Του Αντώνη Λοΐζου*
Η τουριστική περιοχή της ελεύθερης Αμμοχώστου έχει τα πάνω της με την ψηλή ζήτηση του τουρισμού και με τις πρόσθετες 2.500 κλίνες που ανεγείρονται τώρα και τις αναβαθμίσεις των πλείστων άλλων. Την περιοχή αυτή την έχουν «μάθει» η Ρωσική και η Γερμανική αγορά, ενώ έχει διαφοροποιηθεί και η ποιότητα του τουρισμού, από νεαρούς ταραχοποιούς (κυρίως Βρετανούς), σε οικογένειες μέσης ηλικίας, κυρίως Ρώσους. Στους ξένους τουρίστες θα πρέπει να προστεθούν και οι ντόπιοι, κυρίως Λευκωσιάτες και αν και η ζήτηση από αυτή την πηγή είναι κυρίως για τους μήνες Ιούνιο-Αύγουστο, υπάρχουν αρκετές εκατοντάδες εξοχικές κατοικίες/διαμερίσματα και άλλοι να ενοικιάζουν. Η νέα τάση δεδομένων του τουρισμού και η έλλειψη κλινών, έχει προκαλέσει ένα νέο για την περιοχή είδος επένδυσης, εκείνο των μονάδων προς ενοικίαση (Villas to let) και/ή το σύστημα BRNB. Η περιοχή αυτή έχει την πλέον ψηλή ζήτηση στον τομέα αυτό, παρόλο που προκαλούνται προβλήματα από ανεξέλεγκτους ενοικιαστές που εστιάζονται σε οχληρία για γείτονες.
Το μέλλον της περιοχής χαρακτηρίζεται ως πολύ θετικό, με την συνεισφορά νέων έργων υποδομής, όπως οι μαρίνες της Αγίας Νάπας και Παραλιμνίου, τα διάφορα οδικά έργα υποδομής υπό κατασκευή και το από πολλού αναμενόμενο γήπεδο γκολφ της περιοχής (παρόλο που οι τοπικοί άρχοντες εμφανίζονται αισιόδοξοι, εντούτοις δεν υπάρχει τίποτα το σίγουρο στον ορίζοντα). Το έργο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό διότι θα επεκτείνει την τουριστική περίοδο και θα προσελκύσει νέο τοπικό τουρισμό (ίδε γήπεδο γκολφ Αφροδίτη/Secret Valley κλπ που είναι δημοφιλής από πλευράς ντόπιων των Λευκωσιατών).
Παραμένει η περιοχή αυτή να έχει περιορισμούς, τόσο όσον αφορά αξιοποιήσιμη γη, όσο και τις προτάσεις για το νέο τοπικό σχέδιο και ασφαλώς με ελλείψεις στην διεκδίκηση των τοπικών αρχών.
Παρόλο που φαίνεται να υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις αναπτυξιακής γης, στην πράξη το 80% δεν έχει δρόμους πρόσβασης, έτσι περιορίζεται η ανάπτυξη κυρίως για μικρές αναπτύξεις και χωρίς να υπάρχει ένα πολεοδομικό σχέδιο για προσβάσεις είναι τραγικό, διότι μεγάλες εκτάσεις παραμένουν αναξιοποίητες, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν ελλείψεις σε τουριστικές κλίνες κλπ. Οι πρόνοιες του τοπικού σχεδίου (τώρα υπό συζήτηση) αντί να αυξήσουν τους συντελεστές δόμησης τους έχουν μειώσει, θεωρώντας ότι η περιοχή θα πρέπει να παραμείνει ένα «χωριό». Δεν μας είναι αντιληπτό πως σε άλλες περιοχές ξενοδοχειακές μονάδες μπορούν να πετύχουν διπλάσιους συντελεστές δόμησης (όπως η Λεμεσός), ενώ η περιοχή να έτυχε μείωσης από το 70% στο 40% συντελεστή δόμησης για ξενοδοχεία κλπ.
Είναι επίσης δεδομένο ότι η περιοχή αυτή, παρόλης της φιλοξενίας χιλιάδων τουριστών, έχει περιορισμένους αμμώδεις κόλπους. Στηρίζουμε, λοιπόν, τις προσπάθειες των τοπικών αρχών να αναβαθμίσουν τις παραλίες τους και οι «επεμβάσεις» του Δήμου Παραλιμνίου, Σωτήρας και άλλων, δείχνουν τα θετικά τους αποτελέσματα στην πράξη. Επειδή η περιοχή θεωρείται ως μια (Αγία Νάπα-Παραλίμνι-Σωτήρα-Δερύνεια) είναι τραγική η έλλειψη συνεχούς συγκοινωνίας, η οποία περιορίζεται από την τοπική κλίκα της μαφίας των ταξί, για να συνδέσει τους διάφορους χώρους και να βοηθήσει στην εμπορικότητα και των μη παραθαλάσσιων κέντρων. Υπάρχουν εξαιρετικά εστιατόρια στην Δερύνεια-Σωτήρα, εντός του χωριού, αλλά για τους ξένους που δεν διαθέτουν αυτοκίνητο, αυτές οι περιοχές είναι άγνωστες.
Ταυτόχρονα, παρατηρούμε εκτεταμένες εκτάσεις που έχουν καταταγεί ως “Νατούρα” και/ή περιοχές πρασίνου, περιοχές που βρίσκονται στο μέσο υφιστάμενων αναπτύξεων και έχουν άμεση ανάγκη για επέκταση όπου υπάρχει και η ζήτηση. Η περιοχή δυτικά του δρόμου Παραλιμνίου-Κάβο Γκρέκο έχει σχεδόν εκμηδενιστεί για ανάπτυξη, ενώ αξιόλογα έργα και ακόμη αυτό το τουριστικό χωριό Άγιος Ηλίας που έχει καταστεί ως το πλέον αξιόλογο από οργανωτές ταξιδιών να βρίσκεται εγκλωβισμένο στην δική του γη (περιστοιχίζεται από ζώνη πρασίνου). Οι τοπικές ζώνες προστασίας της παραλίας επεκτείνονται πέραν των 100 μ. από την παραλία, προκαλώντας μεγάλη μείωση της αναπτυξιακής γης σε καθαρό εμβαδό, ενώ τέτοιες εκτάσεις προστασίας δεν υπάρχουν σε άλλες περιοχές, όπως Λεμεσός-Πάφος, Λάρνακα κλπ. Σε μια πρόσφατη ανάπτυξη το έργο τοποθετήθηκε 60 μ. μακριά από την θάλασσα, δεν έχει χώρο για πισίνα, ούτε για χώρους στάθμευσης, με αποτέλεσμα να καταλήξει ο ιδιοκτήτης στην κατασκευή κατοικιών αντί τουριστικού έργου (που ασφαλώς είναι ζημιά για την περιοχή). Σε άλλη περίπτωση παραλιακό κτήμα περί τα 40.000 τ.μ. δεν μπορεί να αναπτυχθεί λόγω μη πρόσβασης, ενώ ο ιδιοκτήτης 8.000 τ.μ. γης που θα συνέδεε το παραλιακό κτήμα με δρόμο, ζήτησε όπως ανεγερθεί ως αντιπαροχή για την παραχώρηση της ανέγερσης μικρού ξενοδοχείου!! (πως λοιπόν αναμένεται ανάπτυξη με αυτά τα δεδομένα;).
Επειδή πιστεύουμε ότι η περιοχή αυτή αδικείται (παράδειγμα και η τουριστική περιοχή Δερύνειας που είναι «απαγορευμένη» από το 1974) ταυτόχρονα δεν παρατηρούμε και δημόσιες διαμαρτυρίες (παρόλο που αυτή η Κυβέρνηση είναι πολύ θετική σε ανάπτυξη) καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ίσως να έχουν ένα μεγάλο ποσοστό φταίξιμο και οι τοπικές αρχές.
Από τα δεδομένα που έχουμε η περιοχή έχει αξιόλογους δημάρχους (Πυρίλλης στο Παραλίμνι και Καρούσος (Αγία Νάπα) ενώ η τολμηρότητα του Δήμου Σωτήρας (Τάκκας) δεν πρέπει να μας διαφεύγει.
Μας είναι αδιανόητο πως η Αμμόχωστος με τον πιο μεγάλο πληθυσμό τουριστών να αφήνεται στην τύχη της.
*Αντώνης Λοίζου F.R.I.C.S. – Αντώνης Λοίζου & Συνεργάτες Λτδ – Εκτιμητές Ακινήτων & Διαχειριστές Έργων Ανάπτυξης
www.aloizou.com.cy
ala-HQ@aloizou.com.cy
