδιά, με μέσο τη φωτογραφία.
Οι φωτογραφίες της, που τραβήχτηκαν στο Μουσείο «Θάλασσα» της Αγίας Νάπας, παρουσιάζουν τα παιδιά μαζί στον ίδιο χώρο αλλά αποξενωμένα σ’ ένα γυάλινο κόσμο. Σαν χρυσόψαρα εγκλωβισμένα μέσα σε μια γυάλα. Η μπάλα, οι κούκλες και άλλα παιχνίδια που απαιτούν επικοινωνία είναι παρατημένα και τη θέση τους έχουν πάρει τα τηλεχειριστήρια, οι οθόνες του κινητού και του laptop. «Οι σχέσεις τους με τα αλλά παιδιά είναι τόσο εύθραυστες και ευάλωτες, σαν μια ασυνείδητη, τεντωμένη λεπτή κόκκινη κλωστή που κινδυνεύει να κοπεί ανά πάσα στιγμή. Οι έννοιες φιλία και αγάπη υπάρχουν μόνο στα πλαίσια ενός εικονικού κόσμου βιωμένου μέσα από ηλεκτρονικές συσκευές, και η ανθρώπινη επαφή γίνεται πλέον αδέξια και σχεδόν ανεπιθύμητη», σχολιάζει η Έλενα. «Κατά συνέπεια, η ανάγκη αποδοχής διά των μέσων κοινωνικής διαδικτύωσης υπό τη μορφή ενός απλού «like», γίνεται τόσο απαραίτητη και καθοριστική για την αξία και την αυτοπεποίθησή τους, που η έλλειψή της θεωρείται ως αυτόματη απόρριψη και συχνά οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις όπως η αυτοκτονία».
Παρακολουθώντας τον μικρόκοσμο των παιδιών, η Έλενα διαπίστωσε ότι έχει χαθεί η επικοινωνία από τη ζωή τους όπως τη ζήσαμε εμείς. «Συναντιούνται σε ένα καφέ ή στην παραλία και ενώ ο φίλος τους είναι δίπλα, του στέλλουν μήνυμα στο κινητό. Δεν ξέρουν πώς να συμπεριφερθούν και πώς να επικοινωνήσουν διαφορετικά. Με απασχολεί το γεγονός ότι δημιουργείται μια διαφορετική γενιά η οποία δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της ζωής που θα έρθουν, αφού έχουν συνηθίσει να ζουν στον κόσμο των social media. Έχουν μάθει ότι η αξία της ζωής μετριέται με τα like και τα love».
Η Κύπρια φωτογράφος επιχειρεί να θέσει και κάποια ερωτήματα που αφορούν τη ζωή των παιδιών στις συνθήκες περιορισμού. «Έχει γίνει πολύ δύσκολη η ζωή των παιδιών, ιδιαίτερα στο σχολείο. Πίσω από τις μάσκες που είναι υποχρεωμένα να φορούν, δεν βλέπεις αν είναι χαρούμενα ή λυπημένα. Έχει χαθεί η χαρά και το γέλιο. Τους φορτώνουμε την ενοχή ότι αν κολλήσουν τον παππού και τη γιαγιά θα είναι υπεύθυνα για ό,τι συμβεί. Ωστόσο, οι ενήλικες πρέπει να φροντίσουν να προστατεύουν τον εαυτό τους αντί να μεταφέρουμε αυτή την ευθύνη στα παιδιά». Την προβληματίζει και η προωθούμενη κατ’ οίκον εκπαίδευση. «Θα είναι μια τραγωδία να είναι απομονωμένα στο σπίτι και να κάνουν τα μαθήματα διαδικτυακά. Θα δημιουργήσουμε μια γενιά με αντικαταθλιπτικά».
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα για τον κορωνοϊό, η φωτογράφος επισημαίνει ότι «υπάρχει ένας παραλογισμός και μια τάση να οδηγηθούμε σε νοοτροπίες ολιγαρχικών καθεστώτων. Στην περιοχή της επαρχίας Αμμοχώστου όπου ζούμε, αυτή την περίοδο βλέπεις ανθρώπους να περπατούν μόνοι τους σε έρημους δρόμους φορώντας μάσκα, για να μπουν σ’ ένα καφέ με 70-80 άτομα. Εκεί θα τη βγάλουν, θα πιούν καφέ με τους φίλους τους, θα αγκαλιαστούν και στη συνέχεια, όταν βγουν έξω, θα φορέσουν ξανά τη μάσκα για να μην τους επιβληθεί πρόστιμο. Είμαι πολύ αντίθετη σ’ αυτό που γίνεται τώρα. Θεωρώ ότι αυτό το συνεχές lockdown, o εξαναγκασμός σε περιορισμό, μας αφαιρεί τα δημοκρατικά μας δικαιώματα. Θα πρέπει ν’ αφήσουν την ευθύνη στον καθένα όπως έκαναν οι Σουηδοί. Θα πρέπει να σκεφτούμε ιδιαίτερα τα παιδιά, αυτή την πραγματικά ευάλωτη συναισθηματικά ομάδα, σε περίπτωση παρατεταμένου και υποχρεωτικού status quo για την αντιμετώπιση της ίωσης Covid-19», σχολιάζει.
Πηγή: Φιλελεύθερος