Αντίδραση κατοίκων για εκρίζωση ιστορικής ελιάς λόγω της διαπλάτυνσης του δρόμου Σωτήρας Δερύνειας.
Ο εν λόγω δρόμος έχει κόστος €15.6 εκ. συμπ. ΦΠΑ.
Υπενθυμίζεται ότι το Έργο είχε υπογραφεί τον Ιούλιο του 2022 και προνοεί τη βελτίωση δρόμου που συνδέει τους δυο Δήμους μήκους 4 χιλιομέτρων και την κατασκευή συνδετήριων δρόμων συνολικού μήκους 2,5 χιλιομέτρων.
Κάτοικοι της περιοχής μέσα από αναρτήσεις παλεύουν εδώ και καιρό να αντιμετωπίσουν το κόψιμο ιστορικής ελιάς για την διαπλάτυνσης του εν λόγω δρόμου.
Μαρτυρίες αγωνιστών κάνουν λόγο για νάρκες που τοποθετούνταν στην ελιά κατά τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ.
Δείτε τις καταγεγραμμένες τις μαρτυρίες αγωνιστών αλλά και προτάσεις για αντιμετώπιση του προβλήματος από τους κατοίκους.
***Της Κατερίνας Κωνσταντίνου Μάτσιου
Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ (μετά τον Οκτώβριο του 1956), άντρες της κοινότητας Σωτήρας Αμμοχώστου είχαν οργανώσει ενέδρα με νάρκες τις οποίες τοποθέτησαν στον κορμό υπεραιωνόβιας ελιάς, που βρίσκεται κοντά σε σταυροδρόμι δίπλα από περιβόλι με ροδιές, με σκοπό να επιτεθούν σε Άγγλους στρατιώτες που θα περνούσαν, στην προκειμένη περίπτωση με πορεία προς την πόλη της Αμμοχώστου, από τη Σωτήρα.
Οι εμπλεκόμενοι αγωνιστές ήταν οι: Αντώνης Αδάμου (Κατσιάρης) αρχηγός – απεβίωσε, ο κ. Θεοφάνης Παρασκευάς (ομαδάρχης) ο Αναστάσης Ππάντουρας-απεβίωσε, ο Ανδρέας Χάτζιαρος- απεβίωσε, ο Γεώργιος Δημήτρη Κουρκούνας – απεβίωσε και ο Αδάμος Αμπάλατος – απεβίωσε. O κ. Χριστοφής Κάουρας (Μπότσαρης) ήταν ο κατασκευαστής των ναρκών.
Έσκαψαν και τοποθέτησαν τις ηλεκτρικές νάρκες δίπλα στον κορμό της ελιάς και κρύβονταν σε παρακείμενο περιβόλι με ροδιές.
Το περιβόλι ήταν ιδιοκτησία του Συμεών και της Αντωνούς Παπαχαραλάμπους από τη Σωτήρα.
Σκοπό είχαν να πυροδοτήσουν τις νάρκες τραβώντας το καλώδιο που ήταν ενωμένο σε μπαταρία, σε απόσταση περίπου 100 μέτρων. Στην αναμονή να περάσουν οι Άγγλοι εκράγηκε η μια νάρκη, χωρίς το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αναγκάστηκαν να αφαιρέσουν και την άλλη για να μην κινδυνεύσουν άλλα άτομα, κάτοικοι που περνούσαν από το σημείο εκεί, είτε με το λεωφορείο, είτε με αυτοκίνητα, είτε με τα ζώα τους προς το Βαρώσι.
Ο Θεοφάνης Παρασκευά μαζί με τον Αναστάση Ππάντουρα μετέφεραν τη νάρκη, με κίνδυνο τη ζωή τους, στη λίμνη Παραλιμνίου και την έκρυψαν, όπου και εκρήχθηκε μετά από λίγες μέρες.
Χαρακτηριστικά εδώ, να αναφερθεί ότι, όταν ο Θεοφάνης Παρασκευά και ο Αναστάσης Ππάντουρας, προσπάθησαν να ξεθάψουν και την άλλη νάρκη ήταν και οι δύο μαζί. Έσκαβε ο καθένας από λίγη ώρα, γιατί το χωματένιο οδόστρωμα (χαβάρα) ήταν πολύ σκληρό. Ο κάθε ένας όμως, αντί να στέκει παραπέρα, και να προσέχει, μη τυχόν και ανατιναχθεί η νάρκη και σκοτωθούν και οι δύο, παρέμενε ο ένας δίπλα στον άλλον. Παρά τις υποδείξεις μεταξύ τους, να μένει ο ένας μακριά τη στιγμή που ο άλλος έσκαβε, έσκαβαν ο ένας μετά τον άλλον με την ψυχή στο στόμα.
Η κυρία Ελιά, είναι ένα σημείο ιστορικό… όπως χαρακτηρίστηκε από τον κ. Θεοφάνη, αφού γλύτωσε μέχρι τώρα, να μην την καταδικάσουμε άδικα, ας την προστατέψουμε. «Ένας σεβασμός έστω και για την ελιά – μάρτυρα στον αγώνα της πατρίδας. Οι άνθρωποι φεύγουν… Πρέπει να δείξουμε όμως σεβασμό σε αυτούς που έχυσαν το αίμα τους και σκοτώθηκαν χάριν του αγώνα. Έναν μικρό σεβασμό θέλουμε όχι χειροκροτήματα, έστω και για την ελιά-μάρτυρα. Για τον αγώνα και την πατρίδα, μάρτυρας η ελιά που υπήρχε εκεί πριν από εμάς και θα υπάρχει και μετά από εμάς».
Υπάρχει προσωπική μαρτυρία (ηχογραφημένη) από τον κ. Θεοφάνη Παρασκευά.
«Η αναφερόμενη υπεραιωνόβια ελιά βρίσκεται μπροστά στην οδό Αμμοχώστου και πάροδο Μπουμπουλίνας, στη Σωτήρα. Λόγω της ιστορικής σημασίας, αλλά και λόγω της έκτασης ζωής του δέντρου, θεωρείται ότι είναι μεγάλο λάθος το δέντρο αυτό να καταστραφεί με τη διαπλάτυνση του δρόμου. Υπάρχουν εισηγήσεις από κατοίκους της περιοχής ότι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως προστατευόμενο ή διατηρητέο από τις αρμόδιες αρχές του κράτους. Ο δρόμος της Οδού Μπουμπουλίνας, από την οδό Αμμοχώστου μέχρι και το εξωκλήσι του Αγίου Μάμα, θα μπορούσε να γίνει πλακόστρωτο, να παραμείνει άθικτη η γραφικότητα της περιοχής αυτής.
Ποιος όμως να αναλάβει αυτή την ευθύνη; Η πολιτιστική και ιστορική αξία του δέντρου και της περιοχής αυτής είναι σημαντικότερη από την άσφαλτο;»
Τούτον τον δρόμο, που κάποτε οδηγούσε στο Βαρώσι. Κάποτε το 1974, στις μαύρες μέρες της συμφοράς, προφύλαξε από τον πόνο και τον φόβο, εκείνες τις πρώτες μέρες της προσφυγιάς, όσους δεν χωρούσαν στα σπίτια μας. Ο πολύχρονος φλοιός της κορμοστασιάς της, κλείνει μέσα στην καρδιά της σιωπηλά, την ιστορία τούτου του τόπου. Ας μην γίνει θύμα της ασφάλτου και του μπετόν. Ας παραμείνει στις ρίζες της, να μας θυμίζει τον πολιτισμό μας.
Είθε να οδηγούμαστε και πάλι στην πόλη και συ Ελιά να ‘σαι παραστάτρια ελληνική. Τα κλωνιά και η ασημένια φυλλωσιά σου βάγια για τους επισκέπτες της αγαπημένης πόλης του Βαρωσιού.
Ας υπάρξει λύση να σωθεί το δέντρο, να παραμείνει στον τόπο του. Να μην ξεριζωθεί. Μετά λύπης, όμως, διαπιστώνεται ότι, είναι πιο εύκολη η καταστροφή της ιστορίας και του πολιτισμού μας, παρά η διατήρησή τους. Όλα για την άσφαλτο και το τσιμέντο. Με δικαιολογία την ανάπτυξη, να κατακρεουργείται ο πολιτισμός και η ιστορία μας.
Συνημμένα μπορείτε να δείτε φωτογραφίες της κυρίας Ελιάς, όπως την χαρακτήρισε ο κ. Θεοφάνης. Επίσης, σας αποστέλλετε και ένα μικρό βίντεο με το περιβόλι με τις ροδιές στο βάθος.
Το δέντρο είναι στο στόχαστρο όλων των υπηρεσιών, να εκριζωθεί (ΕΝΤΟΣ ΟΛΙΓΩΝ ΗΜΕΡΩΝ) λόγω διαπλάτυνσης του δρόμου Σωτήρας – Δερύνειας. Ήδη οι περιφράξεις έχουν κατεδαφιστεί και όλα τα υπόλοιπα δέντρα έχουν καταστραφεί.
Έχουν αποσταλεί πάμπολλες επιστολές σε πολλούς φορείς για τη διάσωση του, από το 2012 μέχρι σήμερα. Δυστυχώς κανείς δεν έχει ανταποκριθεί θετικά. Να παραμείνει στη θέση του, να μας θυμίζει τον πολιτισμό μας.
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ:
ΠΑΡΑΧΩΡΉΣΗ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΟΙ ΠΕΖΟΙ ΝΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΎΝΤΑΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΜΕ ΚΑΠΟΙΕΣ ΜΙΚΡΟΑΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ. ΣΚΟΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΤΟΣΟ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ. ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ, 1955 – 59. ΝΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΘΕΙ ΣΕ ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ.
Παρακάμπεται ο κύριος ευθύς δρόμος προς το κέντρο του Δήμου Σωτήρας χάριν κάποιων συμφερόντων και διαπλατύνουν παρόδους και καταστρέφουν δέντρα υπεραιωνόβια και άλλα σε περιβόλι με ροδιές, με τη διάνοιξη άλλου δρόμου, το μοναδικό στην κοινότητα.
Καταστρέφεται ένας τεράστιος φυσικός πλούτος για την άσφαλτο, αντί να επικροτούνται οι προσπάθειες και ο μόχθος των ιδιοκτητών να κρατήσουν αυτόν τον πράσινο πνεύμονα στον Δήμο Σωτήρας.
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10225033840860195&id=144281735